Γιατρέ μου μήπως έχω ακράτεια?
Συγγραφέας Ιωάννης Σ. Μπουζαλάς Γράφτηκε στις ,
ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΟΥΡΩΝ
Ουροποιητικό σύστημα(εικ.1)
Τι είναι η ακράτεια ούρων
Ακράτεια ούρων είναι η οποιουδήποτε βαθμού απώλεια ούρων χωρίς τη θέληση του ασθενούς. Δεν πρόκειται για μια νόσο, αλλά για ένα σύμπτωμα που προκύπτει από μια ή περισσότερες διαταραχές στο ουροποιητικό σύστημα (εικ.1). Επομένως η ακράτεια είναι το αποτέλεσμα κάποιου άλλου ιατρικού προβλήματος που υπάρχει στον οργανισμό.
Πόσο συχνό είναι το πρόβλημα
Η ακράτεια ούρων είναι μια συχνή πάθηση που αφορά άνδρες και γυναίκες κάθε ηλικίας. Οι γυναίκες έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν ακράτεια συγκριτικά με τους άνδρες και οι πιθανότητες των γυναικών αυξάνονται σημαντικά με την αύξηση της ηλικίας τους. Ένα τουλάχιστον επεισόδιο απώλειας ούρων τους τελευταίους 12 μήνες υπολογίζεται ότι συμβαίνει στο 5-69% των γυναικών και στο 1-39% των ανδρών.
Η πάθηση, εκτός από την καθαρά ιατρική, έχει και σημαντική κοινωνική διάσταση, αφού συχνότατα συνδυάζεται με αίσθημα ντροπής, απομόνωση και κατάθλιψη, ενώ και το κόστος της θεραπείας είναι υψηλό.
Όμως, παρά τα δεδομένα αυτά, ακόμη και σήμερα δεν έχει δοθεί στο πρόβλημα η απαραίτητη προσοχή. Η ενημέρωση των ασθενών είναι τουλάχιστον ανεπαρκής, με αποτέλεσμα να θεωρείται πολλές φορές ως “φυσιολογικό” επακόλουθο της ηλικίας. Είναι ενδεικτικό ότι μόλις το 69% των γυναικών με κάποιας μορφής ακράτεια αναζητούν λύση στο πρόβλημα τους, ενώ το 73% των ασθενών θεωρεί ότι η πάθηση είναι δύσκολα αντιμετωπίσιμη. Είναι λοιπόν προφανές ότι η σωστή ενημέρωση αποτελεί υποχρέωση τόσο του ιατρικού κόσμου, όσο και του κοινωνικού συνόλου, με δεδομένο μάλιστα ότι η ακράτεια μπορεί, τις περισσότερες φορές, να αντιμετωπιστεί με επιτυχία.
Ποιοι είναι οι τύποι της ακράτειας
Η ακράτεια ούρων διακρίνεται σε :
1. Ακράτεια προσπαθείας: είναι η ακούσια απώλεια ούρων που συμβαίνει κατά την άσκηση, την προσπάθεια, την άρση βάρους, το βήχα, το πτέρνισμα κ.ά.
2. Επιτακτική ακράτεια: είναι η ακούσια απώλεια ούρων που συνοδεύεται από ή ακολουθεί την έντονη επιθυμία για ούρηση.
3. Ακράτεια μικτού τύπου: είναι ο συνδυασμός ακράτειας από προσπάθεια και από έπειξη.
4. Ακράτεια από υπερπλήρωση: είναι αποτέλεσμα της χρόνιας επίσχεσης ούρων. Ο ασθενής δεν αισθάνεται την ανάγκη να ουρήσει, γεμίζει η κύστη μέχρι του σημείου που αρχίζει να ξεχειλίζει και να υπάρχει απώλεια ούρων.
Αίτια ακράτειας και παράγοντες κίνδυνου
Συχνά αίτια ακράτειας είναι οι αλλαγές στην ανατομία του ουροποιητικού συστήματος, στους μύες ή στα νεύρα που ελέγχουν την ούρηση. Στις αλλαγές αυτές μπορεί να συμβάλλουν συγκεκριμένες νευρολογικές παθήσεις, χειρουργικές επεμβάσεις ή και κάποιοι τραυματισμοί.
Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ακράτειας στις γυναίκες αποτελούν : η ηλικία, η πολυτοκία, η παχυσαρκία, οι ορμονικές αλλαγές που επέρχονται με την εμμηνόπαυση, η υστερεκτομή ή άλλες χειρουργικές επεμβάσεις στην ελάσσονα πύελο.
Στους άνδρες παράγοντες κίνδυνου για εμφάνιση ακράτειας είναι : η αυξημένη ηλικία, τα συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό, οι φλεγμονές, διάφορες νευρολογικές διαταραχές και η προστατεκτομή.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Αν αντιμετωπίζει κάποιος πρόβλημα ακράτειας το πρώτο βήμα είναι να επισκεφτεί ένα ουρολογικό ιατρείο. Η διάγνωση του προβλήματος θα ξεκινήσει από τη λήψη ενός πλήρους ιστορικού και μιας σωστής κλινικής εξέτασης. Στη συνέχει θα χρειαστεί να γίνουν κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις και ένας ουροδυναμικός έλεγχος (εικ.2). Τέλος η συμπλήρωση ενός ημερολογίου ούρησης από τον ασθενή, συχνά προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες που βοηθούν στη διαγνωστική προσέγγιση του προβλήματος.
Αντιμετώπιση
Επειδή η ακράτεια μπορεί να οφείλεται σε ένα ή περισσότερα αίτια, η θεραπεία ποικίλλει και θα πρέπει να προσαρμόζεται τόσο στο πρόβλημα και στην κλινική εικόνα του κάθε ατόμου, όσο και στις ανάγκες του. Απαραίτητη προϋπόθεση για μια επιτυχημένη θεραπεία είναι η σωστή και ακριβής διάγνωση. Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις μπορεί να είναι:
α)απλές θεραπείες συμπεριφοράς,
β)ειδική φυσιοθεραπεία,
γ)φαρμακευτική αντιμετώπιση,
δ)ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι (botox, ηλεκτροδιέγερση, κ.ά.),
ε)χειρουργικές επεμβάσεις.
Οι υπάρχουσες θεραπευτικές μέθοδοι συνεχώς εξελίσσονται, προσφέρουν αρκετά ικανοποιητικά αποτελέσματα και επομένως δεν υπάρχει λόγος να υποφέρει κανείς, ανεξάρτητα από την κατάσταση ή την ηλικία του.
Ουροδυναμικός έλεγχος(εικ.2)
