ΕΜΦΡΑΞΕΙΣ ή ΣΦΡΑΓΙΣΜΑΤΑ
Συγγραφέας Κώστας Δημάκος Γράφτηκε στις ,
Ως ¨έμφραξη¨ οι οδοντίατροι εννοούν το ¨σφράγισμα¨, δηλαδή την αναπλήρωση της μορφολογίας του δοντιού ή οποία έχει αλλοιωθεί κυρίως λόγω τερηδόνας. Τα υλικά με τα οποία οι οδοντίατροι εμφράσουν μια βλάβη (κοιλότητα) μπορεί να είναι το αμάλγαμα, ή ρητίνη, η πορσελάνη κ.α.
Οι εμφράξεις μπορεί να είναι άμεσες (αφου παρασκευαστεί κατάλληλα το δόντι, ο οδοντίατρος θα αναπληρώσει στην ίδια επίσκεψη την μορφολογία του δοντιού που έχει χαθεί με ρητίνη, αμάλγαμα κ.α.) ή έμμεσες (το τμήμα του δοντιού που έχει αλλοιωθεί, με την καθοδήγηση του οδοντιάτρου θα κατασκευαστεί σε οδοντοτεχνικό εργαστήριο και σε μία δεύετρη επίσκεψη ο οδοντίατρος θα ολοκληρώσει την έμφραξη). Οι έμεσσες εμφράξεις μπορεί να είναι ένθετες, επένθετες και το εμφρακτικό υλικό να είναι η ρητίνη, ρητίνη με ρινίσματα πορσελάνης, πορσελάνη κ.α.
Σημείωση: Στο οδοντιατρείο μας δεν χρησιμοποιούνται υλικά που εμπεριέχουν υδράργυρο (πχ. αμάλγαμα -μαύρο σφράγισμα). Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να είναι αλλεργικοί στον υδράργυρο ή να είναι ανήσυχοι για τις συνέπειές του. Έρευνες έδειξαν ότι η έκθεση στην ποσότητα του υδράργυρου από τις εμφράξεις είναι όμοια με οποιασδήποτε άλλης πηγής οι άνθρωποι δέχονται από το περιβάλλον. Παρ΄όλα αυτά όμως η FDA (USA food and drug administration) ADA (American Dental Association) εξετάζει το ενδεχόμενο κατάργησης της χρήσης του ενώ ορισμένες χώρες την έχουν ήδη απαγορέψει.
Παρακάτω μπορείτε να βρείτε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της χρήσης του κάθε εμφρακτικού υλικού που προκύπτουν βάσει επίκαιρων και έγκυρων, επιστημονικών ερευνών.
Σύνθετη ρητίνη -λευκό σφράγισμα-
Σύσταση: μείγμα πλαστικού και μικρών κομματιών υάλου.
Είδη αποκαταστάσεων: άμεσες και έμμεσες. Τις άμεσες εμφράξεις ο οδοντίατρος τις τοποθετεί με τη χρήση ενός κυανού φωτός που σκληραίνει το μαλακό υλικό. Στις έμμεσες εμφράξεις, ο οδοντίατρος παρασκευάζει το δόντι και λαμβάνει ένα αποτύπωμα του. Το εργαστήριο κατασκευάζει την έμφραξη. Σε μια δεύτερη συνεδρία ο οδοντίατρος τοποθετεί την έμφραξη και την συγκολλά.
Χρήση: μικρές ή μεγάλες εμφράξεις, ειδικά σε πρόσθια δόντια ή σε ορατά σημεία των δοντιών. Καθώς επίσης και για ένθετα.
Διάρκεια: τουλάχιστο πέντε χρόνια
Κόστος: από 50 €.
