Λαγόχειλο και λυκόστομα ,(Cleft lip and palate), (Σχιστιές)
Συγγραφέας Εμμανουήλ Δασκαλάκης Γράφτηκε στις ,
Συχνότητα
Αυτού του τύπου οι ανωμαλίες έχουν συχνότητα περίπου 1 ανά 800 γεννήσεις. Υπάρχει μια μικρή πιθανότητα κληρονομικότητας. Εάν ο ένας από τους γονείς παρουσιάζει λυκόστομα ή λαγόχειλο υπάρχει μόνο 2% πιθανότητα το ζευγάρι να αποκτήσει παιδί με το ίδιο πρόβλημα. Αν αυτό συμβεί υπάρχει 10% πιθανότητα τα επόμενα παιδιά να γεννηθούν με αυτό το πρόβλημα. Εάν δύο φυσιολογικοί γονείς γεννήσουν πάσχον παιδί, υπάρχει 4% πιθανότητα το επόμενο παιδί να παρουσιάζει το ίδιο πρόβλημα.
Υπάρχουν δύο κατηγορίες σχιστϊών:
1. Σχιστία της υπερώας του στόματος (λυκόστομα).
2. Σχιστία του άνω χείλους, που μπορεί επίσης να επεκτείνεται οπίσθια στην άνω γνάθο και να περιλαμβάνει την υπερώα, οπότε ονομάζεται πλήρης σχιστία. Μπορεί επίσης να είναι μονή ή διπλή.
Προεγχειρητική διατροφή πασχόντων παιδιών
Ένα μεμονωμένο λαγόχειλο δεν επιπλέκει τη διαδικασία σίτισης. Όταν όμως υπάρχει λυκόστομα, το μωρό δεν είναι σε θέση να θηλάσει, αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι μπορεί να καταπιεί φυσιολογικά. Όταν το γάλα ευσταλάζεται στο πίσω μέρος της γλώσσας του μωρού με τη βοήθεια μιας μακριάς πλαστικής θηλής, τότε το μωρό καταπίνει και τρέφεται κανονικά. Γάλα μπορεί, επίσης, να δοθεί αποτελεσματικά με τη χρήση κουταλιού ή σταγονόμετρου. Ένα υγιές, φυσιολογικό μωρό με σχιστία της υπερώας (λυκόστομα) δεν χρειάζεται να διατρέφεται με χρήση γαστρικού σωλήνα.
Διόρθωση λυκοστόματος (Σχιστία υπερώας)
Το λυκόστομα διορθώνεται πριν το παιδί ξεκινήσει να μιλάει. Η επέμβαση συνήθως γίνεται μεταξύ ηλικίας 6 και 12 μηνών. Η σχιστία κλείνεται με τη χρήση τοπικών ιστών, η υπερώα επιμηκύνεται όσο το δυνατόν περισσότερο και οι μύες της υπερώας αποκολλώνται και συρράπτονται στην ανατομικά φυσιολογική θέση.
Περίπου 90% των παιδιών θα αναπτύξουν φυσιολογική ομιλία. Μερικά θα χρειαστούν λογοθεραπεία, ενώ σε μερικά θα απαιτηθεί μια δεύτερη επέμβαση που ονομάζεται φαρυγγοπλαστική, εάν η υπερώα παραμένει μικρή σε μήκος, ώστε, να επιτυγχάνει ικανοποιητικού βαθμού απομόνωση της στοματικής κοιλότητας από τη ρινική κοιλότητα.
Παιδιά με λυκόστομα αναπτύσσουν πολλές φορές μέση ωτίτιδα, που μειώνει την ικανότητα ακοής τους και κατ’ επέκταση την ανάπτυξη της ικανότητας ομιλίας. Σε αυτή την περίπτωση πολύτιμη είναι η συνεισφορά ενός ειδικευμένου ωτορινολαρυγγολόγου.
