Γιατί «φουντώνει» η γρίπη το χειμώνα
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Ιδανική θερμοκρασία για τους ιούς της γρίπης οι 5 βαθμοί Κελσίου – με ιδανική υγρασία το 20%
Ερευνητές από τη Νέα Υόρκη πιστεύουν ότι έλυσαν ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια που περιβάλλουν τη γρίπη: γιατί η λοίμωξη εξαπλώνεται κυρίως κατά τη διάρκεια του χειμώνα;
Η απάντηση, λένε, έχει να κάνει με τους ίδιους τους ιούς. Είναι πιο σταθεροί και παραμένουν περισσότερο στον αέρα όταν αυτός είναι ψυχρός και ξηρός- και αυτό ακριβώς συμβαίνει κατά την «εποχή της γρίπης».
«Οι ιοί της γρίπης είναι πιθανότερο να μεταδοθούν τον χειμώνα όταν βρισκόμαστε μέσα στο μετρό, παρά όταν βρισκόμαστε σε ένα ζεστό δωμάτιο» λέει ο καθηγητής Πίτερ Παλέζε, ερευνητής, διευθυντής του Τμήματος Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή «Όρος του Σινά» στη Νέα Υόρκη και επικεφαλής της νέας μελέτης.
Ο δρ Παλέζε και οι συνεργάτες του δημοσίευσαν λεπτομέρειες για τα ευρήματά τους στην επιθεώρηση «ΡLoS Ρathogens». Η κρίσιμης σημασίας ένδειξη που τους επέτρεψε να πραγματοποιήσουν τη μελέτη τους προήλθε από μία εργασία δημοσιευμένη λίγο μετά την πανδημία γρίπης του 1918, όταν οι γιατροί προσπαθούσαν να καταλάβουν γιατί και πώς είχε εξαπλωθεί τόσο γρήγορα- και γιατί είχε κοστίσει τόσες ζωές.
«Γιατί τον χειμώνα;»
Από τότε που αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά η γρίπη, ο κόσμος αναρωτιόταν: «Γιατί τον χειμώνα;». Η ιταλική ονομασία της γρίπης (ινφλουέντσα) έχει, σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, τις ρίζες της στα μέσα του 18ου αιώνα, σε μια ασθένεια που αποτελούσε συνέπεια της «επιρροής του κρύου» (influenza di freddo).
Η εποχή της γρίπης στο βόρειο ημισφαίριο διαρκεί από τον Νοέμβριο έως τον Μάρτιο, τους ψυχρότερους μήνες, ενώ για τον ίδιο λόγο διαρκεί από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο στο νότιο ημισφαίριο. Στους τροπικούς δεν εμφανίζεται συχνά, ούτε υπάρχει «εποχή της γρίπης».
Η έρευνα
Το μυστήριο ήταν μεγάλο, αλλά το να βρεθεί η εξήγησή του εξαιρετικά δύσκολο, κατά τον δρα Παλέζε. Η ιδεώδης μελέτη θα ήταν να εκτεθούν άνθρωποι σε κάποιον από τους ιούς της γρίπης, υπό διάφορες συνθήκες, για να διερευνηθεί πόσο πιθανό ήταν να κολλήσουν. Μια τέτοιου είδους μελέτη όμως «δεν θα λάμβανε ποτέ άδεια να διεξαχθεί, διότι δεν θα υπήρχε κανένα προσδοκώμενο όφελος για τους εθελοντές που θα συμμετείχαν», εξηγεί.
Επειδή, λοιπόν, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει και τα ποντίκια δεν μεταδίδουν τον ιό της γρίπης (άρα ούτε σε αυτά μπορούσε να γίνει η σχετική μελέτη), οι επιστήμονες αναζητούσαν μια άλλη λύση. Τη βρήκαν διαβάζοντας ένα απόσπασμα εργασίας, η οποία δημοσιεύθηκε στην «Επιθεώρηση της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας» (JΑΜΑ) το 1919 και αφορούσε την επιδημία γρίπης στο Καμπ Κόντι του Νέου Μεξικού.
«Είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι πολύ σύντομα μετά την έλευση της επιδημίας της γρίπης στο στρατόπεδό μας, τα ινδικά χοιρίδια που είχαμε στο εργαστήριό μας άρχισαν να πεθαίνουν», έγραφαν οι επιστήμονες της εποχής. Και πρόσθεταν ότι, πραγματοποιώντας νεκροψίες στα πειραματόζωα, ανίχνευσαν «σαφέστατες ενδείξεις πνευμονίας».
