Θεραπεία Οσφιο – Ισχιαλγίας με Βελονισμό
Συγγραφέας Αμαλία Παρούση Γράφτηκε στις ,
Η οσφυοϊσχιαλγία είναι από τα πιο συχνά προβλήματα που αναγκάζουν τους ασθενείς να απευθυνθούν στους ειδικούς ιατρούς για βοήθεια. Το 80% των ανθρώπων προσβάλλονται από οξύ οσφυϊκό πόνο, σε κάποια στιγμή της ζωής τους και από αυτούς 1 – 2% γίνονται χρόνια πάσχοντες.
Το γεγονός αυτό συσχετίζεται με διάφορα αίτια, τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα το κύριο σύμπτωμα που είναι πόνος στην περιοχή της οσφύος και κατά μήκος της διαδρομής του ισχιακού νεύρου. Ο ιατρός πριν να προβεί σε οποιαδήποτε θεραπεία, καλείται με την λήψη λεπτομερειακού ιστορικού, την κλινική εξέταση και εργαστηριακή διερεύνηση να εντοπίσει το ακριβές αίτιο της οσφυοϊσχιαλγίας και ποια από τις νευρικές ρίζες έχει προσβληθεί.
Τα κυριότερα αίτια είναι:
Η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου (δισκοπάθεια) σε ποσοστό 70%
Εκφυλιστική σπονδυλαρθρίτιδα
Τραυματικά αίτια
Ψυχοσωματικές διαταραχές
Οργανικά αίτια όπως: φλεγμονώδεις μικροβιακές λοιμώξεις, νεοπλασίες. συγγενείς ανωμαλίες, παθήσεις των γειτονικών οργάνων, οστεοπόρωση κ.α.
Κλινικά ευρήματα:
Η κλινική εικόνα μας διευκρινίζει εάν πρόκειται για οσφυαλγία (χαμηλή ραχιαλγία) ή ισχιαλγία (πόνος στην διαδρομή του ισχιακού νεύρου). Ο πόνος αυτός μπορεί να είναι οξύς ή χρόνιος, συνήθως μονόπλευρος. Εντοπίζεται με σπασμό των παρασπονδυλικών μυών, περιορισμό των κινήσεων, εξάλειψη της φυσιολογικής οσφυϊκής λόρδωσης, μεταβολή των αντανακλαστικών της αισθητικότητας και μυϊκής ισχύος.
Ο ακριβής προσδιορισμός της προσβληθήσης νευρικής ρίζας, έχει καθοριστική σημασία για τηνπεραιτέρω θεραπεία με το βελονισμό, λόγωτης σωστής επιλογής των σημείων βελονισμού, σε αντίθεση με την φαρμακευτική αγωγή όπου λαμβάνονται υπόψη άλλοι αιτιολογικοί παράγοντες.
Ο ασχολούμενος με τον βελονισμό ιατρός, είναι απαραίτητο να γνωρίζει τα ακριβή κλινικά ευρήματα των παρακάτω τριών πιο συχνών περιπτώσεων:
Ι. Κατά την πίεση της Ο4 ρίζας του σπονδυλικού νεύρου ο πόνος αντανακλά στην πρόσθεια επιφάνεια του μηρού, με θετικό ανάστροφο Laseque. Ελαττώνεται ή καταργείται το αντανακλαστικό του γόνατος, Μειώνεται η μυϊκή ισχύς του τετρακεφάλου.
ΙΙ. Κατά.την πίεση της Ο5 ρίζας.
Ο πόνος εντοπίζεται στην έξω πλάγια περιοχή του μηρού και της κνήμης και καταλήγει στην ραχιαία επιφάνεια του άκρου ποδός έως το μεγάλο δάκτυλο. Το αχίλλειο αντανακλαστικό δεν επηρεάζεται. Ελαττώνεται η μυϊκή ισχύς του μεγάλου δακτύλου. Υπάρχει ευαισθησία στην ραχιαία επιφάνεια του κάτω άκρου καθώς και του μεγάλου δακτύλου.
ΙΙΙ. Κατά την πίεση της Ι1 ρίζας.
Ο πόνος εντοπίζεται στην πίσω επιφάνεια του μηρού ακολουθώντας το ισχιακό νεύρο, το περιoνιαίο, τον πίσω έξω σφυρό έως το μικρό δάκτυλο. Προκαλεί μείωση ή κατάργηση του αχίλλειου αντανακλαστικού, ελάττωση της μυϊκής ισχύος των καμπτήρων του ποδιού και των δακτύλων, και υπαισθησία στο έξω χείλος του και στα δύο τελευταία δάκτυλα.
