Ο φίλος, ο άνθρωπος, ο γιατρός Νίκος Ζαμπόγλου
Όταν έφευγε από την αγαπημένη του Λεμεσό με προορισμό τη Γερμανία για σπουδές στη Φυσική επιστήμη, αρχές της δεκαετίας του 1970, ο Νίκος Ζαμπόγλου προγραμμάτιζε να επιστρέψει σε τέσσερα χρόνια. Τα τέσσερα έγιναν επτά, δέκα, είκοσι και τώρα έφθασε αισίως στα σαράντα. Μετά από αυτήν τη μακρά διαδρομή, δικαίως βλέπει το όνομά του να κατακτά μια σημαίνουσα θέση στον χώρο της ιατρικής, στον χώρο του ελληνισμού και πέραν αυτού.
Μεθαύριο, Τρίτη, θα γίνει δεκτός στην Ακαδημία Αθηνών, όπου θα του απονεμηθεί ο τίτλος του αντεπιστέλλοντος μέλους, στον κλάδο της ιατρικής, για τη συμβολή του στην HDR-Βραχυθεραπεία (Επεμβατική Ακτινοογκολογία). Θα τον προσφωνήσει ο πρόεδρος της Ακαδημίας, Κωνσταντίνος Σβολόπουλος, ενώ στη συνέχεια ο ακαδημαϊκός Νικόλαος Ματσανιώτης θα παρουσιάσει το έργο του τιμώμενου. Η ερευνητική ομάδα του Ν. Ζαμπόγλου, καθηγητή της Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας στο Νοσοκομείο του Offenbach, δημιουργώντας το λογισμικό για την αυτόματη αναγνώριση των καθετήρων μέσα στο ανθρώπινο σώμα με βάση την απεικόνιση αξονικού μαγνήτη ή υπερήχων και τη μεταφόρτισή τους μόνο στα σημεία των καθετήρων που βρίσκονται μέσα στον όγκο, κατόρθωσε για πρώτη φορά να ακτινοβολήσει με βραχυθεραπεία προδιαγραφόμενους στόχους και να διαμορφώσει την κατανομή ίσων δόσεων στην περιφέρεια του όγκου όπως διαγράφεται τρισδιάστατα.
Νέες δυνατότητες έρευνας διαμορφώθηκαν επίσης τόσο στον τομέα της Φυσικής για βελτιστοποίηση της δόσης όσο και στην εφαρμοσμένη βιοϊατρική τεχνολογία απεικόνισης, ρομποτικής και πλοήγησης.
Ο κ. Ζαμπόγλου φοίτησε στο Πολυτεχνείο του Aachen Γερμανίας και το 1974 έλαβε πτυχίο Φυσικής. Κατά τη δεκαετία του 1970, ως φυσικός εστίασε το ερευνητικό του ενδιαφέρον στη βιολογική δοσιμετρία και στην ακτινοβολία στο KFA Julich (Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Julich) και στο Ινστιτούτο Ιατρικής Φυσικής και Ακτινοβολίας του Πανεπιστημίου του Essen. Τη δεκαετία του 1980 το ενδιαφέρον του μετατοπίστηκε στην κλινική έρευνα της συνδυασμένης ακτινοχημειοθεραπείας. Το 1987 αναγορεύτηκε σε διδάκτορα στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Essen (Dr. med) και πέντε χρόνια αργότερα έγινε διευθυντής και καθηγητής της Ογκολογικής και Ακτινοθεραπευτικής Κλινικής του Νοσοκομείου του Offenbach, τμήματος της αντίστοιχης Κλινικής του Πανεπιστημίου Wolfgang Goethe της Φρανκφούρτης. Το 1993 ήταν ερευνητής καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Αθηνών στο Ινστιτούτο Ηλεκτρονικών Συστημάτων και Υπολογιστών. Κατά την περίοδο 2001-2007 ήταν μέλος του προεδρείου της Γερμανικής Ακτινολογικής Εταιρείας, ενώ από το 2003 μέχρι το 2005 ήταν πρόεδρος της Γερμανικής Ακτινοογκολογικής Εταιρείας.
Μετά την ανάληψη της διεύθυνσης της Ακτινοογκολογικής Κλινικής του Offenbach το 1992, ασχολήθηκε τόσο με την κλινική όσο και με την έρευνα τεχνολογίας και φυσικής της επεμβατικής ακτινοθεραπείας-βραχυθεραπείας.
