Είσαι έτοιμη να μείνεις έγκυος;
Συγγραφέας Ευριπίδης Μαντούδης Γράφτηκε στις ,
Χρήσιμες συμβουλές και βήματα για την επίτευξη εγκυμοσύνης
Πολύ συχνά τα ζευγάρια αντιμετωπίζουν ανεξήγητη υπογονιμότητα, η οποία τους οδηγεί σε έναν εξαντλητικό αγώνα εξετάσεων και προγραμματισμένης σεξουαλικής επαφής. Δοκιμάζουν ακόμη και τη μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF), αλλά χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τον Δρ. Μαντούδη, για τα ζευγάρια που θέλουν να κάνουν παιδιά και δε μπορούν, το κλειδί είναι να αντιμετωπίσουν την υπογονιμότητά τους ως ένα συνδυασμό εκείνων και των συντρόφων τους.
«Συνιστώ πάντα στα ζευγάρια αυτά να εξετάζονται ταυτόχρονα, καθώς η μικτής αιτιολογίας γονιμότητα αποτελεί καθοριστικό παράγοντα. Ένας συνδυασμός συντρόφων μπορεί να αποδειχθεί ‘υπεργόνιμος’ ενώ ένας άλλος ‘υπογόνιμος’, ή προβληματικός. Είναι σημαντικό να επισημάνω ότι όταν ο ένας από τους δύο συντρόφους έχει τη μέγιστη δυνατή γονιμότητα, αλλά ο άλλος αντιμετωπίζει κάποιο μικρό πρόβλημα, θα πρέπει να είναι σε θέση να κάνουν παιδί».
Είναι γεγονός ότι πολλές φορές τα ζευγάρια πιστεύουν ότι είτε είναι γόνιμα είτε δεν είναι. Η πραγματική έλλειψη γονιμότητας, όμως είναι εξαιρετικά σπάνια. Άλλωστε η υπογονιμότητα σημαίνει ότι ένα ζευγάρι παρουσιάζει καθυστέρηση στη σύλληψη και όχι παντελή ανικανότητα σύλληψης. Τα προβλήματα γονιμότητας συχνά προκύπτουν όταν και οι δύο σύντροφοι έχουν ελαφρώς προβληματική γονιμότητα – όταν η κινητικότητα του σπέρματος δεν είναι η προβλεπόμενη και όταν δεν γίνεται ωορρηξία σε κάθε κύκλο. Τότε μπορεί να χρειασθούν βοήθεια χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να τεκνοποιήσουν.
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να αυξήσει ένα ζευγάρι την γονιμότητά του και να ολοκληρώσει με επιτυχία μια εγκυμοσύνη. Ο ιατρός Μαντούδης Ευριπίδης προτείνει τα ακόλουθα απαραίτητα βήματα:
ΚΑΝΤΕ ΤΑΚΤΙΚΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ:
Γενικά: Όλες οι γυναίκες είναι χρήσιμο να υποβάλλονται συχνά σε ιατρικές εξετάσεις για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως για χλαμύδια, τα οποία δεν έχουν εμφανή συμπτώματα και μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή των γεννητικών οργάνων και αυτή με τη σειρά της, φράξιμο των σαλπίγγων. Εάν αποκτήσετε νέο σύντροφο, συνίσταται να εξεταστείτε ξανά.
Υπεργονιμότητα: Για τις γυναίκες που προσπαθούν περισσότερο από ένα χρόνο να μείνουν έγκυες χωρίς επιτυχία, θα ήταν φρόνιμο να υποβληθούν στις ακόλουθες εξετάσεις γονιμότητας: 1) Ορμονικό προσδιορισμό στην αρχή του κύκλου (FSH, LH, οιστραδιόλη, προλακτίνη) και προγεστερόνη στο 2ο μισό του κύκλου για τη διαπίστωση ωορρηξίας. Οι προαναφερόμενες εξετάσεις εντοπίζουν την ύπαρξη πολυκυστικών ωοθηκών, καθώς επίσης και την ικανότητα των ωοθηκών να παράγουν καλής ποιότητας ωάρια. 2) Εξετάσεις για την διαπίστωση ασυμβατότητας μεταξύ της τραχηλικής βλέννας και του σπέρματος. 3) Υπερηχογραφικό και ενδοκρινολογικό έλεγχο για τη διαπίστωση ωορρηξίας. 4) Υπέρηχο για τον έλεγχο κυστών και ινομυωμάτων, καθώς και έλεγχο των σαλπίγγων ώστε να διαπιστωθεί εάν είναι φραγμένες. 5) Τεστ σπέρματος για τους άνδρες ώστε να αξιολογηθεί η κινητικότητα, η ποσότητα και η ποιότητά του.
