Πως μπορούν οι γονείς να κατανοήσουν την εξέλιξη του παιδιού τους
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Κατά την διάρκεια του πρώτου έτους
Οσο ανόητο ή περιττό και αν σας φαίνεται να μιλάτε σε ένα νεογέννητο που δεν μπορεί να σας απαντήσει, τόσο σημαντικό είναι για την εξέλιξή του, γιατί μιλώντας του από την πρώτη στιγμή της γεννήσεώς του με απλά λόγια ενθαρρύνετε το ενδιαφέρον του για την ομιλία, ενώ παράλληλα του δείχνετε την αγάπη και την φροντίδα σας. Ακούγοντάς σας, το μωρό θ’ αρχίσει να μιμείται ήχους (πρώτο σημάδι ότι εξελίσσεται η γλωσσική και νοητική του ικανότητα. Πρέπει λοιπόν
– Να ανταποκρίνεστε στις φωνούλες του μωρού σας με απλές και σωστές λέξεις και προτάσεις.
– Να του μιλάτε καθώς το φροντίζετε κατά την διάρκεια της ημέρας.
– Να του λέτε τραγουδάκια και παιδικές ιστορίες.
– Να δείχνετε ενδιαφέρον για όλους τους ήχους που ακούτε μαζί του (π.χ. το χτύπημα του κουδουνιού, τους θορύθους διαφόρων αντικειμένων.
– Να παίρνετε το παιδί σας σε καινούργια μέρη και να του γνωρίζετε καινούργια πράγματα.
– Να παίζετε μαζί του απλά παιγνίδια, όπως «κου κου τα», «παλαμάκια», «κου πε πε», «αντίο» κ.ά.
– Να του μαθαίνετε τα ονόματα των αντικειμένων που χρησιμοποιεί καθημερινά (πιάτο, ποτήρι, χτένα, κ.ά.).
– Να του μάθετε τα ονόματα των οικείων του προσώπων.
– Να το ανταμείβετε και να ενθαρρύνετε τις πρώτες προσπάθειες σχηματισμού νέων λέξεων που κάνει.
– Να του περιγράφετε με μικρές και απλές φράσεις οτιδήποτε κάνετε όταν είσαστε μαζί του.
Τώρα που το παιδί είναι 18 μηνών και ήδη άρχισε να μιλάει, πρέπει
– Να του μιλάτε απλά, καθαρά και αργά.
– Να του διαβάζετε απλές ιστορίες από βιβλία με μεγάλες εικόνες.
– Να παίζετε μαζί του παιγνίδια με κύβους και να κάνετε απλές κατασκευές (πύργους κλπ).
– Να του ζητάτε να σας μεταφέρει διάφορα αντικείμενα από το ένα δωμάτιο στο άλλο ή από την μία θέση στην άλλη.
– Να του περιγράφετε αυτό που κάνετε όταν ασχολείσθε μαζί του (όταν το ντύνετε, το ταϊζετε, το πλένετε κλπ).
– Να το προσέχετε όταν σας μιλάει και να του απαντάτε πάντα σαν να είναι μεγάλος.
Οταν το παιδί είναι στην ηλικία των 2- 2 ½ ετών, μπορείτε να βοηθήσετε την εξέλιξη του λόγου του αν:
– Του εξηγείτε και το αφήνετε να σας απαντήσει σε εύκολες ερωτήσεις.
– Του διαβάζετε μικρά παραμύθια καθημερινά πριν κοιμηθεί.
– Το ακούτε προσεκτικά όταν σας μιλάει.
– Του δίνετε την ευκαιρία να μεταφέρει απλά μηνύματα, π.χ. «πες στον μπαμπά να έλθει εδώ».
– Δείχνετε στο παιδί σας ότι καταλαβαίνετε πάντα αυτό που σας λέει, έστω και αν δεν είναι έτσι.
– Επαναλαμβάνετε με τρόπο τις λέξεις που πιθανόν δυσκολεύεται να πει.
– Επεκτείνετε αυτό που λέει το παιδί σας (π.χ. όταν σας λέει «κι άλλο χυμό», εσείς να πείτε «ο Νίκος θέλει να πιεί κι άλλο χυμό, γιατί ο χυμός είναι νόστιμος και θρεπτικός».
– Του λέτε συνεχώς καινούργιες λέξεις για να εμπλουτίσετε το λεξιλόγιό του.
– Κάνετε διάλογο μαζί του για πράγματα που το ενδιαφέρουν.
– Του κάνετε ερωτήσεις για να κεντρίσετε την σκέψη του.
Στην ηλικία των 3 ετών
Βοηθάτε την εξέλιξή του κάνοντας τα ακόλουθα:
– Συζητάτε μαζί του και προσπαθείτε να παρατείνετε τη συζήτησή σας όσο μπορείτε.
