Η Αϋπνία Συμβάλλει Στο Πάχος Σε Παιδιά Και Εφήβους
Συγγραφέας Ελληνικη Γαστρεντερολογική Εταιρία Γράφτηκε στις ,
Η παιδική παχυσαρκία είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα των ανεπτυγμένων κοινωνιών. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότερα από 22 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών σε όλο τον κόσμο είναι υπέρβαρα και παχύσαρκα.
Η συχνότητα εμφάνισης της παχυσαρκίας σε παιδιά 6-11 ετών έχει υπερδιπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1960 και στην Ελλάδα υπολογ’ιζεται οτι, δύο ή τρία στα 10 παιδιά είναι υπέρβαρα και παχύσαρκα. Πολλές επιστημονικές μελέτες ισχυροποιούν την άποψη ότι τα παραπανίσια κιλά στην ηλικία των έξι ετών μάλλον παραμένουν στο σώμα στις περισσότερες τουλάχιστον περιπτώσεις στην ενήλικη ζωή. Από τις ηλικίες των 10-14 ετών και μετά, η πιθανότητα παχυσαρκίας στην ενηλικίωση για τα παχύσαρκα παιδιά και εφήβους αυξάνει περισσότερο. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που ευθύνονται για την παχυσαρκία. Ο υπερσιτισμός και ο υποσιτισμός της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη, η κατανάλωση υποκατάστατων μητρικού γάλακτος στη βρεφική ηλικία, η κατανάλωση λιπαρών τροφών, ορισμένα γονίδια και το ανθυγιεινό περιβάλλον είναι παράγοντες που ενδεχομένως συμβάλλουν στην υπέρμετρη αύξηση του βάρους του σώματος.
Δεν πρέπει όμως να ξεχνούμε ότι η συσσώρευση του λίπους και συνεπώς η αύξηση του σωματικού βάρους οφείλεται κυρίως στην αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη η οποία δεν αντισταθμίζεται από την ενεργειακή δαπάνη. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι μάλλον έχει μειωθεί ο χρόνος της καθημερινής φυσικής δραστηριότητας στους νέους και το γεγονός αυτό ευθύνεται για την αύξηση του βάρους. Αλλες έρευνες δείχνουν ότι η αύξηση του σωματικού βάρους των παιδιών σχετίζεται με τον αυξημένο χρόνο τηλεθέασης. Η παρακολούθηση τηλεόρασης σχετίζεται με δύο τρόπους με την παιδική παχυσαρκία. Κατ’ αρχήν τα παιδιά συνηθίζουν να καταναλώνουν τροφές και ροφήματα με πολλές θερμίδες όσο βλέπουν τηλεόραση (δηλαδή πατατάκια, αναψυκτικά κτλ.) και επιπλέον, η παρακολούθηση της τηλεόρασης μειώνει τον χρόνο των παιδιών για σωματική δραστηριότητα και παιχνίδι. Πρόσφατα υπάρχουν αρκετές μελέτες που δείχνουν ότι τα παιδιά που κοιμούνται λίγες ώρες έχουν αυξημένη πιθανότητα για παχυσαρκία σε σχέση με τα παιδιά που κοιμούνται κανονικά. Παρόμοια ευρήματα υπάρχουν και στους ενηλίκους (Patel et al. Am J Epidem 2006). Οι ερευνητές εικάζουν ότι η έλλειψη ύπνου επηρεάζει τα επίπεδα δύο ορμονών που σχετίζονται με την όρεξη, της γρελίνης και της λεπτίνης. Λόγω των συγκεκριμένων ορμονικών μεταβολών, τα άτομα που κοιμούνται λίγο έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να πεινούν και να τρώνε περισσότερο σε σχέση με τα άλλα που απολαμβάνουν κανονικό ύπνο. Επιπλέον, τα άτομα που κοιμούνται λίγο τη νύχτα συνήθως είναι νωχελικά κατά τη διάρκεια της ημέρας και μάλλον περιορίζουν τη σωματική τους δραστηριότητα και συνεπώς την ενεργειακή τους δαπάνη.
Η οικογένεια διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο ζήτημα της ρύθμισης του σωματικού βάρους στα παιδιά. Τα επιτυχημένα προγράμματα διαχείρισης σωματικού βάρους στοχεύουν στην τροποποίηση των καθημερινών συνηθειών των παιδιών αλλά και των γονέων τους. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, με περισσότερο παιχνίδι, άσκηση και καλύτερη διατροφή, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος.
