Χαμηλή χοληστερόλη προδιαθέτει για αυτοκτονία και επιθετικότητα
Οι χαμηλές τιμές ολικής χοληστερόλης προδιαθέτουν για αυτοκτονία και επιθετικότητα, σύμφωνα με στοιχεία διεθνών ερευνών στα οποία αναφέρθηκαν ο επίκουρος καθηγητής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Αθανάσιος Δουζένης και ο αναπληρωτής καθηγητής ψυχιατρικής στο ίδιο Πανεπιστήμιο Βασίλης Κονταξάκης σε ανακοινώσεις τους στο 4ο Διεθνές Συνέδριο Εγκεφάλου και Συμπεριφοράς, το οποίο διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.
Η έρευνα για τη σχέση της στάθμης της χοληστερόλης με την αυτοκτονικότητα ξεκίνησε πριν από μερικά χρόνια από Σκανδιναβούς ερευνητές οι οποίοι προσπάθησαν να μειώσουν στο γενικό πληθυσμό την χοληστερίνη για να ελαττώσουν τους θανάτους από καρδιαγγειακά νοσήματα με τη χορήγηση αντιλιπιδιαμικών.
«Πράγματι μειώθηκαν οι θάνατοι από καρδιαγγειακά αλλά ,προς μεγάλη έκπληξη των ερευνητών, ο γενικός δείκτης θνησιμότητας δεν μειώθηκε. Ψάχνοντας λοιπόν βρήκαν ότι είχαν αυξηθεί οι δείκτες θνησιμότητας από αυτοκτονίες και γενικά από βίαιες συμπεριφορές και αυτό άρχισε να τους προβληματίζει. Γίνανε πολλές μελέτες και φαίνεται ότι έχει επιβεβαιωθεί ότι η χαμηλή στάθμη χοληστερόλης σχετίζεται με τις αυτοκτονίες χωρίς όμως να έχει ακόμη εξηγηθεί πως λειτουργεί αυτός ο μηχανισμός» εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Κονταξάκης.
Ο κ. Δουζένης από τη πλευρά του επισήμανε ότι έχει βρεθεί πως η χαμηλή χοληστερόλη προδιαθέτει για αυτοκτονική διάθεση και για επιθετικότητα σύμφωνα με στοιχεία από διεθνείς έρευνες . «Αυτό το εύρημα δεν έχει καταφέρει να εξηγηθεί ακόμη αλλά , είναι επιβεβαιωμένο από πολλές εργασίες ότι η χαμηλή χοληστερόλη αυξάνει την αυτοκτονικότητα Πολλές φορές το επιδιώκουμε και εμείς σαν ψυχίατροι και πολλές φορές το βλέπουμε σε ανθρώπους που παίρνουν αντιλιπιδαιμικά φάρμακα να εμφανίζουν χαμηλή διάθεση, να κάνουν αρνητικές σκέψεις. Αυτό είναι κάτι για το οποίο και οι παθολόγοι και εμείς οι ψυχίατροι να είμαστε πιο ευαισθητοποιημένοι ώστε να το αντιμετωπίσουμε» πρόσθεσε ο κ. Δουζένης.
Ο κ. Κονταξάκης επισήμανε ότι βιολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η σχέση της σεροτονίνης με την αυτοκτονικότητα. Όπως εξήγησε η σεροτονίνη είναι μια βιογενής αμίνη του εγκεφάλου η οποία ρυθμίζει τα συναισθήματα, την παρορμητικότητα, την επιθετικότητα κλπ σε συνδυασμό με άλλες ουσίες και φαίνεται ότι άτομα που έχουν χαμηλή στάθμη των μεταβολιτών της σεροτονίνης είναι πιο ευάλωτα στην επιθετικότητα και την αυτοκτονικότητα. Πρόσθεσε ακόμη ότι έχουν βρεθεί ορισμένα γονίδια τα οποία εμπλέκονται σε αυτές τις παρορμητικές επιθετικές συμπεριφορές που αφορούν κυρίως τη σεροτονίνη. «Η βιοτεχνολογία με πολύ φιλόδοξα σχέδια αποσκοπεί να τροποποιήσει αυτά τα γονίδια αλλάζοντας και τη συμπεριφορά κάποιων ανθρώπων . Αυτά είναι σημαντικά καινούργια βήματα» τόνισε ο κ. Κονταξάκης.
