Υπέρ της αποποινικοποίησης της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
“Μεγάλη πρόοδος”
Αθήνα – Θετικά υποδέχονται οι εμπλεκόμενοι φορείς και η κοινότητα των χρηστών εξαρτησιογόνων ουσιών τα όσα προβλέπει το σχέδιο νόμου για τα ναρκωτικά, που παρουσίασε στις αρχές Αυγούστου ο υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μιλτιάδης Παπαϊωάννου.
Μεταξύ άλλων, το νομοσχέδιο προβλέπει την αποποινικοποίηση της ιδιωτικής χρήσης ναρκωτικών, τον εξορθολογισμό των ποινών, για διακίνηση ναρκωτικών ουσιών και την κατοχύρωση του δικαιώματος στη θεραπεία.
Αν και από πολλούς το νομοσχέδιο θεωρήθηκε τολμηρό -ακόμα και επαναστατικό- εκπρόσωποι των θεραπευτικών προγραμμάτων καλωσόρισαν την αποποινικοποίηση, καθώς θεωρούν ότι είναι αποτελεσματικότερο μέτρο, σε σύγκριση με τον εγκλεισμό και η ξεκάθαρη, κλιμακωτή νομική αντιμετώπιση φαίνεται να πείθει για την καλύτερη απόδοση στην μάχη κατά των ναρκωτικών.
«Το περιμέναμε εδώ και αρκετό καιρό, λόγω και της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής που συστάθηκε. Αποτελεί μεγάλη πρόοδο και το βλέπουμε πολύ θετικά. Πλέον οι χρήστες θεωρούνται ασθενείς, ενώ η εξάρτηση είναι υποχρεωτικό ελαφρυντικό. Η θεραπεία αφορά όλα τα εγκλήματα και προβλέπεται υποχρεωτική εξέταση για εξάρτηση, πλην πολύ σοβαρών περιπτώσεων. Το δικαίωμα στην θεραπεία είναι βασικότατος πυλώνας κοινωνικής δικαιοσύνης σε όλες τις προοδευτικές κοινωνίες», υπογραμμίζει η διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ), Μαρίνα Τερζίδου.
«Η αποποινικοποίηση ελαφρών ναρκωτικών έχει ήδη προβλεφθεί σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Υπάρχει προφανώς και ένα κίνητρο οικονομικού εξορθολογισμού, αν λάβετε υπόψη ότι οι χρήστες σε θεραπεία κοστίζουν σε χρήματα, το ένα δέκατο των χρηστών στον δρόμο», συμπληρώνει η διευθύντρια του ΕΚΤΕΠΝ.
«Ο νόμος δεν νομίζω να έχει αναδρομική ισχύ. Το σημαντικότερο πάντως είναι να ξεκαθαριστεί εάν θα προβλέπεται η εισαγωγή μεθαδόνης στις φυλακές, αυτή είναι μία κρίσιμη παράμετρος», καταλήγει η κ.Τερζίδου.
«Η συμμετοχή σε πρόγραμμα απεξάρτησης, αντί της φυλάκισης, απομακρύνει τον χρήστη, τόσο από τον κόσμο της χρήσης, όσο και από αυτόν του εγκλήματος. Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία του ΟΗΕ, το κόστος φυλάκισης ενός χρήστη είναι πολλαπλάσιο από το κόστος της συμμετοχής τους σε ένα πρόγραμμα απεξάρτησης, ακόμα και διαμονής. Με αυτή την έννοια η προβλεπόμενη δραστική μείωση των ποινών ακόμα και για αυτούς που κάνουν χρήση των “λεγόμενων” σκληρών ναρκωτικών με την προοπτική της απεξάρτησης και της κοινωνικής του ένταξης είναι σε θετική κατεύθυνση», δηλώνει διευθυντής του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ), Χαράλαμπος Πουλόπουλος.
«Φαίνεται λοιπόν, σύμφωνα με ό,τι έχει γίνει μέχρι τώρα γνωστό, ότι το νέο νομοσχέδιο για τα ναρκωτικά αναγνωρίζει πως η θέση των εξαρτημένων είναι στην κοινωνία και όχι στη φυλακή. Προς αυτή την κατεύθυνση είναι σημαντικές οι προβλέψεις για αναλογικότητα στις ποινές, ώστε να είναι αυστηρή η αντιμετώπιση των μεγαλο-διακινητών και ευνοϊκότερη αυτή των εξαρτημένων που διαπράττουν μικρο-αδικήματα και η θέσπιση ενός πιο έγκυρου τρόπου πιστοποίησης της εξάρτησης ενώπιον του δικαστηρίου. Το πρώτο βήμα έχει γίνει και είναι προς τη σωστή κατεύθυνση», συμπληρώνει ο κ.Πουλόπουλος.
