ΥΠΝΟΣ: Η ΘΕΤΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ
Συγγραφέας Χριστίνα Σαμαράκη Γράφτηκε στις ,
Ο ύπνος αποτελεί ζωτική ανάγκη και απαραίτητη προϋπόθεση για καλή υγεία τόσο σωματική όσο και ψυχική. Είναι μια ιδιαίτερα ευεργετική και απολαυστική διαδικασία κατά την οποία το σώμα μας ξεκουράζεται και ο εγκέφαλός μας ανασυγκροτείται. Κατά μέσο όρο, ένας ενήλικας έχει ανάγκη από 7-8 ώρες ύπνου, ενώ δεν θα έπρεπε να κοιμάται κάτω από 5 ώρες ημερησίως, γιατί μακροπρόθεσμα μπορεί να εμφανίσει σωματικά ή/και ψυχικά προβλήματα. Στο συγκεκριμένο σημείωμα θα αναφερθούμε στις θετικές επιδράσεις του ύπνου και στους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να τις ενισχύσουμε.
ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ
Τουλάχιστον 7 ώρες ύπνου καθημερινά μπορούν να προσφέρουν πολλά στον οργανισμό μας. Επιδρούν θετικά στο μεταβολισμό της γλυκόζης, μειώνουν την όρεξη μας, βοηθούν στο να μη βάζουμε περιττά κιλά, μας προστατεύουν από το διαβήτη και γενικά μας κάνουν να νιώθουμε καλύτερα. Όταν κοιμόμαστε αρκετά έχουμε περισσότερες πιθανότητες να διατηρούμε το ιδανικό σωματικό μας βάρος, να εμφανίζουμε λιγότερα προβλήματα υγείας και να νιώθουμε πιο όμορφα. Βέβαια, καλό είναι να μην φτάνουμε στο άλλο άκρο και κοιμόμαστε πάρα πολλές ώρες, γιατί τότε ο ύπνος αρχίζει να επιδρά αρνητικά στον οργανισμό μας. Ο ποιοτικός ύπνος ενδυναμώνει το ανοσοποιητικό μας σύστημα που είναι υπεύθυνο για την άμυνα του οργανισμού εναντίον των μικροβίων. Από την άλλη, καθώς η αρτηριακή πίεση χαμηλώνει όταν κάποιος κοιμάται, η απουσία ικανοποιητικού ύπνου μπορεί να γίνει αιτία υψηλής πίεσης και άλλων καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο εγκέφαλος μας δεν παραμένει σε απαθή κατάσταση. Αντίθετα, είναι ενεργός, ανανεώνεται και διατηρεί τον έλεγχο των σωματικών λειτουργιών, όπως είναι η αναπνοή. Επεξεργάζεται, επίσης, τα προβλήματα που έχουμε συναντήσει κατά τη διάρκεια της ημέρας, αναδιοργανώνει τις πληροφορίες που έχουμε συλλέξει και τις αποθηκεύει στη μνήμη. Η ικανότητα επίλυσης διαφόρων προβλημάτων και η δημιουργικότητα είναι άμεσα συνδεδεμένες με το πόσο κοιμόμαστε κάθε βράδυ. Ο ποιοτικά και ποσοτικά καλός ύπνος είναι καίριας σημασίας για την ενημέρωση, βελτίωση και συντήρηση της μνήμης μας. Μας βοηθάει να λύνουμε προβλήματα τα οποία μας δυσκόλευαν προτού κοιμηθούμε.
Ο ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟΣ ΥΠΝΟΣ
Ο απογευματινός ύπνος είναι για πολλούς ανθρώπους τόσο απόλαυση όσο και ανάγκη. Έστω και 30 λεπτά καθημερινά μπορεί να έχουν ευεργετική επίδραση στον οργανισμό μας, φτάνει να γίνεται σε μόνιμη βάση. Ο απογευματινός ύπνος δεν έχει αρνητικές επιδράσεις στη διάρκεια και ποιότητα του νυκτερινού, ενώ βελτιώνει τη συνολική απόδοση της μνήμης, διότι απαλλάσσει τον εγκέφαλο από την υπερβολική φόρτωση πληροφοριών. Η βιολογική ανάγκη για τον απογευματινό ύπνο, όταν ικανοποιείται, έχει ευεργετικά αποτελέσματα τόσο στους νέους όσο και στους ηλικιωμένους. Σε νέους ενήλικες, αυξάνει και βελτιώνει την πνευματική ετοιμότητα και εγρήγορση, ενώ στους ηλικιωμένους μπορεί να αναπληρώνει το έλλειμμα ύπνου που παρατηρείται τη νύκτα και κατ’ επέκταση βοηθάει στη διατήρηση της καλής τους υγείας. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ
Είναι σημαντικό να σεβόμαστε τους βιολογικούς ρυθμούς του οργανισμού μας. Πολλές από τις μεταβολικές λειτουργίες του (θερμοκρασία, εγκεφαλική λειτουργία) ακολουθούν ένα 24ωρο ρυθμό. Για το λόγο αυτό χρειάζεται να ξυπνάμε την ίδια ώρα κάθε πρωί, ώστε να νιώθουμε κουρασμένοι περίπου την ίδια ώρα κάθε βράδυ. Είναι απαραίτητο επίσης να μην αγνοούμε την κούραση και να πηγαίνουμε για ύπνο όταν το σώμα μας δείχνει ότι έφθασε η ώρα γι’ αυτό. Αντίθετα, δεν ωφελεί να πηγαίνουμε στο κρεβάτι, όταν δεν είμαστε κουρασμένοι.