– Μιλήστε του για ομοιότητες και διαφορές μεταξύ αντικειμένων.
– Ενθαρρύνετέ το να σας λέει ιστορίες, χρησιμοποιώντας βιβλία και εικόνες.
– Διαβάστε του μεγαλύτερα παραμύθια.
– Παροτρύνετέ το να παίζει μα άλλα παιδιά.
– Προσέχετε όταν μιλάει, έχοντας πάντα στο μυαλό σας ότι η επανάληψη συλλαβών και λέξεων είναι φυσιολογική σε αυτό το στάδιο της ανάπτυξής του.
Στην ηλικία των 4 ετών
Βοηθάτε την εξέλιξή του κάνοντας τα ακόλουθα:
– Το βοηθάτε να ταξινομεί παρόμοια αντικείμενα εξηγώντας του τις διαφορές και τις ομοιότητες τους.
– Του εξηγείτε τη σωστή χρήση διαφόρων συσκευών (π.χ. τηλεφώνου, ηλεκτρικής σκούπας κ.ά.).
– Του δίνετε την ευκαιρία να σας βοηθά στο σχεδιασμό και προγραμματισμό δραστηριοτήτων (π.χ. την προετοιμασία μιας γιορτής).
– Του μιλάτε σαν να είναι μεγάλος.
– Του διαβάζετε μεγάλες ιστορίες.
– Επιβραβεύετε τις προσπάθειες που κάνει.
Στην ηλικία των 5 ετών
Βοηθάτε την εξέλιξή του κάνοντας τα ακόλουθα:
– Συζητάτε μαζί του καθημερινά.
– Το παρακινείτε να παίζει ρόλους από διάφορες ιστορίες ή παραμύθια.
– Παίζετε μαζί του παιχνίδια που σας δίνουν την ευκαιρία για συζήτηση και ανταλλαγή σκέψεων.
– Το προτρέπετε να κάνει διάφορα θελήματα που περιλαμβάνουν μια λίστα οδηγιών που θα πρέπει να θυμηθεί.
– Το αφήνετε να συμμετέχει σε οικογενειακές συζητήσεις.
– Εξηγείτε στο παιδί σας καινούργιες λέξεις.
Ψυχοκινητική εξέλιξη
Ψυχοκινητική εξέλιξη ή ανάπτυξη, είναι η λειτουργική διαφοροποίηση του οργανισμού, κατά την διάρκεια της οποίας αποκτώνται συνεχώς νέες ικανότητες, που διαμορφώνονται από την αλληλεπίδραση του γενετικού υλικού με τους εξωτερικούς παράγοντες (διατροφή, νοσήματα, οικογενειακό-οικονομικό-κοινωνικό περιβάλλον).
Βασικοί σταθμοί της ψυχοκινητικής εξέλιξης κατά ηλικίες
4 εβδομάδων
Παρακολουθεί το πρόσωπο της μητέρας όταν του μιλάει
Παρακολουθεί ένα αντικείμενο που κρέμεται μέχρι γωνίας 90 μοιρών
Ησυχάζει με τον ήχο ενός κουδουνιού
Παρουσιάζει το αντανακλαστικό του δραγμού (όταν ακουμπάς το δάκτυλό σου στην παλάμη του, το σφίγγει τόσο σφικτά που μπορείς να το σηκώσεις στον αέρα)
6 εβδομάδων
Τα χέρια είναι συχνά ανοιχτά Χαμογελάει στην μητέρα
Τα μάτια καρφώνονται σε αντικείμενα και ακολουθούν ένα πρόσωπο που κινείται
8 εβδομάδων
Μπρούμυτα: Το κεφάλι είναι στο ίδιο επίπεδο με το σώμα
Πρηνής θέση: Κατά διαστήματα σηκώνει το πηγούνι από το κρεβάτι
Καθιστή θέση: Τραβώντας το για να καθίσει το κεφάλι μένει (πέφτει προς τα πίσω)
Ομιλία: Χαμογελάει και προφέρει φωνήεντα
Μάτια: Προσηλώνει το βλέμμα. Αλλοιθωρίζει. Εστιάζει.
12 εβδομάδων
Μπρούμυτα: Το κεφάλι ψηλά για μεγάλες περιόδους
Πρήνης θέση:Η πύελος ακουμπά στο κρεβάτι, ενώ το βάρος στηρίζεται στα αντιβράχια.
