Ότι πρέπει να γνωρίζεται για τους φακούς επαφής
Συγγραφέας Λέανδρος Βατάκας Γράφτηκε στις ,
α. Καθαριότητα:
1. Η καθαριότητα είναι, έτσι κι αλλιώς, πολύ σημαντική για την υγεία των ματιών σας. Γίνεται ακόμα πιο σημαντική όταν φοράτε φακούς επαφής και συμβάλλει εξαιρετικά στην παράταση της διάρκειας ζωής των.
2. Πριν πιάσετε τον φακό επαφής (είτε για να τον φορέσετε είτε για να τον βγάλετε από το μάτι σας) φροντίστε ώστε να έχετε πλύνει καλά τα χέρια σας με σαπούνι και να τα έχετε ξεβγάλει πολύ καλά (μπορείτε να τα σκουπίσετε με μια καθαρή πετσέτα που να μην αφήνει χνούδι). Κατόπιν μην ακουμπήσετε τίποτ’ άλλο (θήκη φακών, ρούχα, μαλλιά κτλ) παρά αποκλειστικά τον φακό επαφής.
3. Διατηρείτε τη θήκη των φακών επαφής σχολαστικά καθαρή. Αν λερωθεί μπορείτε να τη βουρτσίσετε καλά με μια καινούργια οδοντόβουρτσα και ζεστή σαπουνάδα. Φροντίστε να την ξεβγάλετε πολύ καλά. Αλλάζετε τη θήκη συχνά (τα περισσότερα συστήματα καθαρισμού προσφέρουν καινούργιες θήκες με τη συσκευασία).
β. Χειρισμοί:
1. Αποφύγετε κάθε επαφή του φακού με τα νύχια σας. Τα νύχια σκίζουν πολύ εύκολα τους φακούς επαφής.
2. Μην σφίγγετε πολύ δυνατά το φακό ανάμεσα στα δάχτυλά σας την ώρα που τον βγάζετε. Μπορεί να τον σκίσετε με το νύχι σας ή να τον τσακίσετε.
3. Προσέχετε ώστε να μην πιαστεί ο φακός στο χείλος του καπακιού κατά το κλείσιμο της θήκης και σκιστεί.
4. Οι χειρισμοί τοποθέτησης και αφαίρεσης των φακών είναι σκόπιμο, τουλάχιστον στην αρχή, να γίνονται πάνω από μια καθαρή πετσέτα που θα έχετε στρώσει πάνω σε ένα τραπέζι μπροστά σας ώστε, αν σας πέσει ο φακός, να μη χαθεί ούτε να λερωθεί.
5. Αν ο φακός σας πέσει κάτω σηκώστε τον με προσοχή, ει δυνατόν με το ένα δάχτυλο (που θα το έχετε βρέξει προηγουμένως), πλύνετέ τον καλά και μην τον φορέσετε αν προηγουμένως δεν τον απολυμάνετε.
6. Αν ο φακός βρεθεί για οποιοδήποτε λόγο αφυδατωμένος (ξεραμένος) είτε μέσα είτε έξω από τη θήκη του χειριστείτε τον με ιδιαίτερη προσοχή γιατί είναι εξαιρετικά εύθραυστος. Τοποθετήστε τον στη θήκη (εφ’ όσον είναι έξω απ’ αυτήν), γεμίστε την με φυσιολογικό ορό και περιμένετε ένα τέταρτο της ώρας. Ο φακός θα ενυδατωθεί, θα ξαναγίνει μαλακός οπότε πλέον θα μπορείτε να τον πιάσετε και να τον εξετάσετε. Αν δεν φαίνεται να έχει πάθει κάτι τότε μπορείτε να τον ξαναφορέσετε αφού όμως απαραιτήτως προηγουμένως τον απολυμάνετε. Είναι ωστόσο καλύτερο να εξεταστεί από το γιατρό σας στο μικροσκόπιο.
