Κιρσοκήλη
Διάταση των ορχικών φλεβών στο σπερματικό ή ελικώδες πλέγμα του όρχεως, ιδίως αριστερά αποτελεί ένα από τα συχνότερα αίτια ανδρικής υπογονιμότητας
Αιτιολογία – Παθογένεια
Η κύρια αιτία σχηματισμού κιρσοκήλης είναι η ανεπάρκεια των βαλβίδων της έσω σπερματικής φλέβας με αποτέλεσμα τη στάση του αίματος στις φλέβες πάνω από τον όρχι.
Παρουσιάζεται συνήθως αριστερά (90%) για λόγους ανατομικούς – μεγάλη κάθετη διαδρομή της αριστερής σπερματικής φλέβας εκβάλλει κάθετα στην αριστερή νεφρική φλέβα – σπανιότερα δεξιά – η διαδρομή της δεξιάς σπερματικής φλέβας είναι πλάγια και εκβάλλει υπό γωνία στην κάτω κοίλη φλέβα – ή αμφοτερόπλευρα.
Εμφανίζεται συνήθως σε νεαρή ηλικία όμως μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά σε οποιαδήποτε ηλικία όταν πιέζεται η έσω σπερματική φλέβα.
Η συχνότητα στο γενικό πληθυσμό είναι 15%. Είναι σπάνια κάτω από την ηλικία των 10 ετών, ενώ στα άτομα με στειρότητα ανευρίσκεται σε ποσοστό 20-40%. Επίσης μπορεί να είναι πρώιμη εκδήλωση κακοηθειών (όπως νεφροβλάστωμα) ή υδρονέφρωσης.
Διάγνωση – Ταξινόμηση
Ο ασθενής έρχεται στον ειδικό είτε γιατί ψηλάφισε μία μάζα στον όρχι είτε για ένα αίσθημα βάρους στο όσχεο.
Κατά την κλινική εξέταση, με τον ασθενή σε όρθια θέση, ζητείται να πάρει βαθειά ανάσα, να κλείσει αμέσως τη μύτη του κι εν συνεχεία να πιέσει να βγάλει τον αέρα από τα αυτιά του (δοκιμασία Valsava) ή ζητείται να πάρει μία βαθιά εισπνοή και να προκαλέσει σύσπαση του κοιλιακού τοιχώματος. Ο ιατρός με την ψηλάφηση μπορεί να διαπιστώσει την ύπαρξη όχι της κιρσοκήλης.. Με τη δοκιμασία αυτή η τυχόν κιρσοκήλη είναι πιο εμφανής.
Σημαντική βοήθεια προσφέρει πλέον το υπερηχογράφημα οσχέου με έγχρωμο Doppler ροής, με το οποίο μπορεί να διαπιστωθεί ακόμη και μικρού βαθμού κιρσοκήλη.
Η κιρσοκήλες ταξινομούνται σε :
• Μικρή ή βαθμού I
Γίνεται ορατή μετά από δοκιμασία Valsava.
• Μέτρια ή βαθμού ΙΙ
Είναι ψηλαφητή, χωρίς τη δοκιμασία Valsava.
• Μεγάλη ή βαθμού ΙΙΙ
Ορατή σαν χωροκατακτητική εξεργασία στο όσχεο.
• Κιρσοκήλη ΙΙΙ βαθμού Κιρσοκήλη ΙΙΙ βαθμού
• Κιρσοκήλη και γονιμότητα
Είναι γνωστό από την αρχαιότητα ότι η κιρσοκήλη επιδρά αρνητικά στην σπερματογένεση. Η ανεύρεσή της σε άτομα με προβλήματα γονιμότητας είναι σαφώς πιο συχνή από ότι στον γενικό πληθυσμό. Θεωρείται ότι η ύπαρξη της μεταβάλλει τις συνθήκες πίεσης, θερμοκρασίας και οξυγόνωσης τοπικά με αποτέλεσμα τη διαταραχή του μηχανισμού παραγωγής σπερματοζωαρίων. Ακόμη, η κιρσοκήλη προκαλεί ατροφία του όρχι, πιθανότατα δευτεροπαθώς, λόγω αύξησης της θερμοκρασίας μέσα στο σύστοιχο ημιόσχεο.
Από το 1956 ο Hamley ανακοίνωσε ότι το σπερμοδιάγραμμα βελτιώνεται μετά από μικρό χρονικό διάστημα και κατόπιν της απολίνωσης της έσω σπερματικής φλέβας σε υπογόνιμους άνδρες. Βέβαια, είναι γεγονός ότι υπάρχουν και πολλά άτομα με κιρσοκήλη που είναι γόνιμα.
Επίσης ορισμένοι συγγραφείς συνιστούν τη χειρουργική διόρθωση της κιρσοκήλης σε εφήβους όταν η κιρσοκήλη είναι πολύ μεγάλη και συνυπάρχει ατροφία του σύστοιχου όρχεως.
Θεραπεία
Η θεραπεία είναι χειρουργική και συνίσταται στην απολίνωση της έσω σπερματικής φλέβας σε υψηλότερο επίπεδο, ώστε να σταματήσει η παλινδρόμηση και η στάση του αίματος στον όρχι.
Ενδείξεις δε, για αντιμετώπιση της αποτελούν:
• Ο χρόνιος πόνος και η ενόχληση.
• Η ατροφία του όρχι στην εφηβεία.
• Υπογονιμότητα στην ενηλικίωση.
Εγχειρήσεις
1. Εγχείρηση Ivavissevich: Γίνεται απολίνωση των σπερματικών φλεβών μέσα από βουβωνική προσπέλαση
2. Palomo εγχείρηση : Απολίνωση σπερματικών αγγείων στον οπισθοπεριτοναϊκό χώρο, πάνω από το έσω βουβωνικό στόμιο.
3. Λαπαροσκοπικά
Αποκατάσταση κιρσοκήλης
Επιπλοκές
1. Υποτροπή (5-45%)
2. Εμφάνιση υδροκήλης (7-39%)
3. Ατροφία όρχι
4. Κάκωση λαγονοβουβωνικού νεύρου
5. Κάκωση αιδιομηρικού νεύρου
6. Κάκωση σπερματικού πόρου.
Πηγη:Νοσοκομείο Πατρών Αγ. Ανδρέας Ουρολογική Κλινική