ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ, ΚΛΑΣΙΚΗ ΓΡΙΠΗ ΚΑΙ ΕΠΟΧΙΑΚΕΣ ΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ:
Συγγραφέας Ιωάννης Μπαραμπούτης Γράφτηκε στις ,
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟ ΑΤΟΜΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΙ ΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Εισαγωγή. Οι εποχιακές ιώσεις του αναπνευστικού και η κλασική γρίπη, οι οποίες παραδοσιακά εμφανίζονται κάθε φθινόπωρο και χειμώνα, φαίνεται ότι φέτος θα έχουν ακόμη έναν «συμπαίκτη», τον ιό της νέας γρίπης. Οι εποχιακές ιώσεις και ειδικά η γρίπη, είτε η κλασική εποχιακή είτε η νέα, έχουν το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ότι απασχολούν όλους τους πολίτες της χώρας όπου εκδηλώνονται χωρίς εξαίρεση. Ασκούν επίδραση σε κάθε εκδήλωση της ζώνης μας. Αναδεικνύουν ανεπάρκειες και δυσλειτουργίες όχι μόνο των συστημάτων υγείας αλλά και άλλων (εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, δημοσίων υπηρεσιών και φορέων, κλπ). Πραγματικά, τυχόν ανεξέλεγκτη εξάπλωση/πανδημία θα μπορούσε να αποδιοργανώσει τον κοινωνικό ιστό και δομές και να «γονατίσει» οποιαδήποτε χώρα. Αυτό είναι ένα άλλο πεδίο ανησυχίας πέρα από αυτό της απειλής της ατομικής και δημόσιας υγείας.
Η νέα γρίπη (αναφερόμενη στην αρχή της εμφάνισής της ως «γρίπη των χοίρων») προκαλείται από ένα νέο ιό γρίπης (ιός γρίπης Α H1N1), ο οποίος έχει τη δυνατότητα να προσβάλλει και να μεταδίδεται μεταξύ ανθρώπων. Αυτός ο νέος ιός έκανε την εμφάνισή του αρχικά στο Μεξικό και για πρώτη φορά ταυτοποιήθηκε στις ΗΠΑ τον Απρίλιο του 2009. Ο ιός αυτός αυτή τη στιγμή μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο ουσιαστικά σε όλο τον κόσμο, περίπου με τον ίδιο τρόπο που μεταδίδονται και εξαπλώνονται οι ιοί της κλασικής γρίπης αλλά, από ό,τι φαίνεται, με αρκετά γρηγορότερο ρυθμό. Στις 11 Ιουνίου 2009, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας όρισε τα επίπεδα εξάπλωσης του H1N1 στον κόσμο στο ύψος της πανδημίας (επίπεδο 6). Στατιστικά στοιχεία. Τη στιγμή αυτή έχουν αναφερθεί παγκοσμίως περίπου 300.000 τεκμηριωμένα περιστατικά νέας γρίπης με περίπου 3500 θανάτους. Από την Ευρώπη έχουν αναφερθεί περίπου 52000 τεκμηριωμένα περιστατικά με περίπου 150 θανάτους, ενώ από την Ελλάδα έχουν αναφερθεί περίπου 2150 περιστατικά, 54 άτομα χρειάστηκε να εισαχθούν στο νοσοκομείο, 13 άτομα χρειάστηκαν υποστήριξη σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και είχαμε μέχρι τώρα –δυστυχώς- 3 θανάτους. Τονίζεται ότι τα νούμερα αυτά είναι ενδεικτικά, για πολλούς λόγους. Η δυνατότητα κάθε χώρας να δηλώνει τα περιστατικά της μπορεί να είναι διαφορετική, ενώ, σε κάθε περίπτωση, πιστεύεται ότι, εκτός από τα διαγνωσμένα περιστατικά, υπάρχει ένας πολλαπλάσιος αριθμός περιστατικών που δεν έχουν διαγνωσθεί, κυρίως γιατί τα συμπτώματα ήταν ήπια και δεν απασχόλησαν τα συστήματα υγείας ή/και δεν έγινε/χρειάστηκε έλεγχος για νέα γρίπη με τις ειδικές δοκιμασίες.
Συμπτώματα της νέας γρίπης. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι πυρετός, ρίγος ή φρίκια (κρυάδες), βήχας, πονόλαιμος, καταρροή ή ρινική συμφόρηση, μυαλγίες, πονοκέφαλος και αδυναμία/κακουχία, σε ποικίλους συνδυασμούς. Σημαντικό ποσοστό των ατόμων με νέα γρίπη εμφανίζουν συμπτώματα από το γαστρεντερικό (κοιλιακά άλγη, εμέτους, διάρροιες). Τα συμπτώματα κυμαίνονται από ήπιας έντασης έως και πολύ σοβαρά.
Τονίζεται ότι η μεγάλη πλειοψηφία των ατόμων που έχουν μολυνθεί έχουν αναρρώσει χωρίς προβλήματα και χωρίς ανάγκη για θεραπεία κατά του ιού.
Ένα μικρό ποσοστό των ατόμων με τη νέα γρίπη έχει αναπτύξει σοβαρή νόσηση με επιπλοκές και ειδικότερα πνευμονία με αναπνευστική ανεπάρκεια, ανάγκη για εισαγωγή στο νοσοκομείο και έχουν σημειωθεί θάνατοι.
Ποιους προσβάλλει η νέα γρίπη. Από τα αρχικά στοιχεία φαίνεται ότι η νέα γρίπη τείνει να προσβάλλει σε σημαντικό βαθμό παιδιά, νεαρούς ενήλικες καθώς και ενήλικες των παραγωγικών ηλικιών ενώ άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 65 ετών) πιθανόν προστατεύονται σε κάποιο βαθμό από την προσβολή από τη νέα γρίπη, ίσως λόγω του ότι έχουν εκτεθεί σε παρόμοιους ιούς πριν αρκετά χρόνια. Οι ηλικιακές ομάδες που εισάγονται συχνότερα στο νοσοκομείο είναι τα παιδιά (ειδικά τα μικρότερα) καθώς και τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Αυτό εξηγείται εν μέρει από το μικρότερο ουδό για εισαγωγή στο νοσοκομείο των μικροτέρων ηλικιών. Αντίθετα, η ηλικιακή ομάδα όπου έχουν σημειωθεί οι περισσότεροι θάνατοι είναι αυτή των 25-49 ετών από αναφορές από τις ΗΠΑ, ενώ από την Αυστραλία αναφέρθηκε ότι απειλούνται ιδιαίτερα οι μεγαλύτερες ηλικίες. Σημειώνεται ότι η πλειοψηφία των σχετικά νέων ατόμων που κατέληξαν από τη νέα γρίπη δεν ήταν προηγουμένως απόλυτα υγιείς αλλά είχαν χρόνια προβλήματα υγείας.
