Πρόληψη αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Η δυσλειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος που οφείλεται σε διαταραχή των εγκεφαλικών αγγείων ή της αιμάτωσης του εγκεφάλου ορίζεται ως “αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο”.
Τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια είναι πολύ συχνό πρόβλημα υγείας, δεδομένου ότι αποτελούν την τρίτη σε συχνότητα αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες, μετά τα καρδιακά νοσήματα και τα κακοήθη νεοπλάσματα και ένα από τα συχνότερα αίτια αναπηρίας με σημαντικές ιατρικές και οικονομικές επιπτώσεις, δεδομένου ότι το 60% των ασθενών παρουσιάζει σημαντικού βαθμού αναπηρία μετά την πάροδο ενός έτους από το επεισόδιο.
Ειδικά για την Ελλάδα το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο, δεδομένου ότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας η θνητότητα είναι σαφώς μεγαλύτερη από το μέσο όρο των χωρών του δυτικού κόσμου.
Τα δεδομένα αυτά καθιστούν επιτακτική την ανάγκη έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης, αλλά και πιο αποτελεσματικής πρόληψης.
Τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, ανάλογα με το μηχανισμό επέλευσής τους διακρίνονται σε ισχαιμικά (διακοπή ή μείωση της παροχής αίματος προς το εγκεφαλικό παρέγχυμα) και αιμορραγικά που είναι πολύ πιο σπάνια και οφείλονται σε ρήξη του τοιχώματος αγγείου με αποτέλεσμα την εξαγγείωση αίματος.
ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ
Η πρωτογενής πρόληψη απευθύνεται στην ουσία στο σύνολο του πληθυσμού. Οι παράγοντες κινδύνου διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: μη τροποποιήσιμοι και τροποποιήσιμοι. Μη τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου είναι το φύλο, η ηλικία, η κληρονομικότητα και η φυλή. Θα αναφερθώ στους τροποποιήσιμους παράγοντες όπου εκεί θα παρέμβουμε, όπως:
ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ
Η αντιμετώπιση της αρτηριακής πίεσης αποτελεί ισχυρό μέτρο πρόληψης. Έχει υπολογισθεί ότι η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, έτσι ώστε η συστολική να παραμένει μικρότερη των 16mmHg και η διαστολική μικρότερη των 90mmHg, μπορεί να ελαττώσει τη συχνότητα αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων κατά το ποσοστό 40% τουλάχιστον. Οι τιμές της αρτηριακής πίεσης μειώνονται με σωστή διατροφή και σωματική άσκηση.
ΚΑΠΝΙΣΜΑ
Αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες κινδύνου. Τα άτομα που καπνίζουν 10 (δέκα) τσιγάρα καθημερινά διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο από τον αντίστοιχο των μη καπνιστών, ενώ για τα άτομα που καπνίζουν πάνω από 40 (σαράντα) τσιγάρα καθημερινά ο κίνδυνος είναι τετραπλάσιος.
ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΑΛΚΟΟΛ
Στις περιπτώσεις χρόνιας κατάχρησης υπάρχει κίνδυνος.
ΔΙΑΤΡΟΦΗ – ΑΣΚΗΣΗ
Η υγιεινή διατροφή μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Μελέτες αποδεικνύουν μια χαμηλή συχνότητα αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων σε ανθρώπους που γυμνάζονται καθημερινά. Άνθρωποι οι οποίοι καταναλώνουν φρούτα και λαχανικά έχουν χαμηλό δείκτη κινδύνου. Διατροφή με ψάρια δύο φορές την εβδομάδα μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο. Κάποια άλλη μελέτη (1995) αποδεικνύει ότι το α-λινολεικό οξύ το οποίο βρίσκουμε στα καρύδια και στους σπόρους της σόγιας και σε ορισμένα βότανα μειώνει τον κίνδυνο βοηθώντας στην πρόληψη σχηματισμού αθηρωματικών πλακών. Τροφές όπως το πράσινο μήλο και το τσάι με υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή είναι επίσης προστατευτικές. Η βιταμίνη C επίσης είναι προστατευτική που περιέχεται σε φρούτα και λαχανικά. Το σύμπλεγμα βιταμινών Β (Β6, Β12) και ιδιαίτερα το φoλικό οξύ είναι προστατευτικές. Το αποτέλεσμα της έλλειψης του συμπλέγματος των βιταμινών Β είναι η αύξηση των επιπέδων της ομοκυστείνης ενός αμινοξέως που ενοχοποιείται για την αύξηση του κινδύνου της καρωτιδικής αρτηρίας.
ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ
Ο κίνδυνος αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου αυξάνει επί παρουσίας ποικίλων καρδιακών νόσων (κολπική μαρμαρυγή, καρδιακή ανεπάρκεια, έμφραγμα μυοκαρδίου, βαλβιδοπάθειες κλπ).
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ
Η πιθανότητα εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου σε άτομο που πάσχει από Σ.Δ. είναι διπλάσια από την αντίστοιχη του γενικού πληθυσμού.
ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ
Τα αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα αποτελούν παράγοντα κινδύνου. Ανάλογη σχέση υπάρχει και για την λιποπρωτεϊνη LDL, σε αντίθεση με την HDL. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι: νόσοι των αγγείων, νόσοι του αίματος, η λήψη αντισυλληπτικών, διαταραχές πηκτικότητας.
Το ΣΤΡΕΣ και η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
έχουν ενοχοποιηθεί καθώς και η παχυσαρκία που τείνει να λάβει επιδημικές διαστάσεις. Η έλλειψη σωματικής άσκησης, η ημικρανία, η χρήση τοξικών ουσιών και η έντονη σωματική και ψυχική καταπόνηση αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Τα παραπάνω στοιχεία καθιστούν προφανές ότι οι προσπάθειες για πρόληψη θα πρέπει να είναι μακροπρόθεσμες. Για ορισμένους από τους παράγοντες κινδύνου, όπως η παχυσαρκία θα πρέπει να αρχίζει από την παιδική ηλικία, ενώ για όλους όπως η αρτηριακή υπέρταση, θα πρέπει να διαρκεί εφ’ όρου ζωής. Όλοι θα πρέπει να κατανοήσουν τη σημασία της πρόληψης και να λάβουν μέτρα προαγωγής της, αλλά και μέτρα αποθάρρυνσης ανθυγιεινών τρόπων ζωής (κάπνισμα, κατάχρηση οινοπνεύματος).
Πηγή: Καρδιολογικό Βήμα
