Σκωληκοειδίτις
Συγγραφέας Ανδρέας Τσάπαλος Γράφτηκε στις ,
Δεν πιστεύω ότι υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει ακούσει για το “σκουλήκι” και τη σκωληκοειδεκτομή! Πιθανότατα κάποιος από την οικογένεια να έχει χειρουργηθεί και να έχει το σημάδι, την ουλή στο δεξί κάτω πλάγιο της κοιλιάς.
Είναι από τις πιο συχνές πιθανές διαγνώσεις που βρίσκονται στο μυαλό μας όταν ακούμε οτι “πονάει η κοιλια” ! Όμως, έχουν έτσι τα πράγματα; Και, τέλος πάντων τι έιναι αυτό το “σκουλήκι”, τι ρόλο παίζει και πότε το χειρουργούμε;
Τι είναι;
Κατ’ αρχάς πρέπει να πούμε ότι η απόφυση αυτή είναι τμήμα του παχέος εντέρου και λέγεται “σκωληκοειδής” επειδή μοιάζει με σκουλήκι.
Στα παιδιά αυτή η απόφυση βρίσκεται στην κορυφή του λεγόμενου τυφλού (το αρχικό τμημα του παχέος εντέρου), και με την ανάπτυξη τελικά εκφύεται αριστερά και ραχιαία, περίπου 2,5 εκ. κάτω από την ειλεοκολική βαλβίδα (σημείο συνδεσης λεπτού και παχέος εντέρου). Σε ένα ποσοστό 16 % μπορεί να βρίσκεται καθηλωμένη προς το οπίσθια επιφάνεια του εντέρου, ενώ στις υπόλοιπες περιπτώσεις κινείται ελεύθερα.
Παίζει κάποιο ρόλο;
Η σκωληκοειδής απόφυση στις μικρές ηλικίες χαρακτηρίζεται από μεγάλη συγκέντρωση λεμφικών θυλακίων, τα οποία εμφανίζονται 2 εβδομάδες μετά τη γέννηση και φτάνουν τον αριθμό των 200 στην ηλικία των 15 ετών. Στη συνέχεια επέρχεται προοδευτική ατροφία των θυλακίων και συνοδός ίνωση του τοιχώματος και μερική ή και ολική εξάλειψη του αυλου της αποφύσεως.
Εάν η απόφυση έχει κάποιο ρόλο αυτός πρέπει να σχετίζεται με την ύπαρξη αυτών των λεμφικών θυλακίων.
Οξεία Σκωληκοειδίτις
Η φλεγμονή της αποφύσεως οδηγεί στη γνωστή οξεία σκωληκοειδίτιδα.
Περίπου 7% των ανθρώπων στις Δυτικές χώρες παρουσιάζουν σκωληκοειδίτιδα κάποια στιγμή στή ζωή τους και περίπου 200.000 σκωληκοειδεκτομές εκτελούνται ετησίως στις Η.Π.Α. Είναι άξιο λόγου ότι στην Αφρική και την Ασία δεν είναι συχνή νόσος, πιθανόν λόγω των διαιτιτικών συνηθειών (διαιτα με υψηλό υπόλλειμα) των κατοίκων αυτών των περιοχών.
Τί συμβαίνει;
Η παθογέννεση της οξείας σκωληκοειδίτιδος στηρίζεται κυρίως στην απόφραξη του αυλού της αποφύσεως. Η πιο κοινή αιτία είναι η υπερτροφία των λεμφικών θυλακίων η οποία οδηγεί σε αποκλεισμό του αυλού. Αυτό συμβαίνει περίπου στο 60% των περιπτώσεων, ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες.
Η παρουσία κοπρόλιθου και η απόφραξη λόγω αυτού, συμβαίνει σε 35% περίπου των ασθενών. Στους υπολοίπους μπορεί να ευθύνονται ξένα σώματα, φλεγμονώδεις στενώσεις και άλλες σπανιώτερες καταστάσεις. Σε άλλες περιπτώσεις δεν ανευρίσκεται κάποιος ειδικός παράγοντας και πιθανολογείται ότι κάποιος κοπρόλιθος αφού προκάλεσε τη φλεγμονή μετακινήθηκε προς το παχύ έντερο. Μετά την απόφραξη του αυλού συνεχίζει να παράγεται ποσότητα βλέννης από την απόφυση. Έτσι δημιουργείται στάση και αρχίζει ο πολλαπλασιασμός βακτηριδίων, τα οποία παράγουν ουσίες (τοξίνες) που βλάπτουν το τοίχωμα της σκωληκοειδούς προκαλώντας έτσι φλεγμονή. Η αυξημένη πίεση μέσα στον αυλό της σκωληκοειδούς τελικά μπορεί να προκαλέσει ισχαιμία και γάγγραινα και στη συνέχεια ρήξη (διάτρηση) της αποφύσεως με περιτονίτιδα.
Πώς παρουσιάζεται;
Τα βασικά στοιχεία της εικόνας της οξείας σκωληκοειδίτιδος είναι:
Το κοιλιακό άλγος.