Έτσι, ο δρ Παλέζε και οι συνεργάτες του αγόρασαν ινδικά χοιρίδια και τα εξέθεσαν σε ιό γρίπης. Όπως έγραφε και η εργασία του 1919, τα ζώα αρρώστησαν και μετέδωσαν τη νόσο το ένα στο άλλο- και οι σύγχρονοι ερευνητές άρχισαν να τα εκθέτουν στον ιό, υπό ποικίλες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας.
Με αυτόν τον τρόπο διαπίστωσαν ότι η μετάδοση του ιού είναι απόλυτη σε θερμοκρασία 5 βαθμών Κελσίου, μειώνεται όσο αυξάνεται η θερμοκρασία και σταματά στους 30 βαθμούς Κελσίου. Αντίστοιχα, ο ιός μεταδίδεται εύκολα σε χαμηλή υγρασία – μόλις 20%- αλλά καθόλου όταν η υγρασία φτάνει το 80%.
Επιπλέον, η μετάδοση του ιού διαρκούσε σχεδόν δύο ημέρες περισσότερο στους 5 βαθμούς Κελσίου απ΄ ό,τι στην τυπική θερμοκρασία δωματίου των 20 βαθμών Κελσίου.
«Οι ιοί της γρίπης μεταδίδονται μέσω του αέρα και όχι μέσω της άμεσης επαφής με μολυσμένα αντικείμενα όπως γίνεται με τους ιούς του κρυολογήματος», τονίζει ο δρ Παλέζε. «Η μελέτη μας έδειξε ότι οι ιοί της γρίπης είναι πιο σταθεροί στον κρύο αέρα, με τη χαμηλή υγρασία να επιτρέπει στα μόριά τους να παραμένουν στον αέρα. Και αυτό, διότι οι ιοί βρίσκονται σε μικροσκοπικά σταγονίδια που εκλύει το αναπνευστικό σύστημα. Εάν έχει υγρασία στον αέρα, τα σταγονίδια αυτά γεμίζουν νερό, μεγαλώνουν και πέφτουν στο έδαφος».
Πάντως, ο δρ Παλέζε σπεύδει να διευκρινίσει πως τα νέα ευρήματα δεν σημαίνουν πως θα μείνουμε σε μία… σάουνα όλο τον χειμώνα για να μην κολλήσουμε γρίπη. «Η καλύτερη στρατηγική είναι το αντιγριπικό εμβόλιο», τονίζει.
Παλιές θεωρίες χωρίς αποδείξεις
Ορισμένοι ειδικοί πίστευαν ότι η γρίπη ενδημεί τον χειμώνα επειδή ο κόσμος περνά τον χρόνο του σε κλειστούς χώρους και τα παιδιά συνωστίζονται στα σχολεία, κολλώντας μεταξύ τους γρίπη και μεταδίδοντάς την στους γονείς τους.
Άλλοι έλεγαν ότι ευθύνεται κάποια μειωμένη ανοσοποιητική αντίδραση, επειδή ο οργανισμός παράγει λιγότερη βιταμίνη D ή μελατονίνη (μία ορμόνη) όταν είναι μειωμένη η διάρκεια της ημέρας και η έκθεση στον ήλιο. Κάποιοι άλλοι κοίταζαν πιο ψηλά, στα ρεύματα αέρα της ανώτερης ατμόσφαιρας- αλλά η πλειονότητα των επιστημόνων εξέφραζαν σοβαρές αμφιβολίες για όλες αυτές τις εξηγήσεις.
«Γνωρίζουμε ότι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που συμβάλλουν στην εξάπλωση της γρίπης είναι τα παιδιά στο σχολείο- οι περισσότερες μεγάλες επιδημίες γρίπης προέρχονται από παιδιά» λέει ο δρ Τζόναθαν ΜακΚάλερς, από το Ερευνητικό Νοσοκομείο Παίδων St. Jude στο Μέμφις. «Αλλά αυτό και πάλι δεν εξηγεί την ενδημία της γρίπης στο ψύχος, διότι δεν συναντάμε κρούσματα γρίπης τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο που τα παιδιά επίσης πάνε σχολείο».
Όσον αφορά το θέμα του συγχρωτισμού, ο δρ ΜακΚάλερς λέει πως απλούστατα «ποτέ δεν είχε λογική βάση, διότι ο κόσμος εργάζεται όλο τον χρόνο και συνωστίζεται σε λεωφορεία, μετρό και αεροπλάνα, ανεξαρτήτως εποχής».
Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία
