Ψωριασική Αρθρίτιδα
Συγγραφέας Δημήτριος Παπαδόπουλος Γράφτηκε στις ,
Η ψωριασική αρθρίτιδα είναι μία χρόνια (υποτροπιάζουσα) πάθηση που πλήττει συνήθως το δέρμα και τις αρθρώσεις. Οι ασθενείς με ψωριασική αρθρίτιδα μπορεί να παρατηρήσουν δερματικές αλλοιώσεις (πλάκες με απολέπιση) στο σώμα τους και να αισθανθούν πόνο και δυσκαμψία στις αρθρώσεις τους. Σε πολλά άτομα, η ψωριασική αρθρίτιδα αναπτύσσεται αργά και προκαλεί ήπια μόνο συμπτώματα. Σε άλλους, τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι πιο βαριά και να προκαλούν σωματική ενόχληση και δυσμορφία, καθώς και μειωμένη κινητικότητα και λειτουργικότητα.
Η πρώιμη διάγνωση και θεραπεία της νόσου μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής του ασθενούς και να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου. Ωστόσο, πολλές θεραπείες για την ψωρίαση (δερματική πάθηση) δεν έχουν αποτέλεσμα στις αρθρώσεις και πολλές θεραπείες για την αρθρίτιδα δεν βελτιώνουν το δέρμα. Ευτυχώς, οι εξελίξεις στην έρευνα για την ψωριασική αρθρίτιδα έχουν οδηγήσει σε νέες θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των δερματικών συμπτωμάτων, να ανακουφίσουν από τον πόνο και την δυσκαμψία που προκαλείται από την αρθρίτιδα και να μειώσουν τις πιθανότητες μακροχρόνιας βλάβης στις αρθρώσεις.
Σημαντικό είναι, επίσης, να γνωρίζετε ότι δεν είστε μόνος/η σας. Ο έλεγχος της ψωριασικής αρθρίτιδας μπορεί να είναι δύσκολος, αλλά με τη βοήθεια του γιατρού σας και άλλων παροχέων ιατρικής φροντίδας, με την υποστήριξη της οικογένειας και των φίλων σας και χάρη στις τελευταίες γνώσεις και τη σωστή θεραπεία, μπορείτε να ξανακερδίσετε τη ζωή σας. Το φυλλάδιο αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε καλύτερα την ψωριασική αρθρίτιδα και τις νέες θεραπείες που διατίθενται σήμερα.
Τι είναι η ψωριασική αρθρίτιδα;
Η ψωριασική αρθρίτιδα χαρακτηρίζεται από φλεγμονή (αντίδραση του σώματος σε τραυματισμό, ερεθισμό ή λοίμωξη) τόσο στις αρθρώσεις (αρθρίτιδα) όσο και στο δέρμα (ψωρίαση). Η ψωριασική αρθρίτιδα μπορεί να προκαλέσει πόνο και οίδημα στις αρθρώσεις και λεπιδώδεις πλάκες στο δέρμα.
Στους περισσότερους ασθενείς, τα δερματικά συμπτώματα εμφανίζονται πρώτα, ακολουθούμενα από συμπτώματα αρθρίτιδας. Μάλιστα, έως 0% των ασθενών με ψωρίαση μπορεί να αναπτύξουν ψωριασική αρθρίτιδα. Ακόμη και αν δεν έχετε πόνο, δυσκαμψία ή άλλα συμπτώματα στις αρθρώσεις, η ψωριασική αρθρίτιδα μπορεί να είναι παρούσα και να προκαλεί βλάβη στις αρθρώσεις σας. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να είστε σε επικοινωνία με τον γιατρό σας και να αναφέρετε οποιεσδήποτε αλλαγές αισθανθείτε.
Η εμπλοκή του δέρματος που είναι χαρακτηριστική της ψωριασικής αρθρίτιδας επιβαρύνει την ποιότητα ζωής των ασθενών. Όταν κάποιες περιοχές του σώματος εμφανίζουν δερματικές αλλοιώσεις, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να ντρέπονται να φορέσουν ρούχα που αφήνουν ακάλυπτο το δέρμα. Τα αισθήματα αυτά μπορεί να επηρεάσουν τις σχέσεις τους με τους άλλους ανθρώπους. Επίσης, η εφαρμογή των κλασικών τοπικών θεραπειών, π.χ. κρέμες και λοσιόν, μπορεί να είναι χρονοβόρα και να τους υπενθυμίζει διαρκώς τη νόσο τους.