Τα παραπάνω στοιχεία (αν και προκαταρκτικά) καταδεικνύουν και τη σημαντικότητα του προβλήματος. Πρόκειται για νέο ιό, τον οποίον δεν έχουν «δει» οι σχετικά μικρές ηλικίες (δηλαδή ο οργανισμός τους δεν κατέχει έστω εν μέρει προστατευτικά αντισώματα από προηγούμενη έκθεση σε παρόμοιους ιούς). Το αποτέλεσμα είναι
η αυξημένη δυνατότητα προσβολής των παιδιών και του παραγωγικού τμήματος του πληθυσμού. Επίσης ας μην ξεχνάμε ότι μέρος της δυσκολίας αποτελεί και το γεγονός ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο σε εξέλιξη και ένα νέο ιό, του οποίου δεν γνωρίζουμε ακόμη όλες τις ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά του, τουλάχιστον τόσο καλά όσο των ιών της κλασικής εποχιακής γρίπης.
Προτεινόμενες ενέργειες αν εμφανιστούν συμπτώματα από το αναπνευστικό. Δυστυχώς δεν είναι πάντα δυνατόν να διαγνωστεί κλινικά η γρίπη και να διακριθεί από το κοινό κρυολόγημα. Σε περίπτωση εμφάνισης της γρίπης με ήπια συμπτώματα, το θετικό της υπόθεσης είναι ότι η υγεία του αρρώστου δεν απειλείται σοβαρά, το αρνητικό όμως είναι ότι μπορεί ο άρρωστος ή και ο γιατρός να μην σκεφτεί το ενδεχόμενο της γρίπης και αυτό να οδηγήσει σε χαλάρωση των μέτρων πρόληψης της μετάδοσης σε άλλα άτομα, ιδιαίτερα αυτά που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες στη γρίπη.
Εάν ένα άτομο, λοιπόν, εμφανίσει συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού (πυρετό, μυαλγίες, καταρροή ή ρινική συμφόρηση, πονόλαιμο, πονοκέφαλο, κακουχία) με ή χωρίς συμπτώματα από το γαστρεντερικό (ναυτία, εμέτους, κοιλιακά άλγη)…
το καλύτερο, σαν γενική αρχή, είναι να μείνει σπίτι αποφεύγοντας τις μη αναγκαίες μετακινήσεις και την επαφή με άλλα άτομα. Αυτό σημαίνει αποχή από τη δουλειά, σχολείο, ταξίδια, ψώνια, κοινωνικά γεγονότα και δημόσιες συναθροίσεις. Εξαίρεση η ανάγκη για ιατρική βοήθεια.
Να επιστρέψει στις υποχρεώσεις και δραστηριότητές του τουλάχιστον 1-2 ημέρες μετά την αποδρομή του πυρετού (χωρίς τη χρήση αντιπυρετικών) ή 7 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων, όποιο από τα 2 είναι μεγαλύτερο.
Επικοινωνία με το γιατρό για ιατρική συμβουλή/εκτίμηση:
ΑΜΕΣΑ εάν τα συμπτώματα είναι έντονα (βλέπε παρακάτω)
ΑΜΕΣΑ ανεξάρτητα από την ένταση των συμπτωμάτων, εάν το άτομο ανήκει στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού για επιπλοκές από τη γρίπη.
ΕΓΚΑΙΡΑ για κατά τα άλλα υγιή άτομα με ήπια συμπτώματα, με σκοπό την ιατρική συμβουλή για το ίδιο το άτομο αλλά και το περιβάλλον του.
Ανησυχητικά συμπτώματα για παιδιά:
Υψηλός ή/και παρατεταμένος πυρετός
Χρώμα δέρματος μπλε (μελάνιασμα) ή γκρι
Άρνηση/δυσκολία να πιει αρκετά υγρά
Έντονοι και παρατεταμένοι έμετοι
Νωθρότητα, υπνηλία, απουσία συνηθισμένης αλληλεπίδρασης
Ευερεθιστότητα, τόση ώστε το παιδί να μη θέλει κράτημα και αγκαλιά
Συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού, τα οποία αρχικά φαίνονται να υποχωρούν αλλά στη συνέχεια εμφανίζεται (ή επανεμφανίζεται) πυρετός με χειρότερο βήχα.
Ανησυχητικά συμπτώματα για ενήλικες:
Υψηλός πυρετός (κυρίως γιατί προσανατολίζει προς τη γρίπη σε αντιδιαστολή με το κοινό κρυολόγημα)
Δυσκολία στην αναπνοή ή/και γρήγορες αναπνοές
Πόνος ή αίσθημα βάρους/πίεσης στο θώρακα ή την κοιλιά
Έντονη ζάλη και αδυναμία
Σύγχυση
Έντονοι και παρατεταμένοι έμετοι
Συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού, τα οποία αρχικά φαίνονται να υποχωρούν αλλά στη συνέχεια εμφανίζεται (ή επανεμφανίζεται) πυρετός με χειρότερο βήχα.
Θεραπεία της νέας (και κλασικής) γρίπης.
Φαίνεται ότι οι περισσότερες περιπτώσεις νέας γρίπης θα εμφανιστούν με ελαφρά συμπτώματα και το μόνο που θα χρειαστεί είναι υπομονή και φάρμακα για «συμπτωματική αντιμετώπιση».
ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΕΤΑΙ Η ΑΣΠΙΡΙΝΗ (και κάθε σκεύασμα που περιέχει ασπιρίνη) για οποιαδήποτε λοίμωξη του αναπνευστικού σε άτομα κάτω των 18 ετών λόγω του –πολύ μικρού αλλά υπολογίσιμου- κινδύνου ενός θανατηφόρου συνδρόμου (σύνδρομο Reye).
Για την αντιμετώπιση του πυρετού και του πόνου μπορούν να χρησιμοποιηθούν η παρακεταμόλη καθώς και τα λεγόμενα μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Προϊόντα ¨τόνωσης¨ του οργανισμού και ¨γρηγορότερης ίασης¨ της γρίπης και των άλλων λοιμώξεων του αναπνευστικού (γενικά δεν πιστεύεται ότι βοηθούν, χωρίς να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι κάποιοι μπορεί να νιώσουν ότι βοηθιούνται με τη λήψη αυτών). Ας μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για κάτι που, στη μεγάλη πλειοψηφία, θα περάσει από μόνο του σε λίγες ημέρες.
