ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΣ
Συγγραφέας Χρήστος Ναούμ Γράφτηκε στις ,
Η Ψ Α είναι αυτο-άνοσο φλεγμονώδες νόσημα, που προσβάλλει δέρμα και αρθρώσεις αλλά και συνδέσμους, τένοντες, περιτονίες. Αναγνωρίζεται στο 5-8% των ατόμων με όλες τις μορφές ψωρίασης, κυρίως όμως σε σοβαρές μορφές (ερυθρόδερμα, φλυκταινώδη ψωρίαση). Οι αρθρώσεις και οι περιαρθρικοί ιστοί εμπλέκονται σε σοβαρές φλεγμονές (αρθρίτις, ενθεσίτις – endesopathy, υμενίτις- synovitis, τενοντίτις-tenonditis)Η Ψ Α με συμμετοχή Σ.Σ συγκαταλέγεται στις ορο-αρνητικές σπονδυλο-αρθροπάθειες. Είναι μια ομάδα νόσων που περιλαμβάνει (αγκυλωτική σπονδυλίτιδα, εντεροπαθητική αρθρίτιδα και σύνδρομο Reiter)
Η Ψ Α χαρακτηρίζεται κυρίως από προσβολή των χεριών
Απω-φαλαγγικών (πλήκτρα τυμπάνου)
Μετα-Καρπο-Φαλαγγικών
Μεσο-φαλαγγικών
Η Ψ Α με φλυκταινώδη Ψ συνδέεται συνήθως με το σύνδρομο Reiter.
Η Ψ Α με συμμετοχή Σ.Σ συγκαταλέγεται στις ορο-αρνητικές σπονδυλο-αρθροπάθειες. Είναι μια ομάδα νόσων που περιλαμβάνει (αγκυλωτική σπονδυλίτιδα, εντεροπαθητική αρθρίτιδα και σύνδρομο Reiter)
Η Ψ Α χαρακτηρίζεται κυρίως από προσβολή των χεριών
Απω-φαλαγγικών (πλήκτρα τυμπάνου)
Μετα-Καρπο-Φαλαγγικών
Μεσο-φαλαγγικών
Η Ψ Α με φλυκταινώδη Ψ συνδέεται συνήθως με το σύνδρομο Reiter.
Γενικά συμπτώματα δεν συνοδεύουν το νόσημα εκτός των κεραυνοβόλων μορφών με εκτεταμένη καταστροφή των αρθρώσεων.
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Εμφανίζεται στα 35 μέχρι τα 45 αλλά και σε άλλες ηλικίες.
Στην παιδική ηλικία έχει χειρότερη πρόγνωση λόγω της καταστροφής των αρθρώσεων. Κοινή κατανομή στα δύο φύλα.
Στο 1/3 εμφανίζεται ξαφνικά και απότομα. Σ αυτές τις περιπτώσεις η ένταση της νόσου θυμίζει Reiter η σταγονοειδή.
ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ Ψ Α
Ασύμμετρη περιφερική προσβολή των αρθρώσεων
Μικρές αρθρώσεις χεριών και ποδιών με η χωρίς προσβολή των άπω ενδο-φαλαγγικών αρθρώσεων
Μεγάλες αρθρώσεις κυρίως ποδιών (γόνατο, αστράγαλος)
Συνδυασμός των άνω
Συμμετρική περιφερική προσβολή
Μικρές και μεγάλες αρθρώσεις
Σπονδυλική Στήλη
Αυχενικοί Σπόνδυλοι
Θωρακικοί Σπόνδυλοι
Οσφυο-ιερό τμήμα
Η Ψ Α με συμμετοχή Σ.Σ συγκαταλέγεται στις ορο-αρνητικές σπονδυλο-αρθροπάθειες. Είναι μια ομάδα νόσων που περιλαμβάνει (αγκυλωτική σπονδυλίτιδα, εντεροπαθητική αρθρίτιδα και σύνδρομο Reiter)
Η Ψ Α χαρακτηρίζεται κυρίως από προσβολή των χεριών
Απω-φαλαγγικών (πλήκτρα τυμπάνου)
Μετα-Καρπο-Φαλαγγικών
Μεσο-φαλαγγικών
Η Ψ Α με φλυκταινώδη Ψ συνδέεται συνήθως με το σύνδρομο Reiter.
