ηλιακό έγκαυμα
Συγγραφέας Νεκταρία Καρακώστα Γράφτηκε στις ,
πρόλογος
Πρώτες βουτιές στη θάλασσα, κι ο ήλιος σας έπιασε (για ακόμη μια φορά) …απροετοίμαστους. Το αποτέλεσμα; Εγκαύματα από την έκθεση στον ήλιο. Μια δυσάρεστη και –κυριολεκτικά- οδυνηρή εμπειρία, που λίγο -πολύ όλοι έχουμε ζήσει και που θέλουμε να ξεπεράσουμε, όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.
βασικό
Παρά τις περί του αντιθέτου προειδοποιήσεις από τους ειδικούς, οι Έλληνες εξακολουθούν να «ξεροψήνονται» κάτω από τον ήλιο ή να βγαίνουν στην παραλία χωρίς την κατάλληλη αντιηλιακή προστασία. Έτσι, τα ηλιακά εγκαύματα, είναι κατά τους θερινούς μήνες, κάτι περισσότερο από συνηθισμένα.
Το έγκαυμα εμφανίζεται συνήθως 2- 24 ώρες μετά την έκθεση στον ήλιο με τη μορφή εκτεταμένης κοκκινίλας, που συνοδεύεται από έντονο αίσθημα καψίματος, κνησμό και την αίσθηση ότι η επιδερμίδα σας σάς «τραβάει». Αν η έκθεση είναι υπερβολική, η κοκκινίλα μπορεί να αρχίσει να εμφανίζεται ακόμη και πριν το 2ωρο. Σε αυτήν την περίπτωση, τα ενοχλητικά πρώτα συμπτώματα σύντομα θα μετατραπούν σε οίδημα, διήθηση ή φυσαλίδες.
Προσέξτε να μην σπάσετε τις φουσκάλες (οι οποίες περιέχουν ορό), γιατί με τον τρόπο αυτό θα καθυστερήσετε την επούλωση του εγκαύματος, ενώ θα αυξήσετε σημαντικά τις πιθανότητες μόλυνσης του.
Αδιαθεσία και πυρετός, ταχυκαρδία, ναυτία και υπόταση, μπορούν επίσης να συνοδέψουν μεγάλης έκτασης και βαρύτητας εγκαύματα. Ακόμα πιο σοβαρά, είναι τα εγκαύματα που εκδηλώνονται σε μεγαλύτερη έκταση του σώματος (έως και 90%) και εκδηλώνονται μαζί με απώλειες ηλεκτρολυτών, αφυδάτωση και συστηματικές επιπλοκές όπως απώλεια των αισθήσεων.
Η ερυθρότητα υποχωρεί συνήθως μία εβδομάδα μετά την έναρξη του εγκαύματος, με απολέπιση (ξεφλούδισμα) της επιδερμίδας. Στις περιοχές αυτές, μπορεί αργότερα να εμφανιστούν κηλίδες, δυσχρωμίες, σπίλοι (ελιές) ενώ, μελλοντικά, αυξάνεται η πιθανότητα καρκινογένεσης.
Η σοβαρότητα ενός εγκαύματος είναι συνάρτηση πολλών διαφορετικών παραμέτρων, όπως ο τύπος του δέρματος (οι ανοιχτόχρωμοι κινδυνεύουν περισσότερο από τους σκούρους φωτοτύπους), η διάρκεια της έκθεσης, η ώρα της ημέρας, η εποχή, το υψόμετρο, η αντανάκλαση και η προστασία (αν υπάρχει και σε τι βαθμό υπάρχει) με αντιηλιακά ή ρουχισμό.
Προσοχή στα παιδιά
Τα παιδιά είναι πολύ πιο ευάλωτα στις βλαβερές επιδράσεις της ηλιακής ακτινοβολίας, γι’ αυτό και παθαίνουν ηλιακά εγκαύματα πολύ πιο εύκολα από τους ενήλικες.
Σύμφωνα με τις σχετικές προειδοποιήσεις που έχει εκδώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, τα παιδιά σχολικής ηλικίας μπορούν να πάθουν ηλιακά εγκαύματα μέσα σε 15-20 λεπτά έκθεσης στον ήλιο.
