Βότανα και βιταµίνες
Συγγραφέας Αναστάσιος-Ιωάννης Κανελόπουλος Γράφτηκε στις ,
Δια µέσου των αιώνων τα συµπληρώµατα βοτάνων και βιταµινών έχουν αποτρέψει, βελιώσει και θεραπεύσει διάφορα προβλήµατα υγείας και ασθένειες. Αλλά η ανάµειξη, ο συνδυασµός και η υπερδοσολογία των φυσικών φαρµάκων µπορούν να βλάψουν την υγεία των οφθαλµών.
Μελέτες έχουν δείξει ότι ένας αριθµός φυσικών συµπληρωµάτων µπορούν να προκαλέσουν σοβαρές και µερικές φορές µη αναστρέψιµές οφθαλµολογικές επιπλοκές σε ασθενείς που κάνουν κατάχρηση.
Η γλυκόριζα, για περισσότερα από 4.900 χρόνια, χρησιµοποιείται συχνότατα στα κινέζικα φάρµακα ως αντιφλεγµονώδες για πονόλαιµο, αποστήµατα και δερµατίτιδες.
Επίσης, χρησιµοποιείται στην Ευρώπη για το συνάχι από λοιµώξεις του άνω αναπνευστικού και γαστρίτιδες. Αλλά εάν πάρει κανείς πάνω από 50 γραµµάρια ηµερησίως, η γλυκόριζα γίνεται τοξική.
Το αφρικανικό βότανο yohimbe είναι ένα επιλεκτικός ανταγωνιστής alpha-2 που φαίνεται να πολεµά την ανδρική ανικανότητα. Αυξάνει την ροή του αίµατος και την διέγερση του νεύρου. Δυστυχώς η υπερδοσολογία αυτού του βοτάνου µπορεί να προκαλέσει σοβαρές οφθαλµολογικές επιπλοκές και άλλα σοβαρά προβλήµατα υγείας.
Το απόσταγµα του ginkgo είναι ένα πολύ ισχυρό αντιοξυδωτικό για τον αµφιβληστροειδή και τον εγκέφαλο. Μελέτες αναφέρουν ότι αυξάνει την κυκλοφορία στον αµφιβληστροειδή και στον εγκέφαλο κατά 30%. Αλλά όταν συνδυάζεται µε ασπιρίνη σε
ορισµένες περιπτώσεις µπορεί να αυξηθούν οι οφθαλµολογικές επιπλοκές.
Το χαµοµήλι µε τις χαλαρωτικές ιδιότητές του χρησιµοποιείται εδώ και 2.000 χρόνια για να ανακουφίζει προβλήµατα του στοµάχου, για προστασία ενάντια στο έλκος και για ήπιους µυικούς σπασµούς. Άτοµα αλλεργικά στην αµβροσία, την µαργαρίτα και τα χρυσάνθεµα µπορεί να εκδηλώσουν αλλεργική αντίδραση στο χαµοµήλι.
Το καγιέν έχει αντιοξυδωτικές βιταµίνες Α και C µαζί µε αλκαλοειδή καψικίνη. Είναι ευρέως γνωστό ως διεγερτικό και ερεθιστικό που, όταν τρίβεται πάνω στο δέρµα, αυξάνει την κυκλοφορία του αίµατος και δηµιουργεί µια αίσθηση ζέστης ή καψίµατος.
Χρησιµοποιείται σε διάφορα οφθαλµολογικά παρασκευάσµατα µε βότανα για βλεφαρίτιδα και επιπεφυκίτιδα. Ωστόσο, επειδή προκαλεί ερεθισµό, µπορεί να χειροτερέψει τα συµπτώµατα του ερεθισµού του επιπεφυκότα. Έχουν αναφερθεί αρκετές
περιπτώσεις έλκους κερατοειδή όταν χρησιµοποιήθηκε σε µεγάλη ποσότητα. Το παρασκεύασµα του βοτάνου µπορεί κυριολεκτικά να δηµιουργήσει τρύπα στον κερατοειδή δηµιουργώντας έλκος.
Η ευφορβία είναι ένα καθάρσιο που περιέχει καρκινογόνες ουσίες και ουσίες που προκαλούν ερεθισµό. Ένα πρόσφατο άρθρο αναφέρει ότι τυχαία ένας ασθενής έβαλε στο µάτι του, µετά από έγκαυµα, φύλλα ευφορβίας και ανέπτυξε σοβαρής µορφής
κερατίτιδα που απαιτούσε λήψη στεροειδών σταγόνων για αρκετές εβδοµάδες για την εξάλειψη των συµπτωµάτων. ?εν υπάρχουν αναφορές για την σύνδεση κερατίτιδας- εσωτερικής εισαγωγής ευφορβίας, αλλά η εξωτερική χρήση δεν συνίσταται.
Η κιτράλη είναι το κύριο, ρευστό συστατικό του βοτάνου lemon balm και του may chang.
Χρησιµοποιείται ευρεύως στα κινέζικα φάρµακα και αντενδεικνυται για ασθενείς µε γλαύκωµα. Μελέτες σε πιθήκους έχουν δείξει ότι παίρνοντας µικρές δόσεις των 2-5 mcg αυξάνει την ενδοφθάλµια πίεση. ?εν υπάρχει σχετική εµπειρία αν η κιτράλη έχει ή όχι
επίπτωση στους ανθρώπους.