Γενικά συμπτώματα δεν συνοδεύουν το νόσημα εκτός των κεραυνοβόλων μορφών με εκτεταμένη καταστροφή των αρθρώσεων.
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Εμφανίζεται στα 35 μέχρι τα 45 αλλά και σε άλλες ηλικίες.
Στην παιδική ηλικία έχει χειρότερη πρόγνωση λόγω της καταστροφής των αρθρώσεων. Κοινή κατανομή στα δύο φύλα.
Στο 1/3 εμφανίζεται ξαφνικά και απότομα. Σ αυτές τις περιπτώσεις η ένταση της νόσου θυμίζει Reiter η σταγονοειδή.
ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ Ψ Α
Ασύμμετρη περιφερική προσβολή των αρθρώσεων
Μικρές αρθρώσεις χεριών και ποδιών με η χωρίς προσβολή των άπω ενδο-φαλαγγικών αρθρώσεων
Μεγάλες αρθρώσεις κυρίως ποδιών (γόνατο, αστράγαλος)
Συνδυασμός των άνω
Συμμετρική περιφερική προσβολή
Μικρές και μεγάλες αρθρώσεις
Σπονδυλική Στήλη
Αυχενικοί Σπόνδυλοι
Θωρακικοί Σπόνδυλοι
Οσφυο-ιερό τμήμα
Κοινά χαρακτηριστικά με άλλες ρευματοπάθειες
Αρθρίτις
Υμενίτις
Τενοντίτις
Ενθεσίτις (endesopathy)
Ονυχοδυστροφία (άπω ενδοφαλαγγικών)
Αγκύλωσις
ΣΠΟΝΔΥΛΟ-ΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΕΣ
Αγκυλωτική Σπονδυλίτις
Ψωριασική αρθρίτις
Αντιδραστική αρθρίτις
Εντεροπαθητική αρθρίτις
Νόσος Crohn
Ελκώδης κολίτις
Νεανική αγκυλωτική Σπονδυλίτις
Αδιαφοροποίητες Σπονδυλαρθροπάθειες
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΟ-ΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΩΝ
Φλεγμονώδης πόνος Σπονδύλων και υμένων (Ασυμμετρία κυρίως στα κ.άκρα, πάνω από 1 άρθρωση)
Θετικό οικογενές ιστορικό
Ψωρίαση
Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
Ουρηθρίτις, Αυχεναλγία, Διάρροια
Εναλλασσόμενοι πόνοι γλουτών
Ενθεσίτις, Ιερο-λαγονίτις
ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΕΥΠΑΘΕΙΑ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ ΣΤΗ Ψ Α
HLA-Cw6
HLA: B-13,B17,, B38, B39
B27
Περιφερική αρθρίτις –
Συμμετοχή Σ.Σ 50%
Ελληνικό πληθυσμό Β 8 και Β 28
ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ
ΑΝΟΣΟ-ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑΣ Ψ Α
1. Η ανοσο-αντίδραση ξεκινά με την αναγνώριση αντιγόνου: μόρια MHC τάξης I παρουσιάζουν ενδογενές αντιγόνο στα CD 8 –T λεμφοκύτταρα.
2. Επεξεργασία κυτοκινών από τα CD 8 –T λεμφοκύτταρα.
Στους ασθενείς με ψωριασική αρθρίτιδα, ανιχνεύονται σε υψηλές συγκεντρώσεις στο αρθρικό υγρό IL-2, IFN-γ, TNF, IL-1β, ενώ στο δέρμα επικρατούν η IL-2 και η IFN-γ
«Η παρουσία και αντίδραση των Th1 και Τh2 κυττάρων εκφράζει κυταροκίνες και υποστηρίζει την παρουσία ενεργοποιημένων Τ-κυττάρων και τη συμμετοχή τους στα ανοσολογικά και φλεγμονώδη γεγονότα»
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
CRP Αυξημένη λόγω έντονης φλεγμονής
Η ΤΚΕ και το Συμπλήρωμα του Ορού είναι αυξημένα λόγω της αντίδρασης των κυταροκινών.
