ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΥΠOΚATAΣTAΣHΣ ΤΟΥ ΟΚΑΝΑ
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Τα Προγράμματα Υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ παρέχουν ολοκληρωμένη θεραπεία σε άτομα εξαρτημένα από τα oπιoειδή. Η ολοκληρωμένη θεραπεία περιλαμβάνει απαραιτήτως αποκατάσταση της σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής δυσλειτουργίας των εξαρτημένων ατόμων.
Αυτό που διαφοροποιεί τα Προγράμματα Υποκατάστασης (ΠΥ), από τα υπόλοιπα θεραπευτικά προγράμματα (στεγνά), είναι η χορήγηση oπιοειδών ουσιών, όπως η Mεθαδόνη και η Boυπρενoρφίνη. Τα φάρμακα αυτά έχουν βοηθήσει πολλές χιλιάδες ανθρώπους σε όλον τον κόσμο να ελέγξουν ή και να διακόψουν την χρήση της ηρωίνης και να βελτιώσουν την κατάσταση της υγείας τους. Αυτό γίνεται με διάφορους τρόπους:
-
Είναι δυνατό να διακόψει κάποιος την χρήση της ηρωίνης και των άλλων oπιoειδών (σιρόπια, παυσίπονα χάπια), χωρίς να εμφανίζεται στερητικό σύνδρομο και χωρίς να βασανίζεται από την ακατανίκητη επιθυμία να κάνει χρήση ηρωίνης.
-
Τα φάρμακα αυτά είναι ελεγμένα και χορηγούνται υπό ιατρική παρακολούθηση. Δεν υπάρχει περίπτωση νοθείας με αδρανείς ή επικίνδυνες ουσίες και μηδενίζεται ο κίνδυνος υπερδοσολογίας (overdose).
-
Είναι αποτελεσματικά όταν τα πίνει κάποιος από το στόμα. Έτσι μειώνoνται οι κίνδυνοι από την ενδοφλέβια ή ενδομυϊκή χρήση της ηρωίνης (αποστήματα, θρομβώσεις, μετάδοση ασθενειών κλπ).
-
Η δράση τους διαρκεί πολλές ώρες. Αρκεί να χορηγηθούν μια φορά την ημέρα, ή και κάθε δύο με τρεις ημέρες, ενώ το αποτέλεσμά τους διαρκεί μέχρι την επόμενη δόση. Έτσι εξαφανίζονται οι διακυμάνσεις (μαστούρες και χαρμάνες) που προκαλεί η ηρωίνη και δεν χρειάζεται να ανησυχεί κανείς για το πώς θα εξασφαλίσει την επόμενη δόση του.
-
Χορηγούνται δωρεάν. Δεν χρειάζεται να καταφεύγει κανείς στην παρανομία για να τις εξασφαλίσει, ενώ δίδεται η ευκαιρία να διακοπούν οι δεσμοί με τον κόσμο των ναρκωτικών.
-
Για όλους αυτούς τους λόγους προσφέρουν σταθερότητα στην ζωή. Έτσι δίνεται η δυνατότητα να εκμεταλλευτεί κανείς τις ευκαιρίες της ζωής, να χαρεί στενότερες και σταθερότερες σχέσεις με το περιβάλλον του, να σκεφτεί καθαρά, να νιώσει συναισθήματα, να εργαστεί και να αξιοποιήσει τα χρήματά του.
Αυτή την στιγμή ο ΟΚΑΝΑ διαθέτει δύο τύπους προγραμμάτων, όπου χορηγούνται η μεθαδόνη και η βουπρενορφίνη:
– Πρόγραμμα Βραχείας Διάρκειας όπου η χορήγηση των φαρμάκων δεν μπορεί να περνά τους 18 μήνες και στοχεύει στην εισαγωγή των εξαρτημένων ατόμων στην θεραπεία, την συστηματική αντιμετώπιση συσσωρευμένων προβλημάτων και την οριστική απεξάρτηση από όλες τις ναρκωτικές ουσίες ( συμπεριλαμβανoμένων της μεθαδόνης και της βουπρενορφίνης).