Αρσενική φτέρη χρησιµοποιείται στην Ευρώπη για την θεραπεία του κεστοειδούς σκώληκα αλλά δεν υπάρχει έγκριση για την χρήση του στις ΗΠΑ. Είναι εξαιρετικά δηλητηριώδης όταν λαµβάνεται από το στόµα. Στην Ευρώπη έχουν αναφερθεί περιπτώσεις οπτικής νευρίτιδας και τύφλωσης από την χρήση αυτού του βοτάνου.
Συχνές επιπτώσεις είναι : πονοκέφαλοι, τρέµουλο, ναυτία και τάση εµετού, σπασµοί, καρδιακή και αναπνευστική ανεπάρκεια και θάνατος.
Δεν υπάρχουν µελέτες που προσδιορίζουν σύνδεση µεταξύ της υπερβολικής λήψης καρότου και καταρράκτη, αλλά είναι πιθανή η ανάπτυξή του αν καταναλωθεί σε µεγάλες ποσότητες. Τα καρότα περιέχουν ουσίες που γίνονται τοξικοί παράγοντες όταν
εκθέτονται στην υπεριώδη ακτινοβολία. Αφού οι ακτίνες UV προκαλούν καταρράκτη υπάρχει µια θεωρητική ανησυχία ότι αυτές οι ουσίες ίσως αυξάνουν τον κίνδυνο για ανάπτυξη καταρράκτη. Σύµφωνα µε µια µελέτη ένας ασθενής µε καρκίνο του προστάτη
ανέπτυξε έναν άτυπο φαιό (καφέ) καταρράκτη µετά από 3µηνη κατανάλωση ενός παρασκευάσµατος από οξυαγκαθιά, χρυσάνθεµο, γεντιανή, φλούδα σταφυλιού, σπόρο σέλινου και πολλών άλλων βοτάνων.
Οι µεγάλες δόσεις καροτίνης Β µπορεί να προκαλέσουν υπερκαροτοαναιµία, µια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από περιφερειακό χρωµατισµό των δακτυλίων του κερατοειδή ή κιτρινοπορτοκαλί απόθεση περιφερειακά του κερατοειδή. Ουσιαστικά
10,000 IUs καροτίνης Β ηµερησίως είναι αρκετή ποσότητα που µπορεί να λάβει κάποιος.
Σε καµµία περίπτωση η δόση δεν πρέπει να ξεπερνά τα 15,000 IUs.
H canthaxanthine είναι συστατικό µαυρίσµατος. Μπορεί κάποιος να τη λάβει από το στόµα ή να την «απλώσει» στην επιδερµίδα. Υπερβολικές δόσεις µπορούν να προκαλέσουν αµφιβληστροειδοπάθεια, που χαρακτηρίζεται από κρυσταλλικά ιζήµατα στον αµφιβληστροειδή και απώλεια οπτικής οξύτητας. Βρίσκεται κυρίως στον σολωµό (το συστατικό που «κοκκινίζει» το κρέας του σολωµού) καθώς και σε άλλα ψάρια που ζούν σε παγωµένα νερά. Η υπερβολική κατανάλωση ψαριών ιχθυοτροφείου οδηγεί στην
εµφάνηση τοξικότητας. Στα πτηνοτροφεία προσθέτουν canthaxanthine για να σκουρύνουν τον κρόκο του αυγού. Η συστήσα ηµερήσια δοσολογία είναι .003mg/Kg.
Το σελήνιο είναι µέταλλο που έχει αντιοξυδωτικές ιδιότητες. Είναι ουσιαστικός παράγοντας για υπεροξειδάση, που είναι ένα από τα µεγαλύτερα συστήµατα ενζύµων που ευθύνονται για την αντιοξειδωση των τοξινών του περιβάλλοντος. Η συστήσα ποσότητα σεληνίου είναι 200-400mcg ηµερησίως. Μεγαλύτερη δόση είναι καταστροφική για τα µάτια.
Πολλοί άνθρωποι κάνουν χρήση µεγάλων ποσοτήτων βοτάνων, βιταµινών και άλλων φυσικών συµπληρωµάτων χωρίς να συµβουλευτούν τους γιατρούς τους.
Ο οφθαλµίατρος πρέπει να γνωρίζει λεπτοµερώς το ιστορικό των ασθενών του : τις βιταµίνες, βότανα και λοιπά φυσικά συµπληρώµατα και την δοσολογία. Αν υπάρχει υποψία για πιθανή οφθαλµολογική τοξικότητα πρέπει ο ασθενής να ενηµερωθεί, να αλλάξει δοσολογία ή να µην ξαναπάρει συµπληρώµατα. Ενηµερώστε λοιπόν τον γιατρό σας και τον οφθαλµίατρό σας για κάθε τέτοια χρήση. Ο οφθαλµίατρος χρειάζεται να επιµορφώνεται για την ασφάλεια των θεραπειών µε φυσικά συµπληρώµατα και τις
επιπλοκές που µπορεί να δηµιουργηθούν, γιατί όλο και περισσότεροι ασθενείς τα χρησιµοποιούν. Στα επόµενα χρόνια θα υπάρξει αύξηση των κρουσµάτων τοξικότητας καθώς οι άνθρωποι συνεχίζουν να χρησιµοποιούν φυσικά συµπληρώµατα. Ενδεχοµένως
νέα σύνδροµα µπορεί να αναπτυχθούν στα προσεχή χρόνια καθώς όλο και περισσότεροι χρησιµοποιούν αυτά τα προϊόντα.
