Το 1ο Σημάδι του Αλλεργικού Παιδιού!!!!
Συγγραφέας Φωτεινή Σαξώνη Γράφτηκε στις ,
Περίπου 1 στα 5 παιδιά στις σύγχρονες κοινωνίες πάσχει από κάποιο τύπο αλλεργικής πάθησης. Οι αλλεργικές παθήσεις οφείλονται στο υπεραντιδραστικό ανοσοποιητικό σύστημα που προσπαθεί να προστατέψει το σώμα από τα αλλεργιογόνα, συνήθως αβλαβείς ουσίες όπως ακάρεα, γύρεις, πιτυρίδα ζώων κ.α. ή και από άλλους μη ειδικούς παράγοντες.
Οι κλασσικές αλλεργικές παθήσεις στα παιδιά, που λέγονται και ατοπικές παθήσεις είναι η ατοπική δερματίτιδα, η τροφική αλλεργία, το άσθμα και η αλλεργική ρινίτιδα. Αυτές οι παθήσεις αρχίζουν νωρίς στη ζωή πριν τον πρώτο χρόνο και με την πάροδο της ηλικίας ακολουθούν μία διαδοχική πορεία με πρώτη την ατοπική δερματίτιδα που ακολουθείται από το άσθμα και τη ρινίτιδα. Η πορεία αυτή είναι γνωστή και «ως αλλεργική παρέλαση».
Η ατοπική δερματίτιδα σημειοδοτεί την έναρξη της «αλλεργικής παρέλασης» και ενώ η ίδια δεν είναι επικίνδυνη και ατονεί συνήθως μετά το πρώτο χρόνο, μπορεί να αυξάνει την πιθανότητα ευαισθητοποίησης σε βασικές τροφές όπως γάλα, αυγό, σιτηρά, ψάρι με αποτέλεσμα την εμφάνιση αναφυλαξίας με τη λήψη των τροφών αυτών. Επίσης έχει συνδεθεί με την μετέπειτα ανάπτυξη άσθματος σε ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών.
Το ενημερωτικό αυτό κείμενο, σκοπό έχει την σύντομη παρουσίαση της ατοπικής δερματίτιδας, με τους παράγοντες που την επιβαρύνουν, τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται και την σύγχρονη αντιμετώπιση.
Τι είναι η ατοπική δερματίτιδα
Η ατοπική δερματίτιδα γνωστή και ως ατοπικό έκζεμα είναι χρόνια, υποτροπιάζουσα φλεγμονώδης πάθηση του δέρματος που αρχίζει νωρίς στη βρεφική ηλικία, έχει σχετικά τυπική κλινική εκδήλωση και συνοδεύεται από θετικό αλλεργικό ιστορικό στην οικογένεια.
Είναι αρκετά συχνή με συνεχή αύξηση την τελευταία 20ετία και προσβάλλει περίπου 2-15,6% του παιδικού πληθυσμού ανάλογα με τη χώρα. Είναι πιο συχνή στις χώρες με σύγχρονο τρόπο ζωής «δυτικού τύπου» και υψηλό βιοτικό επίπεδο.
Η έναρξη είναι κυρίως στη βρεφική ηλικία και τείνει να υποχωρεί με την πάροδο της ηλικίας. Μπορεί όμως να εμφανιστεί και αργότερα σε άτομα με ιστορικό ατοπίας δηλαδή άσθμα και ρινίτιδα.
Πώς εκδηλώνεται
Η δερματική αντίδραση χαρακτηρίζεται από εξάρσεις με έντονο κνησμό, ερυθρότητα, σκληρές μικροφυσαλίδες, οίδημα, μερικές φορές ορορροή που καταλήγει σε εφελκίδες και απολέπιση.
Στο βρέφος η εντόπιση είναι πιο συχνή στο πρόσωπο, αγκώνες, γόνατα κυρίως την εσωτερική επιφάνεια των αρθρώσεων αυτών και την έξω επιφάνεια των κνημών. Μπορεί όμως να επεκταθεί σε όλο το σώμα εκτός από την περιοχή των σπαργάνων.
Στο μεγαλύτερο παιδί εντοπίζεται πιο συχνά στις εσωτερικές επιφάνειες καρπών, αγκώνων και γονάτων και στους εφήβους στο πρόσωπο και λαιμό.
Χαρακτηριστική του εκζέματος είναι επίσης η επίμονη ξηρότητα του δέρματος που προδιαθέτει στο κνησμό και τις εξάρσεις.
Ο έντονος κνησμός επηρεάζει πολύ αρνητικά την ποιότητα ζωής του παιδιού και της οικογένειας δεδομένου ότι διαταράσσει τον ύπνο και προκαλεί ξεσμό που προδιαθέτει σε επιμόλυνση του δέρματος.
