ANA
Επίσης γνωστό ως: Δοκιμασία αντιπυρηνικών αντισωμάτων, Φθορίζοντα αντιπυρηνικά αντισώματα, FANA, Εκχυλίσιμα αντισώματα έναντι πυρηνικών αντιγόνων, ENA
Επιστημονική ονομασία: Δοκιμασία αντιπυρηνικών αντισωμάτων
Γιατί γίνεται αυτή η εξέταση;
Για να εξετασθώ για ορισμένες αυτοάνοσες διαταραχές, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η πολυμυοσίτιδα, ορισμένες άλλες.
Πότε πρέπει να γίνεται αυτή η εξέταση;
Αν ο γιατρός σας νομίζει ότι έχετε συμπτώματα αυτοάνοσης διαταραχής.
Πώς χρησιμοποιείται ;
Η εξέταση ΑΝΑ παραγγέλλεται για να βοηθήσει για τον έλεγχο για αυτοάνοσα νοσήματα και χρησιμοποιείται κατ’ εξοχήν ως μία από τις εξετάσεις για τη διάγνωση του συστηματικού ερυθηματώδους λύκου (ΣΕΛ). Ανάλογα με τα συμπτώματα του ασθενούς και τη διάγνωση που υποπτεύεται ο γιατρός τα ΑΝΑ μπορεί να παραγγελθούν μαζί με μία ή περισσότερες εξετάσεις αυτοαντισωμάτων. Άλλες εργαστηριακές εξετάσεις που σχετίζονται με την παρουσία φλεγμονής, όπως η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ) ή (ESR) ή και η C -αντιδρώσα πρωτεΐνη ( CRP) μπορεί επίσης παραγγελθούν. Τα ΑΝΑ μπορεί να συνοδευθούν από πρόσθετες εξετάσεις, που θεωρούνται υποομάδες της γενικής εξέτασης ANA και που χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με την κλινική ιστορία του ασθενούς για να βοηθήσουν να αποκλεισθούν άλλες αυτοάνοσες διαταραχές.
Πότε ζητείται ;
Η εξέταση ΑΝΑ παραγγέλλεται όταν ένας ασθενής δείχνει σημάδια και συμπτώματα που σχετίζονται με ΣΕΛ ή κάποια άλλη αυτοάνοση διαταραχή. Μπορεί επίσης να παραγγελθεί όταν ένας ασθενής έχει διαγνωσθεί με μια αυτοάνοση διαταραχή και ο γιατρός υποπτεύεται ότι ο ασθενής μπορεί να έχει αναπτύξει και άλλη αυτοάνοση διαταραχή. Οι ασθενείς με αυτοάνοσες διαταραχές μπορεί να έχουν ευρεία ποικιλία συμπτωμάτων όπως χαμηλό πυρετό, πόνο στις αρθρώσεις, κόπωση, ή και δυσερμήνευτα εξανθήματα, που μπορεί να αλλάζουν με το χρόνο.
Τι σημαίνει το αποτέλεσμα της εξέτασης;
Οι εξετάσεις ΑΝΑ εκτελούνται χρησιμοποιώντας ποικιλία μεθόδων (μικροσκοπία έμμεσου ανσοσφθορισμού ή με ενζυμική δοκιμασία ανοσοπροσρόφησης – ELISA enzyme-linked immunoabsorbant assay – ELISA) και τα αποτελέσματα αναφέρονται ως τίτλος με ιδιαίτερο τύπο ανοσοφθορισμού (όταν βρεθεί θετικός). Οι χαμηλοί τίτλοι θεωρούνται αρνητικοί, ενώ οι αυξημένοι τίτλοι, όπως ο 1:320, είναι θετικοί και υποδεικνύουν αυξημένη συγκέντρωση αντιπυρηνικών αντισωμάτων.
