ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΚΗΛΗ
Συγγραφέας Ανδρέας Τσάπαλος Γράφτηκε στις ,
Είναι μια κατάσταση που μπορεί να υφίσταται ακόμα και χωρίς να το γνωρίζει ο ασθενής, επειδή στα αρχικά της στάδια δεν προκαλεί συνήθως συμπτώματα. Ακόμα όμως και όταν υπάρχουν κάποια μπορεί να οφείλονται και σε άλλες νόσους. Μπορεί να είναι κοινά ή συνηθισμένα ανάμεσα σε γνωστούς και φίλους…
Τι είναι
Είναι, ίσως, γνωστό ότι η θωρακική και η κοιλιακή κοιλότητα χωρίζονται η μία από την άλλη με ένα μυικό πεταλο, το διάφραγμα, υπεύθυνο για την αναπνοή μας. Ο οισοφάγος φτάνει μέχρι το στομάχι διαπερνώντας το διάφραγμα από ένα άνοιγμα, το οισοφαγικό τρήμα. Οι διαφραγματοκήλες συμβαίνουν όταν οι ιστοί που το σχηματίζουν αδυνατίσουν και το άνοιγμα μεγαλώσει, ώστε τμήμα του στομάχου ή και ολόκληρο περάσει μέσα στη θωρακική κοιλότητα.
Κάθε παράγοντας που αυξάνει την ενδοκοιλιακή πίεση μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία διαφραγματοκήλης. Τέτοιοι παράγοντες μπορεί να είναι ο επίμονος βήχας ή έμετος, η εγκυμοσύνη, η άρση βάρους, αλλά και η έντονη δυσκοιλιότητα. Παχυσαρκία, γήρας και αδυνάτισμα των μυικών δομών και περιτονιών θέτουν τη βάση για την εκδήλωση μιας διαφραγματοκήλης.
Υπάρχουν διαφόρων τύπων διαφραγματοκήλες, που μπορεί να οδηγήσουν σε διαφορετική συμπτωματολογία αλλά και αντιμετώπιση.
Μια διαφραγματοκήλη μπορεί να επιφέρει παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου. Αυτό συμβαίνει λόγω ανεπάρκειας του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (της περιοχής που ο οισοφάγος ενώνεται με το στομάχι), εξαιτίας διαφοροποίησης της ανατομικής σχέσεώς του με το διάφραγμα. Φυσιολογικά ο σφιγκτήρας παρεμποδίζει την έξοδο του περιεχομένου του στομάχου προς τον οισοφάγο. Επίσης χαλαρώνει κάθε φορά που καταπίνουμε στερεά ή υγρά. Σε αυτές τις διαδικασίες σημαντικό ρόλο παίζει το διάφραγμα ενισχύοντας, με την εξωτερική πίεση που ασκεί, το ρόλο βαλβίδας του σφιγκτήρα. Έτσι, στη διαφραγματοκήλη, που ο σφιγκτήρας μπορεί να μετακινηθεί πάνω από το διάφραγμα, ελαττώνεται η λειτουργικότητα της βαλβίδας με τελικό αποτέλεσμα την αναγωγή γαστρικού περιεχομένου προς τον οισοφάγο.
Πως θα το καταλάβω;
Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται στην ενήλικο ζωή.
Μικρές σε έκταση διαφραγματοκήλες δεν προκαλούν ιδιαιτερα προβλήματα. Σε μεγαλύτερες, οι ασθενείς μπορεί να βιώσουν ενοχλήματα οφειλόμενα σε παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου προς τον οισοφάγο όπως, οπισθοστερνικό καύσο (αίσθημα καψίματος πισω από το στέρνο), ‘φούσκωμα’ μετά από τα γεύματα, ερυγές (ρεψίματα), αναγωγές. Πόνος στο στήθος αλλά και δυσφαγία (δυσκολία στην κατάποση), έντονη δυσφορία, αναιμία, αιμορραγία μπορεί να ακολουθήσουν κάποια διάβρωση του στομάχου ή και απόφραξη του οισοφάγου.
Σε παρουσία συμπτωμάτων η επίσκεψη στον ιατρό είναι επιβεβλημένη για τη σωστή διάγνωση και φυσικά για την κατάλληλη θεραπεία. Βοηθήματα για τη διάγνωση είναι το βαριούχο γεύμα, το οποίο θα αναδείξει τον τύπο της βλάβης και η ενδοσκόπηση με την οποία μπορεί να ανιχνευτεί μια διαφραγματοκήλη αλλά και πιθανές βλάβες στον οισοφάγο και το στόμαχο.
Επιπλοκές
Οι επιπλοκές μιας διαφραγματοκήλης σχετίζονται με τον τύπο της και μπορεί να αφορούν την παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου ή την είσοδο στη θωρακική κοιλότητα του ιδίου του στομάχου.
Η οισοφαγίτις, η φλεγμονή δηλαδή του οισοφάγου λόγω ερεθισμού του από τα γαστρικά υγρά, είναι η πιο κοινή. Σε προχωρημένη έκφρασή της μπορεί να επιφέρει στενώσεις στον οισοφάγο αλλά και μεταπλασία (οισοφάγος Barrett) ή κακοήθη εξαλλαγή του επιθηλίου του (αδενοκαρκινωμα). Επίσης μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές από το αναπνευστικό η το λάρυγγα.
