Απαντήσεις στα ερωτήματα για την Εξωσωματική Γονιμοποίηση
Συγγραφέας Παναγιώτης Καραντζής Γράφτηκε στις ,
1. Όταν θα κάνω θεραπεία μπορώ να δουλεύω ?
Ασφαλώς , τονίζουμε σε όλες τις γυναίκες που πρόκειται να υποβληθούν σε θεραπεία, ότι δεν απενεργοποιούνται , δεν χρειάζονται να σταματήσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες και συνήθειες .
2. Την ώρα της ωοληψίας θα πονάω ?
Η ωοληψία γίνεται διακολπικά με την βοήθεια υπερήχων και
με ελαφρά αναισθησία (μέθη ) . Έτσι η γυναίκα συνέρχεται γρήγορα και μπορεί να πάει στο σπίτι της με τις ανάλογες οδηγίες .
3. Πότε μπορώ να πάω στην δουλειά κάνοντας εξωσωματική ?
Όπως είπαμε κατά την διάρκεια της παρακολούθησης της πρόκλησης ωορρηξίας δεν αλλάζει κάτι στην καθημερινές συνήθειες της γυναίκας . Την επομένη της ωοληψίας επίσης η γυναίκα μπορεί να επιστρέψει στην εργασία της . Μετά την εμβρυομεταφορά όμως και τουλάχιστον για 3-4 ημέρες καλό είναι να παραμείνει στο σπίτι .
Πρέπει να αποφεύγει να σηκώνει βάρη , να αποφεύγει την επαφή , γυμναστική , να ανεβοκατεβαίνει σκάλες και προσοχή στην δυσκοιλιότητα .
4. Στο σπίτι πρέπει να μένω συνέχεια στο κρεβάτι ?
Ασφαλώς η γυναίκα που έκανε εμβρυομεταφορά δεν είναι άρρωστη .Μπορεί να πηγαίνει τουαλέτα μπορεί να κάνει το μπάνιο της και να τρώει παρέα με τον σύντροφο της .
5. Εάν το αποτέλεσμα του τεστ – κυήσεως βγει θετικό τι πρέπει να κάνω ?
Δεν σταματάμε τα φάρμακα που παίρνουμε και ελέγχουμε οιστραδιόλη και προγεστερόνη αίματος την επόμενη μέρα . Από εκεί και πέρα ανάλογα με τα αποτελέσματα αυξομειώνουμε την δοσολογία των φαρμάκων ώστε αυτά να βρίσκονται πάντα σε θεραπευτικά επίπεδα .
6. Πότε θα δούμε σάκο κύησης ?
Από την ώρα που η β – HCG αίματος ξεπεράσει τις 1200 IU/l
Πράγμα που συμβαίνει 2-2 1/2 εβδομάδες αργότερα .
7. Πως καταλαβαίνουμε μέχρι τότε ότι η εγκυμοσύνη προχωρά καλά ?
Θα πρέπει η β-HCG να υπερδιπλασιάζεται κάθε 2 με 3 ημέρες .
8. Πως γίνονται οι ενέσεις της θεραπείας στην εξωσωματική ?
Οι ενέσεις γίνονται πλέον υποδόριες . Δηλαδή χρησιμοποιούμε την μικρή λεπτή βελόνη που χρησιμοποιούν οι διαβητικοί και έτσι αφού τους γίνει η σχετική επίδειξη από το προσωπικό της μονάδας οι γυναίκες μπορούν να αυτοεξυπηρετούνται χωρίς να έχουν ανάγκη τρίτο άτομο με εμπειρία σε ενδομυϊκές ενέσεις .
9 . Πόσα έμβρυα θα μου βάλετε την ημέρα της εμβρυομεταφοράς ?
Μέχρι την ηλικία των 39 μπορούμε να βάλουμε μέχρι και τρία . Μετά το χρονικό αυτό όριο μπορούμε να τοποθετήσουμε μέχρι και τέσσερα . Αυτό προβλέπει η ελληνική νομοθεσία που διέπει την εξωσωματική γονιμοποίηση .
10 . Eαν δεν μπορώ να παράγω πια δικά μου ωάρια μπορώ να χρησιμοποιήσω ξένα και πώς?