Πλεονεκτήματα
* Τα σφραγίσματα ή τα επένθετα ταιριάζουν στο χρώμα των δοντιών
* Οι εμφράξεις ολοκληρώνονται σε μια συνεδρία. Τα επένθετα ίσως χρειαστούν δυο συνεδρίες
* Οι εμφράξεις με σύνθετη ρητίνη συγκολλούνται απευθείας με το δόντι. Αυτό κάνει το δόντι πιο ανθεκτικό σε σχέση με την έμφραξη αμαλγάματος
* Θα χρειαστεί λιγότερο τρόχισμα σε σχέση με την έμφραξη αμαλγάματος. Αυτό συμβαίνει γιατί ο οδοντίατρος δεν χρειάζεται να διαμορφώσει το χώρο τόσο πολύ ώστε να δημιουργεί ασφαλή συγκράτηση. Η διαδικασία συγκόλλησης συγκρατεί την έμφραξη στο δόντι
* Οι έμμεσες εμφράξεις και τα ένθετα πολυμερίζονται εν θερμώ, κάτι που αυξάνει τη σκληρότητά τους
* Οι σύνθετες ρητίνες μπορούν να συνδυαστούν με άλλα υλικά, όπως υαλονομερή, για να συνδυαστούν τα πλεονεκτήματα και των δυο υλικών
Μειονεκτήματα
* Οι εμφράξεις συνθέτης ρητίνης κοστίζουν περισσότερο από ό,τι οι εμφράξεις αμαλγάματος
* Παρότι οι σύνθετες ρητίνες έχουν γίνει πιο σκληρές και πιο ανθεκτικές στην αποτριβή, δεν είναι ξεκάθαρο εάν αντέχουν τόσο πολύ όσο οι εμφράξεις αμαλγάματος υπό την πίεση της μάσησης
* Η ρητίνη μπορεί να συρρικνωθεί όταν τοποθετείται. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερες τερηδόνες στο μέλλον στα σημεία που η έμφραξη δεν έχει καλή επαφή με το δόντι. Η συρρίκνωση μειώνεται όταν ο οδοντίατρος τοποθετεί το υλικό σε λεπτές στρώσεις
* Αυτές οι εμφράξεις χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ολοκληρωθούν. Αυτό συμβαίνει γιατί τοποθετούνται σε στρώσεις. Ο αυξημένος χρόνος και η εργασία που ενέχουν μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση του κόστους
* Οι έμμεσες εμφράξεις και τα ένθετα χρειάζονται τουλάχιστον δυο συνεδρίες για να ολοκληρωθούν. Ο οδοντίατρος λαμβάνει αποτυπώματα στην πρώτη συνεδρία και τοποθετεί την έμφραξη ή το ένθετο στη δεύτερη συνεδρία
* Σε μεγάλες εμφράξεις, ίσως να μην αντέχουν τόσο πολύ όσο οι εμφράξεις αμαλγάματος
Πορσελάνη
Σύσταση : πορσελάνη
Χρήση : ένθετα και επένθετα, στεφάνες, όψεις.
Διάρκεια : 15 χρόνια, συνήθως όμως για περισσότερο.
Κόστος : από 250 ευρώ, αν και εξαρτάται από την έμφραξη.
Πλεονεκτήματα
* Η πορσελάνη έχουν το χρώμα του δοντιού
* Η πορσελάνη είναι πιο ανθεκτική από τη σύνθετη ρητίνη στη χρώση και την αποτριβή
Μειονεκτήματα
* ΤΗ πορσελάνη απαιτεί περισσότερο χρόνο κατασκευής σε σύγκριση με τη ρητίνη.
* Ένα ένθετο ή επένθετο σφράγισμα πορσελάνης πρέπει να είναι αρκετά μεγάλο για να προληφθεί η θραύση του. Αυτό σημαίνει ότι το δόντι πρέπει να ελαττωθεί σε μέγεθος για να δημιουργήσει χώρο για τον επιπλέον όγκο που θα προστεθεί και αυτό είναι ο λόγος που ενδείκνυτε για μεγάλες εμφράξεις.
Αμάλγαμα -μαύρο σφράγισμα-
Σύσταση: μείγμα αργύρου, κασσίτερου, ψευδαργύρου, χαλκού και υδραργύρου. Ο υδράργυρος αποτελεί το 50% περίπου του μείγματος
Τύποι: συμβατικό (μη συγκολλούμενο), συγκολλούμενο.
Χρήση: για εμφράξεις οπίσθιων δοντιών.