Η βαρύτητα της αρθρίτιδας είναι ανάλογη του εξανθήματος, όσο πιο βαρύ το εξάνθημα τόσο πιο έντονη η αρθρίτιδα.
Πρώτα εμφανίζεται το εξάνθημα και μετά η Αρθρίτις αλλά στο 1/7 των περιπτώσεων πρώτα η αρθρίτιδα.
Σε μερικά άτομα οι δερματικές βλάβες είναι ελάχιστες και χρειάζεται να αναζητηθούν πίσω απ τα αυτιά, στις πτυχές, στο τριχωτό, στα νύχια.
Στους ΗΙV+ ασθενείς το εξάνθημα είναι πιο έντονο και ανθεκτικόΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Ασύμμετρη Αρθρίτις
Δακτυλίτις/Λουκάνικο
Τενοντίτις/Υμενίτις
Ενθεσίτις
Πόνος Πτέρνης
Ιερο-λαγονίτις
ΣπονδυλίτιςΑΡΘΡΙΤΙΣ
Περιφερική αρθρίτις
Περισσότερο από 80% των ατόμων μ’ αυτή τη πάθηση παρουσιάζουν περιφερική ασύμμετρη ολιγο-αρθρίτιδα των μικρών αρθρώσεων των χεριών και ποδιών, των μεγάλων αρθρώσεων των ποδιών ή συνδυασμό.
Σ αυτή την μορφή ένα 5% εμφανίζει προσβολή των άπω ενδοφαλαγγικών αρθρώσεων
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
ΔΔ από την οστεοαρθρίτιδα (οζίδια του Heberden) η την ουρική αρθρίτιδα. Άλλωστε σε πιο εκσεσημασμένες μορφές προσβάλλονται οι μετα-καρποφαλαγγικές και οι μετα-ταρσο φαλαγικές αρθρώσεις
Οι μεγάλες αρθρώσεων που προσβάλλονται είναι τα ισχία, γόνατα και αστράγαλοι. Συχνά μόνο ένα ισχίο ή ένα γόνατο προσβάλλεται. Η βασική διάγνωση περιλαμβάνει καταστροφική αρθρίτιδα (degenerative) με ρευματοειδή παράγοντα +
παρά ψωριασική αρθρίτιδα.
Η ψωριασική αρθρ δεν αναγνωρίζεται εύκολα αλλά η νεαρή ηλικία και η ασυμμετρία βοηθούν στην διάγνωση.
ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
Βλάβες Σ.Σ (Axial disease)
20% των ατόμων με περιφερική αρθρίτιδα έχουν συνδεόμενες διαταραχές της Σ.Σ. Εμφανίζονται με την μορφή οστεοφύτων με ανώμαλη παρουσία κατά μήκος των αυχενικών σπονδύλων η κατά το οσφυιο-ιερό τμήμα. Λιγότερο συχνά παρατηρείται καταστροφή των άνω αυχενικών Α1,Α2. (Πονοκέφαλοι και νευρολογικά συμπτώματα εμφανίζονται).
Σ’ αυτή τη μορφή είναι έντονα ενδεικτική η παρουσία του Β-27.
Καταστροφική μορφή με ρευματοειδή + Δ.Δ. από ρευματοειδή
ΤΕΝΟΝΤΟ-ΥΜΕΝΙΤΙΣ (TENOSYNOVITIS),
ΕΝΘΕΣΙΤΙΣ (ENTHESOPATHY)
Η Ενθεσίτις Enthesopathy είναι πολύ ήπια και μπορεί να διαφύγει. Πιθανόν να συνυπάρχει ευαισθησία στο πόδι, αγκώνα (από παιχνίδι τένις), η τενοντίτιδα της κνήμης (Αχίλλειος τενοντίτις).