Ποιος κινδυνεύει;
Η ψωριασική αρθρίτιδα συναντάται συχνά στους ασθενείς που πάσχουν από ψωρίαση, μία χρόνια δερματική πάθηση που πλήττει σχεδόν % του παγκόσμιου πληθυσμού. Εκτιμάται ότι έως 10- 0% των ατόμων με ψωρίαση αναπτύσσουν επίσης ψωριασική αρθρίτιδα. Η νόσος πλήττει εξίσου τους άνδρες και τις γυναίκες. Γενικά διαγιγνώσκεται στις ηλικίες των 0 έως 0 ετών, αλλά μπορεί να παρατηρηθεί και σε νεότερα ή πιο ηλικιωμένα άτομα.
Τι προκαλεί την ψωριασική αρθρίτιδα;
Μετά από χρόνια ερευνών, οι επιστήμονες εξακολουθούν να μη γνωρίζουν τι προκαλεί την ψωριασική αρθρίτιδα. Μία πιθανότητα είναι η κληρονομικότητα. Γνωρίζουμε τώρα ότι η ψωριασική αρθρίτιδα δεν κληρονομείται απευθείας (περνά από γονείς σε παιδιά), αλλά ότι η γενετική μπορεί να επηρεάσει την πιθανότητα ανάπτυξης ψωριασικής αρθρίτιδας και η νόσος μπορεί να πυροδοτηθεί από κάποιο συγκεκριμένο γεγονός ή κατάσταση.
Οι επιστήμονες προσπαθούν σήμερα να καθορίσουν ποια είναι αυτά τα γεγονότα ή καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της λοίμωξης, του τραυματισμού, των ορμονικών μεταβολών στον οργανισμό και των περιβαλλοντικών παραγόντων.
Γνωρίζουμε ότι ένα συστατικό του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου που ονομάζεται παράγοντας νέκρωσης όγκων-άλφα (TNF-α) παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη ψωριασικής αρθρίτιδας. Ο οργανισμός παράγει φυσιολογικά TNF-α για να βοηθήσει στην καταπολέμηση των βακτηρίων, των ιών και άλλων ξένων ουσιών που εισβάλλουν στο σώμα. Ωστόσο, στους ασθενείς με ψωριασική αρθρίτιδα και άλλες φλεγμονώδεις νόσους, ο οργανισμός παράγει υπερβολικά πολύ TNF-α, γεγονός που πυροδοτεί μία σειρά αντιδράσεων στο ανοσοποιητικό σύστημα. Το αποτέλεσμα είναι φλεγμονή τόσο στις αρθρώσεις, όσο και στο δέρμα. Πιστεύεται ότι ο TNF-α σχετίζεται με επιτάχυνση της αύξησης των κυττάρων, οδηγώντας σε σχηματισμό δερματικών αλλοιώσεων. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η χρόνια φλεγμονή στις αρθρώσεις μπορεί να οδηγήσει σε διάβρωση (φθορά του χόνδρου και του οστού) και σε μόνιμη βλάβη στις αρθρώσεις.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ψωριασικής αρθρίτιδας;
Η ψωριασική αρθρίτιδα προκαλεί πόνο και οίδημα στις αρθρώσεις και στους περιβάλλοντες ιστούς, όπως το δέρμα, οι τένοντες και οι σύνδεσμοι. Τα συμπτώματα αυτά είναι γενικά άνισα στις δύο (συμμετρικές) πλευρές του σώματος και συνήθως πλήττουν τη μία πλευρά ή την άλλη (ασύμμετρα). Τα συμπτώματα μπορεί να πλήττουν διαφορετικές περιοχές του σώματος και μπορεί να περιλαμβάνουν συνδυασμό των παρακάτω:
• Αρθρώσεις, τένοντες και σύνδεσμοι
– Επώδυνα, ερυθρά και οιδηματώδη δάκτυλα των χεριών και των ποδιών που μπορεί να εμφανίζουν εικόνα «λουκάνικου» (μπορεί να μην έχουν πληγεί όλα τα δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών)
– Δυσκαμψία και πόνο στις αρθρώσεις
– Επώδυνες και οιδηματώδεις περιοχές στα σημεία που οι τένοντες και οι σύνδεσμοι ακουμπούν στο οστό, όπως ο αγκώνας ή το πίσω μέρος της φτέρνας (Αχίλλειος τένοντας)
– Δυσκαμψία και πόνος στην οσφυϊκή περιοχή (κάτω μέρος της πλάτης)
• Νύχια
– Μικρές αυλακώσεις (ουλές) στα νύχια των χεριών ή των
ποδιών
– Απομάκρυνση των νυχιών από το δέρμα
• Δέρμα (ψωριασικές αλλοιώσεις)
– Ερυθρό ή γκρι-ασημί λεπιδώδες εξάνθημα (πλάκα) στο δέρμα, που τυπικά παρατηρείται στο τριχωτό της κεφαλής, στους αγκώνες, στα γόνατα ή στην οσφυϊκή περιοχή
– Οι πλάκες μπορεί να καλύπτουν μία μικρή περιοχή του σώματος ή μεγάλη επιφάνεια σώματος
Επιπρόσθετα στον πόνο στις αρθρώσεις και στο λεπιδώδες δέρμα, η ψωριασική αρθρίτιδα εμφανίζει και κάποια πιο γενικευμένα συμπτώματα, όπως πρωινή δυσκαμψία και κόπωση. Η ψωριασική αρθρίτιδα μπορεί επίσης να έχει αρνητική επίδραση στη ποιότητα ζωής των ασθενών. Το ήμισυ των ατόμων που παρακολουθήθηκαν σε μία μελέτη ασθενών με ψωρίαση που πραγματοποιήθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα για την Ψωρίαση (Η.Π.Α.) ανέφεραν ότι αισθάνονταν κατάθλιψη λόγω της νόσου τους.