7. Αν ο φακός σας είναι υπέρλεπτος (ultra thin) και δεν μπορεί να διατηρήσει το σχήμα του στην άκρη του δακτύλου σας αυτό σημαίνει ότι το δάκτυλό σας είναι πολύ υγρό. Δοκιμάστε πάλι με πιο στεγνό δάκτυλο.
8. Μερικές φορές είναι καλό να περιμένετε λίγο με το φακό στο δάκτυλο ώστε να στεγνώσει λίγο οπότε τοποθετείται ευκολότερα στο μάτι.
9. Αν ο φακός μετατοπιστεί από τον κερατοειδή (επειδή π.χ. τρίψατε δυνατά τα μάτια σας), ανοιγοκλείστε τα μερικές φορές και ο φακός θα επανέλθει στη θέση του.
10. Αν ο φακός, για κάποιο λόγο, διπλωθεί μέσα στο μάτι τότε η όραση δεν είναι καλή και ο φακός ενοχλεί. Βγάλτε τον φακό, πλύνετέ τον και ξαναβάλετέ τον στο μάτι σας.
11. Αν ο φακός διπλωθεί και κολλήσει, μην προσπαθείτε να τον ξεκολλήσετε βίαια, θα σκιστεί. Βρέξτε τον με άφθονο φυσιολογικό ορό στην καθαρή παλάμη σας και σιγά σιγά, με απαλές κινήσεις, θα ξεκολλήσει και θα ξεδιπλωθεί.
γ. Συντήρηση – Καθαρισμός – Απολύμανση:
1. Ακολουθείτε πάντοτε λεπτομερώς τις οδηγίες καθαρισμού και απολύμανσης που σας έχουν δοθεί ή που αναγράφονται. Μην παραλείπετε τίποτε γιατί αυτό μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες τόσο για τα μάτια όσο και για τους φακούς σας.
2. Μη χρησιμοποιείτε άλλα υγρά ή μέσα απολύμανσης εκτός από αυτά που σας έχουν δοθεί.
3. Μην παραλείπετε τον πρωτεϊνικό καθαρισμό εφ’ όσον σας έχει δοθεί τέτοια οδηγία.
4. Αν εμφανιστεί το παραμικρό στίγμα στο φακό σας που δεν φεύγει με το συνηθισμένο καθαρισμό που κάνετε, πρέπει αμέσως ο φακός σας να εξεταστεί στο μικροσκόπιο από τον γιατρό σας.
δ. Για μια πιο άνετη χρήση των φακών επαφής:
1. Συνηθίστε να είστε τακτικοί. Τοποθετείτε πάντα τους φακούς στα μάτια σας με την ίδια σειρά (πρώτα τον δεξιό ή πρώτα τον αριστερό).
2. Προσέχετε να μην είναι ο φακός από την ανάποδη πλευρά (σαν πιάτο) αλλά από την καλή (σαν φλιτζάνι) την ώρα που τον έχετε στο δάχτυλό σας και είστε έτοιμοι να τον φορέσετε.
3. Φροντίστε πάντοτε να έχετε μαζί σας τη θήκη των φακών σας και μάλιστα γεμάτη με το υγρό συντήρησης. Μπορεί απρόβλεπτα να χρειαστεί να τους βγάλετε.
4. Να έχετε πάντα μαζί σας ένα φιαλίδιο με φυσιολογικό ορό. Μπορεί να χρειαστεί να ρίξετε κάποιες σταγόνες στα μάτια σας αν στεγνώσουν οι φακοί σας, ιδίως το καλοκαίρι.
5. Αν κοιμηθείτε φορώντας φακούς με τους οποίους δεν πρέπει να κοιμηθείτε και όταν ξυπνήσετε βλέπετε θολά, στάξτε μερικές σταγόνες φυσιολογικό ορό στα μάτια σας και περιμένετε. Σε είκοσι λεπτά με μισή ώρα το θόλωμα θα έχει φύγει. Αν παραμείνει επικοινωνήστε με το γιατρό σας.
