Οι γοναδοτροπίνες είναι υπεύθυνες για τη διαμόρφωση και ωρίμανση των γονάδων και στα δύο φύλα. Η LH διεγείρει τα κύτταρα του Leydig στους όρχεις για παραγωγή τεστοστερόνης στους άρρενες και τις ωοθήκες για την έκκριση οιστρογόνων στα θήλεα. Η FSH στα αγόρια είναι υπεύθυνη για την σπερματογένεση με δράση στα κύτταρα του Sertoli. Στα κορίτσια έχει διπλή δράση στις ωοθήκες για την ωρίμανση των ωοθυλακίων και την παραγωγή οιστρογόνων.

Η ανατομία και η σωματική διάπλαση του άνδρα και της γυναίκας εμφανίζουν περισσότερες ομοιότητες σε σχέση με αυτές των αρσενικών και τα θηλυκών του ζωικού βασιλείου. Οι άνδρες διαφέρουν συχνότερα από τις γυναίκες ως προς το ανάστημα, τη σιλουέτα και το βάρος. Ο,τι κυρίως διαχωρίζει τα δύο φύλα είναι τα γεννητικά τους όργανα και οι μεταβολές κατά την εξέλιξή τους, που εμφανίζονται με τη σωματική ωρίμανση και προκαλούνται από τη δράση των γεννητικών ορμονών.

Πριν από την εφηβεία, τα αγόρια και τα κορίτσια, εκτός από τη διαφορά τους στα εξωτερικά όργανα αναπαραγωγής, μοιάζουν. Προς το τέλος της εφηβείας, το σώμα του κοριτσιού μεταμορφώνεται σταδιακά σε γυναικείο. Το κορίτσι ψηλώνει, οι γοφοί και οι μηροί του “δένουν”, το κορμί στρογγυλεύει και αποκτά καμπύλες.

Τα δευτερογενή χαρακτηριστικά του φύλου εμφανίζονται μετά την έναρξη του μηχανισμού της εφηβείας στον υποθάλαμο. Οι μεταβολές που συμβαίνουν στο γυναικείο σώμα συνδέονται άμεσα με την έκκριση των γυναικείων γεννητικών ορμονών, των οιστρογόνων και της προγεστερόνης.Μεγαλώνουν οι μαστοί και η τριχοφυΐα κάνει αισθητή την παρουσία της στις μασχάλες και ανάμεσα στα πόδια. Τα εσωτερικά και τα εξωτερικά γεννητικά όργανα αναπτύσσονται, ενώ τα τοιχώματα του κόλπου, που αρχίζει να εκκρίνει περισσότερα υγρά, γίνονται πιο χοντρά. Η τελική διαμόρφωση της σιλουέτας εξαρτάται από δύο παράγοντες: τις ορμόνες που παράγει η νέα γυναίκα και την αντίδρασή του σώματός της σε αυτές.

Η εφηβεία εξελίσσεται σε στάδια. Η ακριβής σταδιοποίηση της εφηβείας κατά Tanner αποτελεί σημαντικό μέσο για τη εκτίμηση της έναρξης και της εξέλιξης της εφηβείας. Η σταδιοποίηση παρουσιάζει πέντε (5) στάδια ανάπτυξης. Η χρονολογική αλληλουχία των διαφόρων σταδίων της εφηβείας μπορεί να διαφέρει σε χρόνο εμφάνισης από το ένα δευτερογενή χαρακτηριστικά του φύλου στο άλλο. Κάθε μορφολογική μεταβολή αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο ορμονικό συμβάν: η αύξηση του μεγέθους των ωοθηκών οφείλεται στη σφυγμική έκκριση των γοναδοτροπινών, η αύξηση του στήθους στην αυξημένη έκκριση οιστραδιόλης, ενώ η τρίχωση του εφηβαίου στην έκκριση ανδρογόνων από τα επινεφρίδια και τις γονάδες.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση της εφηβείας φαίνονται στο πιο κάτω πίνακα.

 

Παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση της εφηβείας
Κύριοι	Γενετικοί Φυσιολογικά χρωμοσώματα Φυσιολογική ανάπτυξη γονάδων Φυσιολογική λειτουργία ορμονικών αξόνων
Δευτερεύοντες	Χρόνια νόσος Κριτικό βάρος – σύσταση σώματος Περιβαλλοντικοί – Διατροφή – Κλίμα\ – Υγεία – Stress