Τι μπορεί να συμβεί με τον χρόνο στην ψωριασική αρθρίτιδα;
Καθώς ο καιρός περνά, η φλεγμονή που σχετίζεται με την ψωριασική αρθρίτιδα, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στις αρθρώσεις. Η ψωριασική αρθρίτιδα πλήττει μία στιβάδα ιστού στις αρθρώσεις που ονομάζεται αρθρικός υμένας. Φυσιολογικά, ο υμένας αυτός δρα ως προστατευτικό στρώμα για τα οστά καθώς αυτά κινούνται στην άρθρωση, αλλά στη ψωριασική αρθρίτιδα που δεν έχει ακόμη αντιμετωπιστεί θεραπευτικά ο αρθρικός υμένας εμφανίζει φλεγμονή. Καθώς η διαδικασία αυτή συνεχίζεται, μπορεί να επέλθει καταστροφή του χόνδρου και του οστού, οδηγώντας σε βλάβη και παραμόρφωση στην άρθρωση. Επίσης, οι ακτινογραφίες έχουν αποκαλύψει την παρουσία αρθρικής βλάβης σε ορισμένους ασθενείς με διάγνωση ψωρίασης που δεν εμφάνιζαν κανένα αρθρικό σύμπτωμα.
Τα δερματικά συμπτώματα της ψωριασικής αρθρίτιδας μπορεί να είναι επώδυνα, καθώς και να προκαλέσουν ουλές. Το αίσθημα ντροπής που προκαλείται από τα συμπτώματα της νόσου στο δέρμα μπορεί να προκαλεί πτώση του ηθικού και να οδηγεί σε αισθήματα κατάθλιψης και απομόνωσης.
Για να μειωθεί η πιθανότητα αυτών των σοβαρών συνεπειών, είναι πολύ σημαντικό να εντοπιστεί νωρίς η ψωριασική αρθρίτιδα και να ξεκινήσει κατάλληλη θεραπεία το νωρίτερο δυνατό.
Πώς αντιμετωπίζεται η ψωριασική αρθρίτιδα;
Έως σήμερα, η αντιμετώπιση της ψωριασικής αρθρίτιδας επικεντρωνόταν ξεχωριστά στα δύο συστατικά. Τα συμπτώματα αρθρίτιδας αντιμετωπίζονταν συνήθως με φάρμακα που μειώνουν τον πόνο και τη φλεγμονή, ενώ τα δερματικά συμπτώματα αντιμετωπίζονταν με φάρμακα που ελέγχουν τις ψωριασικές αλλοιώσεις.
Σήμερα, χρησιμοποιούνται φάρμακα που ονομάζονται βιολογικά τροποποιητικά της νόσου, αντιρευματικά φάρμακα (βιολογικά-DMARDs), τα οποία δεσμεύουν ειδικά τον TNF-α στον οργανισμό. Ο όρος «βιολογικά» σημαίνει ότι το φάρμακο δεν είναι μία τεχνητή χημική ουσία, αλλά παρασκευάζεται από ανθρώπινες ή ζωικές πρωτεΐνες. Κλινικές μελέτες δείχνουν ότι τα φάρμακα αυτά μπορούν να είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση όλων των συμπτωμάτων της ψωριασικής αρθρίτιδας – ανακουφίζουν από τον πόνο και τη δυσκαμψία στις αρθρώσεις και βοηθούν στη βελτίωση των δερματικών αλλοιώσεων. Μάλιστα, τα φάρμακα αυτά επιτυγχάνουν ακόμη περισσότερα. Τα βιολογικά DMARDs μπορεί στην πραγματικότητα να επιβραδύνουν τη διεργασία της νόσου, βοηθώντας να μειωθεί περαιτέρω η αρθρική βλάβη και η διάβρωση του οστού.
