Περιτονίτιδα
Συγγραφέας Γεώργιος Μητρόπαπας Γράφτηκε στις ,
Τι είναι η περιτονίτιδα και που οφείλεται;
Πρόκειται για σοβαρότατη, οξεία κατάσταση, λόγω διάχυτης φλεγμονής της κοιλιάς, συνήθως από βακτηριακή λοίμωξη προερχόμενη από ενδοκοιλιακά όργανα. Το περιτόναιο είναι μια μεμβράνη που καλύπτει εξωτερικά τα ενδοκοιλιακά σπλάχνα παρέχοντάς τους ασπίδα προστασίας έναντι των λοιμώξεων.
Συνηθέστερη οδός εισόδου μικροβίων στην περιτοναϊκή κοιλότητα (κοιλιά) είναι οποιαδήποτε ρήξη (διαρροή) κατά μήκος του γαστρεντερικού σωλήνα ή επέκταση φλεγμονής κατά συνέχεια ιστού από ενδοκοιλιακά σπλάχνα, όπως χοληδόχος κύστη, πάγκρεας, σάλπιγγες, ουροδόχος κύστη, νεφροί, κ.α.
Καθώς γενικεύεται η λοίμωξη ελεύθερα στην κοιλιά, παραλύουν οι μύες των εντέρων, με αποτέλεσμα να σταματά η προώθηση του περιεχομένου τους κι εγκαθίσταται παραλυτικός ειλεός.
Συνηθέστερες αιτίες περιτονίτιδας
είναι:
• Σκωληκοειδίτιδα
• Εκκολπωματίτιδα
• Διάτρηση έλκους στομάχου
• Χολοκυστίτιδα
• Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
• Εντερική απόφραξη
• Καρκίνος
• Τραύμα από νύσσον ή τέμνον όργανο
• Πυελονεφρίτιδα
• Σαλπιγγίτιδα
• Διάτρηση ουροδόχου κύστης
• Παγκρεατίτιδα
• Νεκρωτική εντεροκολίτιδα
Σημεία και συμπτώματα περιτονίτιδας
• Οξεία εισβολή σοβαρού συνεχούς διάχυτου ή εντοπισμένου κοιλιακού πόνου, επιδεινούμενου με τις κινήσεις ή την πίεση στην κοιλιά.
• Σύσπαση των κοιλιακών μυών και ξυλώδη σκληρία της κοιλιάς
• Διάταση και τυμπανισμός της κοιλιάς με απουσία εντερικών ήχων
• Πυρετός με ρίγη κι εφιδρώσεις
• Ναυτία κι έμετοι
• Αδυναμία, κακουχία
• Ανορεξία, δίψα, ελαττωμένη διούρηση
• Ωχρότητα, ταχυκαρδία, ταχύπνοια, ψυχρότητα δέρματος
• Σηπτική καταπληξία – shock
Διάγνωση
Η διάγνωση της περιτονίτιδας θα βασιστεί σε ένα πολύ καλό ιστορικό και τη φυσική εξέταση, η οποία αποκαλύπτει κοιλιά πάσχουσα, ευαίσθητη στην ψηλάφηση, σκληρή, διατεταμένη, χωρίς σημεία εντερικής λειτουργίας. Επιπρόσθετα στις αιματολογικές εξετάσεις ανευρίσκεται αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων, όπως και των δεικτών φλεγμονής, πχ. ταχύτητα καθίζησης ερυθρών αιμοσφαιρίων. Απεικονιστικές εξετάσεις, όπως απλές ακτινογραφίες, υπερηχογράφημα, αξονική και μαγνητική τομογραφία μπορούν να συμβάλλουν στον εντοπισμό της εστίας πρόκλησης της περιτονίτιδας, δηλαδή την πρωτοπαθή αιτία.
Αντιμετώπιση
Από τη στιγμή που εγκατασταθεί η περιτονίτιδα, η αντιμετώπιση θα πρέπει να είναι επείγουσα και κατά κανόνα χειρουργική με σκοπό την απομάκρυνση της εστίας της λοίμωξης, πχ. σκωληκοειδεκτομή, συρραφή έλκους στομάχου, εντερεκτομή. Ως μέτρο πρωτοβάθμιας αντιμετώπισης θα μπορούσε να βοηθήσει η διακοπή της σίτισης, η χορήγηση ενδοφλεβίως ορών και αντιβιοτικών, όπως και αναλγητικών. Συνήθως κρίνεται απαραίτητη η εισαγωγή ενός παροχετευτικού σωλήνα στο στομάχι για την αποφυγή των εμέτων και την αποσυμφόρηση του πεπτικού σωλήνα από υγρά και φαγητά. Κρίσιμη για την πορεία του ασθενούς κρίνεται η έγκαιρη και σωστή διάγνωση της βλάβης, ώστε να παρασχεθεί στον ασθενή η δέουσα θεραπεία πριν εγκατασταθεί μη αναστρέψιμη βαριά σήψη, που θα επιβαρύνει τη λειτουργία πολλών οργάνων, πχ. πνευμόνων, καρδιάς, νεφρών, σηκωτιού.