Τα ΑΝΑ φαίνονται με τον έμμεσο ανοσοφθορισμό ως τύποι ανοσοφθορισμού σε κύτταρα μονιμοποιημένα σε ένα πλακίδιο, που εκτιμάται με μικροσκόπηση. Διαφορετικοί τύποι συσχετίζονται με ποικιλία αυτοάνοσων διαταραχών. Μερικοί από τους συνηθέστερους τύπους συμπεριλαμβάνουν:
• Ομοιογενής (διάχυτος) – συσχετίζεται με ΣΕΛ και μεικτή νόσο συνδετικού ιστού
• Στικτός – συσχετίζεται με ΣΕΛ, σύνδρομο Sjogren, σκληρόδερμα, πολυμυοσίτιδα, ρευματοειδή αρθρίτιδα, και μεικτή νόσο συνδετικού ιστού
• Πυρηνικός – συσχετίζεται με σκληρόδερμα και πολυμυοσίτιδα
• Περιφερικός ( peripheral) – συσχετίζεται με ΣΕΛ
Παράδειγμα θετικού αποτελέσματος θα μπορούσε να είναι: «Θετικά σε αραίωση 1:320 με ομοιογενή φθορισμό».
Θετική εξέταση για ΑΝΑ μπορεί να σημαίνει αυτοάνοσο νόσημα, αλλά απαιτούνται περαιτέρω ειδικές εξετάσεις για να βοηθήσουν στην τελική διάγνωση. Τα αποτελέσματα της εξέτασης για ΑΝΑ μπορεί να είναι θετικά σε άτομα χωρίς κανένα γνωστό αυτοάνοσο νόσημα. Αν και αυτό δεν είναι συνηθισμένο, η συχνότητα ψευδώς θετικού αποτελέσματος ΑΝΑ αυξάνει αυξανόμενης της ηλικίας.
Επίσης τα ΑΝΑ μπορεί να γίνουν θετικά πριν αναπτυχθούν σημάδια και συμπτώματα αυτοάνοσου νοσήματος και έτσι μπορεί να χρειασθεί χρόνος για βρεθεί η σημασία θετικών ΑΝΑ σε άτομο χωρίς συμπτώματα. Τα περισσότερα θετικά αποτελέσματα ΑΝΑ είναι χωρίς σημασία, γι’ αυτό οι κλινικοί γιατροί θα πρέπει να καθησυχάζουν τους ασθενείς τους αλλά θα πρέπει επίσης να επαγρυπνούν για σημάδια και συμπτώματα,που μπορεί να υποδεικνύουν αυτοάνοσο νόσημα.
Περίπου 95% των ασθενών με ΣΕΛ έχουν θετικά ΑΝΑ. Αν ένας ασθενής έχει επίσης άλλα συμπτώματα ΣΕΛ, όπως αρθρίτιδα, εξάνθημα, και αυτοάνοση θρομβοπενία, τότε πιθανά έχει ΣΕΛ. Σε παρόμοια περιστατικά θετικά ΑΝΑ μπορεί να είναι χρήσιμα για να υποστηρίξουν τη διάγνωση ΣΕΛ. Δύο ομάδες ειδικών τύπων αυτοαντισωμάτων, όπως έναντι διπλής έλικας DNA ( anti – dsDNA) και anti – SM μπορεί να παραγγελθούν για να βοηθήσουν να επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για ΣΕΛ.
Θετικά ΑΝΑ μπορεί επίσης να σημαίνουν ότι ο ασθενής έχει φαρμακευτικό λύκο. Αυτή η οντότητα σχετίζεται με την ανάπτυξη αυτοαντισωμάτων έναντι ιστονών, που είναι υδατοδιαλυτές πρωτεΐνες πλούσιες σε αμινοξέα λυσίνη και αργινίνη. Εξέταση για αντισώματα έναντι ιστονών μπορεί παραγγελθεί για να υποστηρίξει τη διάγνωση φαρμακευτικού λύκου.
Άλλες καταστάσεις όπου μπορέι να βρεθούν θετικά ΑΝΑ συμπεριλαμβάνουν:
• Σύνδρομο Sjögren: Μεταξύ 40% και 70% των ασθενών με την κατάσταση αυτή έχουν θετικά ΑΝΑ. Ενώ το εύρημα αυτό υποστηρίζει τη διάγνωση, αρνητικό αποτέλεσμα δεν την αποκλείει. Ο γιατρός μπορεί να θελήσει να κάνει εξετάσεις για δύο υποομάδες των ΑΝΑ: Anti – SS – A ( Ro) και Anti – SS – B ( La). Η συχνότητα των αυτοαντισωμάτων έναντι SSA σε ασθενείς με Sjögren ’s μπορεί να είναι 90% ή ψηλότερη.
