Τι είναι o «Σακχαρώδης διαβήτης» ;
Με το όνομα «Σακχαρώδης διαβήτης» χαρακτηρίζεται μία ομάδα καταστάσεων, που σχετίζονται με την αδυναμία του ασθενή να παράγει ή/και να χρησιμοποιεί ινσουλίνη, γεγονός που οδηγεί σε ψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Δεν πρέπει να συγχέεται με τον άποιο διαβήτη, μία πιο σπάνια κατάσταση, που σχετίζεται με συμπτώματα όμοια με του σακχαρώδη διαβήτη, αλλά προέρχεται από διαφορετική αιτία. Αν και οι δύο καταστάσεις μοιράζονται το όνομα «διαβήτης» (που συνδέεται με αυξημένη παραγωγή ούρων), όταν ο όρος διαβήτης χρησιμοποιείται μόνος του, συχνά αναφέρεται στον σακχαρώδη διαβήτη και με αυτή την έννοια θα χρησιμοποιείται σε αυτό το άρθρο.
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Διαβήτη και Νεφρικών Ασθενειών των Η.Π.Α. (στοιχεία 2005), περίπου 20 εκατομμύρια άνθρωποι στις Η.Π.Α. έχουν διαβήτη, αλλά ως και 6 εκατομμύρια από αυτούς δεν γνωρίζουν καν ότι ο διαβήτης επηρεάζει την υγεία τους. Ο διαβήτης ανατρέπει την φυσιολογική ισορροπία μεταξύ ινσουλίνης και σακχάρου. Μετά από ένα γεύμα οι υδατάνθρακες συνήθως μετατρέπονται σε γλυκόζη και άλλα απλά σάκχαρα. Αυτό προκαλεί αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και ενεργοποιεί το πάγκρεας ώστε να ελευθερώσει ινσουλίνη στην κυκλοφορία του αίματος.
Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη, που παράγεται από τα βήτα κύτταρα στο πάγκρεας. Ρυθμίζει την μεταφορά σακχάρου στα περισσότερα κύτταρα του σώματος και συνεργάζεται με την γλυκαγόνη, μία άλλη παγκρεατική ορμόνη, ώστε να διατηρούνται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε ένα στενό εύρος. Αν δεν υπάρχει αρκετή ή αν υπάρχει μη αποτελεσματική ινσουλίνη, ή αν τα κύτταρα του σώματος είναι ανθεκτικά στην επίδραση της (αντοχή στην ινσουλίνη), τα επίπεδα του σακχάρου παραμένουν υψηλά στην κυκλοφορία και τα κύτταρα του σώματος «λιμοκτονούν». Αυτό μπορεί να προκαλέσει οξέα και χρόνια προβλήματα, ανάλογα με την σοβαρότητα της ανεπάρκειας της ινσουλίνης. Οι περισσότεροι ιστοί του σώματος εξαρτώνται από το σάκχαρο για την παραγωγή ενέργειας και, με λίγες εξαιρέσεις – όπως ο εγκέφαλος και το νευρικό σύστημα – εξαρτώνται αποκλειστικά από μεταφορά σακχάρου μέσω ινσουλίνης.
Η Οξεία υπεργλυκαιμία μπορεί να είναι ιατρικώς επείγον περιστατικό. Το σώμα προσπαθεί να αποβάλλει την περίσσεια σακχάρου από το αίμα μέσω αυξημένης ούρησης. Αυτή η διαδικασία μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση και να τροποποιήσει την ηλεκτρολυτική ισορροπία του σώματος καθώς με τα ούρα αποβάλλεται νάτριο και κάλιο. Καθώς δεν υπάρχει διαθέσιμο σάκχαρο για τα κύτταρα σε περιπτώσεις βαριάς ανεπάρκειας ινσουλίνης, το σώμα μπορεί να προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει μία εναλλακτική πηγή ενέργειας, μεταβολίζοντας λιπαρά οξέα. Με αυτή τη λιγότερο αποδοτική διαδικασία όμως συσσωρεύονταικετόνες και ανατρέπεται η οξεοβασική ισορροπία του σώματος, οπότε προκαλείται μία κατάσταση γνωστή ως κετο-οξέωση. Εάν δεν ελεγχθεί, η οξεία υπεργλυκαιμία μπορεί να οδηγήσει σε βαριά αφυδάτωση, απώλεια συνείδησης, ακόμη και στο θάνατο.
Όταν τα επίπεδα σακχάρου αυξάνονται σταδιακά με το χρόνο και παραμένουν υψηλά ως χρόνια κατάσταση, μπορεί να μη γίνουν αντιληπτά από τον ασθενή. Το σώμα προσπαθεί να ελέγξει την ποσότητα σακχάρου στο αίμα αυξάνοντας την παραγωγή ινσουλίνης και αποβάλλοντας σάκχαρο με τα ούρα. Τα συμπτώματα συνήθως αρχίζουν να εμφανίζονται όταν το σώμα αδυνατεί πλέον να αντισταθμίσει τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Η χρόνια υπεργλυκαιμία μπορεί μακροχρόνια να προκαλέσει καταστροφή σε αγγεία, νεύρα και διάφορα όργανα του σώματος και μπορεί να οδηγήσει σε άλλες καταστάσεις όπως νεφρική ανεπάρκεια, απώλεια όρασης, εγκεφαλικά επεισόδια, και καρδιαγγειακή νόσο. Ο διαβήτης επίσης οδηγεί συχνά σε προβλήματα του κυκλοφορικού στα πόδια. Οι φθορές λόγω υπεργλυκαιμίας είναι σωρευτικές και μπορεί να αρχίσουν πριν καν ο/η ασθενής μάθει ότι έχει διαβήτη. Όσο νωρίτερα ανιχνευτεί αυτή η κατάσταση και αρχίσει θεραπεία, τόσο μεγαλώνει η πιθανότητα ελαχιστοποίησης των επιπλοκών.
http://www.labtestsonline.gr