– Πρόγραμμα Μακράς Διάρκειας, όπου η χορήγηση των φαρμάκων μπορεί να διαρκεί πολλούς μήνες η χρόνια και στοχεύει κυρίως στην μείωση της βλάβης που σχετίζεται με την χρήση των ναρκωτικών, και την βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Η ΜΕθΑΔΟΝΗ
Τι είναι η μεθαδόνη; Η μεθαδόνη ανήκει σε μια κατηγορία φαρμάκων, γνωστή με το όνομα οπιοειδή. Τα φάρμακα αυτά χαρακτηρίζονται από παρόμοια χημική δομή και δράση με την μoρφίvη. Στα οπιοειδή ανήκουν επίσης φυσικά και ημισυνθετικά παράγωγα του οπίου (οπιούχα, όπως η κωδεϊνη, η μορφίνη και η ηρωίνη). Τα οπιοειδή χαρακτηρίζονται ως κατασταλτικά φάρμακα, καθώς επιβραδύνουν τις λειτουργίες του νευρικού συστήματος. Άλλες κατασταλτικές ουσίες είναι το Αλκοόλ, η Κάνναβη και οι Βενζοδιαζεπίνες (όπως το Stedon, το Hipnocedon και το Vulbegal).
Η μεθαδόνη παρασκευάζεται συνθετικά και χρησιμοποιείται στην θεραπεία υποκατάστασης για άτομα εξαρτημένα από την ηρωίνη, ή άλλα οπιοειδή. Η δράση της διαρκεί πολύ περισσότερο από της ηρωίvης. Μία δόση είναι αποτελεσματική για τουλάχιστον 24 ώρες, ενώ η ηρωίνη μπορεί να διαρκεί λίγες μόνο ώρες. Στα Προγράμματα Υποκατάστασης η μεθαδόνη χορηγείται υπό την μορφή πόσιμου -διαλύματος (σιρόπι).
Η ημερήσια δοσολογία κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 60 και 12Omg κατά την αρχική φάση. Η δόση αυτή μπορεί κατόπιν να μειώνεται σταδιακά με αργό ρυθμό, χωρίς τον κίνδυνο εμφάνισης στερητικών φαινομένων.
Τι προσφέρει η μεθαδόνη; Όταν η μεθαδόνη χορηγείται στην κατάλληλη δοσολογία εξαλείφει τα στερητικά συμπτώματα της ηρωίνης και των άλλων οπιοειδών, ενώ μειώνει την επιθυμία που έχει το εξαρτημένο άτομο να κάνει χρήση ηρωίvης.
Πέραν αυτών επαναφέρει στο φυσιολογικό πολλές λειτουργίες του οργανισμού που έχουν διαταραχθεί από την κατάχρηση ουσιών. Έτσι δίνεται η ευκαιρία να βελτιωθεί η σωματική κατάσταση, η ψυχική υγεία, αλλά και οι κοινωνικές λειτουργίες του ατόμου.
Πρέπει όλοι να γνωρίζουμε όμως ότι:
– Η μεθαδόνη δεν αρκεί για να αλλάξει η ζωή ενός ατόμου εξαρτημένου στα ναρκωτικά. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητες η επαγγελματική συμβουλευτική, η ιατρική παρακολούθηση και η ψυχοκοινωνική στήριξη που προσφέρουν τα Θεραπευτικά Προγράμματα Υποκατάστασης.
– Η μεθαδόνη δεν προκαλεί αισθήματα ευφορίας (μαστούρα, high).
– Η μεθαδόνη, όπως και η ηρωίνη, είναι ένα ισχυρό φάρμακο και μπορεί να
γίνει πολύ επικίνδυνη αν δεν χρησιμοποιηθεί σωστά.
– Όσο διάστημα κάποιος χρησιμοποιεί μεθαδόνη διατηρεί την σωματική του
εξάρτηση στα οπιοειδή.
– Όπως συμβαίνει με κάθε φάρμακο, έτσι και με τη μεθαδόνη μπορεί να υπάρχουν παρενέργειες.
– Η πιθανότητα βλαπτικής επίδρασης και υπερδοσολογίας αυξάνεται όταν μαζί με την μεθαδόνη γίνεται χρήση κατασταλτικών ουσιών, όπως είναι το αλκοόλ και τα υπνωτικά χάπια (Vulbegal, Hipnocedon).
Η ΒΟYΠPΕΝΟΡΦΙΝΗ
Τι είναι η Βουπρενορφίνη; Η βουπρενορφίνη είναι και αυτή ένα οπιοειδές φάρμακο, όπως και η μεθαδόνη. Χρησιμοποιείται στην θεραπευτική αντιμετώπιση της εξάρτησης από ηρωίνη. Έχει αποδειχθεί η αποτελεσματικότητά της τόσο στην θεραπεία υποκατάστασης της ηρωίνης, όσο και στην σωματική αποτοξίνωση από την ηρωίνη, αλλά και την μεθαδόνη. Η βουπρενορφίνη, όπως και πολλά άλλα οπιοειδή, έχει χρησιμοποιηθεί και ως ισχυρό αναλγητικό.
