Κοκαΐνη: το επικίνδυνο ναρκωτικό της μόδας
Συγγραφέας Ιωάννης Τούντας Γράφτηκε στις ,
Με βάση τη φαρμακολογική τους δράση, τα ναρκωτικά θα μπορούσαν να ταξινομηθούν σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες:
**Στα ψευδαισθησιογόνα ή παραισθησιογόνα (χασίς, μαριχουάνα, LSD, κ.ά.).
** Στα κατασταλτικά του κεντρικού νευρικού συστήματος (ηρεμιστικά και υπνωτικά χάπια, κ.ά.)
** Στα διεγερτικά του κεντρικού νευρικού συστήματος (κοκαΐνη, αμφεταμίνη, κ.ά.)
** Στα οπιούχα (όπιο, ηρωίνη, μορφίνη, κ.ά.)
Η κοκαΐνη παρασκευάζεται από τα φύλλα της κόκας, θάμνου ο οποίος φύεται κυρίως στη Νότια Αμερική και κυκλοφορεί με τη μορφή λευκής σκόνης που συνήθως εισπνέεται από τη μύτη. Η κοκαΐνη αποτελεί ισχυρό διεγερτικό και προκαλεί έντονα αισθήματα πνευματικής και φυσικής ευεξίας. Καθώς οι επιδράσεις αυτές είναι πολύ σύντομες (δεν ξεπερνούν τα 30-60 λεπτά), η δόση πρέπει να επαναλαμβάνεται συχνά. Η κοκαΐνη οδηγεί πολύ εύκολα στον εθισμό. Ο εθισμός που προκαλεί η κοκαΐνη είναι χαρακτηριστικός ψυχικής και όχι σωματικής εξάρτησης. Τα στερητικά συμπτώματα δεν είναι τόσο βαριά όσο το στερητικό σύνδρομο των οπιοειδών, αλλά περιλαμβάνουν μία έντονα αρνητική διάθεση που μπορεί να οδηγήσει σε νέα δόση ή σε λήψη άλλης ουσίας.
Η ισχυρή δράση της κοκαΐνης προκαλεί σημαντικές διαταραχές στον ανθρώπινο οργανισμό. Η εισπνοή της από τη μύτη προκαλεί ερεθισμό του ρινικού βλεννογόνου, ανοσμία και βλάβες του ρινικού διαφράγματος, που μπορεί να οδηγήσουν στη νέκρωσή του και τη διάτρησή του. Προκαλεί, επίσης, κεφαλαλγίες, διαταραχές ύπνου, πείνα, δίψα, αύξηση της αρτηριακής πίεσης, ταχυκαρδία και σπασμό των αγγείων, ο οποίος μπορεί να προκαλέσει ισχαιμικό επεισόδιο στην καρδιά και στον εγκέφαλο. Οι επιδράσεις αυτές οφείλονται στην ενεργοποίηση του συμπαθητικού συστήματος, η οποία προκαλείται από την αναστολή της επαναπρόσληψης των νευροδιαβιβαστών νορεπινεφρίνης και ντοπαμίνης που αθροίζονται στην προσυναπτική πλευρά των υποδοχέων. Η διέγερση του συμπαθητικού μπορεί, επίσης, να προκαλέσει μυδρίαση, υπεργλυκαιμία και υπερθερμία.
Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για την εμφάνιση νευρολογικού συνδρόμου στους μακροχρόνιους χρήστες κοκαΐνης. Άτομα που παρουσιάζουν εξάρτηση από την κοκαΐνη έχουν μειωμένες αποδόσεις στις κινητικές δοκιμασίες και μειωμένους χρόνους αντίδρασης σε σχέση με μη εθισμένα άτομα. Επίσης, κλινικές μελέτες έχουν διαπιστώσει νευρολογικές και ψυχιατρικές διαταραχές, όπως και εκφυλισμό των νευρώνων που σχετίζονται με τη χρόνια χρήση κοκαΐνης και άλλων διεγερτικών ουσιών. Τέτοιες βλάβες είναι η εγκεφαλική ισχαιμία, οι εγκεφαλικές αιμορραγίες, η οπτική νευροπάθεια, η εγκεφαλική ατροφία, διάφορες γνωστικές βλάβες και διαταραχές της διάθεσης και της κινητικότητας. Οι γνωστικές διαταραχές μπορεί να αφορούν διαταραχές στα κίνητρα και στη συμπεριφορά, ελλείμματα στην προσοχή, συναισθηματική αστάθεια, παρορμητισμό, επιθετικότητα, κατάθλιψη, ανηδονία και μόνιμες κινητικές διαταραχές. Οι παραπάνω νευρολογικές και ψυχιατρικές διαταραχές μπορεί να οδηγήσουν σε υποτροπή, ακόμα και μετά από αρκετά χρόνια αποχής.
Το crack και το rock είναι παρασκευάσματα συνθετικής κοκαΐνης και η χαμηλή τιμή τους τα κάνει ιδιαίτερα προσιτά. Η χρήση crack άρχισε να εξαπλώνεται στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1980, ενώ στην Ευρώπη, αν και δεν είναι διαδομένη ουσία, οι σχετικές εκθέσεις δείχνουν ότι η χρήση μπορεί να αυξάνεται, ιδιαίτερα στο Λονδίνο και το Δουβλίνο. Το crack καπνίζεται είτε με ειδική πίπα, είτε αναμειγμένο με καπνό ή μαριχουάνα. Η δράση του είναι όμοια με της κοκαΐνης και εμφανίζει τις ίδιες ανεπιθύμητες παρενέργειες. Ομως, είναι πολύ πιο επικίνδυνο, γιατί δρα άμεσα και οδηγεί πιο εύκολα στον εθισμό.