«Είναι ένα σημαντικό βήμα που καθυστέρησε, αλλά επιτέλους γίνεται. Πλέον αποποινικοποιείται ο χρήστης με στοιχεία μικρο-παραβατικότητας που συνοδεύεται και από εξάρτηση. Χαρακτηρίζοντάς τον χρήστη ασθενή και όχι εγκληματία, κλείνει και το παράθυρο οι διακινητές να επικαλούνται παράλληλη χρήση για να τύχουν ευνοϊκότερης μεταχείρισης. Το νομοσχέδιο θα βοηθήσει και στην αποσυμφόρηση των φυλακών, όπου το 40% των τροφίμων κρατείται για παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών», εξηγεί η πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ, Μένη Μαλλιώρη.
Θετικά βλέπουν τις αλλαγές και αρκετά μέλη της ευρύτερης κοινότητας των χρηστών ναρκωτικών ουσιών. «Το νομοσχέδιο κινείται σαφέστατα προς την σωστή κατεύθυνση. Πιστεύω ότι είναι η καλύτερη δουλειά που έχει κάνει μέχρι σήμερα υπουργός. Οι ουσίες πρέπει να είναι ελεύθερες, διότι έτσι εξαλείφεται το κίνητρο του εμπορίου, του παραεμπορίου και των κυκλωμάτων», υποστηρίζει το μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του συλλόγου θεραπευόμενων ΟΚΑΝΑ, Γιώργος Ζαρκωτός.
Αρκετά μέλη του συλλόγου θεραπευόμενων, που σήμερα αριθμεί 600 ασθενείς, μέσα στα προγράμματα του Οργανισμού Καταπολέμησης Ναρκωτικών, μοιράζονται την ίδια άποψη.
«Μπαινοβγαίνω στις φυλακές 20 χρόνια τώρα. Έκανα τα πάντα για να εξασφαλίζω την δόση μου. Ενώ κατά βάση ήμουν ασθενής με αντιμετώπιζαν σαν εγκληματία. Μετά από 13 χρόνια αναμονή στη λίστα για χορήγηση μεθαδόνης και 20 χρόνια που μπαινοβγαίνω στις φυλακές, επιτέλους κάτι κινείται», λέει ο Μιχάλης, που έχει πλέον ενταθεί στο πρόγραμμα του ΟΚΑΝΑ, έχει φύγει από τα πεζοδρόμια και ζει κανονικά την ζωή του και προσθέτει ότι «σε συνδυασμό με την χορήγηση μεθαδόνης περιφερειακά από τα νοσοκομεία, πιστεύω πως είναι καλή πρωτοβουλία. Δεν γίνεται να βλέπουμε τους μικρούς χρήστες να κυλιούνται στα πεζοδρόμια και στις φυλακές».
Ο Παναγιώτης, 20 χρόνια χρήστης και στην λίστα αναμονής του ΟΚΑΝΑ τα τελευταία 7 χρόνια, λέει ότι «είμαι εντελώς σύμφωνος. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί η κατάσταση. Το παράνομο εξάπτει την περιέργεια και κινεί ιδίως τα νέα παιδιά προς τη λάθος κατεύθυνση». Προσθέτει ακόμα ότι «σκεφτείτε το αλκοόλ σε εποχές ποτοαπογόρευσης, έχει απλά το αντίθετο αποτέλεσμα. Από εκεί και πέρα, άμα μπεις στα κυκλώματα της παρανομίας θα σε βρει ο έμπορος, δεν χρειάζεται περαιτέρω προσπάθεια. Μετά αρχίζει ο φαύλος κύκλος της φυλακής, όπου η χρήση συνεχίζεται βέβαια».