Η βελτίωση του περιβάλλοντος στο οποίο κοιμάστε βοηθά για ένα καλύτερο ύπνο. Εάν νιώθουμε άνετα, αναπαυτικά και γαλήνια στην κρεβατοκάμαρά μας τότε οι πιθανότητες να κοιμηθούμε ικανοποιητικά είναι μεγαλύτερες. Προκειμένου να γίνει αυτό, χρειάζεται το δωμάτιο να έχει τη σωστή θερμοκρασία, να είναι αρκετά σκοτεινό και να προστατεύεται από το θόρυβο. Το στρώμα επίσης του κρεβατιού δεν θα πρέπει να είναι ούτε πολύ σκληρό ούτε πολύ μαλακό. Η κρεβατοκάμαρα είναι καλό να χρησιμοποιείται μόνο για ύπνο και για σεξ και όχι για δουλειά ή τηλεόραση, ώστε το σώμα να μαθαίνει ότι στο χώρο αυτό μόνο χαλαρώνει και κοιμάται.
Για ποιοτικά και ποσοτικά καλό ύπνο είναι σημαντικό να αποφεύγουμε τις διεγερτικές ουσίες, όπως είναι ο καφές, κατά τις απογευματινές και βραδινές ώρες. Επίσης, και η νικοτίνη ανήκει σ’ αυτή την κατηγορία, παρά την λανθασμένη εντύπωση ότι το κάπνισμα προκαλεί χαλάρωση. Το αλκοόλ αντίθετα είναι ουσία κατασταλτική και αν πιούμε πριν τον ύπνο μάς βοηθάει να αποκοιμηθούμε. Ωστόσο, επηρεάζει πολύ την ποιότητα του ύπνου, αφού διαταράσσει τον κανονικό ρυθμό των φάσεων του και μπορεί να προκαλέσει συχνές νυχτερινές αφυπνίσεις, ενώ το πρωί δεν νιώθουμε ξεκούραστοι και αναζωογονημένοι.
Μια από τις συχνότερες αιτίες της αϋπνίας είναι η ψυχολογική αναστάτωση κάθε μορφής. Είναι απαραίτητο λοιπόν να μάθουμε να χαλαρώνουμε και να αποβάλουμε τις ανησυχίες και το άγχος, προτού κοιμηθούμε. Υπάρχουν κάποιες τεχνικές που μπορούμε να εφαρμόσουμε για να το επιτύχουμε. Μισή ώρα προτού πάμε στο κρεβάτι, μπορούμε να σκεφτούμε όλα όσα μας ανησυχούν και στη συνέχεια να τα γράψουμε σε ένα χαρτί και να βάλουμε το χαρτί αυτό σε ένα κουτάκι. Όταν πια πάμε για ύπνο, ας υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας ότι έχουμε ήδη αφιερώσει χρόνο για τις ανησυχίες μας, ότι θα τις ξαναβρούμε την επόμενη μέρα εκεί που τις αφήσαμε και ότι αυτή η ώρα είναι για να ησυχάσουμε και να κοιμηθούμε.
Επίσης, οι ασκήσεις χαλάρωσης βοηθούν για ένα πιο ποιοτικό ύπνο. Μπορούμε ενσυνείδητα να εστιάσουμε την προσοχή μας σε κάθε μέρος του σώματός μας και να χαλαρώσουμε. Αρχίζουμε από τα δάκτυλα του ποδιού και πηγαίνουμε μέχρι το κεφάλι. Μπορούμε να φέρουμε στο μυαλό μας μια σκηνή που μας ηρεμεί, να συγκεντρωθούμε στο ρυθμό της αναπνοής μας ή να επαναλάβουμε για λίγο μια λέξη ή μια φράση. Αν ασκούμε το σώμα μας καθημερινά. μπορούμε να κοιμόμαστε καλύτερα. Προσοχή όμως γιατί η σωματική άσκηση πριν από τον ύπνο επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα.
Ας μην ξεχνάμε ότι ο τρόπος ζωής μας είναι καθοριστικός παράγοντας για την ποιότητα και ποσότητα του ύπνου μας. Μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής μας μπορούν να έχουν πολύ θετικά αποτελέσματα στον ύπνο μας. Παράλληλα, σε συνδυασμό με σωματική άσκηση και υγιεινή διατροφή βελτιώνουμε ουσιαστικά την ποιότητα της ζωής μας και οδηγούμαστε στη μακροζωία.