Διάρκεια: για επτά χρόνια, συνήθως όμως για περισσότερο
Κόστος: από 40€
Πλεονεκτήματα:
* Οι εμφράξεις αμαλγάματος είναι ανθεκτικές. Μπορούν να αντέξουν τις δυνάμεις της μάσησης
* Κοστίζουν λιγότερο από τις εναλλακτικές
* Μπορούν να ολοκληρωθούν σε μια συνεδρία στο ιατρείο
Μειονεκτήματα:
* Δεν ταιριάζει στο χρώμα των δοντιών
* Πρέπει να αφαιρεθεί αρκετά μεγάλο τμήμα υγιούς δοντιού για να μπορέσει να δημιουργηθεί χώρος και να συγκρατείται η έμφραξη
* Το αμάλγαμα μπορεί να διαβρωθεί ή να μαυρίσει μέσα στο χρόνο. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει αποχρωματισμό εκεί που το δόντι συναντάται με τις εμφράξεις
* Ένα συμβατικό (μη συγκολλούμενο) σφράγισμα αμαλγάματος δεν δημιουργεί δεσμό (δεν κολλά) στο δόντι
* Η παρασκευή της κοιλότητας (της “τρύπας” μέσα στο δόντι) που δημιουργεί ο οδοντίατρος πρέπει να έχει υποσκαφές και ακμές ώστε να διατηρηθεί η έμφραξη στη θέση της. Ο οδοντίατρος πιθανόν να χρειαστεί να αφαιρέσει περισσότερο δόντι, ώστε να δημιουργήσει μια πιο ασφαλή τρύπα
* Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να είναι αλλεργικοί στον υδράργυρο ή να είναι ανήσυχοι για τις συνέπειές του. Έρευνες έδειξαν ότι η έκθεση στην ποσότητα του υδράργυρου από τις εμφράξεις είναι όμοια με οποιασδήποτε άλλης πηγής οι άνθρωποι δέχονται από το περιβάλλον. Η ADA (American Dental Association) εξετάζει το ενδεχόμενο κατάργησης της χρήσης του ενώ ορισμένες χώρες την έχουν ήδη απαγορέψει
Υαλονομερές
Σύσταση : ακρυλικό και ένα συστατικό υάλου που καλείται fluoroaluminosilicate
Είδη : στις συμβατικές εμφράξεις, το υλικό σκληραίνει χωρίς τη χρήση έντονου φωτός. Οι ρητινώδεις τροποποιημένες υαλονομερείς ή υβριδικές σύνθετες υαλονομερείς εμφράξεις είναι ισχυρότερες από τις συμβατικές. Ένα έντονο μπλε φως είναι αναγκαίο για να σκληρύνει το υλικό.
Χρήση : το υαλονομερές χρησιμοποιείται κυρίως για συγκόλληση των ενθέτων εμφράξεων. Χρησιμοποιείται επίσης για εμφράξεις σε πρόσθια δόντια, ή γύρω από τους αυχένες των δοντιών ή των ριζών. Ως υλικό έμφραξης, το υαλονομερές χρησιμοποιείται συνήθως σε ανθρώπους με πολλές τερηδόνες σε μέρη του δοντιού που εκτείνονται κάτω από τα ούλα (τερηδονισμοί ριζών). Επίσης χρησιμοποιείται για την έμφραξη παιδικών δοντιών και σαν ουδέτερο στρώμα σε άλλων ειδών εμφράξεις.
