Τα μάτια σας
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Αν πάσχετε από διαβήτη πολύ καιρό, είστε πιο επιρρεπείς στον καταρράκτη εξαιτίας της συσσώρευσης σακχάρων στον φακό του ματιού, που τον καθιστούν πιο αδιαφανή, επεμβαίνοντας στη μετάδοση του φωτός στο οπίσθιο τμήμα του. Μπορεί επίσης να προκληθεί μεγάλη ενόχληση στο δυνατό φως του ήλιου.
Τα μάτια είναι πολύ ευαίσθητα στην επίδραση του διαβήτη. Διακυμάνσεις στα επίπεδα του σακχάρου αίματος μπορούν να επηρεάσουν την όρασή σας. Ο διαβήτης μπορεί να προάγει την πρωιμότερη εμφάνιση καταρράκτη και αποτελεί παράγοντα κινδύνου για γλαύκωμα.
Η πλέον σημαντική επίδραση του διαβήτη στον οφθαλμό είναι η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι το αποτέλεσμα βλάβης του αμφιβληστροειδή χιτώνα του οφθαλμού. Ο αμφιβληστροειδής είναι ο φωτοευαίσθητος χιτώνας που καλύπτει την εσωτερική επιφάνεια του οφθαλμού. Προσλαμβάνει τις εστιασμένες ακτίνες του φωτός και μετατρέπει την οπτική εικόνα σε νευρικό ερέθισμα, το οποίο ο εγκέφαλος το ερμηνεύει ως όραση.
Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας:
• Η μη παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Η παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας.
Στη μη παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, τα υψηλά επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα προκαλούν δομικές, λειτουργικές και ορμονικές αλλαγές στον αμφιβληστροειδή, που επηρεάζουν τα μικρά αιμοφόρα αγγεία σε αυτόν. Μεταβολές στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων επιτρέπουν σε υγρά να διαρρέουν στους ιστούς του αμφιβληστροειδή. Ακόμη περισσότερο, μεταβολές στην κυκλοφορία του αίματος έχουν σαν αποτέλεσμα λιγότερο αίμα πλούσιο σε οξυγόνο να κυκλοφορεί στον αμφιβληστροειδή. Αυτές οι αλλαγές στα αιμοφόρα αγγεία και την κυκλοφορία βλάπτουν τον αμφιβληστροειδή.
Η παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι πιο περίπλοκη. Σε αυτήν, ο αμφιβληστροειδής απελευθερώνει χημικούς μεσολαβητές που διεγείρουν το σχηματισμό νέων αιμοφόρων αγγείων για να φέρουν περισσότερο οξυγόνο στον αμφιβληστροειδή. Δυστυχώς, από τα νέα αγγεία διαρρέουν υγρά, όπως αίμα και παράγωγα αίματος, στον αμφιβληστροειδή. Είναι επίσης δυνατόν να ραγούν, οπότε και πληρούται ο οφθαλμός με αίμα, προκαλώντας σημαντική απώλεια της όρασης. Ακόμη περισσότερο, ο ουλώδης ιστός που συνοδεύει το σχηματισμό των νέων αγγείων μπορεί να ασκήσει έλξη στον αμφιβληστροειδή, προκαλώντας αλλοίωση της όρασης, και τελικά να οδηγήσει σε αποκόλληση αυτού από τον υποκείμενο στηρικτικό ιστό. Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδή αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για την όραση.
Η διαρροή υγρών από νοσούντα ή παθολογικά αγγεία στον αμφιβληστροειδή μπορεί να προκαλέσει μια πολύ επικίνδυνη συσσώρευση υγρού στην ωχρά κηλίδα, την κεντρική περιοχή του αμφιβληστροειδή, που είναι υπεύθυνη για τη σαφή και ευκρινή απεικόνιση των λεπτομερειών. Αυτή η συσσώρευση υγρού ονομάζεται οίδημα της ωχράς κηλίδας.
Συμπτώματα
Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια συνήθως δεν έχει συμπτώματα στα αρχικά στάδια εμφάνισής της. Είναι δυνατόν να υπάρχει σοβαρή, απειλητική για την όραση διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, χωρίς καμιά μεταβολή στην όραση.
Όταν εμφανίζονται συμπτώματα, αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν μαύρα ή κόκκινα ‘άστρα’ ή στίγματα στο οπτικό πεδίο. Το οίδημα της ωχράς κηλίδας μπορεί να προκαλέσει θόλωση ή παραμόρφωση της όρασης, και οι ευθείες γραμμές να εμφανίζονται ρυτιδωμένες. Το οίδημα της ωχράς κηλίδας μπορεί επίσης να αλλοιώσει την αντίληψη των χρωμάτων.