Η νομοθεσία στην χώρα μας είναι από τις πιο φιλελεύθερες .
Επιτρέπει την χρήση γαμετών (ωαρίων – σπερματοζωαρίων ) από ανώνυμο όμως δότη αφού συμπληρώσουν και τα δυο μέρη αντίστοιχες συγκαταθέσεις . Μπορεί τα ωάρια αυτά να προέρχονται από γυναίκες που βρίσκονται σε πρόγραμμα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και έχουν περίσσεια ωαρίων και δηλώνουν εγγράφως ότι επιθυμούν να δωρίσουν ένα μικρό αριθμό από αυτά .(sharing) .
Τα ξένα ωάρια μπορεί επίσης να προέρχονται από γυναίκες που επιθυμούν να υποβληθούν σε πρόγραμμα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (εθελόντριες) και να δωρίσουν στην συνέχεια τα ωάρια τους σε γυναίκες .
11. Πώς ξέρω για την ποιότητα των εμβρύων που είναι προς εμβρυομεταφορά ?
Είναι υποχρέωση του εργαστηρίου της Μονάδος να ενημερώσει το ζευγάρι την ημέρα της εμβρυομεταφοράς για την ποιότητα των εμβρύων.
Αυτή βαθμολογείται με GRADE I(ΆΡΙΣΤΟ) έως GRADE IV(ΚΑΚΟ).
12. Η προσπάθεια της εξωσωματικής απέτυχε τι γίνεται τώρα ?
Η γυναίκα σταματά τα φάρμακα υποστήριξης που παίρνει και περιμένει να έρθει η περίοδος .Είναι φρόνιμο αμέσως μετά να γίνει μια συνάντηση και από κοντά να δούμε συνολικά την όλη προσπάθεια που έγινε . Τι δεν πήγε τόσο καλά ώστε την επομένη φορά να το αλλάξουμε , φάρμακα , πρωτόκολλα διέγερσης , δοσολογίες . Μέσα από μια προσπάθεια εξωσωματικής γινόμαστε όλοι λίγο πολύ σοφότεροι .
13. Τι γίνεται εάν έχω κάνει πάνω από μια αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής και μάλιστα αν όλα είχαν ‘πάει καλά’?
Συνήθως 2 πράγματα :
a) Διαγνωστική υστεροσκόπηση για να ελέγξουμε την ενδομήτρια κοιλότητα και να αποκλείσουμε την παρουσία πολυπόδων , φλεγμονής , διαφράγματος , συμφύσεων .
b) Έλεγχος θρομβοφιλίας
Αφορά σειρά από αιματολογικές εξετάσεις που μας βοηθά να βελτιώσουμε την φαρμακευτική αγωγή μας συνήθως με επιπρόσθετη αντιπηκτική αγωγή βελτιώνοντας κυρίως τις συνθήκες εμφύτευσης και έτσι την δεκτικότητα του ενδομητρίου .
14. Πιστεύετε στα αντιπατρικά αντισώματα ?
Είχε επικρατήσει ένας σχετικός ενθουσιασμός την δεκαετία του ’90 . Πλέον είναι επιβεβαιωμένο και έχει αποδειχθεί με πολυάριθμες μελέτες , ότι δεν προσφέρουν όσο είχε αρχικά πιστευτεί .
15. Εάν δεν έχω καλής ποιότητας ωάρια είτε δεν έχω καλής ποιότητας έμβρυα , τι κάνω ?
Γνωρίζω ότι είναι μια δύσκολη απόφαση αλλά η καλύτερη λύση είναι να χρησιμοποιηθούν ξένα ωάρια . Αλλάζοντας έτσι γενετικό υλικό αλλάζουν εντυπωσιακά πλέον και τα ποσοστά επιτυχίας που μπορεί και να αγγίζουν και το 50% .
16 . Εάν ο σύζυγος μου έχει σοβαρό πρόβλημα στο σπέρμα τι πρέπει να κάνουμε ?
