EΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΔΕΡΜΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ
Συγγραφέας Γεώργιος Ζαραφωνίτης Γράφτηκε στις ,
Το ανθρώπινο δέρμα παρουσιάζει σημαντικές αλλοιώσεις στη διάρκεια της κύησης εξαιτίας πολυαρίθμων μεταβολικών, ενδοκρινολογικών και ανοσολογικών αλλαγών. Αυτές οι φυσιολογικές αλλαγές περιλαμβάνουν την υπερμελαγχρωση, την αυξημένη αγγειωση, τις ραγάδες, τις αλλοιώσεις στο τρίχωμα και τους όνυχες καθώς και τις αλλοιώσεις στους βλεννογόνους, όπως και στη δραστηριότητα στους αδένες.
Εντοπισμένη ή γενικευμένη υπερμελαγχρωση απαντά σε ποσοστό 90% των εγκύων. Οι αλλοιώσεις αυτές είναι πιο εμφανείς σε ασθενείς με σκούρο χρώμα δέρματος. Η πιο συχνή μελαγχρωση είναι αυτή που απαντά στη μέση γραμμή κεντρικά στη επιφάνεια της κάτω κοιλιάς. Στην πρώτη κύηση αργεί να εμφανίσει αλλά στις επόμενες εγκυμοσύνες εμφανίζεται αρκετά πιο νωρίς. Επίσης πιο έντονα σκούρο χρώμα δέρματος παρουσιάζουν τόσο οι θηλές των μαστών όσο και τα εξωτερικά γεννητικά όργανα καθώς και οι μασχάλες. Υπάρχει επιπλέον μια σκούρα απόχρωση στο λαιμό που σε ορισμένες εγκύους είναι ιδιαίτερα ενοχλητική αλλά υποχωρεί μετά τον τοκετό σταδιακά, όπως και οι πιο πάνω μελαγχρωματικες αλλοιώσεις.
Χαρακτηριστικού τύπου μελαγχρωση είναι το μελασμα ( χλόασμα ) που αφόρα το πρόσωπο της εγκύου. Παρουσιάζεται σαν καφέ χρώματος κηλίδες ( πανάδες ) και εντοπίζεται στις περισσότερες ασθενείς στο μέτωπο, τις παρειές, το άνω χείλος, τη μύτη και το πηγούνι. Εμφανίζεται πιο έντονα στο 2 τρίμηνο της εγκυμοσύνης και χειροτερεύει με την έκθεση στον Ήλιο. Συνήθως το μέλισμα υποχωρεί μέσα σε ένα χρόνο από τον τοκετό. Για την αντιμετώπιση του εκτός από τα αντηλιακά με υψηλό δείκτη προστασίας, εφαρμόζουμε ειδικές λευκαντικές ουσίες τοπικά οπού υπάρχει το μελασμα καθώς επίσης και επεμβατικές μεθόδους ( χημικό peeling, Laser )
Oι κιρσοειδείς φλέβες ( κιρσοί ) είναι πολύ συνηθισμένες στην εγκυμοσύνη και κάνουν την εμφάνιση τους στα κάτω άκρα κυρίως αλλά και γύρω από το πρωκτό ( αιμορροΐδες ). Υπάρχει ταυτόχρονα και οίδημα στα κάτω άκρα. Στις ασθενείς συνιστώνται ελαστικές κάλτσες με παράλληλη ανύψωση των κάτω ακρών καθώς και αποφυγή ορθοστασίας και παραμονής στην καθιστή θέση. Μια διαφορετικού τύπου αγγειακή αλλοίωση είναι τα αραχνοειδή αιμαγγειώματα. Αυτά παρουσιάζονται σαν μικρές κόκκινες γραμμές που διατάσσονται ακτινωτά ξεκινώντας από ένα κεντρικό σημείο και εμφανίζονται τόσο στο πρόσωπο όσο και στο σώμα. Τα αραχνοειδή αιμαγγειώματα απουσιάζονται στο πρώτο και στο δεύτερο τρίμηνο της κύησης. Υποχωρούν συνήθως μετά από τον τοκετό, σε περίπτωση που επιμένουν αντιμετωπίζονται με Laser.
Oι ραγάδες της εγκυμοσύνης συμβαίνουν σε όλες τις έγκυες κυρίως μετά το πρώτο τρίμηνο. Πρόκειται για ροζ χρώματος ατροφικές ραβδώσεις που εντοπίζονται στη κοιλιά, τους μαστούς, τους γλουτούς, τους μηρούς και τους
βουβώνες. Η αρχική ροζ απόχρωση εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου. Για την πρόληψη της εμφάνισης τους χρησιμοποιούμε τοπικά διαφορών ειδών κρέμες ενώ για την θεραπεία τους δοκιμάζονται διάφορες μέθοδοι (π.χ. Laser) χωρίς ακόμη να υπάρχουν σίγουρα αποτελέσματα.
Η πιο χαρακτηριστική αλλοίωση από το τρίχωμα είναι η πτώση των μαλλιών που εμφανίζεται από έναν έως πέντε μήνες μετά τον τοκετό και μπορεί να διαρκέσει έως ένα έτος. Οι ασθενείς χρειάζονται διαβεβαίωση και ενθάρρυνση ότι θα επανέλθουν τα μαλλιά, ενώ για πιο γρήγορη αποκατάσταση χορηγούνται τόσο τοπικά σκευάσματα όσο και συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν ψευδάργυρο και βιταμίνες.
Οι όνυχες στην εγκυμοσύνη γίνονται εύθραυστοι και λιγότερο σκληροί και μπορεί να εμφανίζουν εγκάρσιες γραμμές. Αλλοιώσεις από τους βλεννογόνους έχουμε την υπερτροφία των ουλών και την ουλίτιδα της εγκυμοσύνης, ενώ ο βλεννογόνος του στόματος γίνεται εξερυθρος και εύθραυστος.
Τέλος όσον αφόρα την δραστηριότητα των αδένων παρατηρείται αύξηση του ιδρώτα προς το τέλος της κύησης που μπορεί να οδηγήσει σε υπερίδρωση καθώς και να συμβάλλει σε μια μορφή εκζέματος που λέγεται δυσιδρωσικο.
Η αιτία αυτής της υπερίδρωσης είναι άγνωστη ενώ αντιμετωπίζεται τοπικά με ειδικά διαλύματα. Όσον αφόρα τους σμηγματογόνους αδένες δεν έχουμε σημαντικές αλλαγές στην δραστηριότητα τους αλλά οι έγκυες συχνά παραπονιούνται ότι το δέρμα τους είναι πιο λιπαρό από ότι ήταν προηγουμένως.
Είναι πολύ σημαντικό για την γυναικά να γνωρίζει τις φυσιολογικές αλλοιώσεις που εμφανίζονται στο δέρμα της στην διάρκεια της εγκυμοσύνης, γιατί η γνώση συμβάλλει στην λογική αντιμετώπιση των ψυχολογικών επιπτώσεων που φέρνουν αυτές στην έγκυο με αποτέλεσμα να προσαρμόζεται καλυτέρα στην τόσο σημαντική αυτή περίοδο.
