Μοριακή διαγνωστική
Συγγραφέας Θάνος Δεμίρης Γράφτηκε στις ,
Σύμφωνα με τη σύγχρονη ιατρική φιλοσοφία, η έγκαιρη και σωστή διάγνωση, όπως και η πρόληψη είναι το παν.
Σε σημείο μάλιστα που να μιλάμε για Εξατομικευμένη Ιατρική, δηλαδή πρόληψη και φροντίδα σε προσωπικό επίπεδο. Ο ρόλος της τεχνολογίας είναι κρίσιμος για τον σχεδιασμό καινοτόμων ιατρικών συσκευών και για την ανάπτυξη νέων διαγνωστικών μεθόδων.
Στην περίπτωση του νέου, ελληνικής καταγωγής, ολοκληρωμένου (All-in-One) συστήματος ελέγχου για γενετικές αναλύσεις και μοριακή διαγνωστική, η σχεδίαση, ανάπτυξη και κατασκευή σε μορφή λειτουργικού πρωτοτύπου ανήκει στη νεόκοπη (ιδρύθηκε μόλις το 2006) εταιρεία Micro2Gen, που εδρεύει στο Τεχνολογικό Πάρκο «Λεύκιππος» του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος». Απασχολεί μόνιμα οκτώ γενετιστές, μηχανολόγους, φυσικούς, μηχανικούς ηλεκτρονικούς…
Το εργαστήριο, που ώς τώρα απαιτούσε τρία ογκώδη μηχανήματα, «χώρεσε» σε μια ψηφίδα (τσιπ, όπως είναι ο αγγλικός όρος) με διαστάσεις μονάχα λίγων εκατοστών. Επιπλέον, αναπτύχθηκαν ανάλογοι «αναγνώστες», επίσης μικρά σε διαστάσεις μηχανήματα και κατάλληλο λογισμικό για τη διαχείριση των διαδικασιών και των μετρήσεων στο τσιπ, που οδηγούν στην εξαγωγή των αποτελεσμάτων του ελέγχου.
Οπως μας εξήγησε ο υπεύθυνος Ερευνας & Ανάπτυξης, δρ Θάνος Δεμίρης, το σύστημα καλύπτει το σύνολο της διαδικασίας εξέτασης, από την αιμοληψία (μια σταγόνα αρκεί, σε αντίθεση με τα 10-20 ml, που απαιτούνται σήμερα) ώς το τελικό αποτέλεσμα, το οποίο θα δείξει αν ο εξεταζόμενος έχει ή δεν έχει κάποια γενετική ασθένεια. Η σταγόνα τοποθετείται στην είσοδο του τσιπ, το οποίο περιέχει τα ανάλογα για κάθε έλεγχο αντιδραστήρια, και το μείγμα καταλήγει στους αισθητήρες (στις πιλοτικές μονάδες είναι ηλεκτροχημικοί από το πανεπιστήμιο Rovira i Virgili της Ταραγκόνα, ενώ έχουν επίσης δοκιμαστεί χωρητικοί αισθητήρες από το «Δημόκριτο» και οπτικές μικροσυστοιχίες), πριν βγουν -έπειτα από πολλαπλές επαληθεύσεις- τα αποτελέσματα.
Η διαδικασία ολοκληρώνεται σύντομα, με εντελώς αυτοματοποιημένο τρόπο. Το κόστος, η πολυπλοκότητα και ο χρόνος επεξεργασίας μειώνονται, ενώ, αντίθετα, η ακρίβεια της μέτρησης αυξάνει. «Υπάρχουν ανάλογα συστήματα στο ιατρικό εμπόριο, αλλά όχι σε μια μονάδα, και μάλιστα μικρού όγκου. Το δικό μας είναι το πρώτο, ενώ προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται κι άλλες ερευνητικές ομάδες στην Ευρώπη και την Αμερική. Είμαστε αρκετά κοντά στο να βγούμε πρώτοι στην αγορά, αλλά αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες», τονίζει ο ο κ. Δεμίρης.
Οι επιστήμονες της Micro2Gen έχουν εστιάσει την προσοχή τους και στον τρόπο διαχείρισης των διαδικασιών στο μικρορροϊκό τσιπ μιας χρήσης, κατοχυρώνοντάς τον με σχετική πατέντα: στο σύστημά τους πρυτανεύει η απλότητα σε αντίθεση με το πλήθος των βαλβίδων, αντλιών και πολύπλοκων ηλεκτρονικών που περιλαμβάνουν σήμερα τα όργανα-ντουλάπες. Η συρρίκνωση έχει, φυσικά, τεράστιο αντίκτυπο στο κόστος του μηχανήματος, το οποίο είναι ώς και 10 φορές μικρότερο εκείνου των αντίστοιχων εργαστηριακών-από τις 100.000 ευρώ πέφτουμε στα μόλις 10.000 ευρώ.
Τι ακριβώς μπορεί να ανιχνεύσει το σύστημα; Περισσότερες από 1.500 ασθένειες, με βιοτσίπ που περιέχουν αντίστοιχα αντιδραστήρια, ενώ η δυνατότητα ελέγχου μπορεί να επεκταθεί σε βακτήρια, ιούς κ.λπ. Κι αν σήμερα με τη μέθοδο των καλλιεργειών απαιτούνται ώρες ή μέρες για τα αποτελέσματα, στο μέλλον λίγα λεπτά θα αρκούν, με κόστος κάποιες δεκάδες ευρώ, αντί των εκατοντάδων που κοστίζουν σήμερα οι εξετάσεις. Ηδη ο (πιλοτικός) έλεγχος της δυσανεξίας στη γλουτένη, για τον οποίο βρίσκονται κοντά στην εμπορική αξιοποίηση, ολοκληρώνεται από το νέο σύστημά τους σε μόλις μισή ώρα, ενώ με τις συμβατικές μεθόδους ξεπερνάει τις δύο ώρες!
Αρχικά, το σύστημα, με μέγεθος περίπου ενός μεγάλου εκτυπωτή, δεν προορίζεται για το ευρύ κοινό αλλά για τα εργαστήρια γενετικών ελέγχων. Στόχος είναι να μικρύνει ακόμα περισσότερο -να γίνει, π.χ. ένας κύβος 30x30x30 εκ. πάνω στο γραφείο του γιατρού κι αργότερα, με τη χρήση νέων μηχανισμών, να βγει ακόμα και σε φορητή έκδοση.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα της εταιρείας και ποιες οι προοπτικές για το μέλλον, ρωτήσαμε τον επιστημονικό σύμβουλο της Micro2Gen, αναπλ. καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Σπύρο Μπλιώνα: «Συνεχίζουμε με τη βοήθεια βιολόγων διεξοδικούς ελέγχους των πρωτοτύπων μας» μας είπε. «Τους επόμενους μήνες, τρία από αυτά θα “εξαχθούν” στη Γερμανία, την Ισπανία και τη Σλοβενία για έλεγχο της λειτουργίας τους στην πράξη κι αν όλα πάνε καλά, θα ξεκινήσουμε τις ετοιμασίες για βιομηχανοποίηση, με στόχο να υπάρξει το πρώτο προϊόν σε δύο χρόνια και ολοκληρωμένο σύστημα στην πενταετία. Παράλληλα, εξετάζουμε την αξιοποίηση του ίδιου συστήματος και σε ελέγχους τροφίμων, χωρίς να αποκλείουμε την επέκταση σε ζώα και ψάρια».
Πηγή : enet.gr
