Eye Tracking: Πλήρης καταγραφή των κινήσεων του ματιού
Συγγραφέας Ιωάννης Ασλανίδης Γράφτηκε στις ,
Απαραίτητο «εργαλείο» σε ένα πλήθος διαφορετικών εφαρμογών, που εκτείνονται από την επιστημονική έρευνα έως τη διαφήμιση και το marketing, τείνει να αποτελέσει σήμερα η ταχύτατα αναπτυσσόμενη τεχνολογία του Eye Tracking.
Η χρήση της νέας τεχνολογίας, που συνίσταται στην καταγραφή των κινήσεων του ματιού σε μια οθόνη με τη χρήση ειδικού ανιχνευτή, υιοθετείται πλέον σε παγκόσμιο επίπεδο από εταιρίες-κολοσσούς (όπως η Apple, η Google και η Toyota) και μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά ακόμα και στη βαθύτερη κατανόηση και αντιμετώπιση σύνθετων επιστημονικών προβλημάτων, όπως η δυσλεξία.
Το Eye Tracking αποτελεί τη διαδικασία καταγραφής της οφθαλμικής εστίασης (gaze point) με τη χρήση ενός ανιχνευτή (eye tracker). Με τη μέθοδο αυτή είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τι κοιτάει ο χρήστης σε πραγματικό χρόνο (real time tracking), δηλαδή πού προσηλώνει το βλέμμα του και με ποιο τρόπο. Η αποτύπωση της οπτικής διαδρομής με τη βοήθεια του eye tracker βασίζεται στην καταγραφή υπέρυθρου βίντεο της κόρης του οφθαλμού και στην αντανάκλαση που αυτό προξενεί στον κερατοειδή χιτώνα. Ο συνδυασμός αυτών των δύο χαρακτηριστικών μας επιτρέπει να υπολογίσουμε ακριβώς το σημείο όπου τέμνεται το βλέμμα με την επιφάνεια που κοιτάμε.
Την μέθοδο εφαρμόζει στην Ελλάδα, ο χειρουργός-οφθαλμίατρος, επίκουρος καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου Cornell της Νέας Υόρκης και διευθύνων σύμβουλος του Οφθαλμολογικού Κέντρου Κρήτης «Εμμετρωπία» Ιωάννης Ασλανίδης και οι ερευνητές Βασίλειος Ανδρεαδάκης και Ιωάννης Πωλιουδάκης.
Όπως εξηγούν οι ειδκοί, η Optotech, με έδρα το Ηράκλειο της Κρήτης, είναι η πρώτη εταιρία στην Ελλάδα που δραστηριοποιείται αποκλειστικά στον τομέα του Eye Tracking. Η εταιρία είναι άρτια εξοπλισμένη με δυο (2) eye trackers, ένα στατικό και ένα φορητό. Ο EyeTrac6 είναι ένας στατικός eye tracker που μας προσφέρει απόλυτη ακρίβεια όπου χρειάζεται, όπως, για παράδειγμα, στην ανάγνωση κειμένου. Ο φορητός eye tracker Mobile Eye μας επιτρέπει μετρήσεις σε πραγματικό τόπο και χρόνο, αφού το σύστημα είναι τόσο μικρό και ελαφρύ που χωράει μέσα σε ένα τσαντάκι μέσης.
Οι τομείς εφαρμογής της χρήσης του Eye Tracking είναι:
Μαθησιακές Δυσκολίες – Δυσλεξία
Η ανάγνωση αποτελεί μια εντατική διεργασία στην οποία το μάτι μετακινείται γρήγορα για την αφομοίωση του κειμένου. Είναι απαραίτητο, λοιπόν, να μελετήσουμε την οπτική αντίληψη και τις κινήσεις του ματιού προκειμένου να κατανοήσουμε την αναγνωστική διαδικασία. Πρόσφατα, οι ερευνητές άρχισαν να μελετούν το οπτικό μονοπάτι ως μια ακριβή αποτύπωση της γνωστικής επεξεργασίας κατά την ανάγνωση.
