Διαβητικό πόδι – Η μάστιγα του 21ου αιώνα
Συγγραφέας Νικόλαος Αθανασάκης Γράφτηκε στις ,
Κάθε 30″ χάνεται στον κόσμο το πόδι ενός διαβητικού συνανθρώπου μας. Κάθε χρόνο ένα εκατομμύριο συνάνθρωποί μας χάνουν το ένα ή και τα δύο τους πόδια εξαιτίας του διαβήτη. Στην Ελλάδα οδηγούνται σε ακρωτηριασμό του ενός ή και των δύο ποδιών περίπου 2.500-3.500 συνάνθρωποί μας!
Τα ανατριχιαστικά αυτά στοιχεία προκαλούν ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία αν λάβουμε υπόψη μας ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προειδοποιεί για αύξηση έως και 70% των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη μέσα στα επόμενα 20 χρόνια.
Υπολογίζεται, σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το διαβήτη του ΠΟΥ, ότι το 2025 θα υπάρχουν 333 εκατομμύρια άτομα με σακχαρώδη διαβήτη στον κόσμο.
Στη χώρα μας, η συχνότητα του διαβήτη είναι της τάξης του 6%. Υπάρχουν περίπου 700.000 ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Στην Αθήνα, το θέμα του Διαβητικού Ποδιού έγινε η αφορμή να πραγματοποιηθεί το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο με διεθνή συμμετοχή στις 27-29 Μαρτίου 2008, με την πρωτοβουλία της Εταιρίας Μελέτης Παθήσεων του Διαβητικού Ποδιού.
Με τον όρο «Διαβητικό Πόδι» η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ορίζει την «Εξέλκωση, λοίμωξη ή και καταστροφή των εν τω βάθει ιστών που σχετίζονται με ανωμαλίες των νεύρων και με περιφερική αγγειοπάθεια στον άκρο πόδα σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη».
Στην δημιουργία του «διαβητικού ποδιού» συμβάλλουν κυρίως η περιφερική αγγειοπάθεια και η νευροπάθεια του σακχαρώδη διαβήτη. Η περιφερική αγγειοπάθεια είναι η απόφραξη των περιφερειακών τμημάτων του αρτηριακού δικτύου των κάτω άκρων και χαρακτηρίζεται από επιταχυνόμενη βαρύτητα εξέλιξης με αποτέλεσμα ισχαιμία των κάτω άκρων, διαλείπουσα χωλότητα, εξέλκωση κλπ.
Η συμμετρική αισθητικοκινητική νευροπάθεια είναι η πιο συχνή μορφή νευροπάθειας του διαβήτη, ενώ συχνά στα κάτω άκρα συνυπάρχει και η νευροπάθεια του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Αυτή έχει ως συνέπεια ο ασθενής να μην αντιλαμβάνεται τον πόνο και τη θερμοκρασία.
Στην προληπτική αντιμετώπιση των διαβητικών ελκών και ευρύτερα του διαβητικού ποδιού έχουν θέση η αντιμετώπιση δυσμορφιών (π.χ. κάλοι) από τον ποδοθεραπευτή(πανεπιστημιακού επιπέδου), τα ειδικά υποδήματα, η διακοπή καπνίσματος , η αντιμετώπιση της διαβητικής νευροπάθειας και αγγειοπάθειας και βεβαίως η άριστη ρύθμιση του σακχάρου. Σημαντικότατη είναι η συμβολή στην προληπτική προσπάθεια και της εκπαίδευσης των διαβητικών ατόμων και των συγγενών τους σε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα φροντίδας του διαβητικού ποδιού.
Ανάλογης συνεχιζόμενης εκπαιδευτικής προσπάθειας πρέπει να τύχουν και όλα τα μέλη της ομάδας που επιφορτίζονται με την αντιμετώπιση του διαβητικού ποδιού, δηλαδή ο διαβητολόγος , η νοσηλεύτρια, ο ποδοθεραπευτής , ο χειρούργος, ο αγγειολόγος και ο ορθοπεδικός. Η συνεργασία όλων αυτών των ειδικοτήτων και εξειδικεύσεων είναι το κρίσιμο μέγεθος που διασφαλίζει την δυνατότητα επιτυχούς αντιμετώπισης όλης της παθολογίας του διαβητικού ποδιού.
Οι ασθενείς θα πρέπει να τηρούν τις παρακάτω απλές οδηγίες:
• Να ελέγχουν τα πόδια τους καθημερινά (για πληγές, κάλους).
• Να φροντίζουν την υγιεινή των ποδιών τους
• Να πλένουν τα πόδια τους κάθε μέρα.
• Να ελέγχουν την θερμοκρασία του νερού με τον αγκώνα τους.
• Να τα στεγνώνουν καλά, ιδιαίτερα ανάμεσα στα δάκτυλα.
• Να κόβουν τα νύχια τους ίσια για να αποφύγουν την ανάπτυξη νυχιών μέσα στο δέρμα, όπου μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή.
Η χρήση αιχμηρών αντικειμένων, καθώς και η χρήση κάποιων επιθεμάτων από τα φαρμακεία είναι άκρως επικίνδυνη. Να επαλοίφουν το δέρμα με ειδικές ενυδατικές αλοιφές, όπου προσφέρουν ελαστικότητα στο δέρμα. Να επιλέγουν υποδήματα απο μαλακό δέρμα, ευρύχωρα με κορδόνια ή αυτοκόλλητα. Να αποφεύγουν τη συνεχιζόμενη χρήση των τακουνιών και των μυτερών υποδημάτων. Να τοποθετούν ειδικά πέλματα μετά την λήψη προπλάσματος και υποδήματα για να μειώνεται η πιθανότητα δημιουργίας τύλων και στη συνέχεια ελκών. Να φορούν βαμβακερές κάλτσες που να προστατεύουν από τις τριβές και την ανάπτυξη μυκήτων.
Το βασικότερο όμως μέλημα είναι οι ασθενείς να ζητούν βοήθεια από κάποιο ειδικό και όχι να προσπαθούν να το αντιμετωπίσουν μόνοι τους.