Η ανορεξία, η ναυτία και ο έμετος.
Εντοπισμένη κοιλιακή ευαισθησία κατά την πίεση.
Σχετικά χαμηλός πυρετός.
Λευκοκυττάρωση.
Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι η σκωληκοειδίτις μπορεί να υποδυθεί σχεδόν οποιαδήποτε άλλη νόσο της κοιλίας και ότι αρκετές άλλες καταστάσεις μπορέι να την “μιμούνται”.
Η τυπική εικόνα (που δεν είναι πάντα έτσι) ξεκινά με ενόχληση στο μέσο της κοιλιάς, περιομφαλικά, με συνοδή ανορεξία, ναυτία και δυσπεψία. Ο πόνος είναι συνεχής αλλά όχι πολύ ισχυρός. Μπορεί να υπάρξει έμετος και μέσα σε λίγες ώρες ο πόνος μετακινείται και εντοπίζεται στο δεξί κάτω μέρος της κοιλιάς (δεξιός λαγόνιος βόθρος) και μπορεί να προκαλεί δυσκολία και εντονότερο πόνο στην κίνηση ή στο βήξιμο.
Η θερμοκρασία είναι σχετικά αυξημένη (37,8ο έως 38ο C) σε απουσία διατρήσεως. Ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων είναι σχετικά αυξημένος (πάνω από 10.000 και κοντά στις 15.000).
Τι πρέπει να κάνω;
Ασφαλώς πρέπει να επισκεφτούμε τον ειδικό γιατρό χειρουργό χωρίς καθυστέρηση! Η σκωληκοειδίτις είναι νόσος που μπορεί να απειλήσει ευθέως τη ζωή μας. Δεν χωρούν εμπειρικές θεραπείες και αυτοσχεδιασμοί. Η γρήγορη διάγνωση (που δεν είναι πάντα τόσο εύκολη) οδηγεί σε ασφαλή αντιμετώπιση και ίαση. Καθυστέρηση μπορεί να σημαίνει αυξημένο κίνδυνο για διάτρηση και περιτονίτιδα, αλλά και άλλες καταστάσεις εξαιρετικά επικίνδυνες!
Πώς αντιμετωπίζεται;
Με λίγες εξαιρέσεις, η αντιμετώπιση της οξείας σκωληκοειδίτιδος είναι χερουργική. Αφαιρείται η σκωληκοειδής απόφυση είτε με ανοιχτή μέθοδο είτε λαπαροσκοπικά. Η επιλογή της μεθόδου είναι κάτι που θα αποφασιστεί απο τον χειρουργό με ιατρικά κριτήρια, ανάλογα με την περίπτωση του ασθενούς.
Χρόνια σκωληκοειδiτις!;
Ο χρόνιος πόνος είναι ένα κοινό πρόβλημα, και όταν εντοπίζεται στο δεξιό λαγόνιο βόθρο ανακύπτει το ερώτημα της χρόνιας σκωληκοειδίτιδος. Περιστασιακά μπορεί να είναι ξεκάθαρο πως ο ασθενής είχε υποτροπές οξείας σκωληκοειδίτιδος σε διαστήματα μηνών ή περισσότερο, με πόνο στα μεσοδιαστήματα. Όμως ο ασθενής με χρόνιο κοιλιακό άλγος είναι απίθανο να οφείλεται στη λεγόμενη χρόνια σκωληκοειδίτιδα. Η νόσος του Crohn ή άλλες καταστάσεις είναι πιο πιθανές. Η αντιμετώπιση εξατομικεύεται αναλόγως της περιπτώσεως.
Μετά τι;
Οι παλαιότεροι ίσως έχουν εμπειρίες με 10 ήμερη (ή παραπάνω) παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο! Αυτά φυσικά δεν ισχύουν πια. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, και για το πλείστον των περιπτώσεων, ο ασθενής κινητοποιείται την ίδια μέρα και βρίσκεται σπίτι του την επομένη.
Συμπερασματικά
Η οξεία σκωληκοειδίτις αποτελεί συχνή νόσο που αφορά κυρίως τις μικρότερες ηλικιακά ομάδες ανθρώπων. Ο κίνδυνος από την εξέλιξη και τις επιπλοκές της, απαιτεί άμεση κινητοποίηση στην εμφάνιση ενοχλημάτων που μπορεί να σχετίζονται με τη φλεγμονή της σκωληκοειδούς αποφύσεως. Ο μόνος υπεύθυνος για να θέσει τη διάγνωση είναι ο ειδικός γιατρός. Όπως αναφέρθηκε καθυστερήσεις και αυτοσχέδιες θεραπείες δεν έχουν θέση στην αντιμετώπισή της. Κάθε τέτοια επιπολαιότητα μπορεί να αποβεί εξαιρετικά επικίνδυνη για τη ζωή του ασθενούς.
Σωστή διάγνωση και αντιμετώπιση, σημαίνει ασφαλή και γρήγορη επιστροφή του ασθενούς στους ρυθμούς του με τη μικρότερη ταλαιπωρία.