Υπάρχουν ειδικά αντιιικά φάρμακα για τη θεραπεία της γρίπης (παλαιότερα και νεότερα), που δρουν κατά των διαφόρων ιών γρίπης (κλασικής, νέας, πτηνών κλπ). Από αυτά, συνιστώνται κυρίως τα 2 νεότερα (tamiflu και relenza) για τη θεραπεία ή πρόληψη της νέας γρίπης. Διατίθενται σε χάπια, σιρόπι και σκόνη και δίδονται μόνο με αιτιολογημένη ιατρική συνταγή.
Μπορούν να μειώσουν τη διάρκεια και την ένταση των συμπτωμάτων της γρίπης και, σε κάποιες μελέτες, έχουν βρεθεί να μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο επιπλοκών από τη γρίπη. Προτεραιότητα στη χορήγηση των φαρμάκων αυτών έχουν
Τα άτομα με βαριά νόσηση και επιπλοκές, που χρειάζονται εισαγωγή στο νοσοκομείο καθώς και
Άτομα που «κολλούν» τον ιό και ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες για επιπλοκές από τη γρίπη.
Τονίζεται ότι τα κοινά αντιβιοτικά δεν έχουν καμιά επίδραση στους ιούς γρίπης, επομένως δεν συνιστάται η χρήση τους, εκτός αν ο θεράπων γιατρός κρίνει απαραίτητη τη χρήση τους γιατί υποψιάζεται επιπλοκή (πνευμονία) από μικρόβιο (πνευμονιόκοκκο, σταφυλόκοκκο κλπ).
ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΡΙΠΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΕΠΟΧΙΑΚΕΣ ΙΩΣΕΙΣ
Πιστεύεται ότι η νέα γρίπη μεταδίδεται με τους ίδιους τρόπους που μεταδίδονται οι ιοί της κλασικής εποχιακής γρίπης.
Η μετάδοση από άτομο σε άτομο γίνεται ΑΜΕΣΑ μέσω σταγονιδίων που παράγονται και εκτινάσσονται με το βήχα και το φτάρνισμα (τα σταγονίδια γρίπης μπορούν να ταξιδέψουν στον αέρα περίπου 1-1.5 μέτρα).
Μερικές φορές η μόλυνση μπορεί να γίνει ΕΜΜΕΣΑ με την επαφή με επιφάνειες ή αντικείμενα, στα οποία τυχαίνει να έχουν καθίσει μολυσματικές εκκρίσεις και ενοφθαλμισμό στη συνέχεια της μύτης ή του στόματος μέσω των χεριών. Τα υπάρχοντα δεδομένα – που αφορούν στην κλασική γρίπη – λένε ότι ο ιός μπορεί να επιζήσει πάνω σε επιφάνειες και να μεταδοθεί σε άλλα άτομα για 2-8 ώρες μετά που έχει «καθίσει» στην επιφάνεια.
Άτομα με τη νέα γρίπη ή την κλασική γρίπη θεωρούνται ότι μπορούν να είναι μολυσματικά και να αποτελούν πηγή μετάδοσης για άλλα άτομα από 1 ημέρα πριν την έναρξη των συμπτωμάτων έως και 7 ημέρες (ίσως και παραπάνω) μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.
Σε ειδικές περιπτώσεις, και τέτοιες είναι τα παιδιά και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, το διάστημα αυτό μπορεί να είναι μεγαλύτερο. Το ίδιο πιθανόν να συμβαίνει για άτομα που μολύνονται από το ιό της νέας γρίπης.
ΔΕΝ ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ ΌΤΙ ΟΙ ΙΟΙ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΝΤΑΙ ΜΕΣΩ…
Βρώσης χοιρινού κρέατος. Το καλά παρασκευασμένο και μαγειρεμένο χοιρινό κρέας είναι ασφαλές.
Νερού της βρύσης. Η χλωρίωση του νερού ξέρουμε ότι είναι αποτελεσματική κατά των ιών της κλασικής γρίπης και της γρίπης των πτηνών. Μελετάται ακόμη το θέμα της νέας γρίπης αλλά αναμένονται παρόμοια αποτελέσματα ενώ δεν έχει αναφερθεί μέχρι τώρα περιστατικό που να έχει ενοχοποιηθεί η κατανάλωση νερού του δικτύου.
Χρήσης πισίνας, spa, πάρκων με παιχνίδια με νερό κλπ. Δεν έχει αναφερθεί μέχρι τώρα περιστατικό που να έχει ενοχοποιηθεί έκθεση σε νερό πισίνας κλπ. Χώροι διασκέδασης με νερό όπου ακολουθούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες απολύμανσης θεωρούνται ασφαλείς.
Δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία για την αποτελεσματικότητα της χλωρίωσης του νερού σε αυτούς τους χώρους κατά της νέας γρίπης. Ξέρουμε όμως ότι τα προβλεπόμενα επίπεδα χλωρίου για πισίνες (1-3 μέρη στο εκατομμύριο) και spa (2-5 μέρη στο εκατομμύριο) είναι αποτελεσματικά κατά του ιού της γρίπης των πτηνών. Αναμένονται παρόμοια αποτελέσματα και για τη νέα γρίπη.
ΑΣ ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ΒΕΒΑΙΑ ότι οι παραπάνω χώροι είναι χώροι συνωστισμού, όπου ισχύουν οι γενικές οδηγίες προφύλαξης.
Η προφύλαξη από τη γρίπη και τις άλλες εποχιακές ιώσεις πρέπει να αρχίζει από το ατομικό επίπεδο και να επεκτείνεται στο οικογενειακό επίπεδο και αυτό του στενού περιβάλλοντός μας. Στη συνέχεια στο εργασιακό επίπεδο και το επίπεδο των βρεφονηπιακών σταθμών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Τα επίπεδα αυτά είναι σε επικοινωνία και επηρεάζουν το ένα το άλλο. Για παράδειγμα, οι γονείς που θα πρέπει να φροντίσουν το άρρωστο παιδί τους, το οποίο θα απέχει από το σχολείο, θα πρέπει να βρουν τρόπους και για να μην απέχουν από τη δουλειά τους αλλά και για να μην τους μεταδοθεί η λοίμωξη και τη μεταφέρουν επίσης στο εργασιακό τους περιβάλλον. Απαιτείται λοιπόν όχι ανησυχία και πανικός κατά αόριστο τρόπο αλλά ανησυχία στοχευμένη που θα οδηγήσει στη σωστή ενημέρωση και σε καλή οργάνωση στο ατομικό πρώτα και στη συνέχεια στα υπόλοιπα επίπεδα με σκοπό την προστασία τη δική μας και των δικών μας ανθρώπων, χωρίς όμως αχρείαστους και υπερβολικούς περιορισμούς των δραστηριοτήτων μας και της ποιότητας ζωής μας.
