Η παραμελημένη καρδιά του Έλληνα (Μέρος 1ο)
Συγγραφέας Γεώργιος Σαράτσης Γράφτηκε στις ,
Η σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα θα μπορούσε εύκολα να οριστεί ως το σύνολο των καθημερινών συνηθειών των Ελλήνων συναρτήσει των απρόοπτων γεγονότων που εμφανίζονται κάθε τόσο στην ροή της ζωής τους. Ωστόσο, όποια κι αν είναι η σχέση του μέσου Έλληνα με την καθημερινότητά του, ένα είναι σίγουρο, ότι επιδρά άμεσα στην υγεία και την ποιότητα ζωής του.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, ο μεγάλος «χαμένος» αυτής της σχέσης είναι το ζωτικότερο όργανο του σώματός μας: η καρδιά. Μία σχέση ζωής και θανάτου, η οποία -όπως διαπιστώθηκε- ξεκινά μέσα στα πρώτα δέκα χρόνια της ζωής και εξελίσσεται σιωπηρά για δεκαετίες!
Ο Έλληνας, όπως καταδεικνύουν πορίσματα τελευταίων ερευνών, έχει την πιο “παραμελημένη” καρδιά, αφού τα καρδιακά νοσήματα ευθύνονται για τους 4 στους 10 θανάτους ετησίως. Μάλιστα, αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου σε ποσοστό 54% για τις γυναίκες και 43% για τους άνδρες, καταγράφοντας περισσότερα από 35 με 40 χιλιάδες οξύτατα κρούσματα καρδιακών και εγκεφαλικών επεισοδίων. Με λίγα λόγια, το 70% των αιφνίδιων θανάτων σε νέους κάτω των 34 ετών, οφείλεται σε καρδιακά αίτια.
Ποιες όμως είναι οι αιτίες που στρέφονται αντιμέτωπες με την υγεία της καρδιάς μας και κατά πόσο μπορούμε να ελέγξουμε την κατάσταση; Μία σειρά ερευνών κατάφεραν να διακρίνουν δύο ομάδες παραγόντων που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με καρδιακά νοσήματα. Η πρώτη ομάδα παραγόντων περιλαμβάνει την κληρονομικότητα, το φύλο και την ηλικία του ατόμου, στοιχεία στα οποία δύσκολα μπορεί να γίνει οποιαδήποτε παρέμβαση. Ωστόσο, τα αίτια της δεύτερης ομάδας παραγόντων μπορούν να ελεγχθούν και να αποφευχθούν σημαντικά από το άτομο, διασφαλίζοντας την καρδιαγγειακή του ακεραιότητα. Τα σοβαρότερα από αυτά είναι:
– Μη ισορροπημένη διατροφή. Σε πολλές περιπτώσεις, οι κακές διατροφικές συνήθειες αποτελούν την κύρια αιτία προβλημάτων στον ανθρώπινο οργανισμό. Λουκούλλεια γεύματα, πλούσια σε υδατάνθρακες και λίπη είναι συνήθως η πρώτη αιτία αθηρωμάτωσης καρδιακών αρτηριών και αγγείων.
– Υψηλή χοληστερόλη (LDL) και τριγλυκερίδια στον ορό του αίματος. Όχι μόνο η κληρονομικότητα, αλλά και η κακές διατροφικές συνήθειες αποτελούν βασική αιτία εμφάνισης χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων. Έχει διαπιστωθεί ότι το 43% περίπου του πληθυσμού πάσχει από υπερχοληστεριναιμία.
– Παχυσαρκία. Η Ελλάδα, θεωρείται πλέον «επίσημα» -από τις αρχές του 2010- ως η χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό παχύσαρκων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κρατώντας δραματικά πρωτεία οι αναπτυξιακές ηλικίες. Σήμερα γνωρίζουμε ότι όσο το βάρος του σώματος αυξάνει, αυξάνει κατά 20% και ο κίνδυνος εμφάνισης εμφράγματος.
– Διαβήτης τύπου II. Είναι σοβαρή χρόνια νόσος που σχετίζεται άμεσα με την κακή διατροφή και την παχυσαρκία. Μπορεί να επιφέρει σημαντικά προβλήματα, όπως τύφλωση, νεφρική ανεπάρκεια ή ακρωτηριασμό.
– Υπέρταση. Άλλη μία νόσος που κατακτά όλο και περισσότερο τις μικρότερες ηλικίες. Υπολογίζεται ότι το 20% περίπου των ενηλίκων πάσχει από υπέρταση.
– Στρες. Δίπλα από την άνεση και την υλική ικανοποίηση της σύγχρονης ζωής ακολουθεί παρά πόδας άφθονο παθολογικό στρες. Ιδιαίτερα τις πρωινές ώρες, έχει καταγραφεί αύξηση των καρδιακών προσβολών κατά 40%, εξαιτίας της έκκρισης αδρεναλίνης και ορισμένων ορμονών του στρες, αυξάνοντας την αρτηριακή πίεση. Ωστόσο, έχει διαπιστωθεί ότι η μείωση του στρες συμβάλει στην πρόληψη και αποφυγή στεφανιαίας νόσου.
– Κάπνισμα. Παρατηρήθηκε ότι, το 80% των θανάτων σε άτομα κάτω των 45 ετών οφείλεται σε έμφραγμα του μυοκαρδίου. Η συμβολή του καπνίσματος στην εμφάνιση εμφράγματος θεωρείται αδιαμφισβήτητα σοβαρή. Παρόλα αυτά, ο κίνδυνος ελαττώνεται με την διακοπή του καπνίσματος και σχεδόν εξαλείφεται μετά από 2-3 χρόνια.
– Καθιστική ζωή. Η Ελλάδα θα μπορούσε να θεωρηθεί ο παράδεισος του ευδαιμονισμού και της σωματικής αδράνειας. Οι Έλληνες ξοδεύουν ετησίως περισσότερα από 130.000.000€ για στιγμιαίο καφέ και περίπου 9.000.000€ για καπουτσίνο, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία για το 2009 (πηγή: Nelsen Market Track). Είναι φανερό ότι, «θυσιάζονται» περισσότερα χρήματα στον βωμό της απόλαυσης, παρά για την υγεία.
Πόσο ενήμεροι είμαστε όμως για όλα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω; Παρόλο που δεν έχουμε ξεκάθαρα στοιχεία για την χώρα μας, πορίσματα ερευνών που πραγματοποιήθηκαν στις ΗΠΑ, καταδεικνύουν ότι μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό γνωρίζει για τις παθήσεις του μυοκαρδίου. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι, μόνο το 25% όσων ρωτήθηκαν γνώριζαν για μία από τις συχνότερες παθήσεις της καρδιάς, την περιφερειακή αρτηριακή πάθηση (PAD), στην οποία οι αρτηρίες των σκελών υφίστανται στένωση από λιπούχες αποθέσεις, μειώνοντας την ροή του αίματος στα μέλη.
Ο καρδιακός μυς είναι ένα όργανο που εργάζεται ακατάπαυστα για να μας διατηρεί στη ζωή. Υπολογίζεται ότι εκτελεί περισσότερες από 100.000 συστολές ανά 24ωρο. Δεν χρειάζεται, λοιπόν, και την δική μας βοήθεια και υποστήριξη σε αυτό το δύσκολο έργο της;