Ο διαβήτης αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καταρράκτη, ο οποίος προκαλεί θόλωση του φακού και σας δίνει την αίσθηση ότι βλέπετε μέσα από λαδόχαρτο.
Διάγνωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας
Η καλύτερη προστασία κατά της διαβητικής αμφιβληστροπάθειας είναι οι τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις με μυδρίαση είναι ο καλύτερος τρόπος να διαγνωσθεί η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Η αμφιβληστροειδοπάθεια σοβαράς μορφής μπορεί να υπάρχει χωρίς καθόλου συμπτώματα.
Μια πλήρης οφθαλμολογική εξέταση περιλαμβάνει πολλά περισσότερα από μια απλή ανάγνωση γραμμάτων σε ένα πίνακα στην άλλη πλευρά του δωματίου. Για να σας εξετάσει ο γιατρός σας για αμφιβληστροειδοπάθεια, πρέπει να διαστείλει τις κόρες σας με οφθαλμικές σταγόνες και να κοιτάξει στο εσωτερικό του οφθαλμού.
Οι ασθενείς με διαβήτη τύπου I γενικά δεν εμφανίζουν αμφιβληστροειδοπάθεια πριν την εφηβεία, αλλά πρέπει να υποβληθούν σε μια πλήρη οφθαλμολογική εξέταση στην ηλικία των 10 ετών και μετά, 3 ως 5 χρόνια μετά τη διάγνωση του διαβήτη. Μετά από 15 χρόνια με διαβήτη τύπου I, υπάρχει υψηλότερη πιθανότητα εμφάνισης αμφιβληστροειδοπάθειας. Η απειλητική για την όραση παραγωγική αμφιβληστροειδοπάθεια υπάρχει σε 25% όσων έχουν διαβήτη τύπου I για περισσότερα από 15 χρόνια.
Οι ασθενείς με διαβήτη τύπου II είναι πιο πιθανόν να έχουν αμφιβληστροειδοπάθεια τη στιγμή της διάγνωσης του διαβήτη ή σύντομα μετά από αυτή. Για το λόγο αυτό πρέπει να υποβληθούν σε οφθαλμολογική εξέταση όσο το δυνατόν συντομότερα αφού πληροφορηθούν ότι έχουν διαβήτη.
Ανεξάρτητα αν έχετε διαβήτη τύπου I ή II πρέπει να υποβάλλεστε σε επαναληπτικές εξετάσεις τουλάχιστον σε ετήσια βάση, ενώ πιο συχνά πρέπει να τις επαναλάβετε αν εμφανίσετε υπέρταση, νεφρική νόσο ή υπερχοληστερολαιμία, ή αν ο διαβήτης σας δεν ελέγχεται ικανοποιητικά.
Οι γυναίκες που αναμένουν εγκυμοσύνη πρέπει να υποβληθούν σε πλήρη οφθαλμολογική εξέταση πριν την εγκυμοσύνη και οι έγκυοι πρέπει να υποβληθούν σε οφθαλμολογική εξέταση νωρίς στο πρώτο τρίμηνο και τουλάχιστον μια ακόμη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ανάλογα με τις συστάσεις του οφθαλμιάτρου τους.
Θεραπεία
Δεν υπάρχει εγγυημένος τρόπος να προληφθεί η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ή να θεραπευθεί μετά την εγκατάστασή της. Ευτυχώς, όμως, τα τελευταία 25 χρόνια, έχουν εμφανιστεί αρκετές θεραπευτικές επιλογές που μπορούν να ελαττώσουν σημαντικά τον κίνδυνο της απώλειας της όρασης από τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.
Η πρώτη είναι η χειρουργική θεραπεία με laser. H θεραπεία με laser γενικά συνιστάται στους ασθενείς που έχουν παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια υψηλού κινδύνου ή οίδημα της ωχράς κηλίδας. Υπάρχουν δυο είδη θεραπείας με laser. Εστιακή φωτοπηξία με laser και διάχυτη φωτοπηξία με laser. Αυτές οι επεμβάσεις πραγματοποιούνται από ειδικούς στον αμφιβληστροειδή, που είναι εξειδικευμένοι και εκπαιδευμένοι οφθαλμίατροι στις νόσους του αμφιβληστροειδή.
Η εστιακή φωτοπηξία με laser βρίσκει εφαρμογή στη θεραπεία του διαβητικού οιδήματος της ωχράς κηλίδας. Ασθενής με κλινικά σημαντικό οίδημα της ωχράς κηλίδας έχει περίπου 30% κίνδυνο για μέτρια απώλεια της όρασης. Η φωτοπηξία με laser μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο αυτό σε περίπου 12%.