Η Ελλάδα πρώτη μεταξύ των χωρών με τις λιγότερες αυτοκτονίες
Οι αυτοκτονίες είναι ένα σύνθετο μείζον βιοψυχοκοινωνικό πρόβλημα σε πολλές χώρες του κόσμου, ενώ ανησυχητικό είναι ότι παρουσιάζει μία σημαντική αύξηση μεταξύ των νέων γεγονός που οδήγησε την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας να βάλει σε πρώτη προτεραιότητα τη μείωση των αυτοκτονιών με διαφόρων τύπων προληπτικές παρεμβάσεις .
Η Ελλάδα περιλαμβάνεται ανάμεσα στις τελευταίες χώρες του κόσμου και της Ευρώπης στις αυτοκτονίες με δείκτη αυτοκτονιών 4-5 άτομα ανά 100.000 πληθυσμού, ενώ στην Εσθονία και τη Λετονία είναι 70/100.000. Ο κ. Κονταξάκης εξηγώντας το χαμηλό ποσοστό αυτοκτονιών στη χώρα μας ανέφερε ως ένα αποτρεπτικό στοιχείο το γεγονός ότι υπάρχουν ακόμη στενοί οικογενειακοί και κοινωνικοί δεσμοί καθώς και θρησκευτικές πεποιθήσεις.
Παράλληλα όμως τόνισε : «Η Ελλάδα είναι η πρώτη όμως στα τροχαία ατυχήματα στην Ευρώπη. Αυτό κάτι δείχνει. Πώς κανείς χειρίζεται την επιθετικότητά του; Είτε ενδοβάλλοντάς την είτε προβάλλοντάς την . Αν την ενδοβάλλει κανείς αυτοκτονεί, αν την προβάλλει κάνει μια βίαιη πράξη προς τους άλλους. Έχει βρεθεί ότι όταν κάποιος οδηγεί ένα αυτοκίνητο μεθυσμένος με μεγάλη ταχύτητα αυτή είναι παραυτοκτονική συμπεριφορά γιατί πιθανότατα θα οδηγήσει στο θάνατο».
Εξηγώντας τα υψηλά ποσοστά αυτοκτονικών στις Βόρειες χώρες ανάφερε ότι αυτό έχει σχέση με την αλλαγή του κοινωνικού στάτους, που έχει ως συνέπεια την αλλαγή ή μη λειτουργία των κοινωνικών δομών, οπότε και εμφανίζονται εκτροπές συμπεριφορών είτε προς τη βία είτε προς την αυτοκαταστροφή. Πρόσθεσε ακόμη ότι η απελπισία και η απαισιοδοξία είναι επιβαρυντικοί παράγοντες σε ευάλωτα άτομα, τονίζοντας ότι η προδιάθεση και το στρες πυροδοτούν τις αυτοκτονίες.
Ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά αυτοκτονίας παρατηρούνται στα άτομα που έχουν ψυχικές διαταραχές. Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή ψυχιατρική Αθανάσιο Δουζένη, στα άτομα με διπολική διαταραχή τα ποσοστά αυτοκτονίας κυμαίνονται γύρω στα 20%, ενώ στους σχιζοφρενείς είναι 10-15%. Υψηλά ποσοστά αυτοκτονίας που φτάνουν στο 18% παρατηρούνται και στους αλκοολικούς αλλά και στα άτομα που έχουν διαταραχές προσωπικότητας. Να σημειωθεί ότι οι απόπειρες αυτοκτονίας παγκοσμίως είναι 10πλάσιες από τους θανάτους από αυτοκτονία.