Πως γίνεται η Διάγνωση και ποια τα εκλυτικά αίτια
Ο ιατρός σπάνια έχει δυσκολία να διαγνώσει την ατοπική δερματίτιδα/έκζεμα. Έτσι η κλινική εξέταση, σε συνδυασμό με το ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό αλλεργίας επαρκεί.
Βιοψία δέρματος σπάνια χρειάζεται σε περίπτωση άτυπης παρουσίας του εκζέματος.
Η ταυτοποίηση της αιτίας τωνς εξάρσεων είναι απαραίτητη αν και όχι πάντοτε εφικτή για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Συνήθεις εκλυτικοί επιβαρυντικοί παράγοντες είναι η υπερβολική θερμοκρασία ή η εφίδρωση, η επαφή με ερεθιστικά όπως τα μάλλινα ρούχα, κατοικίδια ζώα ή διάφορα σαπούνια. Ο κρύος καιρός επίσης ευνοεί τις εξάρσεις ενώ το καλοκαίρι συνήθως το έκζεμα υφίεται. Το φυσικό νερό ξηραίνει το δέρμα ενώ το θαλασσινό το βελτιώνει. Στα μεγαλύτερα παιδιά ψυχολογικοί παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν εξάρσεις ενώ για ένα αρκετό ποσοστό παιδιών και κυρίως βρεφών τροφικοί παράγοντες μπορεί να ευθύνονται.
Δευτερογενείς σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις μπορεί επίσης να προκαλέσουν εξάρσεις της ατοπικής δερματίτιδας και λιγότερο συχνά και άλλες λοιμώξεις.
Πως αντιμετωπίζεται η ατοπική δερματίτιδα/έκζεμα
Η καταστολή του κνησμού είναι ο κύριος στόχος της θεραπείας. Ο ασθενής πρέπει να σταματήσει το ξύσιμο του δέρματος για να αποφευχθεί ο τραυματισμός που οδηγεί σε έξαρση.
Κρύες κομπρέσες μπορεί να βοηθήσουν και η ενυδάτωση και λίπανση του ξηρού δέρματος με κρέμες ή αλοιφές, ιδιαίτερα το χειμώνα είναι στοιχειώδους σημασίας. Θα πρέπει να απομακρυνθούν όλα τα ερεθιστικά που επιβαρύνουν την κατάσταση από το περιβάλλον του ασθενούς και εάν ταυτοποιηθούν τροφές με ειδικό έλεγχο ως υπεύθυνες θα πρέπει να αφαιρεθούν από το διαιτολόγιο.
Κρέμες τοπικών κορτικοστεροειδών για μικρή διάρκεια είναι αποτελεσματικά στην ανακούφιση του φλεγμαίνοντος δέρματος με ή χωρίς τη χορήγηση από του στόματος αντιϊσταμινικών.
Πρόσφατα η διαθεσιμότητα νεώτερων μη κορτικοειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων που είναι κατάλληλα για πιο μακροχρόνια τοπική χρήση επιτρέπει την πρόληψη των εξάρσεων σε πολλές περιπτώσεις ατοπικής δερματίτιδας και κάνει πιο εύκολη την δυνατότητα επίτευξης μακροχρόνιας ύφεσης της πάθησης αυτής.
Σε περίπτωση δευτερογενούς λοίμωξης του δέρματος απαιτείται η χορήγηση αντιβιοτικών.
Σπάνια η χορήγηση κορτικοστεροειδών από το στόμα ή άλλων φαρμάκων μπορεί να είναι απαραίτητη για τον έλεγχο της ατοπικής δερματίτιδας.
Με την κατεύθυνση του ιατρού, την συνεχή φροντίδα του δέρματος, την σωστή επιλογή και εφαρμογή της θεραπείας η οποία είναι μακροχρόνια μπορεί η ατοπική δερματίτιδα να ελεγχθεί ικανοποιητικά έτσι ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής του παιδιού και της οικογένειας και ίσως η αναχαίτιση της «αλλεργικής παρέλασης» από ατοπική δερματίτιδα σε αναπνευστική αλλεργία.
Για την πρόληψη ή καθυστέρηση της εμφάνισης της ατοπικής δερματίτιδας στα βρέφη με αλλεργικό οικογενειακό ιστορικό συνιστάται η παράταση του μητρικού θηλασμού στον έκτο μήνα, η καθυστέρηση εισαγωγής στο διαιτολόγιο στερεών τροφών μέχρι τον έκτο μήνα και σε περίπτωση που ο θηλασμός είναι ανέφικτος, η χορήγηση υποαλλεργικών γαλάτων πάντα με την συμβουλή και επίβλεψη του Ιατρού.