Εγκυμοσύνη: Όσον αφορά τις γυναίκες που βρίσκονται στην αρχή ή και κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης οι εξετάσεις στις οποίες χρειάζεται να υποβληθούν είναι οι ακόλουθες: 1) Γενική αίματος, όπου ελέγχεται η γενική κατάσταση της υγείας τους, διαπιστώνεται η ομάδα αίματος, το ρέζους και η έλλειψη σιδήρου που πιθανόν έχουν. 2) Γενική ούρων όπου ελέγχεται η λειτουργία των νεφρών 3) Ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης κατά την οποία εξετάζεται αν είστε φορέας μεσογειακής αναιμίας ή δρεπανοκυτταρικής αναιμίας 4) Αντισώματα ερυθράς όπου ελέγχεται η ανοσία στην ερυθρά. Αν δεν την έχετε περάσει καλό είναι να μην έρχεστε σε επαφή με ανθρώπους που έχουν εξανθήματα. Επίσης, πριν μείνετε έγκυος κάντε εμβόλιο ερυθράς και περιμένετε τρεις μήνες προτού αρχίσετε τις προσπάθειες για να συλλάβετε. 5) Αντισώματα τοξοπλάσμωσης: στην αρχή και τα μέσα της εγκυμοσύνης γίνεται έλεγχος για μόλυνση από τοξόπλασμα. Αν διαγνωστεί θεραπεύεται με αντιβίωση. Η νόσος μεταδίδεται από τα κόπρανα ή τις γρατσουνιές γάτας. Οι περισσότερες, πάντως περιπτώσεις τοξοπλάσμωσης οφείλονται στην κατανάλωση μη καλοψημένου κρέατος. Επίσης, τα λαχανικά και τα φρούτα πρέπει να πλένονται καλά γιατί ενδέχεται και αυτά να έχουν μολυνθεί. 6) Αντισώματα CMV όπου ελέγχεται η μόλυνση από το κυτταρομεγαλοϊο. Πρόκειται για μια ελαφριά ίωση, με συμπτώματα γρίπης που μεταδίδεται από τα παιδιά και μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. 7) Αντισώματα ηπατίτιδας όπου ελέγχεται η μόλυνση από το ιό της ηπατίτιδας Β και C και τέλος 8) Εξέταση για σάκχαρο αίματος όπου γίνεται δύο έως τρεις φορές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Επιπλέον, αν είστε έγκυος , ο γυναικολόγος σας είναι δυνατόν να σας συστήσει και μια σειρά άλλων εξετάσεων, όπως είναι η εξέταση για AIDS, εξέταση για σύφιλη, ηλεκτροκαρδιογράφημα ή αν συντρέχουν λόγοι υγείας ή ηλικία άνω των 35 ετών, αμνιοπαρακέντηση, χοριακή λάχνη και Α – τέστ για να βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν ανωμαλίες στο έμβρυο.
ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΣΑΣ:
Υπεργονιμότητα: Είναι καλό να διατηρείτε το βάρος σας στο ιδανικό μέγεθος (συμβουλευτείτε τον ιατρό σας για το ιδανικό βάρος). Οι γυναίκες που είναι υπέρβαρες ή πολύ αδύνατες συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα στη λειτουργία των ωοθηκών τους. Όταν το λίπος που παράγει ο οργανισμός πέφτει κάτω από ένα συγκεκριμένο επίπεδο, τότε το σώμα σταματάει να παράγει ωάρια. Έρευνες δείχνουν ότι η υπερβολική ύπαρξη λίπους στην κοιλιακή χώρα επηρεάζει αρνητικά τη ρύθμιση των ορμονών μίας γυναίκας, εμποδίζοντας την ωορρηξία. Επίσης, μελέτες αποδεικνύουν ότι οι υπέρβαροι άνδρες μπορεί να έχουν μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης, γεγονός που επηρεάζει τη λειτουργία του σπέρματος.