Η δυσλεξία είναι μια μαθησιακή διαταραχή που εκδηλώνεται ως δυσκολία στην αποκωδικοποίηση και κατανόηση κειμένου, η οποία, όμως, δεν πρέπει να συγχέεται με άλλες μαθησιακές ανικανότητες που προκύπτουν από αδυναμίες στην όραση και στην ακοή, από χαμηλή νοημοσύνη ή από ελλιπή εκπαίδευση. Με την ακριβή παρατήρηση των κινήσεων του ματιού, ο eye tracker προσδιορίζει με ακρίβεια τις εστιάσεις και τις σακκαδικές κινήσεις που πραγματοποιεί ο χρήστης κατά την οπτική επεξεργασία του κειμένου. Σχηματίζεται, έτσι, το οπτικό μονοπάτι με όλη την πληροφορία, από το οποίο μπορούμε να εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα και να αποφανθούμε με ακρίβεια και αντικειμενικότητα σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης και επεξεργασίας του κειμένου από τον αναγνώστη.
Αθλητική Όραση (Sports Vision)
Η αθλητική όραση έχει επιστημονικά και κλινικά αναγνωριστεί την τελευταία 20ετία ως ένας ειδικευμένος κλάδος της αθλητικής ιατρικής. Οι στατικές μετρήσεις δείχνουν μόνο αν ο αθλητής έχει επαρκή λειτουργική όραση, χωρίς να αντικατοπτρίζουν την πολυπλοκότητα των οπτικών ερεθισμάτων που δέχεται ο αθλητής κατά τη διάρκεια του αγώνα και, επομένως, δε μπορούν να μας δώσουν ενδείξεις για το τι είναι αυτό που διαχωρίζει το μέσο αθλητή από τον πρωταθλητή. Η τεχνολογία Eye Tracking μπορεί να βοηθήσει τους αθλητές να προσδιορίσουν ποια οπτική πληροφορία είναι σημαντική και απαραίτητη και ποια μπορεί να παραληφθεί, προσφέροντάς τους, έτσι, το συγκριτικό πλεονέκτημα.
Οπτική Αναζήτηση
Με τον όρο οπτική αναζήτηση εννοούμε την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το μάτι ανιχνεύει μια εικόνα. Είναι προφανές ότι η δυσκολία εντοπισμού είναι ανάλογη του πλήθους της πληροφορίας που συγκεντρώνεται στον ίδιο χώρο. Υπάρχουν, όμως, περιπτώσεις κατά τις οποίες παρά την ύπαρξη πολλής πληροφορίας, δεν έχουμε τη δυνατότητα να αυξήσουμε το μέγεθος του χώρου στον οποίο προβάλλεται, ενώ, ταυτόχρονα, υπάρχει η απαίτηση η πληροφορία αυτή να μη διαφύγει της προσοχής του χρήστη.
Mάρκετινγκ
Ένας από τους πάγιους στόχους του marketing και της διαφήμισης είναι η ακριβής και αντικειμενική καταγραφή του πού κοιτάζει ο καταναλωτής, τι τραβάει ή αποσπά την προσοχή του και για ποιο λόγο. Η τεχνολογία του Eye Tracking δίνει σαφείς απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα και μας επιτρέπει για πρώτη φορά να αποτυπώσουμε τις συνήθειες του καταναλωτή σε πραγματικό τόπο και χρόνο. Το οπτικό μονοπάτι που καταγράφεται μας δείχνει τι κοίταξε ο καταναλωτής, με ποια σειρά και για πόση ώρα, καθώς και το ενδιαφέρον του σε κάθε σημείο.
Τα δεδομένα που συλλέγονται με Eye Tracking αναλύονται μέσω στατιστικών μεθόδων με σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων για ολόκληρο το καταναλωτικό κοινό. Η ανάλυση των οπτικών μονοπατιών από πολλούς χρήστες στο ίδιο περιεχόμενο μας επιτρέπει να δημιουργήσουμε θερμικούς χάρτες (heat maps), όπου αναπαριστάται η συνολική συμπεριφορά του καταναλωτικού κοινού.