Η περαιτέρω διερεύνηση των αιτιών συνεχίζεται με εργαστηριακές εξετάσεις. ακτινολογικό έλεγχο, αξονική τομογραφία, μυελογραφία και άλλα μέσα της σύγχρονης ιατρικής μέχρι να ολοκληρωθεί και επιβεβαιωθεί πλήρως η αρχική διάγνωση.
Με μία τέτοια ολοκληρωμένη εικόνα του περιστατικού μπορεί ο ιατρός να αποφασίσει αν ενδείκνυται ο ασθενής να υποβληθεί σε θεραπεία με βελονισμό.
Θεραπεία
Ένα περιστατικό οσφυοϊσχιαλγίας αντιμετωπίζεται σήμερα με συντηρητική φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με ανάπαυση φυσικοθεραπεία, ή με χειρουργική επέμβαση, ή με βελονισμό.
Ι. Συντηρητική θεραπεία της οσφυαλγίας.
Η διάρκεια της θεραπείας είναι συνήθως 4 εβδομάδες με ανάπαυση, σταδιακή κινητοποίηση και φυσιοθεραπεία, και φαρμακευτική αγωγή η οποία αποτελείται από συνδυασμούς φαρμάκων όπως:
α) Αναλγητικά (παρακεταμόλη, ακετιλοσαλικιλικό οξύ)
β) Μυοχαλαρωτικά (δικλοφενάκη, ναπροξένη)
γ) Ηρεμιστικά (διαξεπάμη)
δ) Κορτικοστεροϊδή (βηταμεταξόνη, δεξαμεταζόνη)
ε) Βιταμίνες (Β1, Β6, Β12)
ΙΙ. Με χειρουργική επέμβαση αντιμετωπίζονται βαρειές ή προχωρημένες καταστάσεις πρόπτωσης μεσοσπονδυλίου δίσκου, τραυματικές περιπτώσεις νεοπλασίες, συγγενείς ανωμαλίες κ.α.
ΙΙΙ. Ο βελονισμός αντιμετωπίζει περιπτώσεις οσφυοϊοσχιαλγίας κάθε πιθανής αιτιολογίας. εκτός των ελάχιστων περιπτώσεων που χρειάζεται χειρουργική επέμβαση.
Ο βελονισμός αντιπαρατίθενται μόνο με τις περιπτώσεις αντιμετώπισης ενός περιστατικού με συντηρητική αγωγή για λόγους που θα εξηγήσουμε παρακάτω.
Στην θεραπεία με βελονισμό ο ιατρός, έχοντας τα κλινικά ευρήματα και την εργαστηριακή διερεύνηση των καταστάσεων του ασθενούς θα τοποθετήσει τις βελόνες στα σωστά σημεία τα οποία κατά περίπτωση είναι:
Θεραπεία με βελονισμό
Οσφυαλγία
Τοπικά σημεία:
Μακρινά σημεία
UB 23
UB 54 (40)
Li 4
UB 24
Εντονότερη
UB 60
St 36
UB 50
διέγερση
DU 20
DU 4
Ισχιαλγία για Ο5 ρίζας
Τοπικά σημεία:
Μακρινά σημεία
UB 25
GB 31
Li 4
UB 26
Εντονότερη
GB 34
St 36
GB 30
διέγερση
Liv 3
DU 20
DU 4
Liv 2
Ισχιαλγία για I1 ρίζας
Τοπικά σημεία:
Μακρινά σημεία
UB 26
UB 54 (40)
Li 4
UB 31
Εντονότερη
UB 57
St 36
UB 32
διέγερση
UB 60
DU 20
UB 50
UB 65
DU 4
UB – μεσημβρινός Ουροδόχο Κύστεως
GB – μεσημβρινός Χοληδόχου Κύστεως
DU – παράδοξος μεσημβρινός Κυβερνητικό Αγγείο
Li – μεσημβρινός Παχέως Εντέρου
St – μεσημβρινός Στομάχου
Liv – μεσημβρινός Ήπατος
Η είσοδος της βελόνας στους ιστούς που περιβάλλουν το σημείο βελονισμού ερεθίζει συγκεκριμένους ερεθισματοδέκτες της περιοχής (σωματίδια Meissner της αφής, Krause του ψυχρού, Vater – Paccini της αίσθησης των υψηλών πιέσεων, Ruffini του θερμού) και κυρίως τις ελεύθερες νευρικές αποπλήξεις υπεύθυνες για τον πόνο.
Έτσι κινητοποιούνται κεντρομόλες νευρικές ώσεις που προχωρούν κατά μήκος των νεύρων, φτάνουν στον νωτιαίο μυελό, και από εκεί κατευθύνονται στον εγκέφαλο.