Το εμβόλιο για τη νέα γρίπη είναι σε προχωρημένες δοκιμές και υπό έγκριση. Συνιστώνται επίσης, για τις ευπαθείς ομάδες, τα εμβόλια κλασικής γρίπης και πνευμονιοκόκκου (θα γίνει συζήτηση παρακάτω).Θα πρέπει να τονιστεί όμως με κάθε δυνατή έμφαση ότι τα εμβόλια και τα φάρμακα δεν αποτελούν πανάκεια και η προσοχή του κοινού δεν θα πρέπει να περισπάται στις συζητήσεις γύρω από αυτά αλλά να επικεντρώνεται στην όσο το δυνατόν καλύτερη και πληρέστερη εφαρμογή των γενικών μέτρων προφύλαξης για τη γρίπη σε όλα τα επίπεδα. Ας σημειωθεί εδώ ότι οι τρόποι προφύλαξης είναι κοινοί για όλες τις εποχιακές ιώσεις του αναπνευστικού. Είναι ευκαιρία, επομένως, να εγκαταστήσουμε και να αυτοματοποιήσουμε όλοι μας κάποιες συνήθειες, οι οποίες μας προφυλάσσουν και θα μας προφυλάσσουν αποτελεσματικά και τα επόμενα χρόνια από όλες τις εποχιακές ιώσεις. Οι παρακάτω γραμμές είναι ίσως οι σημαντικότερες του κειμένου αυτού.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΕ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ
Καλύψτε το στόμα και τη μύτη με ΧΑΡΤΟΜΑΝΤΙΛΟ όταν φταρνίζεστε ή βήχετε. Πετάτε το χαρτομάντιλο στο καλάθι αχρήστων μετά τη χρήση.
Πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό, σχολαστικά, ειδικά μετά από βήχα ή φτάρνισμα. Το πλύσιμο να διαρκεί για 15-20 δευτερόλεπτα και η βρύση να κλείνεται με τη χρησιμοποιημένη χαρτοπετσέτα. Αλκοολούχα αντισηπτικά διαλύματα είναι επίσης αποτελεσματικά (σχολαστική χρήση επίσης).
Αποφεύγετε να αγγίζετε τα μάτια σας, τη μύτη σας και το στόμα σας σε οποιαδήποτε στιγμή.
Αποφύγετε στενή και κοντινή επαφή με άτομα με συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού.
Αν είστε άρρωστος/η με συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού, μείνετε σπίτι για τουλάχιστον 24 ώρες μετά την αποδρομή του πυρετού και περιορίστε τις μετακινήσεις σας εκτός για ιατρική βοήθεια και τα απολύτως απαραίτητα. Στο διάστημα αυτό, μείνετε μακριά-κατά το δυνατόν- από άλλα άτομα, ιδιαίτερα αν αυτά ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες.
Άλλες, μικρές αλλά επίσης σημαντικές συστάσεις:
Παρακολουθείτε τις ΕΠΙΣΗΜΕΣ ενημερώσεις και ακολουθείστε όσο μπορείτε τις οδηγίες από τους αρμόδιους οργανισμούς (στην Ελλάδα από το ΥΥΚΑ και το ΚΕΕΛΠΝΟ) σχετικά με χώρους συνωστισμού (σχολεία, βρεφονηπιακοί σταθμοί, πανεπιστήμια, νοσοκομεία κλπ).
Προετοιμαστείτε για την περίπτωση που αρρωστήσετε και χρειαστεί να μείνετε σπίτι για μερικές ημέρες.
Προμηθευτείτε αντιπυρετικά (παρακεταμόλη), χαρτομάντιλα, αντισηπτικά (προαιρετικά) κλπ ώστε να μην χρειαστεί να μετακινηθείτε για να τα βρείτε όταν είσαστε άρρωστος/η (και μεταδοτικός/ή).
ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΕ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ (ΕΙΔΙΚΑ ΣΕ ΚΛΕΙΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ).
Απολύμανση κατά του ιού της νέας γρίπης. Οι ιοί της γρίπης καταστρέφονται από την υψηλή θερμοκρασία (75-100°C). Χημικές απολυμαντικές ουσίες, όπως το χλώριο, το υπεροξείδιο του υδρογόνου (οξυζενέ), απορρυπαντικά (σαπούνι), αντισηπτικά με βάση το ιώδιο (όπως το Betadine κλπ) και οι αλκοόλες, ΕΊΝΑΙ αποτελεσματικά έναντι των ιών της γρίπης εάν χρησιμοποιηθούν στις κατάλληλες συγκεντρώσεις και την κατάλληλη χρονική διάρκεια. Με βάση τα παραπάνω, δεν χρειάζονται διαφορετικά απορρυπαντικά ή απολυμαντικά από αυτά που συνήθως χρησιμοποιούνται για την καθαριότητα του σπιτιού. Μάλλον χρειάζεται μεγαλύτερη σχολαστικότητα από τη συνηθισμένη στον καθαρισμό και απολύμανση δυνητικά μολυσματικών επιφανειών (κομοδίνα, τραπεζάκια, πάγκοι κουζίνας, επιφάνειες στο μπάνιο, παιδικά παιχνίδια και άλλα αντικείμενα που αρέσκονται να πιάνουν τα παιδιά).Ο καθαρισμός μπορεί να γίνεται με αντισηπτικά μαντηλάκια ή με τα συνήθη οικιακά απορρυπαντικά στη δόση που προτείνει ο κατασκευαστής.
Λευκά είδη και είδη κουζίνας που έχουν χρησιμοποιηθεί από άτομα με γρίπη ή άλλη λοίμωξη του αναπνευστικού δεν χρειάζεται να πλυθούν ξεχωριστά. Θα πρέπει όμως να πλυθούν σωστά πριν χρησιμοποιηθούν από άλλα άτομα.