Διάρκεια : πέντε χρόνια ή περισσότερο
Κόστος : αντίστοιχο με αυτό της σύνθετης ρητίνης
Πλεονεκτήματα
* Το υαλονομερές ταιριάζει στο χρώμα των δοντιών, αλλά όχι τόσο καλά όσο η σύνθετη ρητίνη. Το ρητινώδες τροποποιημένο υαλονομερές συνήθως ταιριάζει καλύτερα από το συμβατικό υαλονομερές
* Σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν είναι αναγκαίο το τρόχισμα. Αυτό κάνει αυτού του είδους τις εμφράξεις χρήσιμες για τα μικρά παιδιά
* Το υαλονομερές απελευθερώνει φθόριο, το όποιο μπορεί να βοηθήσει στην προστασία του δοντιού από περαιτέρω τερηδονισμό
* Οι υαλονομερείς αποκαταστάσεις συγκολλούνται (κολλούν) στο δόντι. Αυτό βοήθα στην αποτροπή διαρροών γύρω από το δόντι και περαιτέρω τερηδονισμού
Μειονεκτήματα
* Το συμβατικό υαλονομερές είναι πιο αδύναμο από τη σύνθετη ρητίνη. Είναι πολύ πιο πιθανό να αποτριβεί ή να υποστεί κάταγμα
* Το συμβατικό υαλονομερές δεν ταιριάζει στο χρώμα των δοντιών τόσο καλά όσο η σύνθετη ρητίνη
* Οι ρητινώδεις τροποποιημένες υαλονομερείς εμφράξεις πρέπει να τοποθετούνται σε λεπτές στρώσεις. Κάθε στρώση πρέπει να πολυμερίζεται, ή να σκληραίνει, με ένα ειδικό έντονο μπλε φως. Στη συνέχεια προστίθεται η επόμενη στρώση. Αυτό κάνει το δόντι πιο δυνατό, αλλά μπορεί να επιμηκύνει το χρόνο της συνεδρίας
Χυτός χρυσός
Σύσταση : κράμα χρυσού (χρυσός με πρόσμειξη άλλων μέταλλων)
Χρήση: ένθετα και επένθετα, στεφάνες
Διάρκεια: τουλάχιστον επτά χρόνια, συνήθως περισσότερο
Κόστος: περισσότερο από τα άλλα υλικά. Έξι έως δέκα φόρες πιο ακριβά από τις εμφράξεις αμαλγάματος.
Πλεονεκτήματα
* Ο χρυσός δεν διαβρώνεται
* Ορισμένοι άνθρωποι προτιμούν το χρώμα του χρυσού περισσότερο από το αργυρό χρώμα του αμαλγάματος
* Οι χρυσές εμφράξεις είναι αρκετά ανθεκτικές, ώστε να αντέχουν τις δυνάμεις μάσησης
Μειονεκτήματα
* Πρέπει να επισκεφτείτε τον οδοντίατρο τουλάχιστον δυο φόρες προκειμένου να δεχτείτε μια χρυσή έμφραξη. Στην πρώτη συνεδρία ο οδοντίατρος λαμβάνει ένα αποτύπωμα του δοντιού και τοποθετεί μια προσωρινή έμφραξη. Η χρυσή έμφραξη κατασκευάζεται από το αποτύπωμα. Τοποθετείται κατά την δεύτερη συνεδρία
* Το κόστος είναι υψηλό λόγω του υψηλού κόστους του χρυσού και της εργασίας που απαιτείται
* Εάν μια έμφραξη αμαλγάματος και χρυσού είναι ακριβώς διπλά η μια στην άλλη μέσα στο στόμα, πιθανόν να δημιουργηθεί ένα ηλεκτρικό ρεύμα από την αλληλεπίδραση των δυο μέταλλων και του σάλιου σας. Αυτό μπορεί να προκαλέσει κάποια δυσφορία, λέγεται «γαλβανικό ρεύμα»
Φύλλο χρυσού (έλασμα)
Σύσταση : χρυσός
Χρήση: μικρές εμφράξεις σε σημεία όπου κατά τη μάσηση δεν ασκούνται μεγάλες δυνάμεις. Επισκευή στεφανών
Διάρκεια: περίπου 10 με 15 χρόνια
Κόστος: σχεδόν τέσσερις φόρες όσο η έμφραξη αμαλγάματος
Πλεονεκτήματα
* Τα φύλλα χρυσού διαρκούν για πολύ καιρό
Μειονεκτήματα
* Οι αποκαταστάσεις με φύλλα χρυσού χρειάζονται μεγάλη εμπειρία και προσοχή στην λεπτομέρεια από τον οδοντίατρο. Εσφαλμένη τοποθέτηση του χρυσού ελάσματος μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη του πολφού ή των περιοδοντικών (ουλικών) ιστών.
* Τα φύλλα χρυσού κοστίζουν περισσότερο από τις εμφράξεις αμαλγάματος και συνθέτης ρητίνης
* Ίσως είναι δύσκολο να βρείτε οδοντίατρο που να σας προτείνει τα φύλλα χρυσού σαν επιλογή. Συνήθως αντικαθίστανται από αλλά υλικά που ταιριάζουν στο χρώμα των δοντιών σας.
