ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
Συγγραφέας Ιωάννης Ανθούλας Γράφτηκε στις ,
Σε προηγούμενο άρθρο αναφέραμε ότι η χώρα μας κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως στην παιδική παχυσαρκία και επισημάναμε ότι η κύρια αιτία της είναι ο σημερινός “ραφιναρισμένος” τρόπος ζωής. Η υπερκατανάλωση θερμίδων, από γρήγορα και πρόχειρα γεύματα, γλυκά, σνακ και η μειωμένη φυσική δραστηριότητα, οδηγούν τα παιδιά στην εμφάνιση παιδικής παχυσαρκίας. Οι γονείς και ιδιαίτερα η μητέρα, για λόγους είτε καθαρά συναισθηματικούς ή ψυχολογικούς, υπερσιτίζει πιεστικά πολλές φορές το παιδί, γιατί δε θέλει να του λείψει τίποτα (υπερπροστατευτική μητέρα) είτε γιατί έτσι νιώθει ότι εκφράζει την αγάπη και τη στοργή της που λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων νομίζει ότι δεν μπορεί να δείξει διαφορετικά. Πολλές φορές όμως η άγνοια για τους κανόνες της σωστής διατροφής, αλλά και από επιπολαιότητα, εκμεταλλεύεται την αδυναμία των παιδιών στα γλυκά και διάφορες άλλες λιχουδιές, μόνο και μόνο για να είναι φρόνιμα και υπάκουα.
Η εμφάνιση της παχυσαρκίας στην παιδική ηλικία είναι πολύ σημαντική για την μετέπειτα ζωή του ατόμου, γιατί από τότε διαμορφώνονται οι διατροφικές συνήθειες, αλλά και από το χρονικό διάστημα (ηλικία) της εμφάνισής της εξαρτάται και το ποσοστό μονιμότητας της. Η παχυσαρκία που εμφανίζεται από τη γέννηση μέχρι και την ηλικία των δύο ετών, αλλά και από την ηλικία των 8-12 ετών δε δημιουργεί προϋποθέσεις για μονιμότητα, ενώ από 2-8 ετών και κατά την εφηβική ηλικία, έχουν πιθανότητα μέχρι και 80% των περιπτώσεων να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικοι, γιατί αυξάνεται όχι μόνο το μέγεθος των λιποκυττάρων (κύτταρα που αποθηκεύουν λίπος), αλλά και ο αριθμός τους.
Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας σε ένα παιδί, είναι πολύ πιο δύσκολη από ότι σε έναν ενήλικα. Πρώτα από όλα το παιδί βρίσκεται σε ανάπτυξη και πρέπει ο διαιτολόγος σε συνεργασία με τον παιδίατρο, να χορηγήσουν πολύ προσεκτικά μία υποθερμιδική δίαιτα. Στόχος είναι η απώλεια του βάρους, πρέπει δε να προσεχθεί η ανάπτυξη και να παρακολουθείται τακτικά το ύψος. Η θερμιδική πρόσληψη πρέπει να είναι τέτοια ώστε να καλύπτονται οι διατροφικές ανάγκες του παιδιού. Η ποσότητα και η ποιότητα της πρωτεΐνης πρέπει να είναι αυξημένες λόγω της αύξησης των ιστών του σώματος. Ανάλογη πρέπει να είναι και η ποσότητα των βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων. Το κρέας, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά, το αυγό, οι πατάτες, το ψωμί, τα φρούτα, τα λαχανικά και οι πλήρεις δημητριακοί καρποί (πιτυρούχοι), πρέπει να αποτελούν τη βάση της διατροφής του παιδιού γιατί είναι τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες, ασβέστιο, σίδηρο, νερό, άλατα, βιταμίνες και φυτικές ίνες για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού.
Από την άλλη πλευρά το παιδί δεν έχει την ωριμότητα να κατανοήσει τους λόγους για τους οποίους πρέπει να ακολουθήσει ένα ορισμένο πρόγραμμα διατροφής. Η δυσκολία αυτή αυξάνεται όσο μικρότερο είναι το παιδί και την ευθύνη σ’ αυτή την περίπτωση την έχουν οι γονείς, γιατί όχι μόνο πρέπει να δώσουν οι ίδιοι το καλό παράδειγμα, τρώγοντας σωστά και μετρημένα, αλλά και στην περίπτωση που στην οικογένεια υπάρχουν και φυσιολογικά σε βάρος παιδιά, η ρύθμιση των μερίδων και των γευμάτων πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να μην αντιλαμβάνεται κανένα μια διαφορετική μεταχείριση. Ήδη ένα παχύσαρκο παιδί εισπράττει ιδιαίτερη και συνάμα σκληρή μεταχείριση στο φιλικό του περιβάλλον από τα άλλα συνομήλικα παιδιά (στο σχολείο, στο παιχνίδι) πράγμα που επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τον ευαίσθητο ψυχισμό του, με αποτέλεσμα πολλές φορές να βρίσκει μοναδική διέξοδο στο φαγητό.
Η δίαιτα που πρέπει να ακολουθηθεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος εξαρτάται από το βαθμό του. Όταν το βάρος του παιδιού είναι 60% πάνω από το κανονικό επιθυμητό, δίδεται μία προσεγμένη υποθερμιδική δίαιτα απώλειας βάρους, ενώ όταν το βάρος είναι μέχρι 30-40% πάνω από το κανονικό, στόχος μας είναι η διατήρηση του βάρους σε σταθερό επίπεδο μέχρι να εξισωθεί με το επιθυμητό (με την πάροδο του χρόνου και την ανάπτυξη του παιδιού). Κατά την αξιολόγηση της προόδου, η μέτρηση μόνο του βάρους ίσως αποδειχθεί παραπλανητική, γι’ αυτό η μέτρηση του ύψους σε τακτά χρονικά διαστήματα είναι απαραίτητη, αλλά και για να έχουμε μία πλήρη εικόνα του τι συμβαίνει η μέτρηση του ποσοστού λίπους του σώματος θεωρείται μια πιο ολοκληρωμένη ενέργεια. Έχοντας υπόψη το γεγονός ότι ένα παιδί βαριέται εύκολα και δύσκολα μπορεί να ακολουθήσει μια αυστηρή δίαιτα για μεγάλο χρονικό διάστημα, η δίαιτα πρέπει να χαρακτηρίζεται από ποικιλία, ελαστικότητα και να είναι διατροφικά ισορροπημένη. Ο καθορισμός του θερμιδικού ύψους είναι ένα από τα δυσκολότερα σημεία και πρέπει να γίνεται πάντοτε σε συνεργασία με τον παιδίατρο. Εξάλλου το σημαντικότερο από όλα είναι το παιδί να διδαχθεί, να μάθει να τρώει σωστά, γιατί η διαμόρφωση σωστών διατροφικών συνηθειών αποτελεί την εγγύηση της επιτυχίας. Τέλος, η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας του παιδιού με το παιχνίδι και η ενθάρρυνσή του να ασχοληθεί με κάποιο άθλημα, αποτελούν αναγκαία συμπληρωματικά μέτρα για την αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας.