Η παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα κινδύνου για σοβαρή απώλεια της όρασης. Ο κίνδυνος σοβαρής απώλειας της όρασης από υψηλού κινδύνου παραγωγικής διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας κατά τη διάρκεια ενός έτους είναι 60%. Η διάχυτη φωτοπηξία με laser ελαττώνει τον κίνδυνο αυτό σε περίπου 2-4% κατά τη διάρκεια 5 ετών, αν η θεραπεία με laser εφαρμόζεται συστηματικά.
Τόσο το οίδημα της ωχράς κηλίδας, όσο και το υψηλού κινδύνου παραγωγικής αμφιβληστροειδοπάθειας, μπορεί να είναι απαραίτητες τόσο η εστιακή όσο και η διάχυτη φωτοπηξία με laser.
Η εστιακή και η διάχυτη φωτοπηξία με laser συνήθως πραγματοποιούνται στο ιατρείο ενός οφθαλμιάτρου. Η μόνη αναισθησία που χρειάζεται είναι οφθαλμικές σταγόνες, που χρησιμοποιούνται επίσης σε μια πλήρη οφθαλμολογική εξέταση. Η όραση μπορεί να είναι θολή για μερικές ώρες μετά τη φωτοπηξία με laser λόγω των οφθαλμικών σταγόνων.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η φωτοπηξία με laser δεν θεραπεύει τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Ο σκοπός της θεραπείας με laser είναι να ελαττωθεί ο κίνδυνος της απώλειας της όρασης. Πιθανές παρενέργειες της φωτοπηξίας με laser είναι, μικρότερο πεδίο περιφερικής όρασης και δυσκολία με τη νυχτερινή όραση. Η περιφερική όραση είναι το εξωτερικό τμήμα του οπτικού πεδίου – σκεφτείτε ότι είναι ό,τι βλέπετε με την άκρη του ματιού σας.
Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια μπορεί να εξελιχθεί παρά τη φωτοπηξία με laser. Η διαρροή, ή ακόμη και η ρήξη αιμοφόρων αγγείων, μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση αίματος στο υαλοειδές σώμα, ή ο ουλώδης ιστός να προκαλέσει αποκόλληση του αμφιβληστροειδή. Στις περιπτώσεις αυτές ο οφθαλμίατρος μπορεί να πραγματοποιήσει υαλοειδεκτομή (vitrectomy). Κατά τη διάρκεια της επέμβασης αυτής ο οφθαλμίατρος αφαιρεί το υαλοειδές σώμα και το αντικαθιστά με φυσιολογικό ορό ή κάποιο άλλο υγρό. Η υαλοειδεκτομή πραγματοποιείται στο χειρουργείο και συνήθως υπάρχει ανάγκη τοπικής αναισθησίας. Ταυτόχρονα ο οφθαλμίατρος μπορεί να πραγματοποιήσει φωτοπηξία με laser για να ελαττώσει ακόμη περισσότερο την υποτροπιάζουσα αιμορραγία από παθολογικά αιμοφόρα αγγεία.
Η πλήρης ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει 3 με 6 μήνες, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της επούλωσης λαμβάνει χώρα τις 4 πρώτες εβδομάδες. Η προσεκτική παρακολούθηση είναι απαραίτητη για τον έλεγχο για νέες αιμορραγίες, λοίμωξη ή αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση.
Ελαττώστε τον κίνδυνο
Δεν υπάρχει μέθοδος που εγγυημένα να προλαμβάνει την εμφάνιση διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Εντούτοις, μπορείτε να ελαττώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης της ελέγχοντας το σάκχαρο αίματος.
Η αποτελεσματική φαρμακευτική αντιμετώπιση του διαβήτη, οι περιοδικές οφθαλμολογικές εξετάσεις και η φωτοπηξία με laser όποτε κριθεί απαραίτητη μπορούν να ελαττώσουν σημαντικά τον κίνδυνο της απώλειας όρασης από τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.
Μελέτες νέων από του στόματος φαρμάκων, είναι καθ’ οδόν, εδικών για τη θεραπεία οφθαλμολογικών προβλημάτων. Επίσης, οι ερευνητές προσπαθούν να βρουν τρόπους να μεταβάλλουν τη ροή του αίματος ώστε να προλάβουν τις πρώιμες αλλοιώσεις της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.
Προς το παρόν, υπάρχουν δυο απαραίτητα πράγματα που πρέπει να κάνετε για να διασφαλίσετε αποτελεσματικά την όρασή σας. Να ελέγχετε όσο το δυνατόν καλύτερα το διαβήτη σας και να υποβάλλεστε σε τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις.