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΟΡΓΑΝΑ
Ψωριάση
Ερυθροδερμία
Βοθρία ονύχων
Ονυχόλυση
Επιπεφυκιτις, Ιρίτις
Βαλβιδοπάθεια της καρδιάς
ΟΔΗΓΟΙ -ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΕΝΕΡΓΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΟΣ
DAS 28 ( Για τον έλεγχο της ρευματοειδούς αρθρίτιδας)
BATH ANKYLOSING SPONDYLITIS FUNCTIONAL INDEX (BASFI)
BATH ANKYLOSING SPONDYLITIS DISEASE ACTIVITY (BASDAI)
Με αυτούς τους οδηγούς-ερωτηματολόγια αξιολογείται ο βαθμός λειτουργικότητας και ενεργότητας της νόσου.
ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Ασύμμετρη Διαβρωτική Αρθρίτις
Παραμόρφωση Pencil-in-Cup
Καταστροφική Αρθρίτις Multilans Arthritis
Άκανθες/Ανάπτυξη περιοστέου
Ασύμμετρα συνδεσμόφυτα
Ιερο-λαγονίτις
ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ
1.Οίδημα μαλακών μορίων ενδο-φαλαγγικών αρθρ
2.Pencil-in-cup
3.Καμπτική παραμόρφωση άπω ενδοφαλαγγικών αρθρώσεων
ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ
1.Οίδημα μαλακών μορίων ενδο-φαλαγγικών αρθρ
2.Pencil-in-cup
3.Καμπτική παραμόρφωση άπω ενδοφαλαγγικών αρθρώσεων
ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ
1.Οίδημα των μαλακών μορίων των παράμεσων
2.Έντονες οστεολυτικές καταστροφές των άπω- και εγγύς-ενδο-φαλαγγικών
ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
ΠΟΔΙΩΝ
Αγκύλωση και οστεόλυση όλων των αρθρώσεων
ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ
Εξελικτικές βλάβες ενδο-φαλαγγικών αρθρώσεων
Στενό μεσάρθριο λόγω εντόνου οιδήματος
Οστεόλυση
Pencil – in- Cup
AΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Σ.Σ
ΑΓΚΥΛΩΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΤΙΣ
(ΤΥΠΟΥ BAMBOO)
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Κυκλοσπορίνη
Μεθοτρεξάτη
Λεφλουνομίδη (Arava)
Βιολογικοί παράγοντες
(Enbrel, Remicade, Humira)
Μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη
Άλατα χρυσού (Solganol , Auronofin)
Σουλφασαλαζάνη (Azulfidin)
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Υδροξυ-χλωροκίνη (Plaquenil)
Φωτοθεραπεία
Κορτικοστεροειδή ( από το στόμα ή σε εγχύσεις)
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Α. Κατηγορία: Ελαφρά /μέτρια Αρθρίτις
Αντιφλεγμονώδη: Ναπροξένη, Ινδομεθακίνη, Ενδοαρθρικές εγχύσεις κορτικοστεροειδών και υαλουρονικού οξέως
Κυκλοσπορίνη
Μεθοτρεξάτη
Σουλφασαλαζίνη
Αλατα χρυσού
Βιταμίνη D
Β. Καταστροφική αρθρίτις
Συνδυσμοί κλασσικών και βιολογικών φαρμάκων
Xειρουργική Θεραπεία
Γ.HIV+ ΛΟΙΜΩΞΗ
Αντι-ρετροικά φάρμακα και συνδυασμοί
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΙΙΙ
Η Ψωριασική Αρθρίτις είναι νόσημα με εξάρσεις και υφέσεις, χρήζει συνεχούς παρακολούθησης και μάλιστα με συνεργασία συναδέλφων άλλων ειδικοτήτων (Ρευματολόγους).
Τα συνιστώμενα φάρμακα είναι αρκετά, ωστόσο η χρόνια χορήγησή τους απαιτεί ιατρική επαγρύπνηση.