Τι άλλο μπορώ να κάνω για να καταπολεμήσω την ψωριασική αρθρίτιδα;
Συνεχίστε να βλέπετε έναν ειδικό
Οι ρευματολόγοι, ορισμένες φορές σε συνεργασία με δερματολόγους, ειδικεύονται στη θεραπεία και την αντιμετώπιση της ψωριασικής αρθρίτιδας. Άλλοι επαγγελματίες, όπως νοσηλευτές, φυσίατροι, ορθοπεδικοί χειρουργοί, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί και φαρμακοποιοί μπορούν να παρέχουν επιπλέον υποστήριξη.
Κρατήστε τη γραμμή επικοινωνίας ανοιχτή
Η ζωή με μία χρόνια νόσο όπως η ψωριασική αρθρίτιδα μπορεί να είναι δύσκολη και η νόσος μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις σας με ανθρώπους που είναι σημαντικοί για εσάς. Τα μέλη της οικογένειάς σας μπορεί να χρειαστεί να αναλάβουν πρόσθετες ευθύνες αν η ψωριασική αρθρίτιδα μειώνει την ικανότητά σας για ορισμένες εργασίες. Για τα παιδιά, μπορεί να είναι δύσκολο να κατανοήσουν γιατί δεν μπορείτε να είστε πιο δραστήριοι, γιατί κουράζεστε εύκολα ή γιατί τα σχέδια πρέπει να αλλάξουν εξαιτίας της νόσου. Η αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων μπορεί να είναι πιο εύκολη αν εσείς και τα αγαπημένα σας πρόσωπα εκφράζετε αυτά τα συναισθήματα ο ένας στον άλλον.
Κάντε αλλαγές στον τρόπο ζωής σας
Η κατάλληλη άσκηση μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε ορισμένα από τα συμπτώματα της αρθρίτιδας. Μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να διατηρήσετε σωστό βάρος, ώστε οι αρθρώσεις σας να δέχονται λιγότερη πίεση. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας σχετικά με το πρόγραμμα ασκήσεων που είναι κατάλληλο για εσάς. Η φροντίδα του δέρματος είναι σημαντική αν έχετε ψωριασικές αλλοιώσεις. Οι συσκευές διατήρησης υγρασίας στο σπίτι τον χειμώνα και η καθημερινή φροντίδα με ενυδατικές κρέμες και λοσιόν θα βοηθήσουν να αποφύγετε την ξηρότητα του δέρματος. Για να αποφύγετε τους περιττούς ερεθισμούς, μη χρησιμοποιείτε ισχυρά σαπούνια που περιέχουν άρωμα ή χημικές ουσίες.
Φροντίστε να ενημερώνεστε
Όσο περισσότερα γνωρίζετε εσείς και η οικογένειά σας σχετικά με την ψωριασική αρθρίτιδα, τόσο καλύτερα μπορείτε να συνεργαστείτε για την επιτυχή αντιμετώπιση της νόσου σας. Φροντίστε να ενημερώνεστε σχετικά με τις νέες θεραπείες και τα νέα ευρήματα για την ψωριασική αρθρίτιδα. Διαβάστε, μιλήστε με άλλους ανθρώπους, κάνετε αναζήτηση στο Internet και συζητήστε οπωσδήποτε με τον γιατρό σας οποιεσδήποτε απορίες μπορεί να έχετε εσείς και η οικογένειά σας σχετικά με την ψωριασική αρθρίτιδα ή τη θεραπεία της.
Η ευκαιρία να ξανακερδίσετε τη ζωή σας
Συνεχίστε να παίρνετε το φάρμακό σας
Σήμερα, δεν υπάρχει ίαση για την ψωριασική αρθρίτιδα. Ωστόσο, οι σημερινές εξελιγμένες θεραπείες, συμπεριλαμβανομένων των βιολογικών DMARDs, μπορούν να τροποποιήσουν τη διεργασία της νόσου και να αντιμετωπίσουν τα σημεία και τα συμπτώματα. Με αυτά τα εξελιγμένα φάρμακα, τα άτομα με ψωριασική αρθρίτιδα μπορούν να βοηθηθούν
να κρατήσουν τη νόσο υπό έλεγχο και να απολαύσουν μεγαλύτερη ελευθερία. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να κατανοήσετε ότι τα φάρμακα αυτά δεν επιτυγχάνουν ίαση της ψωριασικής αρθρίτιδας. Για να συνεχίσετε να είστε και να αισθάνεστε καλά, θα πρέπει να συνεχίσετε τη θεραπεία σας. Μιλήστε με τον γιατρό σας σχετικά με τη θεραπεία και φροντίστε να παίρνετε το φάρμακό σας σύμφωνα με τις συστάσεις του γιατρού.