Λευκά είδη (σεντόνια, πετσέτες κλπ) θα πρέπει να πλυθούν με τα συνηθισμένα απορρυπαντικά σε υψηλή θερμοκρασία. ΠΡΟΣΟΧΗ κατά τη μεταφορά των αντικειμένων αυτών μέχρι το πλυντήριο με καλό πλύσιμο χεριών μετά τη μεταφορά τους. Τα μαχαιροπήρουνα και πιάτα να πλένονται είτε σε πλυντήριο πιάτων είτε στο χέρι με τα συνηθισμένα απορρυπαντικά.
ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ
Ο εμβολιασμός για μεταδοτικά λοιμώδη νοσήματα είναι πάντα ένα σύνθετο θέμα. Πρόκειται για μέτρο πρόληψης, άρα δίνεται σε υγιείς η τουλάχιστον άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας που δεν νοσούν από τη συγκεκριμένη λοίμωξη. Επομένως οι αποφάσεις για τη χορήγηση εμβολίων σχεδόν ποτέ δεν λαμβάνονται εύκολα. Στους παράγοντες που συνεκτιμώνται για τη λήψη αποφάσεων για εμβολιασμό περιλαμβάνονται:
Ποιοι το χρειάζονται περισσότερο
Φιλοσοφία χορήγησης: προφύλαξη ευπαθών ομάδων η/και περιορισμός διασποράς
Σοβαρότητα της λοίμωξης που προσπαθεί να προλάβει το εμβόλιο
Διαθεσιμότητα εμβολίου
Βαθμός μελέτης του εμβολίου και ενδεχόμενες παρενέργειες
Τα παραπάνω ερωτήματα ισχύουν για κάθε εμβόλιο.
Εμβόλιο πνευμονίας (κατά του πνευμονιοκόκκου). Χρησιμοποιείται για την πρόληψη της πνευμονίας από πνευμονιόκοκκο, που αποτελεί πιθανή επιπλοκή της γρίπης (κλασικής ή νέας). Βέβαια και ο ίδιος ο ιός της γρίπης μπορεί να προσβάλει τον πνεύμονα και να δημιουργήσει πνευμονία
Το εμβόλιο κατά του πνευμονιοκόκκου φυσικά συνιστάται έτσι και αλλιώς για άτομα που θεωρούνται ότι έχουν αυξημένη ευπάθεια στο συγκεκριμένο μικρόβιο. Στις ομάδες αυτές περιλαμβάνονται:
Όλοι οι ενήλικες 65 ετών και άνω.
Άτομα από 2 έως 64 ετών με χρόνιο πρόβλημα υγείας όπως: καρδιαγγειακά νοσήματα, νοσήματα πνεύμονα, δρεπανοκυτταρική αναιμία, σακχαρώδη διαβήτη, αλκοολισμό, κίρρωση ήπατος, διαρροή εγκεφαλονωτιαίου υγρού, εμφυτεύματα κοχλία στο αυτί.
Άτομα από 2 έως 64 ετών με νοσήματα που ρίχνουν την άμυνα του οργανισμού: νόσος Hodgkin, άλλα λεμφώματα η λευχαιμίες, νεφρική ανεπάρκεια, πολλαπλό μυέλωμα, νεφρωσικό σύνδρομο, λοίμωξη με τον ιό HIV/AIDS, ιστορικό σπληνεκτομής η προβλήματα λειτουργίας του σπλήνα, μεταμόσχευση οργάνων.
Άτομα από 2 έως 64 ετών που λαμβάνουν φαρμακευτικές θεραπείες που ρίχνουν την άμυνα του οργανισμού: κορτικοειδή, αντικαρκινικά φάρμακα, ακτινοβολίες.
Άτομα από 18 έως 64 ετών που καπνίζουν (κατά άλλους άνω των 45 ετών) ή έχουν άσθμα.
Εμβόλιο κλασικής εποχιακής γρίπης. Πρόκειται για το γνωστό εμβόλιο που παράγεται κάθε χρόνο και γίνεται στις ευπαθείς ομάδες στη γρίπη στην αρχή της περιόδου της γρίπης (συνήθως τον Οκτώβριο). Στις ευπαθείς ομάδες στην κλασική γρίπη περιλαμβάνονται:
Τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών.
Οι πάσχοντες από χρόνια νοσήματα του αναπνευστικού και του καρδιαγγειακού συστήματος.
Οι πάσχοντες από μεταβολικά νοσήματα, συμπεριλαμβανομένου και του σακχαρώδη διαβήτη, από νεφρική ανεπάρκεια και από αιμοσφαιρινοπάθειες.
Οι ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς (καρκινοπαθείς, μεταμοσχευμένοι, με λοίμωξη HIV/AIDS, υπό κορτικοειδή ή άλλα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα).
Όσοι έρχονται σε συχνή/καθημερινή επαφή με τις προαναφερθείσες κατηγορίες ατόμων, π.χ. οι συγγενείς τους καθώς και όσοι τους προσφέρουν υπηρεσίες συνεχώς ή περιστασιακά.
Οι επαγγελματίες υγείας, όπως γιατροί, νοσηλευτές κλπ. Η σημασία του εμβολιασμού των επαγγελματιών υγείας είναι μεγάλη όσον αφορά την προστασία των ευπαθών ατόμων τα οποία φροντίζουν και με τα οποία έρχονται σε στενή επαφή.
Ομάδες ατόμων που εργάζονται σε νευραλγικές υπηρεσίες (στρατός, οργανισμοί κοινής ωφελείας, κ.ά.), που η λειτουργία τους θα διαταρασσόταν σοβαρά από την ενδεχόμενη προσβολή μεγάλου αριθμού υπαλλήλων.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στον εμβολιασμό των ατόμων που ανήκουν στις παραπάνω ομάδες υψηλού κινδύνου και διαμένουν σε συνθήκες ομαδικής διαβίωσης.
Οι έγκυες γυναίκες παρουσιάζουν κατά πάσα πιθανότητα αυξημένη ευπάθεια στην κοινή γρίπη και συνιστάται ο εμβολιασμός εφόσον η εγκυμοσύνη συμβαίνει κατά την περίοδο έξαρσης της γρίπης.