6. Αν αισθανθείτε την παραμικρή ενόχληση βγάλτε αμέσως τον φακό, πλύνετέ τον με φυσιολογικό ορό και εξετάστε τον προσεκτικά σε έντονο φως προσέχοντας ιδιαίτερα αν υπάρχει ξένο σώμα στίγμα ή σκίσιμο. Αν δεν συμβαίνει τίποτε απ’ όλ’ αυτά, ξεπλύνετέ τον ξανά με φυσιολογικό ορό και ξαναφορέστε τον. Αν η ενόχληση επιμείνει, βγάλτε τον αμέσως και αποτανθείτε στο γιατρό σας.
7. Αν το μάτι κοκκινίσει, τσιμπλιάσει ή πονέσει συμβουλευθείτε αμέσως το γιατρό σας. Θυμηθείτε ότι, σε οποιαδήποτε παρόμοια ενόχληση, πρέπει οπωσδήποτε να βγάλετε αμέσως το φακό σας.
8. Όταν μια ενόχληση χειροτερεύει μετά την αφαίρεση του φακού επαφής αυτό σημαίνει ότι υπάρχει οφθαλμικό πρόβλημα και απαιτείται άμεση εξέταση από οφθαλμίατρο. Μην ξαναβάλετε τον φακό σας έστω κι αν αυτό σας ανακουφίζει.
9. Στην εγκυμοσύνη μπορεί να ελαττωθεί η ανοχή σας στους φακούς επαφής. Σ’ αυτή την περίπτωση πρέπει η χρήση τους είτε να μειωθεί σημαντικά είτε να διακοπεί. Αυτό θα το αποφασίσει ο γιατρός σας.
10. Κλείνετε τα μάτια σας όταν φοράτε φακούς επαφής και παράλληλα χρησιμοποιείτε οποιοδήποτε spray (κολόνια, λακ κ.ά.). Περιμένετε να κατακαθίσουν τα σταγονίδια ή βγείτε από το δωμάτιο με κλειστά μάτια.
11. Μακιγιάρετε τα μάτια σας αφού πρώτα βάλετε τους φακούς σας. Ξεμακιγιάρετε τα μάτια σας αφού πρώτα τους βγάλετε.
12. Μη βάζετε στα μάτια σας οποιοδήποτε κολλύριο χωρίς τη συμβουλή Οφθαλμιάτρου και ιδιαίτερα όταν φοράτε φακούς.
13. Πολλοί ασθενείς και κυρίως αυτοί που έχουν υψηλή μυωπία ή όσοι έχουν συνηθίσει να διαβάζουν χωρίς γυαλιά, δυσκολεύονται να διαβάσουν όταν πρωτοβάλουν φακούς επαφής. Αυτό είναι φυσιολογικό και περνά μέσα σε μια εβδομάδα.
14. Δεν ενδείκνυται να φοράτε τους φακούς επαφής μέσα στη θάλασσα γιατί μέσα στο νερό χάνονται πολύ εύκολα. Οι φακοί επίσης λερώνονται πολύ πιο εύκολα στη θάλασσα με αποτέλεσμα συχνές μολύνσεις.
15. Αν οδηγείτε δίκυκλο φοράτε πάντοτε κράνος με κατεβασμένο το προστατευτικό κάλυμμα ή έστω ειδικά γυαλιά ηλίου κλειστά στα πλάγια.
16. Βάζετε φρέσκο συντηρητικό υγρό στη θήκη κάθε φορά που βάζετε μέσα τους φακούς σας. Μην αφήνετε ποτέ το υγρό της προηγούμενης ημέρας. Αν δεν φοράτε τους φακούς σας κάθε μέρα, διατηρήστε τους μέσα στη θήκη με υγρό συντήρησης που να το αλλάζετε τακτικά (κάθε 2-3 ημέρες).
17. Μη φοράτε φακούς όταν έχετε πυρετό ή κάποια άλλη λοίμωξη.
18. Είναι απαραίτητο να ελέγχει προληπτικά ο γιατρός σας τα μάτια σας και τους φακούς σας κάθε 3-6 μήνες. Κατά την προσέλευση για την εξέταση μην ξεχνάτε να έχετε μαζί σας τη θήκη των φακών σας καθώς και τα γυαλιά σας.