Από την είσοδο του στομάχου στη θωρακική κοιλότητα μπορεί να παρουσιαστεί αιμορραγία, περίσφιξη, απόφραξη ή και στραγγαλισμός του οργάνου.
Θεραπεία
Η προτεινόμενη αγωγή είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων όπως των συμπτωμάτων, του είδους της διαφραγματοκήλης της ύπαρξης επιπλοκών κ.ά. Μπορεί να περιλαμβάνει οδηγίες για αλλαγή του τρόπου ζωής και διατροφής, χρήση αντιόξινων σκευασμάτων, Η2 blockers ή αναστολείς αντλίας πρωτονίων και φυσικά χειρουργική αποκατάσταση. Η χειρουργική αποκατάσταση εκτελείται πια λαπαροσκοπικά και έχει εξαιρετικά αποτελέσματα. Αφορά δε, στην ανατομική και λειτουργική αποκατάσταση των δομών της περιοχής.
Το πια μέθοδος τελικά θα ακολουθηθεί θα αποφασιστεί από τον ειδικό ιατρό, συνεκτιμώντας όλα τα κλινικά δεδομένα.
Μπορώ να κάνω κάτι για τον εαυτό μου;
Αυτό που μπορεί να κάνει κάποιος για τον εαυτό του, σχετίζεται με αλλαγές στον τρόπο ζωής του που μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση συμπτωμάτων οφειλόμενα στην παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου. Δεν μπορεί να αποτελέσουν θεραπεία της διαφραγματοκήλης.
* Τρώτε μικρά γεύματα. Μεγάλα γεύματα διατείνουν το στομάχι επιδεινώνοντας τα συμπτώματα.
* Περιορίστε τις λιπαρές τροφές. Τα λίπη καθυστερούν την κένωση του στομάχου και ταυτόχρονα χαλαρώνουν τον οισοφαγικό σφιγκτήρα. Έτσι γαστρικό περιεχόμενο εισέρχεται ευκολότερα στον οισοφάγο.
* Αποφύγετε το αλκοόλ και προβληματικές τροφές. Αλκοόλ, καφεϊνούχα ποτά, σοκολάτα, κρεμμύδια, πικάντικα φαγητά, μέντα αυξάνουν την παραγωγή γαστρικού οξέος και χαλαρώνουν τον οισοφαγικό σφιγκτήρα. Ανθρακούχα ποτά αυξανουν τις ενδογαστρικές πιέσεις επιδεινώνοντας τα συμπτώματα. Περιορίστε τη λήψη ξινών φρούτων και τομάτας. Μπορεί να δράσουν ερεθιστικά στον οισοφάγο που φλεγμαίνει.
* Σηκωθείτε όρθιοι μετά το φαγητό. Αφήστε να περάσουν 2 με τρείς ώρες πρίν πεσετε στο κρεβάτι.
* Μην ασκηθείτε σκληρά για δυο με τρείς ώρες μετά το φαγητό. Το περπάτημα είναι μια καλή άσκηση.
* Χάστε βάρος. Η απώλεια βάρους βοηθάει την ελλατωση της πίεσης στο στομάχι. Μπορεί να έχει μεγάλη επίπτωση στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
* Σταματείστε το κάπνισμα. Το κάπνισμα αυξάνει την παλινδρόμηση οξέος και στεγνώνει τον οισοφάγο από το σάλιο που τον προστατεύει από τα οξέα.
* Ανασηκώστε όλο το επάνω μέρος του κρεβατιού σας κατά τον ύπνο. Θα εμποδίσει την παλινδρόμηση οξέος απο το στομάχι προςτον οισοφάγο. Μην χρησιμοποιήσετε πρόσθετα μαξιλάρια διότιη στάση του σώματος τείνει να αυξήσει την ενδοκοιλιακή πίεση.
* Αποφύγετε τα σφιχτά, εφαρμοστά ρούχα
* Μιλήστε με το γιατρό σας για φάρμακα που παίρνετε. Μπορεί να επηρεάζουν και να επιδεινώνουν τα συμπτώματα.
* Μαθετε να χαλαρώνετε.
Επίλογος
Το ότι κάποια συμπτώματα είναι κοινά ανάμεσα σε πολλούς ανθρώπους, δεν σημαίνει ότι πρέπει να υποβαθμίζουμε το μήνυμα που φέρουν. Σε παρουσία τους πρέπει άμεσα να επισκεφτούμε τον ιατρό, ο οποίος είναι ο μόνος αρμόδιος να τα αξιολογήσει, να θέσει τη διάγνωση και να προτείνει την κατάλληλη θεραπεία. Αυτοσχεδιασμοί και εμπειρικές θεραπείες δεν έχουν θέση στην αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας. Αντίθετα, η ενημέρωση και η έγκαιρη αντιμετώπιση προλαμβάνει πολλά δεινά, σώζει ζωές.