Έχουμε τη δυνατότητα να ομαδοποιούμε περιοχές στην εικόνα σε ζώνες ενδιαφέροντος (look zones) με βάση το νόημα και να εξετάζουμε τη συμπεριφορά πάνω σε κάθε περιοχή ενιαία, σα να ήταν ένα και μόνο σημείο. Αντίστροφα, μπορούμε να εξετάσουμε τη διαφοροποίηση εντός μιας περιοχής σα να ήταν μια αυτόνομη εικόνα (αδιαφορώντας, δηλαδή, για το τι συμβαίνει εκτός).
Με καταγραφή των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο τη στιγμή της μέτρησης, έχουμε τη δυνατότητα οπτικοποίησής τους σε βίντεο, όπου φαίνεται η ακριβής διαδρομή που ακολουθεί το βλέμμα του καταναλωτή. Έχουμε, έτσι, τη συσχέτιση προϊόντων και με τον περιβάλλοντα χώρο, γεγονός που μας δίνει τη δυνατότητα να εντοπίσουμε έγκαιρα πιθανούς παράγοντες εκτροπής της προσοχής (distractors).
Εφαρμογές στο Μάρκετινγκ
Αξιολόγηση ιστοσελίδων: Στα σενάρια αξιολόγησης χρηστικότητας μιας ιστοσελίδας (web usability & accessibility), το eye-tracking μας δίνει την δυνατότητα να παρακολουθήσουμε σε πραγματικό χρόνο όλα τα βήματα που ακολουθεί ένας χρήστης κατά την εκτέλεση των σεναρίων.
Έντυπες και Ηλεκτρονικές Διαφημίσεις: Η αξιολόγηση έντυπων διαφημίσεων σε περιοδικά, εφημερίδες ή ακόμα και αφίσες με Εye Τracking μπορεί να μας καθοδηγήσει ασφαλέστερα στο να αποφύγουμε φαινόμενα όπου αποσπάται η προσοχή του καταναλωτή από το επιθυμητό, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν πάνω από μία υποψήφιες προς δημοσίευση διαφημίσεις και θέλουμε να διαπιστώσουμε ποια θα έχει τη μεγαλύτερη απήχηση στον καταναλωτή.
Αξιολόγηση Ραφιών & Χώρων: Πόσο αξίζει το ράφι στο οποίο τοποθετούμε τα προϊόντα μας; Δίπλα σε ποια προϊόντα θα πουλήσουν τα δικά μας καλύτερα; Ερωτήματα όπως αυτά μπορούν να απαντηθούν με τη χρήση των τεχνικών του Eye Tracking στο χώρο πώλησης των προϊόντων (on-site), όπου καταναλωτές που φορούν τη φορητή συσκευή καταγραφής οφθαλμικών εστιάσεων Mobile Eye ψωνίζουν σε πραγματικές συνθήκες.
Βιομηχανικό σχέδιο: Η επιτυχημένη πώληση ενός προϊόντος βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην παρουσία του στην αγορά. Με τη βοήθεια του Eye Τracking μπορούμε να προβλέψουμε αν ο σχεδιασμός της εξωτερικής εμφάνισης του προϊόντος θα έχει τα απαραίτητα στοιχεία ώστε να τραβήξει την προσοχή του καταναλωτή και να ξεχωρίσει από τα ανταγωνιστικά προϊόντα.
Τηλεοπτικά Σποτ: Μπορούμε να αξιολογήσουμε κατά πόσο μια διαφήμιση έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα στον καταναλωτή ύστερα από τη θέαση της. Πολλές φορές, ο θεατής μπορεί να θυμάται ένα πρωτότυπο σκηνικό ή ένα όμορφο μοντέλο, αλλά όχι το προϊόν που διαφημιζόταν.