19. Αποφεύγετε τη χρήση φακών επαφής όταν είσαστε στο σπίτι. Φοράτε τα γυαλιά σας.
20. Μη ξενυχτάτε μετά τις 1 το βράδυ με τους φακούς σας και κυρίως μη ξενυχτάτε σε περιβάλλον με κακό εξαερισμό.
ε. Καθημερινός Έλεγχος:
Οι παρακάτω ενέργειες πρέπει να γίνονται κάθε πρωί μόλις βάλετε τους φακούς σας:
1. Κοιτάξτε στον καθρέφτη μήπως κάποιο μάτι είναι κόκκινο ή έχει εκκρίσεις.
2. Ελέγξτε την όραση κάθε ματιού σας ξεχωριστά βλέποντας μακριά, σε κάποια εικόνα ή σε ένα ημερολόγιο τοίχου.
Αν κάτι δεν πάει καλά βγάλτε αμέσως τους φακούς σας και τηλεφωνείστε στο γιατρό σας.
στ. Καλλυντικά και Φακοί Επαφής:
1. Οι φακοί επαφής πρέπει πάντοτε να φοριούνται πριν από το μακιγιάρισμα και να βγαίνουν πριν από το ξεμακιγιάρισμα.
2. Αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε παλαιά καλλυντικά. Μπορεί να έχουν μολυνθεί από μικρόβια.
3. Η ρύπανση ενός φακού από καλλυντικά μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό του ματιού και να ελαττώσει τη διαπερατότητα του φακού στο οξυγόνο.
4. Μέικ-απ: Διαλέξτε μέικ-απ με βάση το νερό. Διαβάστε τη σύστασή του στην ετικέτα και προσέξτε να δείτε αν αναφέρεται το νερό ως διαλύτης.
5. Σκιά: Οι σκιές που ιριδίζουν (γυαλίζουν) λερώνουν εύκολα τους φακούς. Οι σκιές σε κρέμα είναι προτιμότερες από τις σκιές σε σκόνη.
6. Eyeliner: Ποτέ μη βάζετε eyeliner πιο μέσα από τη γραμμή των βλεφαρίδων. Μπορεί να βουλώσουν τα στόμια των σμηγματογόνων αδένων που βρίσκονται εκεί αλλά και επιπλέον το καλλυντικό μπαίνει πιο εύκολα μέσα στο μάτι. Η απρόσεκτη χρήση του eyeliner μπορεί να λερώσει τους φακούς.
7. Mascara: Η υδροδιαλυτή mascara είναι προτιμότερη δεδομένου ότι οι κηλίδες της αφαιρούνται πιο εύκολα από τους φακούς.
8. Spray μαλλιών: Έχετε πάντοτε τα μάτια σας κλειστά όταν βάζετε spray ή λακ στα μαλλιά σας. Περιμένετε να κατακάτσουν τα σταγονίδια πριν ανοίξετε τα μάτια σας. Η βλάβη των φακών επαφής από τα spray της λακ είναι μόνιμη και δεν διορθώνεται με αποτέλεσμα να αχρηστεύονται οι φακοί. Την ίδια προσοχή πρέπει να δίνετε και στα άλλα spray (αποσμητικά, αρώματα κτλ)
9. Καλλυντικά για την αφαίρεση του μακιγιάζ – Κρέμες ενυδάτωσης της επιδερμίδας: Βάζετε την κρέμα αφού πρώτα έχετε φορέσει τους φακούς. Χρησιμοποιείτε σαπούνια χωρίς λιπαρά συστατικά (λανολίνη κ.ά.) όταν πλένετε τα χέρια σας πριν ασχοληθείτε με τους φακούς. Τα κρεμοσάπουνα που έχουν λιπαρή σύνθεση λερώνουν τους φακούς και μετά καθαρίζονται πολύ δύσκολα.
10. Βερνίκια νυχιών και διαλυτικά: Αυτά τα καλλυντικά καταστρέφουν τους φακούς αν έρθουν σε επαφή μαζί τους.