Ελξη στη καθιστή θέση: Ελαφρά υπολείπεται το κεφάλι
Καταργείται το αντανακλαστικό του δραγμού
Κραυγούλες ευχαρίστησης
Προφέρει διάφορα φωνήεντα όταν του μιλήσουν
Κοιτάζει τα χέρια του
Ακολουθεί με το βλέμμα του ένα αντικείμενο που κρέμεται
Κοιτάζει ένα αντικείμενο που του εμφανίζουν στην μέση γραμμή
Γυρνά το κεφάλι του προς έναν ήχο
16 εβδομάδων
Πρηνής: Το κεφάλι και το στήθος δεν ακουμπούν στο κρεβάτι
Σηκώνει το πρόσωπο 90° πάνω από τον κρεββάτι
Τα κάτω άκρα εκτείνονται σε πλήρη έκταση
Καθιστό συγκρατεί σταθερά το κεφάλι του
Συμπλέκει τα χέρια. Απλώνει το χέρι να πιάσει
Ενθουσιάζεται – Γελά δυνατά
Αμεση παρατήρηση ενός αντικειμένου που κρέμεται μπροστά του
20 εβδομάδων
Πρηνής: Το βάρος στηρίζεται στα αντιβράχια
Το κεφάλι δεν υστερεί στην έλξη
Οταν το κρατούν καθισμένο δεν ταλαντεύεται το κεφάλι του
Υπτια: Βάζει τα πόδια στο στόμα
Οταν στέκεται (κρατούμενο) στηρίζει σχεδόν δλο του το βάρος
Πιάνει με την θέληση του Αμφίχειρη προσέγγιση σε αντικείμενα (Πιάνει. με τα 2 χέρια)
Βάζει όλα τα πράγματα στο στόμα
Κάνει- Α-γκου
Χαμογελά στο είδωλό του στον καθρέφτη
24 εβδομάδων
Πρηνής: Στηρίζει το βάρος στα χέρια όχι στα αντιβράχια
Τραβώντας το για να καθήσει, σηκώνει, το κεφάλι του αυθόρμητα
Κάθεται στο καρεκλάκι του στηριγμένο
Γυρίζει από την πρηνή στην ύπτια θέση
Δεν κοιτάζει πια τα χέρια του
Πιάνει τα πόδια του
Πιάνει με την παλάμη
Πιάνει έναν κύβο την φορά
Χαμογελάει και προφέρει φωνήεντα (μιλάει) στο είδωλο του στον καθρέφτη
Τεντώνει τους βραχίονες
28 εβδομάδων
Γυρίζει από την ύπτια στην πρηνή
Αναπηδάει με ευχαρίστηση όταν το κρατάνε όρθιο (χορεύει)
Τρώει μόνο του μπισκότο
Τώρα πιάνει αντίκείμενο με το ένα χέρι (μονόχειρη προσέγγιση αντικειμένων)
Κτυπάει στο τραπέζι κύβο που του προσφέρθηκε
Μασουλάει
Αντιδρά όταν το φωνάζουν με το όνομα του
Συλλαβίζει -«μπαμπαλίζει»
32 εβδομάδων
Στέκεται στιγμιαία χωρίς υποστήριγμα
Μπορεί να στέκεται όταν κρατιέται από κάπου
Απλώνει το χέρι του να πιάσει
Μιμείται ήχους Συνδυάζει συλλαβές νταντά, μπαμπά
36 εβδομάδων
Πρηνής θέση: Προχωρεί πρός τα πίσω
Μπορεί να στριφογυρίζει
Στέκεται όταν κρατιέται από κάπου
Τραβιέται για να σταθεί μόνο του
Χρησιμοποιεί τα δάκτυλά του και τον αντίχειρα για να πιάνει
Συγκρίνει δύο κύβους
40 εβδομάδων
Πρηνής: Παίρνει θέση μπουσουλήματος (στα τέσσερα)
Καθιστό γυρίζει σε πρηνή 9έση και αντιθέτως
Στέκεται όταν κρατιέται
Απόλυτη ισορροπία στην καθιστή θέση
Χρησιμοποιεί τον δείκτη
Αφήνει κάτι με την θέληση του
Κοιτάει πίσω από τις γωνίες
Επαναλαμβάνει κάτι που έκανε τους άλλους να γελάσουν
Κάνει με το χέρι. του αντίο (Bye-bye)
44 εβδομάδων
Πρηνής Ερπει (η κοιλιά δεν ακουμπάει στο κρεββάτι)
Οταν στέκεται μπορεί να σηκώσει το πόδι του
Μπορεί να βάζει και να βγάζει αντικείμενα από κουτιά
Απλώνει το χέρι ή το πόδι στην μητέρα του όταν το ντύνει