Δεν είναι ξεκάθαρο εάν τα μικρά παιδιά (6 μηνών με 5 ετών, κατά τα άλλα υγιή) αποτελούν ευπαθή ομάδα για την κοινή γρίπη. Τονίζεται ότι τα βρέφη κάτω των 6 μηνών, λόγω ανώριμου ανοσοποιητικού συστήματος, είναι εξαιρετικά ευπαθή στην κλασική γρίπη-και κατά πάσα πιθανότητα στη νέα γρίπη- και πρέπει να γίνεται κάθε προσπάθεια προφύλαξής τους. Δυστυχώς, ο εμβολιασμός στις ηλικίες αυτές-για τον ίδιο λόγο-δεν είναι δυνατός.
Εμβολιασμός για τη νέα γρίπη. Όπως αναφέρθηκε, η νέα γρίπη δείχνει να προσβάλλει σε μεγάλο βαθμό το νεαρό πληθυσμό, αλλά δημιουργεί σοβαρότερα προβλήματα στα άτομα με προϋπάρχοντα χρόνια προβλήματα υγείας. Φαίνεται ότι άτομα άνω των 65 ετών διαθέτουν ένα βαθμό προστασίας από το να προσβληθούν από τη νέα γρίπη, πιθανόν επειδή έχουν προσβληθεί από παρόμοιους ιούς μερικές δεκαετίες πριν. Όταν όμως προσβληθούν από τη νέα γρίπη, φαίνεται ότι αποτελούν ευπαθή ομάδα για επιπλοκές από αυτήν.
Οι τελικές αποφάσεις για τον εμβολιασμό για τη νέα γρίπη θα ληφθούν όταν το εμβόλιο εγκριθεί από τους αρμόδιους ευρωπαϊκούς οργανισμούς και με βάση τις πληροφορίες από την επεξεργασία των στοιχείων από τα υπάρχοντα περιστατικά από την Ελλάδα και το εξωτερικό, την τρέχουσα κατάσταση στην Ελλάδα και την προηγούμενη εμπειρία. Το κοινό θα πρέπει να κάνει υπομονή στο θέμα αυτό και καλύτερα να επικεντρωθεί αυτή τη στιγμή στα μέτρα προφύλαξης και όχι στις συζητήσεις για το εμβόλιο. Είναι αναμενόμενο να ακούγονται διαφορετικές γνώμες στο θέμα αυτό και μάλλον επιθυμητό, ώστε να βρεθεί την κατάλληλη στιγμή η καλύτερη δυνατή λύση. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι και τα ίδια τα άτομα που μετέχουν στις συμβουλευτικές επιτροπές για τον εμβολιασμό βρίσκονται και τα ίδια μέσα στο πρόβλημα και το λαμβάνουν πολύ σοβαρά υπόψη πριν εκφράσουν οποιαδήποτε γνώμη.
Με λίγα λόγια, αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι οι «σίγουρες» ομάδες για εμβολιασμό, ΟΤΑΝ ΕΓΚΡΙΘΕΙ ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ, είναι:
Επαγγελματίες υγείας
Έγκυες γυναίκες (από αρχικές αναφορές, φαίνονται ιδιαίτερα ευπαθείς και έχουν σημειωθεί θάνατοι από τη νέα γρίπη
Άτομα που φροντίζουν η έρχονται σε στενή επαφή με βρέφη κάτω των 6 μηνών
Άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Εκκρεμεί το ερώτημα για τα μικρά και υγιή κατά τα άλλα παιδιά καθώς και για τις μεγαλύτερες ηλικίες.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΕ ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ (ΧΗΜΕΙΟΠΡΟΦΥΛΑΞΗ)
Με τον όρο χημειοπροφύλαξη εννοούμε τη χορήγηση ειδικών αντιιικών φαρμάκων σε άτομο/α που εκτέθηκαν σε άτομο με τεκμηριωμένη νέα γρίπη με σκοπό την αποσόβηση της νόσησης/επιπλοκών και της περαιτέρω διασποράς της νόσου. Έχει έννοια για άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες η ανήκουν σε νευραλγικές υπηρεσίες (επαγγελματίες υγείας κλπ). Η μεγαλύτερη εμπειρία από τη χημειοπροφύλαξη για κλασική γρίπη προέρχεται από γηροκομεία, νοσοκομεία.
Απλά τονίζεται ότι η απόφαση για εφαρμογή χημειοπροφύλαξης για άτομα στην κοινότητα και μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον θα παρθεί ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ με συνεννόηση με το γιατρό και, στην πράξη, θα γίνει σπάνια.
Σε γενικές γραμμές, προτιμάται η έγκαιρη έναρξη θεραπευτικής αγωγής επί συμπτωμάτων (ΠΑΝΤΑ ΣΕ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗ ΜΕ ΤΟ ΓΙΑΤΡΟ) από την χημειοπροφύλαξη.
ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΑΤΟΜΟΥ ΜΕ ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Να συμβουλεύονται ιατρό για κάθε ειδική φροντίδα που μπορεί να χρειαστούν, ιδιαίτερα εάν πρόκειται για έγκυες γυναίκες ή για πάσχοντες από χρόνια νοσήματα.
Να συμβουλεύονται ιατρό για το αν θα πρέπει να πάρουν αντιιικά φάρμακα.
Να αναπαύονται όσο το δυνατόν περισσότερο.
Να καταναλώνουν πολλά υγρά (π.χ. νερό, ζωμό κρέατος, τονωτικά αφεψήματα, ηλεκτρολυτικά διαλύματα), ώστε να αποτραπεί η αφυδάτωση.
Να καλύπτουν το στόμα τους κατά το βήχα ή το φτέρνισμα.
Να καθαρίζουν συχνά τα χέρια τους με σαπούνι και νερό ή με ένα αλκοολούχο αντισηπτικό.
Να φορούν απλή χειρουργική μάσκα όταν βρίσκονται στον ίδιο χώρο με άλλα μέλη του οικογενειακού περιβάλλοντος ώστε να προληφθεί η διασπορά των ιών. Το μέτρο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν στο οικογενειακό περιβάλλον υπάρχουν άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσηση και επιπλοκές από τη γρίπη.
Να αποφεύγουν τη στενή επαφή με άλλα άτομα και να παραμένουν στο σπίτι για 7 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων τους ή για τουλάχιστον ένα 24ωρο μετά την αποδρομή τους, ό,τι από τα δύο διαρκεί περισσότερο.
Απομόνωση ατόμου με γρίπη στο σπίτι.