Αυτό έχει σαν συνέπεια την γενικευμένη αντίδραση του οργανισμού η οποία διαπιστώνεται με σημαντικές αλλαγές της βιοχημείας του αίματος. Αυξάνει την έκκριση της φλοιοεπινεφριδιοτρόπου ορμόνης (ACTH) της υπόφυσης η οποία με τη σειρά της προκαλεί την έκκριση στεροειδών (κορτιζόνης) από τα επινεφρίδια.
Έτσι εξηγείται η σημαντική αντιφλεγμονώδης δράση του βελονισμού αρκετά ικανή για να αντικαταστήσει τα αντιφλεγμονώδη και τα κορτικοστεροειδή φάρμακα τα οποία χορηγούνται σε μια συντηρητική θεραπεία.
Επίσης προκαλεί την μεταβολή στις τιμές των ενδογενών οπιοειδών ουσιών οι οποίες παράγονται κυρίως στην υποθαλαμική χώρα με την πιο σημαντική την ενδορφίνη – Β.
Η ενδορφίνη – Β δημιουργεί κατάσταση ευεξίας, ηρεμίας και χαλάρωσης στον ασθενή και έχει ισχυρή αναλγητική δράση ικανή να αντικαταστήσει τα αναλγητικά, μυοχαλαρωτικά και ηρεμιστικά φάρμακα μιας συντηρητικής αγωγής.
Για να ενισχύσουμε την ανταπόκριση του οργανισμού στην βελονοθεραπεία και κυρίως τους μυς της σπονδυλικής στήλης και του ποδός εφόσον έχει διαπιστωθεί μυϊκή αδυναμία χρησιμοποιούμε συνήθως ηλεκτροβελονισμό.
Επικουρικά δεχόμαστε να χορηγήσουμε το σύμπλεγμα των βιταμινών Β και εφόσον η κατάσταση του ασθενούς το επιβάλλει, Οι ασθενείς υποβάλλονται σε μία σειρά βελονισμών ο αριθμός των οποίων εξαρτάται από το κάθε περιστατικό και κυμαίνεται ανάμεσα σε 5 έως και 20 βελονισμούς μέσοόρο τους 12 βελονισμούς.
Τα παρακάτω -αναλυτικά στοιχεία της επίδρασης του βελονισμού σε οσφυοϊσχιαλγίες που δίνονται στον πίνακα προέρχονται από τυχαίο δείγμα ασθενών που παρακολούθησα ως ιατρός την περίοδο 1985 – 1995.
Σε θεραπεία με βελονισμό υποβλήθηκαν 211 ασθενείς, Το δείγμα χωρίζεται σε δύο κατηγορίες. από 24 – 59 χρόνων της παραγωγικής ηλικίας και αϊτό 60 – 86 χρονών της πρώτης και ύστερα της συνταξιοδότησης.
Ι. Κατηγορία
Ηλικία
Φύλο
Χωρίς θετικά αποτελέσματα
Ικανοποιητικά αποτελέσματα
Άριστα αποτελέσματα
24 – 29 χρόνων
Γυναίκες 4
?
?
4
Άντρες 5
?
?
5
30 – 36
γ. 16
?
2
14
α. 19
?
3
16
40 – 49
γ. 24
1
3
20
α. 14
?
1
13
50 – 59
γ. 34
1
4
29
α. 11
?
2
9
Άθροισμα
γ. 78
α. 49
2
?
9
6
67
43
127
100%
2
1,5%
15
12%
110
86,5%
ΙΙ. Κατηγορία
Ηλικία
Φύλο
Χωρίς θετικά αποτελέσματα
Ικανοποιητικά αποτελέσματα
Άριστα αποτελέσματα
60 – 69
γ. 29
2
7
20
α. 12
1
4
7
70 – 79
γ. 25
2
8
15
α. 11
1
5
5
80 – 86
γ. 4
1
2
1
α. 3
1
1
1
Άθροισμα
γ. 58
α. 26
5
17
10
36
13
3
84
100%
8
9%
27
32%
49
59%
Σύνολο 24 – 86 χρόνων
γ. 4
7
26
103
α. 3
3
16
56
211
100%
10
4,7%
42
20,0%
159
75,3%
Από την επιμέρους ανάλυση των αποτελεσμάτων διαπιστώθηκαν ότι η πρώτη κατηγορία έχουν σαφώς άριστα αποτελέσματα:
(1,5% χωρίς θετικά αποτελέσματα, 12% ικανοποιητικό αποτέλεσμα, 86,5% άριστο αποτέλεσμα).