Αφήνει αντικείμενα να του πέφτουν επίτηδες
48 εβδομάδων
Πρηνής θέση: Οι πατούσες ακουμπούν ολόκληρες στο κρεβάτι
Καθισμένο προχωρεί με τα οπίσθια
Περπατά δταν κρατιέται
Ενδιαφέρεται για βιβλία με εικόνες
Κουνά το κεφάλι του νεύοντας όχι
Παρακολουθεί το ρυθμό σε παιδικό τραγουδάκι
Λέει μία λέξη με νόημα
12 μηνών
Πρηνής θέση: Αρκουδίζει
Περπατά όταν το κρατούν από το ένα χέρι
Περπατά σέρνοντας τα πόδια του
Σταματάει να φέρνει όλα τα αντικείμενα στο στόμα του
Αρχίζει να ρίχνει ότι αντικείμενο κρατάει
Καταλαβαίνει απλές φράσεις
Λέει 2-3 λέξεις με σημασία
Σταματάνε να τρέχουν τα σάλια του
15 μηνών
Ανεβαινει τη σκάλα με τα τέσσερα Γονατίζει χωρίς να στηρίζεται
Περπατά χωρίς βοήθεια
Φτιάχνει πύργο με 2 κύβους
Πίνει από φλυτζανι Γυρίζει το κουτάλι του στο πιάτο Τρώει μόνο του
Μουτζουρώνει με το μολύβι
Δείχνει αντικείμενο
Μιμείται την μητέρα του
Δείχνει ότι θέλει να πάει στην τουαλέτα
Χρησιμοποιεί δικές του λέξεις Λέει πολλές λέξεις
18 μηνών
Ανεβαίνει και κατεβαίνει τις σκάλες όταν πιάνεται στο κεφαλόσκαλο
Αρχίζει να πηδά
Κάνει πύργο με 3 κύβους
Ρίχνει μπάλα
Μπορεί να βγάλει ένα ρούχο
Σταματά να στριφογυρίζει το κουτάλι του (στο πιάτο)
Υπακούει σε απλές εντολές
Γνωρίζει 2-3 μέρη του σώματος του
Γυρίζει 2-3 σελίδες βιβλίου τη φορά
Διατηρεί το ενδιαφέρον του για ένα πράγμα
2 χρονών
Τρέχει καλά
Ανεβαίνει και κατεβαίνει σκαλιά -ένα σκαλί κάθε φορά
Ανοίγει πόρτες
Ανεβαίνει στα έπιπλα
Βάζει 3 λέξεις μαζί
Μπορεί να μεταχειρίζεται καλά το κουτάλι
Βοηθά όταν το ξεντύνουν
Παρακολουθεί ιστορίες με εικόνες
Κάνει πύργο με 6 κύβους
Μουτζουρώνει κυκλικά
Αντιγράφει ευθεία γραμμή
Διπλώνει ένα χαρτί μία φορά
2 1/2 χρονών
Πηδάει
Κάνει πύργο με 8 κύβους
Ξέρει ολόκληρο το όνομά του
Χρησιμοποιεί την προσωπική
Αντιγράφει: ευθεία γραμμή
Βοηθά στο συμμάζεμα
3 χρονών
Ανεβαίνει σκαλιά σαν μεγάλος
Κάνει ποδήλατο με 3 ρόδες
Στέκεται στιγμιαία στο ένα πόδι
Ξέρει την ηλικία και το φύλο του
Μπορεί να παίζει απλά παιχνίδια
Βοηθά όταν το ντύνουν
Πλένει τα χέρια του
Κάνει πύργο με 9 κύβους και γέφυρα με 3 κύβους
Αντιγράφει
4 χρονών
Χοροπηδάει στο ένα πόδι
Ρίχνει την μπάλα πάνω από το κεφάλι του
Σκαρφαλώνει καλά
Μπορεί να χρησιμοποιεί ψαλίδι για να κόψει
Μπορεί να μετρήσει 4 νομίσματα
Μπορεί να διηγηθεί μία ιστορία
Παίζει με άλλα παιδιά
Πηγαίνει στην τουαλέτα μόνο του
Αντιγράφει γέφυρα από μοντέλο Μιμείται γέφυρα με 5 κύβους
Αντιγράφει + και Ο
Ζωγραφίζει έναν άνθρωπο με 2-4 άλλα μέρη εκτός από το κεφάλι
Δείχνει ποια από 2 γραμμές είναι η πιο μεγάλη
5 χρονών
Αναπηδάει
Γνωρίζει 4 χρώματα
Γνωρίζει να μετράει 10 νομίσματα
Ντύνεται, ξεντύνεται
Ρωτάει για το νόημα των λέξεων
Αντιγράφει τρίγωνο και τετράγωνο
Μπορεί να απαντήσει ποιό από 2 αντικείμενα είναι βαρύτερο
Βασικοί σταθμοί της ψυχοκινητικής εξέλιξης -Οραση και ακοή …
http://www.prolipsi-xanthi.gr