ΕΕ: Εναλλακτικές θεραπείες
Σύμφωνα πάντως με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης, τα τελευταία εφτά χρόνια, περίπου το 40% των φυλακισμένων στην Ελλάδα βρίσκονται έγκλειστοι για παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών. Το ποσοστό αυτό για το 2010 ανήλθε στο 38% του συνόλου των φυλακισμένων της χώρας, δηλαδή 4.345 τρόφιμοι. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με βάση τα στοιχεία της αρμόδιας Διεύθυνσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην ΕΕ των 27 κρατών-μελών οι χρήστες κάνναβης αγγίζουν τον εντυπωσιακό αριθμό των 70 εκατομμυρίων.
Και ενώ η εθνική πολιτική αντιμετώπισης της μάστιγας των ναρκωτικών διαφέρει από κράτος σε κράτος, τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Εξάρτησης από Ναρκωτικές Ουσίες (EMCDDA) και του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι ενδεικτικά της κοινής ευρωπαϊκής κατεύθυνσης που φαίνεται να ακολουθείται.
Η κυρίαρχη τάση στην Ευρώπη των 27 είναι η διάθεση εναλλακτικών θεραπειών και μέτρων, πέραν της ποινικής δίωξης, για περιπτώσεις χρήσης ή κατοχής μικρών ποσοτήτων κάνναβης για προσωπική χρήση και χωρίς επιβαρυντικές προεκτάσεις. Πρόστιμα, προειδοποιήσεις, εξαιρέσεις, δοκιμασίες και συμβουλευτική είναι μέθοδοι που προτιμώνται στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες. Σε αυτό το πλαίσιο, η κάνναβη συνήθως εμπίπτει σε ειδικό, ελαφρυντικό καθεστώς.
Κάνναβη: Παράνομη μεν, αλλά…
Στο Βέλγιο , η κατοχή κάνναβης για προσωπική χρήση απαγορεύεται, αλλά αντιμετωπίζεται με μία αστυνομική προειδοποίηση, χωρίς περαιτέρω επιπλοκές. Στην Τσεχία , μικρή ποσότητα κάνναβης τιμωρείται, είτε με πρόστιμο, είτε με έγκληση, ενώ η κατοχή μεγάλης ποσότητας κάνναβης ή άλλων ναρκωτικών τιμωρείται με φυλάκιση διάρκειας έως και ενός έτους. Στη Δανία , τα αδικήματα σχετιζόμενα με την κάνναβη, όπως και με όλα τα υπόλοιπα ναρκωτικά, τιμωρούνται με πρόστιμο ή φυλάκιση έως δύο έτη.
Στη Γερμανία η μέγιστη προβλεπόμενη φυλάκιση ανέρχεται στα πέντε έτη, ενώ η τιμωρία συνήθως μειώνεται ή παραβλέπεται εντελώς για περιπτώσεις «αμελητέας» ποσότητας για προσωπική χρήση, ιδίως όταν δεν εμπλέκονται τρίτα μέλη και ανήλικοι. Στην Ισπανία η κατοχή και χρήση κάνναβης σε δημόσιους χώρους τιμωρείται με μέτρα «διοικητικού χαρακτήρα», ενώ στην Γαλλία η κατοχή τιμωρείται με φυλάκιση έως και 10 χρόνια, ενώ προβλέπονται εναλλακτικές μέθοδοι αντιμετώπισης με υποχρεωτικά μαθήματα γύρω από τους κινδύνους των ναρκωτικών που καλούνται να πληρώσουν από μόνοι τους οι παραβάτες με κόστος μέχρι και 450 ευρώ, μετά από σχετική δικαστική εντολή.
Στην Κύπρο η κάνναβη θεωρείται ουσία «κατηγορίας Β», για την οποία προβλέπεται ακόμα και ισόβια κάθειρξη για χρήση και το πολύ οχτώ χρόνια φυλάκιση για κατοχή. Στην Ολλανδία η κατοχή ναρκωτικών είναι παράνομη, πλην όμως γίνεται ο διαχωρισμός για ιδία χρήση. Η κατοχή έως 30 γραμ. κάνναβης τιμωρείται με φυλάκιση ενός μηνός ή πρόστιμο 3.350 ευρώ. Γενικά όμως η ιδία χρήση θεωρείται ασήμαντο αδίκημα, ενώ η ολλανδική κοινωνία είναι μάλλον από τις πιο ανεκτικές στο ζήτημα.
HEALTH.IN.GR
