Λειτουργία παγκρέατος
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Το πάγκρεας είναι ένα οργανο που εντοπίζεται στην κοιλιακή χώρα, σε στενή σχέση με το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο. Δεν είναι επιφανειακά, γεγονός που δυσκολεύει την κλινική εξέταση και την ερμηνεία των συμπτωμάτων που προέρχονται από αυτό.
Το πάγκρεας είναι μεικτός αδένας, εξωκρινής και ενδοκρινής. Εξωκρινής, διότι παράγει ουσίες που εκκρίνονται στον εντερικό αυλό και σχετίζονται με τη λειτουργία της πέψης. Ενδοκρινής, διότι εκκρίνει στην κυκλοφορία ορμόνες, οι οποίες σχετίζονται κυρίως με τη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος.
Η εξωκρινής λειτουργία του παγκρέατος αφορά την έκκριση στον εντερικό αυλό ουσιών που προάγουν την πέψη των λιπών, των πρωτεϊνών και των υδατανθράκων. Παράλληλα εκκρίνεται και ένα αλκαλικό υγρό που έχει ως στόχο την εξουδετέρωση του όξινου περιεχομένου του στομάχου. Τα παγκρεατικά ένζυμα εκκρίνονται από τα αδενικά κύτταρα σε πρόδρομη μορφή και ενεργοποιούνται μόλις έλθουν σε επαφή με τον αυλό του εντέρου. Το παγκρεατικό έκκριμα συγκεντρώνεται στον παγκρεατικό πόρο και εκκρίνεται στον αυλό του δωδεκαδακτύλου σε μια περιοχή που ονομάζεται φύμα του Vater. Στην ίδια περιοχή εκκρίνεται και η χολή. Τα πρόδρομα ένζυμα που εκκρίνουν τα παγκρεατικά κύτταρα είναι το θρυψινογόνο, το χυμοθρυψινογόνο, η παγκρεατική λιπάση και η αμυλάση. Όταν τα πρόδρομα ένζυμα εκκριθούν στον αυλό του εντέρου, το θρυψινογόνο μετατρέπεται σε θρυψίνη, την ενεργό μορφή του ενζύμου, με την επίδραση ενός άλλου ενζύμου που ονομάζεται εντεροκινάση και εκκρίνεται από τον εντερικό αυλό. Στη συνέχεια η θρυψίνη καταλύει την μετατροπή του χυμοθρυψινογόνου σε χυμοθρυψίνη, που είναι η ενεργός μορφή του ενζύμου. Τα ενεργοποιημένα ένζυμα καταλύουν τη διάσπαση των πολυπεπτιδίων και των πολυσακχαριτών σε απλούστερα μόρια που μπορούν ευκολότερα να απορροφηθούν από τον αυλό του εντέρου. Συμμετέχουν επίσης ενεργά στη διαλυτοποίηση των λιπών. Η έκκριση των ενζύμων σε ανενεργή αρχικά μορφή προστατεύει το όργανο από αυτοπεψία. Η ανεπάρκεια αυτού του μηχανισμού προστασίας παίζει σημαντικό ρόλο στην παθογένεια της οξείας παγκρεατίτιδας. Την διέγερση της έκκρισης του παγκρέατος ρυθμίζουν άλλες ορμόνες, όπως η γαστρίνη, η χολοκυστοκινίνη και η εκκριματίνη (ή σεκρετίνη), οι οποίες εκκρίνονται από το στόμαχο και το δωδεκαδάκτυλο ως αποτέλεσμα της διάτασής τους από την παρουσία τροφής.
Η ενδοκρινής λειτουργία του παγκρέατος αφορά την έκκριση των ορμονών γλυκαγόνη, ινσουλίνη, και σωματοστατίνη. Την ενδοκρινή λειτουργία του παγκρέατος αναλαμβάνουν αθροίσματα κυττάρων, διάσπαρτα μέσα στο παρέγχυμα του οργάνου που αποκαλούνται νησίδια του Langerhans. Σε αυτά διακρίνονται διάφοροι τύποι κυττάρων. Τα κύτταρα α παράγουν τη γλυκαγόνη, μια ορμόνη που αυξάνει το σάκχαρο του αίματος σε καταστάσεις υπογλυκαιμίας. Τα κύτταρα β παράγουν την ινσουλίνη, μια ορμόνη που δραστηριοποιείται κατά την πέψη των τροφών, επάγοντας την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από την κυκλοφορία προς στους περιφερικούς ιστούς προκειμένου να καταναλωθούν ή να αποθηκευτούν. Με τη δράση της αυτή η ινσουλίνη ελαττώνει τα επίπεδα σακχάρου του αίματος. Τα κύτταρα δ παράγουν την ορμόνη σωματοστατίνη, η οποία ασκεί ανασταλτικό έλεγχο στην έκκριση τόσο γλυκαγόνης, όσο και ινσουλίνης.
http://panacea.med.uoa.gr