Η «απομόνωση» είναι, όπως είναι εύκολα κατανοητό, σχετική και δεν θα πρέπει να οδηγεί σε υπερβολές. Μην ξεχνάμε τους τρόπους μετάδοσης της γρίπης (για παράδειγμα, τα μολυσματικά σταγονίδια δεν ταξιδεύουν πάνω από 1-1,5 μέτρα. Σαν γενικές οδηγίες, συστήνoνται:
Να κρατάμε τον ασθενή απομονωμένο από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, ιδιαίτερα εάν είναι άτομα υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση επιπλοκών από τη γρίπη.
Ο ασθενής πρέπει να παραμένει σε ξεχωριστό, καλά αεριζόμενο δωμάτιο. Αν είναι εφικτό ο ασθενής πρέπει να έχει δικό του μπάνιο.
Στο χώρο αυτό συνιστάται να υπάρχουν δίπλα στο κρεβάτι του ασθενή, εκτός από τα απαραίτητα για τη φροντίδα του (θερμόμετρο,αντιπυρετικά κ.α.), χαρτομάντιλα, χειρουργικές μάσκες, αλκοολούχο αντισηπτικό και ένας κάδος με καπάκι (κατά προτίμηση ποδοκίνητος) με πλαστική σακούλα για την απόρριψη των χαρτομάντιλων. Εάν το επιτρέπει η διαμόρφωση του σπιτιού, συνιστάται η διάθεση νιπτήρα και τουαλέτας με άμεση επικοινωνία με το δωμάτιο του ασθενή. Εάν όχι και εάν είναι δυνατόν πρέπει να υπάρχει καλός αερισμός σε κοινούς χώρους (π.χ. κουζίνα, τουαλέτα).
Ο ιατρικός εξοπλισμός (θερμόμετρα, πιεσόμετρα) πρέπει να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τον ασθενή.
Να υπενθυμίζεται στον ασθενή να καλύπτει το στόμα και τη μύτη του με ένα χαρτομάντιλο κατά το βήχα ή το φτέρνισμα και να πλένει τα χέρια του συχνά, ιδιαίτερα μετά τον βήχα ή το φτέρνισμα.
Όλοι όσοι διαμένουν στο σπίτι πρέπει να πλένουν συχνά τα χέρια τους χρησιμοποιώντας σαπούνι και νερό ή ένα αλκοολούχο αντισηπτικό διάλυμα.
Ιδιαίτερα στα παιδιά πρέπει τακτικά να υπενθυμίζεται η διαδικασία αυτή.
Εάν στο οικογενειακό περιβάλλον του ασθενή υπάρχει άτομο που ανήκει στις ομάδες υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση επιπλοκών από τη γρίπη, τότε πρέπει να αποφεύγεται η στενή επαφή (σε απόσταση μικρότερη των 2 μέτρων) με τον ασθενή.
Εάν είναι αδύνατη η αποφυγή στενής επαφής, συστήνεται η χρήση απλής χειρουργικής μάσκας εφόσον είναι καλά ανεκτή. Μετά την αφαίρεση της μάσκας πρέπει να ακολουθεί προσεκτική υγιεινή των χεριών.
Σε επικοινωνία με ιατρό θα κριθεί εάν είναι απαραίτητη η προφυλακτική χορήγηση αντιιικών φαρμάκων.
Εάν είναι δυνατόν, η φροντίδα στον ασθενή πρέπει να παρέχεται μόνο από ένα άτομο.
Οι έγκυες γυναίκες πρέπει να αποφεύγεται να φροντίζουν τον ασθενή.
Να αποφεύγεται η παράθεση πρόσωπο με πρόσωπο με τον ασθενή.
Όταν φροντίζουμε μικρά παιδιά που νοσούν, να τοποθετούμε το πηγούνι τους στον ώμο μας ώστε να μην βήχουν στο πρόσωπο μας.
Εάν ο ασθενής λαμβάνει φάρμακα με νεφελοποιητή, τότε πρέπει να χρησιμοποιείται, από το άτομο που τον φροντίζει και βρίσκεται κοντά του κατά τη διάρκεια της θεραπείας, μάσκα υψηλής αναπνευστικής προστασίας εάν είναι διαθέσιμη. Οι θεραπείες του αναπνευστικού όταν αυτό είναι δυνατό, θα πρέπει να πραγματοποιούνται σε ένα ξεχωριστό δωμάτιο και όχι στους κοινόχρηστους χώρους του σπιτιού.
Οι χρησιμοποιημένες μάσκες θα πρέπει να αφαιρούνται προσεκτικά και να απορρίπτονται αμέσως σε κάδο απορριμμάτων ώστε να μην έρθουν σε επαφή με άλλα αντικείμενα και να μην επαναχρησιμοποιούνται.
Να γίνεται καθαρισμός των χεριών με σαπούνι και νερό ή χρήση αλκοολούχου αντισηπτικού διαλύματος μετά από κάθε επαφή με τον ασθενή ή αφού έχουμε χειριστεί χρησιμοποιημένα χαρτομάντιλα, ή ακάθαρτο ιματισμό.
Τα άτομα του οικογενειακού περιβάλλοντος που νοσούν πρέπει να αποφεύγουν τη φροντίδα παιδιών ή άλλων μελών του σπιτιού που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για επιπλοκές από τη γρίπη.
Καλό είναι να χρησιμοποιούνται χάρτινες χειροπετσέτες για το στέγνωμα των χεριών ή ξεχωριστές πετσέτες για κάθε άτομο που διαμένει στο σπίτι.
Τα δωμάτια του σπιτιού πρέπει να αερίζονται καλά με ιδιαίτερη έμφαση στους κοινόχρηστους χώρους (π.χ. κρατώντας τα παράθυρα ανοιχτά στις τουαλέτες, στην κουζίνα κτλ).
Να απορρίπτονται τα χρησιμοποιημένα χαρτομάντιλα ή άλλα αντικείμενα που χρησιμοποιούνται από το άρρωστο άτομο σε κάδο απορριμμάτων. Να πλένονται σχολαστικά τα χέρια μετά τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Οι επιφάνειες (ιδιαίτερα τα τραπεζάκια δίπλα στο κρεβάτι, οι επιφάνειες του μπάνιου και τα παιχνίδια των παιδιών) να διατηρούνται καθαρές, καθαρίζοντας με κοινό απολυμαντικό διάλυμα ευρέως φάσματος.
Για την καθαριότητα μεγάλων επιφανειών του σπιτιού μπορεί να χρησιμοποιείται διάλυμα υποχλωριώδους νατρίου (οικιακή χλωρίνη) σε αραίωση 1:10 (1 μέρος χλωρίνη προς 10 μέρη νερό). Το διάλυμα αυτό δεν πρέπει να αναμιγνύεται με άλλα καθαριστικά ή απολυμαντικά και πρέπει να χρησιμοποιείται άμεσα μετά την παρασκευή του.
