Πώς μπορούν να κατανικηθούν οι καρδιοπάθειες;
Συγγραφέας Δημήτριος Κρεμαστινός Γράφτηκε στις ,
Σήμερα εξακολουθούν, δυστυχώς, οι καρδιοπάθειες να είναι η πρώτη αιτία θανάτου των κατοίκων όλων των προηγμένων χωρών.
Υστερα από τόση ερευνητική προσπάθεια, τόσα επιτεύγματα, τόση ιλιγγιώδη εξέλιξη της τεχνολογίας, πώς εξηγείται αυτό;
Είναι αναμφισβήτητο ότι σε πολλές αναπτυγμένες χώρες έχει παρατηρηθεί θεαματική ελάττωση των θανάτων από στεφανιαία νόσο στο 1/3 του αριθμού των θανάτων που παρατηρούνταν πριν από 30 χρόνια. Ομως την ίδια περίοδο αυξήθηκαν οι θάνατοι από στεφανιαία νόσο των χωρών εκείνων που εισήλθαν στην κατηγορία των αναπτυγμένων χωρών. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν κυρίως οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που αύξησαν το βιοτικό τους επίπεδο χωρίς παράλληλα να αυξήσουν τα μέτρα πρόληψης και, χωρίς να το αντιληφθούν, βρέθηκαν στην ίδια κατάσταση στην οποία βρίσκονταν οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες προ τριακονταετίας.
Το ερώτημα που αυτόματα προκύπτει είναι τι αλλάζει σε μια χώρα που μεταβαίνει από το στάδιο της οικονομικής υπανάπτυξης σε ανάπτυξη. Αυτό που αλλάζει είναι η διαφορά του τρόπου ζωής. Αλλάζει η διατροφή του πληθυσμού, αλλάζει η κινητικότητα των πολιτών με την εισαγωγή του αυτοκινήτου, αλλάζουν οι καθημερινές συνήθειες με τη χρήση των ναρκωτικών και άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών.
Ομως είναι, άραγε, τόσο σημαντική η συμβολή της οργανωμένης πρόληψης στην ελάττωση του αριθμού των καρδιοπαθειών και στη βελτίωση της επιβίωσης των κατοίκων μιας χώρας;
Ασφαλώς ναι, γιατί για να εκδηλωθεί μια πάθηση δεν αρκεί μόνο το κακό γονίδιο. Χρειάζεται παράλληλα ένα ερέθισμα που να διεγείρει αυτό το παθολογικό γονίδιο. Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι οι Ασιάτες μετανάστες στην Αμερική παρουσίαζαν το ίδιο ποσοστό προσβολής και θανάτων από στεφανιαία νόσο με τους γηγενείς Αμερικανούς. Αντίθετα, οι συγγενείς τους που ζούσαν στις χώρες τους είχαν τα ίδια ποσοστά προσβολής και θανάτων με τους υπόλοιπους συμπατριώτες τους. Οι ασιατικές χώρες δεν έχουν το ίδιο βιοτικό επίπεδο με το αντίστοιχο των Αμερικανών και κατά συνέπεια απολαμβάνουν τα προνόμια της καθημερινότητας και του τρόπου ζωής μιας οικονομικά υπανάπτυκτης χώρας.
Στις δυτικές χώρες η πεζοπορία και το ποδήλατο έχουν αντικατασταθεί από το αυτοκίνητο. Το λάδι έχει αντικατασταθεί από το βούτυρο και τα άλλα λίπη.
Το καθημερινό στρες επιβίωσης είναι διαφορετικό σε μια φτωχή χώρα από μια βιομηχανοποιημένη.
Κατά συνέπεια το περιβάλλον και η καθημερινότητα είναι ισχυρότεροι παράγοντες από τα γονίδια αυτά καθαυτά για την εκδήλωση οποιασδήποτε νόσου. Βέβαια, όταν φτάσουμε στην εποχή εκείνη που θα έχουν καταγραφεί όλα τα παθολογικά γονίδια και παράλληλα θα έχουν εξελιχθεί και οι γονιδιακές θεραπείες που θα μπορούν να αλλάζουν τα παθολογικά γονίδια, τότε θα έχει ελαχιστοποιηθεί ο ρόλος των περιβαλλοντικών συνθηκών και του καθημερινού τρόπου ζωής.
Είναι εντυπωσιακή η αποτίμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και των μεγαλύτερων επιστημονικών καρδιολογικών εταιρειών του κόσμου ότι η ελάττωση των θανάτων από καρδιοπάθειες και η βελτίωση του μέσου όρου ζωής του ανθρώπου οφείλονται κυρίως στην πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη, δηλαδή με την εισαγωγή του σωστού τρόπου ζωής (άσκηση, μεσογειακή διατροφή, απαγόρευση του καπνίσματος), με παράλληλη χρήση των φαρμάκων εκείνων που τροποποιούν την εξέλιξη μιας καρδιοπάθειας (στατίνες-αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου-β-αναστολείς).
Βέβαια, τα κράτη που εφάρμοσαν την οργανωμένη πρόληψη και θεωρούνται πρωταθλητές (Αγγλία, Αυστραλία, Καναδάς και Ηνωμένες πολιτείες) έχουν, πέραν των νομοθετικών μέτρων, εισαγάγει την αγωγή υγείας από το νηπιαγωγείο μέχρι το πανεπιστήμιο. Τα κατασταλτικά μέτρα και η ενημέρωση, όσο ενδελεχή και εάν είναι μόνα τους δεν αποδείχτηκαν αποτελεσματικά.
Ετσι η χώρα μας, που ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ενωση, για να καταφέρει να έχει τους ανάλογους αριθμούς, όσον αφορά τη βελτίωση του μέσου όρου ζωής, θα πρέπει υποχρεωτικά, πέραν των άλλων μέτρων που παίρνει, να εισαγάγει σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης την αγωγή υγείας.
Πηγη:Ελευθεροτυπία