Διόρθωση Λαγόχειλου (Σχιστία του άνω χείλους)
Η ύπαρξη λαγώχειλου που δεν επιπλέκεται από ανωμαλία της άνω γνάθου, είτε αυτό είναι μονό, είτε διπλό, προκαλεί κάποια λειτουργική ανωμαλία. Αποτελεί πρόβλημα κυρίως αισθητικής φύσης. Υπάρχει σχεδόν πάντα στις περιπτώσεις αυτές και παράλληλη δυσμορφία της μύτης, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα το ομόπλευρο με τη σχιστία ρουθούνι να έχει ανώμαλη θέση. Η ανωμαλία του άνω χείλους και της μύτης διορθώνονται ταυτόχρονα, όταν το νεογνό αποκτήσει ικανοποιητικό βάρος και μπορεί με ασφάλεια να υποβληθεί σε αναισθησία. Αυτό συνήθως συμβαίνει στην ηλικία των τριών μηνών περίπου. Σε πολλές περιπτώσεις ο θηλασμός μπορεί να συνεχιστεί πριν και μετά το χειρουργείο.
Διόρθωση λαγόχειλου που συνυπάρχει με σχιστία της υπερώας
Στις πλήρεις σχιστίες που εκτείνονται από το άνω χείλος έως το οπίσθιο τμήμα της υπερώας, το έλλειμμα ιστού είναι πολύ μεγαλύτερο, καθώς τα τμήματα των οστών της άνω γνάθου δεν βρίσκονται σε επαφή μεταξύ τους.
Η οστική ανωμαλία είναι μεγαλύτερη σε διπλές σχιστίες, όπου το κεντρικό τμήμα της πρόσθιας άνω γνάθου είναι μετατοπισμένο εμπρός με κατεύθυνση το ακρορίνιο.
Μονήρης Πλήρης Σχιστία του άνω χείλους και της υπερώας
Η Σχιστία του άνω χείλους και το ανώμαλο σχήμα της μύτης διορθώνονται ταυτόχρονα, μόλις το νεογνό ανακτήσει αρκετή ωριμότητα, ώστε να ανέχεται ικανοποιητικά το στρες του χειρουργείου. Αυτό συνήθως συμβαίνει στην ηλικία των τριών μηνών. Οι επιδιορθώμενοι μύες του άνω χείλους επαναφέρουν τα ανώμαλα τοποθετημένα οστά της άνω γνάθου σε λειτουργικά σωστότερη θέση. Η σχιστία της υπερώας παραμένει ως έχει και επιδιορθώνεται σε ηλικία των 6 με 12 μηνών.
Εάν τα οστικά τμήματα της άνω γνάθου παρουσιάζουν μεγάλη μετατόπιση, μπορούν προεγχειρητικά να έρθουν σε μεγαλύτερη συνάφεια μεταξύ τους με τη χρήση ειδικών συσκευών, κατά την περίοδο αμέσως μετά τη γέννηση του παιδιού όταν ακόμα τα οστά του προσώπου είναι μαλακά και εύπλαστα.
Η σχιστία των οστών της άνω γνάθου προκαλεί δευτεροπαθείς ανωμαλίες της οδοντοφυΐας. Το κενό μεταξύ των οστών “γεμίζεται” με μόσχευμα οστού στην ηλικία περίπου των δέκα ετών, ώστε οι κυνόδοντες να μπορέσουν να αναπτυχθούν κανονικά στη γραμμή της σχιστίας και το παιδί να αποκτήσει φυσιολογική οδοντοστοιχία.
Διπλή Πλήρης Σχιστία του άνω χείλους και της υπερώας
Στα νεογνά που παρουσιάζουν το πρόβλημα αυτό υπάρχει η μεγαλύτερη οστική ανωμαλία. Σε ιδανικές καταστάσεις, το πρόσθιο μετατοπισμένο κεντρικό τμήμα της άνω γνάθου διορθώνεται με τη χρήση ειδικών συσκευών, πριν την αποκατάσταση της δυσμορφίας του άνω χείλους και της μύτης, που μπορεί να γίνει ταυτόχρονα κατά τη διάρκεια μιας επέμβασης στην ηλικία των τριών μηνών.
Η υπολειπόμενη σχιστία της υπερώας επιδιορθώνεται σε ηλικία έξι με δώδεκα μηνών και οστικά μοσχεύματα χρησιμοποιούνται για να “γεμίσουν” τα κενά της άνω γνάθου στην ηλικία των δέκα ετών περίπου.
Υπό ιδανικές συνθήκες παιδιά που έχουν γεννηθεί ακόμα και με σοβαρές σχιστίες μπορεί να επιτύχουν ομαλή ομιλία και να αποκτήσουν εξωτερική εμφάνιση που δεν θα αποτελεί εμπόδιο στην ένταξή τους στο κοινωνικό.