Εγκυμοσύνη: Η παρακολούθηση του βάρους σας είναι απαραίτητη και κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης. Μην ξεχνάτε ότι ό,τι καταναλώνετε εσείς περνάει και στο μωρό σας μέσω του πλακούντα. Γι’ αυτό μην τρωτε για δύο άτομα. Το βάρος σας δεν πρέπει να αυξάνεται περισσότερο από ένα με ενάμιση κιλό τον μήνα. Σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης υπολογίστε ότι θα πάρετε περίπου 10 – 12 κιλά. Συχνά, οι υπέρβαρες γυναίκες αντιμετωπίζουν προβλήματα στην εγκυμοσύνη όπως καούρες, ναυτίες και άλλες δυσκολίες. Επίσης, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος σακχαρώδους διαβήτη, πίεσης και προεκλαμψίας (στην εγκυμοσύνη), μια κατάσταση όπου εμποδίζει την ανάπτυξη του εμβρύου στη μήτρα λόγω της ύπαρξης αυξημένης πίεσης της μητέρας. Σε αντίθεση, οι πολύ αδύνατες γυναίκες είναι πιθανόν να αντιμετωπίσουν προβλήματα πρόωρης αποβολής – έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αποβάλλουν στο 1ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
ΥΙΟΘΕΤΕΙΣΤΕ ΜΙΑ ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ:
Υπεργονιμότητα & Εγκυμοσύνη: Μία αλλαγή στην καθημερινή σας διατροφή, χαμηλή σε λιπαρά και αυξημένη σε ίνες, μπορεί να βοηθήσει ώστε να αυξηθεί η γονιμότητά σας. Η υιοθέτηση ορθών διατροφικών συνηθειών τουλάχιστον τέσσερις μήνες πριν ξεκινήσετε να προσπαθείτε για μία εγκυμοσύνη είναι σημαντική. Οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία που σχετίζονται με την γονιμότητα είναι οι Ε και C, το σελήνιο και ο ψευδάργυρος αντίστοιχα. Όσον αφορά το φυλλικό οξύ, έχει αποδειχθεί ότι βοηθάει στην ανάπτυξη του νωτιαίου μυελού του εμβρύου. Η λήψη φυλλικού οξέως πρέπει να ξεκινάει περίπου τρεις μήνες πριν την έναρξη προσπάθειας μίας εγκυμοσύνης. Αντιθέτως, η χορήγηση μεγάλων ποσοτήτων βιταμίνης Α πρέπει να αποφεύγεται πριν και κατά τη διάρκεια μίας εγκυμοσύνης.
Κόψτε την καφείνη: Μεγάλες ποσότητες καφείνης στον οργανισμό αυξάνουν τις ελεύθερες ρίζες (π.χ. προϊόντα οξείδωσης) τα οποία επηρεάζουν την ποιότητα του σπέρματος. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι μεγάλες ποσότητες καφείνης επηρεάζουν αρνητικά την γονιμότητα και των γυναικών. Αντιθέτως, η κατανάλωση τσαγιού δρα ευεργετικά καθώς περιέχει πολλούς αντιοξειδικούς παράγοντες.
Περιορίστε το αλκοόλ: Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει αποβολή στις γυναίκες και μείωση της κινητικότητας του σπέρματος στους άνδρες (παραπάνω από 21 μονάδες/ εβδομάδα για τους άνδρες και 14 μονάδες/ εβδομάδα για τις γυναίκες – 1 μονάδα =1 μικρό ποτήρι κρασί). Το αλκοόλ επίσης καταστρέφει σημαντικές βιταμίνες και ιχνοστοιχεία για τον οργανισμό όπως οι Ε, C και ο ψευδάργυρος. Παρ’ όλα αυτά, μελέτες του Δρ. Winston σε θέματα γονιμότητας, έχουν δείξει ότι η κατανάλωση ενός ποτηριού κόκκινου κρασιού όχι μόνο δεν έβλαψε, αλλά ωφέλησε γυναίκες που υποβλήθηκαν σε εξωσωματική γονιμοποίηση.
Πίνετε άφθονο νερό: Η καλή ενυδάτωση βοηθάει σε όλες τις λειτουργίες του οργανισμού. Προσπαθείτε να πίνετε τουλάχιστον 1 με ½ λίτρο νερό την ημέρα. Η ανεπαρκής πρόσληψη νερού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τη συχνότητα πρωινής ναυτίας. Επίσης, η καλή ενυδάτωση βοηθά στη μείωση της δυσκοιλιότητας, ένα πρόβλημα που συνήθως εμφανίζεται κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης.
Κόψτε το κάπνισμα: Το χρόνιο κάπνισμα δηλητηριάζει τις ωοθήκες. Ο καπνός ελαττώνει την ικανότητα των ωοθηκών να παράγουν ωάρια. Μία βαριά καπνίστρια θα φτάσει στην εμμηνόπαυση περίπου 2-3 χρόνια νωρίτερα από μία μη-καπνίστρια. Όσον αφορά τους άνδρες, το κάπνισμα είναι τοξικό για το σπέρμα, επηρεάζοντας κυρίως την κινητικότητά του. Η συνέχιση του καπνίσματος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι δυνατόν να προκαλέσει προβλήματα όπως ναυτία, πονοκεφάλους και ημικρανίες. Επίσης η νικοτίνη ελαττώνει τον όγκο του αίματος που περνάει στον πλακούντα και κατά συνέπεια στο μωρό σας, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να γεννηθούν τα μωρά πρόωρα, με μικρό βάρος ή με κάποιες ανωμαλίες. Ακόμα και το παθητικό κάπνισμα είναι επικίνδυνο κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης, γι αυτό αποφεύγετε να βρίσκεστε στον ίδιο χώρο με καπνιστές.