Ήδη παρατέθηκαν οδηγίες για τη διαχείριση του μολυσμένου οικιακού εξοπλισμού και ρουχισμού.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ΣΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ (επιγραμματικά)
Με βάση τα παραπάνω, μπορεί να συμπεράνει κανείς μόνος του τη φιλοσοφία των μέτρων προφύλαξης από τη γρίπη σε βρεφονηπιακούς σταθμούς και εκπαιδευτικά ιδρύματα. Πρόκειται για επέκταση των ατομικών μέτρων και των μέτρων στο σπίτι με προσαρμογή στο σχολικό περιβάλλον. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι βρεφονηπιακοί σταθμοί και τα σχολεία είναι τα δυσκολότερα σημεία για εφαρμογή των μέτρων προφύλαξης. Δεν είναι τυχαίο ότι κάθε χρόνο η έξαρση των εποχιακών ιώσεων ξεκινά από εκεί. Μπορούμε όμως να χειριστούμε το θέμα, με προϋπόθεση την ψυχραιμία, την καλή ενημέρωση και τη συνεργασία όλων των αρμόδιων φορέων, του εκπαιδευτικού προσωπικού και των γονέων. Ισχύουν τα ατομικά μέτρα προφύλαξης που ήδη αναφέρθηκαν και τα οποία είναι ευκαιρία να διδαχθούν τα παιδιά. Προσπαθήστε να μάθετε επομένως στο παιδί σας:
Το σωστό πλύσιμο χεριών για 20 δευτερόλεπτα (περίπου όσο διαρκεί το τραγούδι γενεθλίων). Κάντε το μαζί του.
Να βήχει και να φταρνίζεται σε χαρτομάντιλο, το οποίο να πετά αμέσως μετά σε καλάθι αχρήστων. Κάντε το μαζί του.
Να μένει τουλάχιστον 2 μέτρα μακριά από άτομα που βήχουν η φταρνίζονται.
Να μάθει να μην πιάνει το πρόσωπο του με τα χέρια του (το κάνουμε όλοι μας).
Να μένει σπίτι αν είναι άρρωστο και να αποφεύγει άρρωστα άτομα μέχρι να γίνουν καλά.
Σε περίπτωση που το παιδί σας εμφανίσει συμπτώματα του αναπνευστικού,
Ειδοποιήστε το σχολείο ή βρεφονηπιακό σταθμό για το αν πρέπει να το κρατήσετε στο σπίτι.
Συνεννοηθείτε με τον εργοδότη σας, αν πρέπει να μείνετε σπίτι να φροντίσετε το παιδί.
Συνεννοηθείτε με τον παιδίατρό σας για τα συμπτώματά του και την τυχόν θεραπεία του.
ΔΙΑΤΗΡΕΙΣΤΕ ΣΩΣΤΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ
Κρατήστε σταθερό το πρόγραμμά σας κατά το δυνατόν, ακόμη και αν επιβληθούν αλλαγές (κλείσιμο σχολείων ή βρεφονηπιακών σταθμών).
Ρωτήστε τα παιδιά σας για το αν έχουν ακούσει κάτι για τη νέα γρίπη και απαντήστε με ειλικρίνεια στις ερωτήσεις τους.
Προσπαθήστε να καταλάβετε αν είναι φοβισμένα ή θυμωμένα και βοηθήστε τα να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους. Τονώστε το αίσθημα ασφάλειας και αγάπης που αντλούν από εσάς.
Αποφύγετε την έκθεσή τους σε συζητήσεις στα ΜΜΕ για τη νέα γρίπη ή, αν συμβεί, παρακολουθήστε μαζί τους και απαντήστε στις ερωτήσεις τους.
Ενισχύστε τις γνωστές θετικές δραστηριότητες και υγιείς συμπεριφορές (υγιεινό φαγητό, καλό ύπνο, παιχνίδι στο ύπαιθρο).
Χρησιμοποιήστε τις ερωτήσεις τους σαν αφορμή για να τους διδάξετε πώς να προφυλαχθούν από τη νέα γρίπη.
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ΒΡΕΦΩΝ ΚΑΙ ΜΙΚΡΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ (επιγραμματικά)
Τονίζεται η σημασία των ήδη αναφερθέντων μέτρων προφύλαξης σε ατομικό επίπεδο και μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον. Επιπλέον:
Να γίνεται καλό πλύσιμο των χεριών πριν το τάισμα του παιδιού.
Να αποφεύγεται ο βήχας και το φτάρνισμα στο πρόσωπο του παιδιού σε οποιαδήποτε στιγμή.
ΜΟΝΟ υγιή άτομα να περιποιούνται και να ταΐζουν τα παιδιά, αν είναι εφικτό, ειδάλλως να γίνεται χρήση απλής χειρουργικής μάσκας κατά τη φροντίδα και το τάισμα του παιδιού.
Εάν το παιδί θηλάζει, μπορεί να γίνεται χρήση θήλαστρου για συλλογή του γάλακτος και στη συνέχεια χορήγησή του στο παιδί, κατά προτίμηση από κάποιον υγιή ενήλικα. Ο θηλασμός προστατεύει από πολλές λοιμώξεις τα βρέφη μέσω αντισωμάτων που προέρχονται από τη μητέρα. Δεν ξέρουμε ακόμη αν αυτό ισχύει και για τη νέα γρίπη.
Σε κάθε περίπτωση, ο θηλασμός είναι καλό να μην διακόπτεται αν η μητέρα αρρωστήσει, πολύ περισσότερο αν δεν έχει συμπτώματα και απλά πιστεύεται ότι έχει εκτεθεί στη γρίπη.
Οι διεθνείς οδηγίες μάλιστα μιλούν για συνέχιση του θηλασμού ακόμη και όταν η μητέρα χρειάζεται να λάβει ειδικά αντιιικά φάρμακα.
Επίσης, αν το παιδί αρρωστήσει, επίσης ο θηλασμός πρέπει να συνεχιστεί με κάθε δυνατή προσπάθεια, για την πρόληψη της αφυδάτωσης του παιδιού και την ενίσχυση της άμυνάς του. Ταυτόχρονα, να ακολουθούνται τα μέτρα προφύλαξης του ενήλικα σε ατομικό επίπεδο.