Οι συνεργασίες με τον καθηγητή του Μετσόβιου Πολυτεχνείου Ν. Ουζούνογλου, τον καθηγητή του Πολυτεχνείου Ντάρμστατ Γ. Σακά στην Τεχνολογία και τον καθηγητή Δ. Μπάλτα στη Φυσική ήταν καθοριστικές για τα ερευνητικά βήματα που επιτεύχθηκαν σ’ αυτόν τον τομέα και στην ανάλογη επιστημονική εμβέλεια που απέκτησε η κλινική του.
Κλινικές εφαρμογές
Τα τελευταία χρόνια, ο καθηγητής Ζαμπόγλου και η ερευνητική του ομάδα, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι μέσα στους καθετήρες η ραδιενεργός πηγή μπορεί να σταματά όχι μόνο σε συγκεκριμένη θέση, αλλά και να ρυθμίζεται η διάρκεια παραμονής της σε κάθε θέση ξεχωριστά, μπόρεσαν να αυξήσουν το φάσμα εφαρμογών της μεθόδου. Οι καθετήρες τοποθετούνται με τη βοήθεια απεικονιστικών μεθόδων (CT, MRI, US), αφού προηγηθεί εικονική εξομοίωση. Νέες δυνατότητες δίνονται στην αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη, μαστού, σαρκωμάτων, υπότροπων όγκων εγκεφάλου και μεταστάσεων μαλακών μορίων, με σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Ειδικότερα, με τη βραχυθεραπεία η ίαση του καρκίνου του προστάτη κυμαίνεται στα ίδια ποσοστά με τη χειρουργική αφαίρεσή του. Τα ποσοστά όμως ακράτειας των ούρων με τη βραχυθεραπεία είναι ασήμαντα και η διατήρηση της στύσης ανέρχεται στο 80%.
Στο κέντρο του ο κ. Ζαμπόγλου, με τη βοήθεια των μεθόδων βελτιστοποίησης της δοσιμετρικής κατανομής της ακτινοβολίας που ανέπτυξε όσο και με τις μεθόδους εικονικής εξομοίωσης που επινόησε, κατόρθωσε να προσφέρει την τελευταία δεκαετία ιατρικές υπηρεσίες επεμβατικής ακτινοογκολογίας σε περισσότερους από 10.000 ασθενείς, από τους οποίους 800 ήταν Έλληνες που προσέφυγαν στο κέντρο του για θεραπεία. Εκπαίδευσε επίσης στη μέθοδό του στελέχη από περισσότερα των 100 κέντρων, μεταξύ των οποίων επτά ήταν ελληνικά. Στην κλινική του εργάζονται οκτώ Έλληνες ιατροί και πέντε φυσικοί.
Η Λεμεσός και ο «Άρης»
Ο κ. Ζαμπόγλου γεννήθηκε το 1949 στη Λεμεσό και μεγάλωσε στην περιοχή της Τσιαμούδας. Η αγάπη του για τη Λεμεσό είναι απερίγραπτη, γι’ αυτό και η πτήση Γερμανία-Κύπρος είναι για τον ίδιο τρόπος ζωής. Έρχεται για να συναντήσει συγγενείς και φίλους, με θέα τη θάλασσα. Μεγάλη είναι επίσης η αγάπη του για τον σύλλογο «Άρης» Λεμεσού, εξού και ένα από τα παιδιά του φέρει το όνομα του μυθικού θεού του πολέμου. Δηλώνει φίλος των απολαύσεων όλων των ειδών «εκτός από το τσιγάρο που είναι ένας από τους μεγαλύτερους εχθρούς του ανθρώπου». Κοντά του σπεύδουν δεκάδες ασθενείς από την Κύπρο και την Ελλάδα. Όσοι τον έζησαν από κοντά, μιλούν με ευγνωμοσύνη για όσα κάνει. Δεν είναι μόνον ο γιατρός. Είναι και φίλος μαζί, κάτι περισσότερο από συγγενής τους. Όταν ερωτάται για το πώς βιώνει την απώλεια ενός ασθενούς, απαντά: «Κάθε απώλεια είναι θλιβερή, αλλά, κερδίζοντας και μάχες με τον καρκίνο, παίρνεις δύναμη για να προχωρήσεις».
www.kathimerini.com.cy