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΑΣΚΗΣΗ:
Υπεργονιμότητα: Η καθημερινή σωματική άσκηση αυξάνει την μυϊκή μάζα, βοηθάει τον μεταβολισμό και μειώνει το λίπος που μπορεί να δημιουργήσει ορμονικές διαταραχές. Ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα άσκησης βοηθάει όλες τις οργανικές λειτουργίες και ως εκ τούτου την γονιμότητα. Ωστόσο, η υπερβολική άσκηση, π.χ. αθλητές με εξαντλητικά προγράμματα, μπορεί να έχει αρνητική επίδραση σε άτομα που προσπαθούν να τεκνοποιήσουν.
Εγκυμοσύνη: Η σωματική άσκηση μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ιδίως για γυναίκες που είχαν συνηθίσει να ασκούνται πριν. Ιδανική άσκηση θεωρείται το κολύμπι, το περπάτημα και οι κοιλιακοί, που δυναμώνουν τους μυς και θα σας διευκολύνουν κατά τη διάρκεια του τοκετού. Ιδιαίτερη σημασία έχουν και οι ασκήσεις πυελικού εδάφους διότι βοηθούν το έμβρυο να πάρει καλή θέση και προσδίδουν στήριξη στα υπόλοιπα όργανα της πυέλου. Οι κοιλιακοί μύες παίζουν σημαντικό ρόλο στην σταθεροποίηση του εμβρύου και στη στήριξη της μέσης. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι από τα πιο συχνά παράπονα των γυναικών που βρίσκονται στη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης είναι η οσφυαλγία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να ακολουθείτε πάντοτε προσεκτικά τις οδηγίες του γιατρού σας και να αποφεύγετε τα ομαδικά αθλήματα ή τις δραστηριότητες που μπορεί να προκαλέσουν κακώσεις από πεσίματα. Προσοχή στις «επικίνδυνες» κινήσεις, όπως είναι το τράνταγμα, το χοροπηδητό και τα τινάγματα.
Χαλαρώστε: Οτιδήποτε σας χαλαρώνει μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της γονιμότητάς σας, αφού το στρες επιβαρύνει την πιθανότητα σύλληψης. Η ύπαρξη εξαιρετικά έντονου στρες που συνοδεύεται από ψυχοσωματικά συμπτώματα όπως ταχυκαρδίες, αϋπνία και κεφαλαλγία, επηρεάζει την ωορρηξία και ως εκ τούτου την γονιμότητα.
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΠΑΥΣΙΠΟΝΑ:
Υπεργονιμότητα: Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι κάποια παυσίπονα έχουν παρεμβατικό χαρακτήρα όταν καταναλώνονται κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας. Παυσίπονα λοιπόν όπως τα Ponstan, Voltaren κ.α. δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται στη μέση του κύκλου, κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας, καθώς παρεμποδίζουν τη σωστή λειτουργία των ορμονών που σχετίζονται με αυτή. Επίσης, καλό είναι να αποφεύγεται η λήψη πολλών φαρμάκων και κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης γι’ αυτό συμβουλευτείτε το γιατρό σας για οποιοδήποτε πρόβλημα.
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ:
Υπεργονιμότητα: Αρκετοί περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν και να αποτελέσουν σημαντικές αιτίες καθυστέρησης μίας επιτυχούς εγκυμοσύνης. Σε αυτή την περίπτωση είναι σημαντικό να αναθεωρήσουμε την καθημερινή μας ζωή. Με άλλα λόγια, πρέπει να αξιολογήσουμε την καθημερινή μας ρουτίνα, κατά ποσό βιώνουμε μία υγιεινή ζωή και να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε όχι μόνο την υγεία μας, αλλά και το ευ ζην μας. Διάφορα λιπάσματα και παρασιτοκτόνα στις καλλιέργειες έχουν αρνητική επίδραση στο γενετικό υλικό ανδρών και γυναικών. Είναι λοιπόν απαραίτητος ο επιμελής καθαρισμός φρούτων και λαχανικών. Επίσης, η ύπαρξη ορμονών στην τροφική αλυσίδα έχει αποδεδειγμένα αρνητική επίδραση στη γονιμότητα.
