Επαγγελματικός προσανατολισμός:
Συγγραφέας Μάρκος Ρήγος Γράφτηκε στις ,
Σηματοδότης προς την Ευημερία
Η απόφαση που παίρνουμε ως προς το πιο επάγγελμα επιθυμούμε να ακολουθήσουμε αν και δεν είναι πάντα αμετάκλητη ωστόσο είναι μια από τις σημαντικότερες αποφάσεις στη ζωή μας. Για μερικούς η εν λόγω απόφαση φαντάζει σαν ένα ζήτημα αρκετά ξεκάθαρο και ολοκληρώνεται σχετικά σύντομα ενώ για άλλους ο επαγγελματικός προσανατολισμός τους είναι τελείως ασαφής και μπορεί να αποτελεί ζήτημα τριβής για χρόνια.
Είτε κάποιος άνθρωπος ανήκει στην πρώτη κατηγορία είτε στη δεύτερη η διαδικασία ενός ολοκληρωμένου και εξατομικευμένου επαγγελματικού προσανατολισμού είναι εξαιρετικά σημαντική. Στην πρώτη περίπτωση, όπως λόγου χάρη συμβαίνει όταν ένα παιδί ακολουθεί το επάγγελμα του πατέρα ή της μητέρας, ο επαγγελματικός προσανατολισμός μπορεί να προσφέρει πολλά ως προς την αξιολόγηση της συμβατότητας μεταξύ του νέου ατόμου και της δουλειάς του γονέα αλλά και ως προς τη διευκόλυνση των διαδικασιών προσαρμογής του νέου ατόμου στην εν λόγω δουλειά. Στη δεύτερη περίπτωση, όπως λόγου χάρη συμβαίνει όταν το άτομο δεν έχει ξεκάθαρη προτίμηση ή όταν έχει πολλές προτιμήσεις ή όταν μια συγκεκριμένη του προτίμηση είναι ανέφικτη, ο επαγγελματικός προσανατολισμός προσφέρει αναντικατάστατες υπηρεσίες. Ο εξατομικευμένος επαγγελματικός προσανατολισμός μπορεί να βοηθήσει το άτομο αφενός να βρει μια επαγγελματική κατεύθυνση που να του ταιριάζει και στην οποία θα έχει αυξημένα ποσοστά επιτυχίας και ικανοποίησης και αφετέρου του δίνει ένα προφίλ επαγγελματικής προσωπικότητας το οποίο τον οδηγεί σε ένα επαγγελματικό «γνώθι σαυτόν» χρήσιμο για την καλύτερη προσαρμογή του σε οποιαδήποτε εργασία.
Έτσι βλέπουμε ότι ο ολοκληρωμένος επαγγελματικός προσανατολισμός προσφέρει πολλά περισσότερα από την απλή εισήγηση κάποιων επαγγελμάτων. Ο εξατομικευμένος επαγγελματικός προσανατολισμός βοηθά τον άνθρωπο να συνειδητοποιήσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τον διακρίνουν, την προσωπικότητά του, το χαρακτήρα και την ιδιοσυγκρασία του, τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά του, τις ικανότητες και τις δεξιότητες που κατέχει, ώστε μέσα από αυτά να οδηγηθεί στο “γνώθι σαυτόν” και, εν τέλει, στη σωστή λήψη αποφάσεων.
Πολλά επαγγέλματα απαιτούν συνδυασμό προσωπικότητας – ικανοτήτων – δεξιοτήτων και, γι’ αυτό, πρέπει με διαυγή τρόπο να διαπιστώσουμε σε ποιον τομέα ανταποκρινόμαστε περισσότερο και σε ποιον λιγότερο, δεδομένου ότι η επιλογή της επαγγελματικής μας σταδιοδρομίας είναι μια καθοριστική στιγμή στη ζωή μας. Τα αποτελέσματα μιας ολοκληρωμένης αναφοράς επαγγελματικού προσανατολισμού βοηθούν σε όλα τα παραπάνω επίπεδα αυτογνωσίας εφόσον μέσω αυτών είναι δυνατόν:
α) Να διαπιστωθούν κλίσεις, ταλέντα, ικανότητες και δεξιότητες που κατέχει ένα άτομο, καθώς και το επίπεδο στο οποίο αυτό τα κατέχει.
β) Να διαπιστωθεί εάν το άτομο είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις που προκύπτουν από συγκεκριμένο εργασιακό περιβάλλον.
γ) Να ελεγχθεί αν το ήδη επιλεγμένο ή ασκούμενο επάγγελμα / ειδικότητα ταιριάζει στην προσωπικότητα, στις πραγματικές ικανότητες – δεξιότητες, καθώς και στις επαγγελματικές κλίσεις του ατόμου.
δ) Να εντοπιστούν εναλλακτικές επαγγελματικές δυνατότητες και επιπλέον κλίσεις του ατόμου.
ε) Να ληφθούν οι σωστές αποφάσεις όσον αφορά την ένταξη του ατόμου σε τμήματα και την εξέλιξή του, καθώς και όσον αφορά την επιλογή εργασιακών κατευθύνσεων και εξειδικεύσεων.
Πέραν των παραπάνω, όπως στο γραφείο ψυχολογικής και μαθησιακής υποστήριξης έτσι και σε οποιοδήποτε γραφείο παροχής υπηρεσιών επαγγελματικού προσανατολισμού θα πρέπει να υπάρχουν κατάλληλα επιστημονικά εργαλεία ικανά να οδηγήσουν σε συγκεκριμένες προτάσεις. Οι εν λόγω προτάσεις πρέπει να αφορούν την εύρεση επαγγελματικών περιβαλλόντων και συγκεκριμένων σχολών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (Τ.Ε.Ι. ή Α.Ε.Ι.) που φαίνεται να αντιστοιχούν καλύτερα στην τρέχουσα δομή της προσωπικότητας του ενδιαφερόμενου.
Σε ένα αναλυτικότερο επίπεδο όταν ο ενδιαφερόμενος δε δείχνει προτίμηση προς κάποιο επαγγελματικό αντικείμενο και όταν παρουσιάζει -ή παρουσίαζε- δυσκολίες στο σχολείο προτείνεται να διενεργηθεί αξιολόγηση των επιμέρους γνωστικών του ικανοτήτων ώστε να εντοπισθεί με ακρίβεια που έγκειται η δυσκολία του και να προταθούν οι ανάλογες διορθωτικές συστάσεις. Έτσι στη συγκεκριμένη περίπτωση με το πέρας της αξιολόγησης ο ενδιαφερόμενος θα έχει στα χέρια του μια πολυσέλιδη γραπτή αναφορά σχετικά με το επαγγελματικό και το μαθησιακό του προφίλ.
Συνοπτικά, ο ολοκληρωμένος επαγγελματικός προσανατολισμός προσφέρει πληροφορίες στο άτομο γύρω από δύο βασικούς άξονες. Πρώτων, καταδεικνύει κατάλληλα επαγγελματικά περιβάλλοντα ή σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που φαίνεται ότι ταιριάζουν στην προσωπικότητα αλλά και στις ικανότητες του ατόμου. Δεύτερον, σκιαγραφεί την προσωπικότητα ή τις όποιες μαθησιακές δυσκολίες που μπορεί να υπάρχουν και σαφώς να επηρεάζουν το εύρος επιλογής επαγγελμάτων και παρέχει τις κατάλληλες εξατομικευμένες συστάσεις.