Μπορεί το σπέρμα κατά μια περίπτωση να έχει μειωμένο αριθμό και κίνηση αλλά να είναι υπεραρκετό για μια προσπάθεια υποβοηθούμενης αναπαραγωγής . Τα πράγματα δυσκολεύουν εάν το σπέρμα κινείται κοντά στα όρια της αζωοσπερμίας δηλαδή της ανυπαρξίας σπέρματος . Τότε η μόνη επιλογή είναι να γίνει βιοψία όρχεως και να αναζητηθούν εκεί σπερματοζωάρια . Εάν και εκεί δεν βρεθούν σπερματοζωάρια η μόνη λύση είναι το σπέρμα δότη .
17 . Εάν ο σύντροφος έχει κιρσοκήλη πρέπει να χειρουργηθεί για να βελτιώσει το σπέρμα ?
Εάν η κιρσοκήλη είναι μεγάλη η αποκατάσταση της από τον ουρολόγο , μπορεί να βοηθήσει στην βελτίωση του σπέρματος . Σε περίπτωση μικρής ή μέτριας κιρσοκήλης σε συνδυασμό με ένα μέτριο σπέρμα η καλύτερη επιλογή είναι η εξωσωματική γιατί τα αποτελέσματα μιας επέμβασης , σ’ αυτήν την περίπτωση είναι μέτρια και πολύτιμος χρόνος θα χαθεί .
18. Έχω μια ενδομητριωσική κύστη πρέπει να την βγάλω ή να κάνω άμεσα εξωσωματική ?
Η απάντηση δεν είναι απλή . Εξαρτάται από το μέγεθος της .Συνήθως μικρές κύστεις μικρότερες των 4 εκ. δεν τις χειρουργούμε άμεσα .Είναι προτιμότερο να επιλέξουμε την πρόκληση ωορρηξίας ή την εξωσωματική .
Το δίλημμα είναι εάν η κύστη είναι από 5 εκ. και άνω όπου πλέον η κύστη καταλαμβάνει ζωτικό χώρο της ωοθήκης και δυσκολεύει έτσι σημαντικά την παραγωγή ικανοποιητικού αριθμού ωοθυλακίων. Η προσωπική μου άποψη είναι στην περίπτωση αυτή η γυναίκα εάν δεν έχει υποβληθεί σε άλλη εξωσωματική προσπάθεια ή δεν έχει χειρουργηθεί στο παρελθόν ‘δικαιούται’ να προσπαθήσει τουλάχιστον μια φορά διότι έχει τουλάχιστον 30-40% πιθανότητες να πετύχει .Εάν δεν τα καταφέρει πριν ξαναπροσπαθήσει θα πρέπει να χειρουργηθεί .
19 . Εάν έχω ένα μεγάλο ινομύωμα στην μήτρα πρέπει να το βγάλω?
Πάλι η απάντηση δεν είναι απλή .Εξαρτάται από την θέση του
ινομυώματος και κατά πόσο επηρεάζει την ενδομήτρια κοιλότητα .Πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη τον αριθμό των ινομυωμάτων και την ηλικία της γυναίκας και τέλος εάν έχει ξανα χειρουργηθεί για τον ίδιο λόγο στο παρελθόν . Η απάντηση λοιπόν δεν είναι απλή και συνήθως εξατομικεύεται .
20 . Πόσες εξωσωματικές μπορεί μια γυναίκα να κάνει ? Υπάρχει όριο ?
Όριο δεν υπάρχει . Είναι αλήθεια ότι και εδώ η απάντηση δεν θα μπορούσε να είναι ένα νούμερο . Εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας , την ποιότητα και τον αριθμό των ωαρίων και κατ’επέκταση των εμβρύων που προκύπτουν μετά μια προσπάθεια εξωσωματικής . Εάν αυτός είναι εξαιρετικά φτωχός είναι προτιμότερο να μην υποβάλλεται σε ενέσιμες θεραπείες με υψηλές δοσολογίες φαρμάκων .Είναι πιο φρόνιμο να δοκιμάσει προσπάθειες σε φυσικούς κύκλους ή σε λήψη ξένων ωαρίων .
Εάν όλα αυτά ακούγονται για το ζευγάρι υπερβολικά ή πέρα από τις ψυχικές αντοχές του είναι προτιμότερο να σταματήσει .
Προέχει πάνω από όλα η ψυχική και σωματική υγεία της γυναίκας και του ζευγαριού .
