Στο Γεωγραφικό διαμέρισμα της Θεσσαλίας στα παλιά χρόνια, υπήρχε μια απέραντη λίμνη. Σύμφωνα με την παράδοση ένας μεγάλος σεισμός χώρισε τα βουνά στα δύο και ανάμεσα στον Όλυμπο και τον Κίσσαβο σχηματίστηκε ένα πέρασμα, τα Τέμπη. Τα νερά χύθηκαν στη θάλασσα και η Θεσσαλία έγινε μια πεδιάδα.

Σύμφωνα με τη θεωρία του Γερμανού γεωλόγου Αλ. Φίλιπσον, οι βράχοι των Μετεώρων δημιουργήθηκαν από μια μεγάλη μάζα από ποταμίσιες πέτρες, άμμο και λάσπη που ενώθηκαν για να σχηματίσουν ένα ενιαίο κώνο.

Όταν αργότερα, τα νερά της Θεσσαλικής λίμνης χύθηκαν στο Αιγαίο, αυτός ο ενιαίος όγκος χωρίστηκε εξαιτίας διαβρωτικής δράσης του νερού, των δυνατών ανέμων, των ραγδαίων βροχών και των σεισμικών δονήσεων, σχηματίζοντας λόφους και βράχους σε διάφορα σχήματα και μεγέθη.

Η στερεοποίηση των ποταμίσιων λίθων και της άμμου σε συμπαγείς βράχους, ήταν αποτέλεσμα της διάλυσης των ασβεστολιθικών πετρωμάτων, καθώς και της πίεσης που για πολλές χιλιάδες χρόνια ασκήθηκε στα χαμηλότερα απολιθώματα από τα υψηλότερα.

Η άποψη του Φίλιπσον θεωρείται ολοκληρωμένη επειδή εξηγεί τον βοτσαλωτό χαρακτήρα των βράχων και των λόφων και επειδή οι εξηγήσεις δεν βρίσκονται σε αντίθεση με την παράδοση που αναφέρεται στη θάλασσα της Θεσσαλίας.

Στο Νομό Τρικάλων και σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από τα Τρίκαλα, πάνω από την Καλαμπάκα, υψώνονται περήφανοι και επιβλητικοί οι πέτρινοι βράχοι των ΑΓΙΩΝ ΜΕΤΕΩΡΩΝ, γεμάτοι απολιθωμένα όστρακα, μαρτυρώντας ένα μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο. Στο μετεωρίτικο τοπίο το ύψος των βράχων φτάνει τα 400 μέτρα. Είναι το σημαντικότερο μετά το Άγιο Όρος, μοναστικό συγκρότημα στην Ελλάδα

Στις απάτητες αυτές κορφές, γύρω στο 1100 μΧ., έφτασαν στα Μετέωρα οι πρώτοι Ασκητές.

Σκαρφάλωσαν και φώλιασαν σαν τα πουλιά μέσα στις σπηλιές και στις κουφάλες των βράχων απομονωμένοι αναζητώντας εκεί με προσευχές και νηστείες την ψυχική τους πληρότητα και λύτρωση.

Οι βράχοι βρίσκονται μεταξύ γης και ουρανού. Όσοι είχαν την υπομονή να τους μετρήσουν βρήκαν ότι ξεπερνούν τους χίλιους.

Τον 14ο αιώνα, ο Όσιος Αθανάσιος ο Μετεωρίτης, συγκροτεί το πρώτο οργανωμένο μοναστικό κοινόβιο με κανονισμούς και το οργάνωσε σύμφωνα με το τυπικό των οργανωμένων μονών του Αγίου Όρους.

Ονομάστηκαν Μετέωρα από τον Όσιο Μετεωρίτη Αθανάσιο της Μονής του Μεγάλου Μετεώρου. Έκτοτε πάνω στους Ιερούς Βράχους ήρθαν και εγκαταστάθηκαν Μοναχοί και Μοναχές, οι οποίοι κοπιάζουν μέρα και νύχτα με εργασία, νηστεία, αγρυπνία, όχι μόνο για τη δική τους σωτηρία αλλά και για τη σωτηρία όλων των ανθρώπων με πολύωρες προσευχές και παρακλήσεις.

Ιδρύθηκαν από το 1350 έως το 1500 μΧ. 24 μοναστήρια αλλά με τη φθορά του χρόνου και το πέρασμα των αιώνων οι περισσότερες από τις

Μονές ερημώθηκαν και λιγοστά χαλάσματα υπάρχουν σήμερα. Στις αρχές του 18ου αιώνα αρχίζει η παρακμή του Μετεωρίτικου μοναχισμού, με αποτέλεσμα, τόσο ο αριθμός των Μονών, όσο και των Μοναχών, να μειώνεται αρκετά και οι λίγοι Μοναχοί φροντίζουν για την επιβίωση και ανασυγκρότησή τους.

Από το 1960 και μέχρι σήμερα άρχισαν εργασίες αναστήλωσης και συντήρησης των μνημείων με έξοδα και φροντίδα των μοναχών της Αγιομετεωρίτικης μοναστικής πολιτείας.

Σε συνεργασία με την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων γίνεται αναστήλωση των μοναστηριακών κτιρίων.

Επίσης οι μοναχοί και οι μοναχές με έξοδά τους και με τη φροντίδα τους συντηρούν καλλιτεχνικά χειρόγραφα, φορητές εικόνες και αγιογραφίες, χρυσοκέντητα και ξυλόγλυπτα αντικείμενα, ιερά κειμήλια και σκεύη άφταστης τέχνης, καθοριστικής ιστορικής και εθνικής αξίας.