Ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς (AMD) ΚΑΙ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩTΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς (AMD) είναι μία εκφυλιστική πάθηση του αμφιβλιστροειδούς και του μελαγχρόου επιθηλίου στην περιοχή της ωχράς κηλίδος, η οποία επέρχεται στην τρίτη ηλικία και θέτει σε κίνδυνο την οπτική οξύτητα. Στις ΗΠΑ είναι η πρώτη αιτία νέων περιπτώσεων νομικής τύφλωσης και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχει θεραπεία. Όταν υπάρχει βλάβη στην ωχρά, το διάβασμα, η οδήγηση αλλά ακόμα και η αναγνώριση οικείων ατόμων καθίσταται δυσχερής ή και αδύνατη. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει κακή ποιότητα ζωής και συνεπώς κάθε προσπάθεια αποτροπής αυτής της κατάστασης είναι επιβεβλημένη.
Τα αίτια της AMD προς το παρόν δεν έχουν ξεκαθαριστεί, αλλά φαίνεται πως εμπλέκονται πολλοί παράγοντες στην δημιουργία της. Το τελικό συμπέρασμα φαίνεται πως είναι μία διαταραχή στην σχέση των φωτουποδοχέων και των υποκείμενων ιστών που εξασφαλίζουν την αιμάτωση της ωχράς. Μεταξύ των φωτουποδοχέων (κωνία και ραβδία) και των υποωχρικών τριχοειδών υπάρχει ένας κύκλος ανταλλαγής ουσιών μέσω του μελαγχρόου επιθηλίου και της μεμβράνης του BRUCH. Επίσης βιταμίνη Α μεταφέρεται από τους φωτουποδοχείς στο μελάγχρουν επιθήλιο και πάλι από το μελάγχρουν επιθήλιο προς τους φωτουποδοχείς σαν διαδικασία του οπτικού κύκλου ο οποίος αναγεννά τις οπτικές χρωστικές που έχουν απορροφήσει το φως και έχουν δημιουργήσει ηλεκτρικά σήματα.
Επιδημιολογικές έρευνες δείχνουν πως άτομα με χαμηλές συγκεντρώσεις πλάσματος σε καροτινοειδή και αντιοξειδωτικές βιταμίνες αλλά και άτομα που καπνίζουν ευρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς (AMD). Εργαστηριακά δεδομένα δείχνουν ότι τα καροτινοειδή και οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες βοηθούν στην προστασία του αμφιβλιστροειδή από οξειδωτική βλάβη που αρχίζει με την πρόσληψη του φωτός. Ο αμφιβλιστροειδής συσσωρεύει ως χρωστικές δύο καροτινοειδή την ζεαξανθίνη και την λουτείνη στην περιοχή της ωχράς ,οι οποίες είναι πιο πυκνές στο κέντρο και μειώνονται απότομα καθώς μετατοπιζόμαστε προς την περιφέρεια. Στον αμφιβλιστροειδή επίσης συναντάμε την α – τοκοφερόλη (βιταμίνη Ε) η οποία κατανέμεται χωρίς ένα συγκεκριμένο μοτίβο. Οι περιοχές , στις οποίες σε αμφιβλιστροειδείς πιθήκων, υπάρχει χαμηλή συγκέντωση καροτινοειδών και βιταμίνης Ε , αντιστιχούν με περιοχές σε αμφιβλιστροειδείς ανθρώπων όπου εμφανίζονται οι πρώτες εκδηλώσεις AMD. Έχουν γίνει μελέτες σε πιθήκους με στέρηση καροτινοειδών ή βιταμίνης Ε όπως και βιταμίνης C για μεγάλο χρονικό διάστημα και ευρέθη πως υπήρξε αυξημένο ποσοστό εμφάνισης εκφυλιστικών αλλοιώσεων στην περιοχή της ωχράς. Αυτό το εύρημα υποδεικνύει πως τα ανωτέρω αντιοξειδωτικά μπορούν να καθυστερήσουν μερικές από αυτές τις καταστροφικές διαδικασίες στον αμφιβλιστροειδή και το μελάγχρουν επιθήλιο .