Στα Προγράμματα Υποκατάστασης η βουπρενορφίνη χορηγείται υπό την μορφή υπογλώσσιας ταμπλέτας. Πρόκειται για μια μορφή χαπιού που δεν πρέπει να το καταπίνουμε ή να το μασούμε, αλλά το αφήνoυμε να λιώσει στο στόμα (χρειάζονται 15-30 λεπτά). Η δράση της αρχίζει μετά από 30 περίπoυ λεπτά και διαρκεί, ανάλογα με την δόση, έως και τρεις ημέρες. Η ημερήσια δοσολογία κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 4 και 32mg.
Τι προσφέρει η Βουπρενορφίνη; Όταν η βουπρενορφίνη χορηγείται στην κατάλληλη δοσολογία εξαλείφει τα στερητικά συμπτώματα της ηρωίνης και των άλλων οπιοειδών, ενώ μειώνει την επιθυμία που έχει το εξαρτημένο άτομο να κάνει χρήση ηρωίνης. Έχει δηλαδή όμοια αποτελέσματα με την μεθαδόνη.
Επιπλέον αυτών, η βουπρενορφίνη παρουσιάζει και κάποια πλεονεκτήματα σε σχέση με την μεθαδόνη, όπως:
– Ανταγωνίζεται την δράση της ηρωίνης. Όταν κάποιος χρησιμοποιήσει ηρωίνη δεν θα νιώσει το ευφοριακό της αποτέλεσμα. Έτσι, με την βουπρενορφίνη καταπολεμάται ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους γίνεται η χρήση της ηρωίνης.
– Έχει μεγαλύτερη διάρκεια δράσης, όχι μόνο από την ηρωίνη, αλλά και από την μεθαδόνη. Συγκεκριμένα, στην κατάλληλη δόση, μπορεί να είναι αποτελεσματική για έως και 72 ώρες. Έτσι δεν είναι απαραίτητη η καθημερινή προσέλευση στο Πρόγραμμα. Η χορήγηση μπορεί να γίνεται τρεις φορές την εβδομάδα και τα Σαββατοκύριακα είναι ελεύθερα.
– Αν χρησιμοποιεί κάποιος μόνο βουπρενορφίνη, είναι απίθανο να εμφανίσει υπερδοσολογία (overdose), ακόμη και αν λάβει αρκετά μεγάλη δόση.
– Εμφανίζει πολύ λιγότερα στερητικά συμπτώματα από την μεθαδόνη και για τον λόγο αυτό είναι ευκολότερο να αποτοξινωθεί κανείς από αυτήν. Για τον ίδιο λόγο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για όποιους δυσκολεύονται να αποτοξινωθούν από την μεθαδόνη.
Πρέπει όλοι να γνωρίζoυμε όμως ότι:
– Η βουπρενορφίνη δεν αρκεί για να αλλάξει η ζωή ενός ατόμου εξαρτημένου στα ναρκωτικά. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητες η επαγγελματική συμβουλευτική, η ιατρική παρακολούθηση και η ψυχοκοινωνική στήριξη που προσφέρουν τα ΠΟΥ.
– Η βουπρενορφίνη δεν προκαλεί αισθήματα ευφορίας (μαστούρα, high).
– Όσο διάστημα κάποιος χρησιμοποιεί βoυπρενoρφίνη διατηρεί την σωματική του εξάρτηση στα οπιοειδή.
– Όπως συμβαίνει με κάθε φάρμακo, έτσι και με τη βουπρενορφίνη μπορεί να υπάρχουν παρενέργειες.
– Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μην γίνεται χρήση κατασταλτικών ουσιών, όπως είναι το αλκοόλ και τα υπνωτικά χάπια (Vulbegal, Hipnocedon), μαζί με βoυπρενoρφίνη. Τέτοια χρήση μπορεί να οδηγήσει σε υπερδοσολογία (overdose).
– Όταν χρησιμοποιεί κανείς την βουπρενορφίνη μαζί με ηρωίνη, μεθαδόνη, ή άλλα οπιοειδή, μπορεί να προκαλέσει στερητικά συμπτώματα.