• Σκληρόδερμα: Περίπου 60% μέχρι 90% των ασθενών με σκληρόδερμα έχουν θετικά ΑΝΑ. Σε ασθενείς που μπορεί να έχουν αυτή την κατάσταση οι εξετάσεις για τις υποομάδες των ΑΝΑ μπορεί να βοηθήσουν να διακριθούν οι δύο μορφές της νόσου, η περιορισμένη έναντι της διάχυτης. Η διάχυτη μορφή είναι πιο σοβαρή. Η περιορισμένη μορφή συσχετίζεται πιο στενά με τον αντικεντρομεριδιακό φθορισμό της χρώσης των ΑΝΑ (και την εξέταση ένατι κεντρομεριδίου), ενώ η διάχυτη μορφή συσχετίζεται με αυτοαντισώματα έναντι σκληροδέρματος 70 ( anti – Scl -70).
• Θετικό αποτέλεσμα για τα ΑΝΑ μπορεί επίσης να εμφανισθεί σε ασθενείς με νόσο Raynaud, ρευματοειδή αρθρίτιδα, δερματομυοσίτιδα, μικτή νόσο συνδετικού ιστού και άλλες αυτοάνοσες καταστάσεις.
Ο γιατρός πρέπει να βασιστεί για τη διάγνωση στα αποτελέσματα των εξετάσεων, τα κλινικά συμπτώματα, και την ιστορία του ασθενούς. Επειδή τα συμπτώματα μπορεί να έρχονται και να φεύγουν, μπορεί να πάρει μήνες ή χρόνια για να δείξουν ένα σχήμα που θα μπορούσε να υποδεικνύει ΣΕΛ ή κάποιο από τα άλλα αυτοάνοσα νοσήματα.
Αρνητικά ΑΝΑ καθιστούν απίθανη τη διάγνωση ΣΕΛ. Συνήθως δεν είναι αναγκαίο να επαναληφθεί άμεσα μια εξέταση ΑΝΑ. ‘Όμως λόγω της επεισοδιακής φύσης των αυτοανόσων νοσημάτων, μπορεί να αξίζει να επαναληφθεί η εξέταση για ΑΝΑ σε μια μελλοντική ημερομηνία.
Εκτός από σπάνια περιστατικά, περαιτέρω εξέταση για υποομάδες αυτοαντισωμάτων δεν είναι απαραίτητη αν ένας ασθενής έχει αρνητικά ΑΝΑ.
Τι άλλο πρέπει να γνωρίζω;
Κάποια φάρμακα και λοιμώξεις καθώς και άλλες καταστάσεις, που αναφέρονται παραπάνω μπορεί να δώσουν ένα ψευδώς θετικό αποτέλεσμα για τα ΑΝΑ.
Περίπου 3% – 5% των Καυκασίων μπορεί να είναι θετικοί για ANA και μπορεί να φθάσει μέχρι 10% – 37% σε φυσιολογικά άτομα ηλικίας άνω των 65.
Μερικά φάρμακα μπορεί να προκαλούν μια κατάσταση που συμπεριλαμβάνει συμπτώματα ΣΕΛ, καλούμενη φαρμακευτικός λύκος. Όταν σταματήσουν τα φάρμακα, συνήθως τα συμπτώματα εξαφανίζονται. Αν και πολλά φάρμακα έχει αναφερθεί ότι προκαλούν φαρμακευτικό λύκο, αυτά που σχετίζονται πιο στενά με το σύνδρομο αυτό συμπεριλαμβάνουν τα υδραλαζίνη, ισονιαζίνη, προκαιναμίδη και αρκετά κατά των σπασμών (αντιεπιληπτικά).
http://www.labtestsonline.gr/