Λαμβάνοντας δε υπ’ όψη, ότι η ηλιακή ακτινοβολία γίνεται ολοένα και πιο επιθετική, λόγω της τρύπας του όζοντος, μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί τα παιδιά πρέπει να αποφεύγουν την πολύωρη έκθεση στον ήλιο και να «φορούν» πάντοτε αντιηλιακό με πολύ υψηλό δείκτη προστασίας (SPF50+) ή ρούχα, όταν παραμένουν εκτεθειμένα για πολλή ώρα στον ήλιο.
Πώς να προλάβετε τα εγκαύματα
* Αποφεύγοντας την έκθεση στον ήλιο κατά τις ώρες μέγιστης ηλιοφάνειας (11 π.μ. – 3 μ.μ.).
* Φροντίζοντας η έκθεση στον ήλιο να γίνει σταδιακά.
* Χρησιμοποιώντας αντιηλιακό με μεγάλο δείκτη προστασίας. Το αντιηλιακό πρέπει να απλώνεται πάνω σε καθαρό δέρμα 30 λεπτά πριν από την έκθεση στον ήλιο και να ανανεώνεται κάθε 2 ώρες, μετά από το μπάνιο ή μετά από έντονη εφίδρωση (ακόμη κι αν η σύνθεση του είναι ανθεκτική στο νερό). Μην ξεχνάτε να βάζετε αντιηλιακό στα αυτιά, στο πίσω μέρος του λαιμού και στο πάνω μέρος του πέλματος.
* Αποφεύγοντας την έκθεση παιδιών κάτω των 3 ετών απ’ ευθείας στον ήλιο. Στις περιπτώσεις που η έκθεση είναι αναπόφευκτη, η αποτελεσματικότερη προστασία είναι τα ρούχα. Ηλιακό έγκαυμα σε μικρή ηλικία, μπορεί να οδηγήσει σε μελάνωμα στην ενήλικη ζωή.
* Σκουπίζοντας καλά το παιδί μετά το μπάνιο και απλώνοντας ξανά μια καλή ποσότητα αντιηλιακού.
* Χρησιμοποιώντας αντιηλιακό ακόμη και τις συννεφιασμένες μέρες (μέρος της ακτινοβολίας του ήλιου περνά τα σύννεφα), ρούχα, καπέλο και γυαλιά ηλίου.
* Μην ξεχνάτε ότι οι ομπρέλες ηλίου δεν είναι απολύτως προστατευτικές γιατί δεν εμποδίζουν την ακτινοβολία που αντανακλάται τόσο από τη θάλασσα όσο κι από την άμμο.
Αντιμετώπιση
Αφού δεν τα καταφέρατε καλά με την πρόληψη, τουλάχιστον διαβάστε τι μπορείτε να κάνετε από εδώ και πέρα.
-> Η αντιμετώπιση του ηλιακού εγκαύματος συνίσταται στην παραμονή σε δροσερό περιβάλλον και στην απόλυτη αποφυγή έκθεσης στον ήλιο για αρκετές ημέρες (τουλάχιστον μια εβδομάδα), στη λήψη άφθονων υγρών και αναλγητικών για τον πόνο.
-> Μην κάνετε απολέπιση και, αν είναι δυνατόν, αποφύγετε το ξύρισμα. Μην τρίβεστε με πετσέτα και μην χρησιμοποιείτε έλαια ή αρώματα πάνω στην πάσχουσα περιοχή.
-> Ένα μπάνιο ή ντους με δροσερό (όχι όμως παγωμένο) νερό μπορεί να σας ανακουφίσει σημαντικά.
-> Χρησιμοποιήστε επουλωτικές και ανακουφιστικές κρέμες.
-> Καλύψτε την πληγείσα περιοχή με ελαφρά ρούχα από βαμβακερό ή λινό ύφασμα, σε φαρδιά γραμμή, ώστε να μην την πιέζετε.
-> Αποφύγετε τα… γιατροσόφια της γιαγιάς και τα πασαλείμματα με γιαούρτι – το γιαούρτι είναι προτιμότερο να το …φάτε! Αντ’ αυτού χρησιμοποιείστε τα ειδικά υδροενεργά επιθέματα της αγοράς, για την αντιμετώπιση πληγών και εγκαυμάτων.