Στην δεύτερη κατηγορία έχουμε:
9% χωρίς θετικά αποτελέσματα, 32% ικανοποιητικά αποτελέσματα, 59% άριστα αποτελέσματα.
Είναι προφανές από το ποσοστό των άριστων αποτελεσμάτων της πρώτης κατηγορίας ότι τα πλεονεκτήματα της βελονοθεραπείας σε σχέση με μια συντηρητική αγωγή συνίσταται στο μικρότερο χρόνο θεραπείας άρα σε λιγότερες χαμένες εργατοώρες αφού είναι γνωστό πως ακόμη και σε οξείες καταστάσεις μετά την 3η συνεδρία ο ασθενής μπορεί να βαδίσει και να σταθεί όρθιος ικανοποιητικά,
Επιπλέον τ’ αποτελέσματα είναι πλέον μόνιμα αφού ο οργανισμός του πάσχοντος αντιμετωπίζει την κρίση με τις δικές του δυνάμεις και δεν επιβαρύνεται με φάρμακα.
Στην δεύτερη κατηγορία τα ποσοστά άριστων αποτελεσμάτων είναι χαμηλότερα, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι σ’ αυτές τις ηλικίες ο οργανισμός είναι επιβαρυμένος και από άλλες αιτίες, και γηρασμένος πλέον. Όμως η βοήθεια που προσφέρεται είναι σημαντικότατη αφού συνήθως οι ηλικιωμένοι ούτε φάρμακα μπορούν να αντέξουν αλλά ούτε και τους πιθανούς. κινδύνους μιας χειρουργικής επέμβασης.
Συμπεράσματα
Τα πλεονεκτήματα του βελονισμού είναι:
Μεγάλη αποτελεσματικότητα θεραπείας (μέσος όρος 75,3% άριστα αποτελέσματα).
Μικρή διάρκεια θεραπείας (10 – 12 βελονισμοί σε διάστημα ενός μήνα).
Καλύτερη αντιμετώπιση του ασθενούς από Ιατρικής απόψεως, επειδή στον βελονισμό δεν υπάρχει περίπτωση παρενέργειας όπως μπορεί να συμβεί με τα φάρμακα που εκτός των άλλων μετά από κάποιο χρονικό διάστημα παύουν να έχουντην αρχική τους δράση αφού ο οργανισμός εθίζεται σε αυτά.
Ο βελονισμός εφόσον εισαχθεί στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και υιοθετηθεί από τα Ασφαλιστικά Ταμεία, από πλευράς κόστους είναι η οικονομικότερη μέθοδος επειδή δεν χρησιμοποιούνται φάρμακα και ο χρόνος νοσηλείας είναι σαφώς μικρότερος.
Τελειώνοντας θα ήθελα να τονίσω πως ο βελονισμός σαν Ιατρική πράξη για την συγκεκριμένη πάθηση που αναφερθήκαμε δεν είναι πανάκεια, αλλά μπορεί παράλληλα με την σύγχρονη Ιατρική να αποδώσει θαυμάσια αποτελέσματα, με στόχοτην καλύτερη αντιμετώπιση και αποτελεσματικότερη θεραπεία του πάσχοντος.
Σας ευχαριστώ
Βιβλιογραφία
AN OUTLINE OF CHINESE ACUPUNCTURE (Foreign Languages Press PEKING 1975.The academy of traditional Chinese Medicine.
ΤΗΕ ΝΕURΟCΗΕΜICΑL BASIS OF PAIN RELIEF ΒΥ ACUPUNCTURE- PEKING Medical University J.S. ΗΑN 1987.
ΤΕΧΤΒΟΟΚ OF ACUPUNCTURE. Felix Mann William Heinemann Medical Books L.t.d. London 1989.
RENESANS ACUPUNKTURΥ. Z. Garnuszewski – Sport I tourystyka Warsaw – 1988.
RUKOVODSTVO ΡΟ IGLOREFLEKSOTERAPII D.M. Tabeeva “Medicina” – Moskva 1980.
Εσωτερική Παθολογία – Ηarrisοn
“Παρισιάνος” – Αθήνα 1993
Σύγχρονη Διαγνωστική και Θεραπευτική
Marcus Α. Κrupp, Milton J. Chatton, L.Μ. Tierney
“Γ. Παρισιάνος” – Αθήνα 1992
Ορθοπεδική – Π. Συμεωνίδης
“University Studio Press” – Θεσσαλονίκη 1986
Θέματα Ορθοπεδικής και Τραυματολογίας
Γ. Χαρτοφυλακίδης – Γαροφαλίδη. Επιστημονικές εκδόσεις Παρισιάνoς 1981
