Επιλόχιος κατάθλιψη
Συγγραφέας Μαρία Δαμασιώτη Γράφτηκε στις ,
Η απόκτηση ενός παιδιού είναι η σημαντικότερη στιγμή στη ζωή μιας γυναίκας. Ωστόσο, πολλές φορές το συναίσθημα της χαράς υποσκελίζεται από την έλλειψη διάθεσης, την ευερεθιστότητα και τις αρνητικές σκέψεις. Η επιλόχεια κατάθλιψη πλήττει το 10% των λεχώνων και μπορεί να παρουσιαστεί σε χρονικό διάστημα από 24 ώρες έως και 6 μήνες μετά τη γέννηση του μωρού.
Τα συμπτώματα που παρουσιάζονται θεωρούνται φυσιολογικό μέρος της όλης διαδικασίας της μητρότητας και συνήθως υποχωρούν από μόνα τους μετά από 10 ημέρες. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις γυναικών των οποίων τα συμπτώματα είναι πιο έντονα ή διαρκούν πολλές ημέρες και χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή.
Τι είναι η επιλόχεια κατάθλιψη;
Η επιλόχεια κατάθλιψη δεν είναι μια απλή ιδιοτροπία της νέας μητέρας αλλά μια ασθένεια. Χρειάζεται σύστημα υποστήριξης από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον, ψυχοθεραπεία ή και φαρμακοθεραπεία με αντικαταθλιπτικά.
Πού οφείλεται;
Δεν υπάρχει μόνον ένας αιτιολογικός παράγοντας που να ευθύνεται για την επιλόχεια κατάθλιψη, αλλά αλληλεπίδραση πολλών παραγόντων στους οποίους περιλαμβάνεται η γενετική προδιάθεση, σοβαρά γεγονότα ζωής και αλλαγή των ορμονικών επιπέδων που συμβαίνει μετά την εγκυμοσύνη. Πιο συγκεκριμένα, τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης – τα οποία αυξάνονται κατά τη διάρκεια της κύησης – μειώνονται μετά τη γέννα, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ψυχολογική διάθεση της λεχώνας η οποία επειδή έχει ήδη εξαντληθεί από τη γέννα και την αϋπνία.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση επιλόχειας κατάθλιψης;
* Ιστορικό κατάθλιψης
* Εξουθενωτική γέννα
* Στρεσσογόνα γεγονότα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή μετά τον τοκετό
* Προϋπάρχουσα προβληματική σχέση με το σύζυγο
* Αίσθηση εγκατάλειψης από το οικογενειακό περιβάλλον
* Οικονομικά προβλήματα
Ποια είναι τα συμπτώματα;
* Κακή ψυχολογική διάθεση
* Κρίσεις κλάματος, συχνά χωρίς αιτία
* Έλλειψη ικανοποίησης και ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που κάποτε πρόσφεραν ευχαρίστηση
* Διαταραχές του ύπνου
* Απώλεια όρεξης
* Απώλεια ή αύξηση βάρους
* Μείωση ενεργητικότητας, εξάντληση
* Σωματικά συμπτώματα όπως συχνοί πονοκέφαλοι, πόνοι στο στήθος, ταχυπαλμία. ζάλη
* Αδιαφορία για το μωρό
* Ανησυχία, εκνευρισμός, άγχος
* Αισθήματα αναξιότητας ή και ενοχής
* Αίσθηση ότι δεν αξίζει να ζει
* Σκέψεις να κάνει κακό στον εαυτό της ή στο μωρό της
Πόσο καιρό διαρκεί η επιλόχεια κατάθλιψη;
Ο χρόνος διάρκειας της επιλόχειας κατάθλιψης είναι δύσκολο να καθοριστεί, καθώς διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα και τα συμπτώματα εκδηλώνονται με διαφορετική ένταση. Γενικότερα, όσο πιο νωρίς αντιμετωπιστεί τόσο πιο γρήγορα θα θεραπευτεί .
Η ψυχολογική υποστήριξη και σε κάποιες περιπτώσεις, η αγωγή με αντικαταθλιπτικά φάρμακα είναι οι ενδεδειγμένοι τρόποι εξειδικευμένης βοήθειας. Ωστόσο το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον της λεχώνας μπορούν να ενισχύσουν τη διάθεσή της και να την βοηθήσουν να αντιμετωπίσει αυτό το δύσκολο στάδιο της κατάθλιψης.
Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω τον εαυτό μου;
* Συζητήστε με πρόσωπα που αγαπάτε και εμπιστεύεστε και μοιραστείτε τα συναισθήματά σας μαζί τους
* Αναζητήστε βοήθεια για τις δουλειές του σπιτιού, τη φροντίδα του μωρού και τις άλλες δουλειές που πρέπει να γίνουν
* Αξιοποιείστε τον ελεύθερο χρόνο που θα δημιουργήσετε με αυτό τον τρόπο για να ξεκουραστείτε, να κάνετε πράγματα για τον εαυτό σας και να βρείτε την εσωτερική σας ισορροπία.
* Επενδύστε στον εαυτό σας! Δεν είναι εγωιστικό να κάνετε πράγματα που σας ευχαριστούν και σας ξεκουράζουν. Αντίθετα, σας βοηθάνε να « γεμίσετε» τις μπαταρίες σας και να είστε σε καλύτερη θέση να προσφέρετε στο μωρό σας και την οικογένειά σας.
Ακόμα και 15-20 λεπτά την ημέρα που θα αφιερώσετε σε κάτι που σας ευχαριστεί, όπως διάβασμα ή γυμναστική θα συμβάλλουν στο να νιώσετε πιο ευχάριστα.
Καθώς θα βλέπετε ακόμα και τις μικρές αλλαγές κάθε μέρα και θα κάνετε τη σύγκριση με τις προηγούμενες ημέρες, θα αισθανθείτε ότι έχετε περισσότερο έλεγχο των πραγμάτων και θα νιώσετε καλύτερα.
Είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε καταβεβλημένη, γιατί η γέννηση ενός παιδιού φέρνει πολλές αλλαγές και ο ρόλος της μητέρας είναι νέος και ακόμη άγνωστος. Όταν δεν αισθάνεστε ότι είστε ο εαυτός σας, αυτές οι αλλαγές μπορεί να φαίνονται τεράστιες και δύσκολο να τις αντιμετωπίσετε.
Να είστε ειλικρινής με το πόσα πράγματα μπορείτε να κάνετε, να γνωρίζετε και να σέβεστε τις δυνάμεις σας και να μην ξεχνάτε να ζητάτε βοήθεια.
Εάν με αυτούς τους απλούς τρόπους δεν αντιμετωπιστεί η κακή διάθεση τότε η γυναίκα πρέπει να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό. Σύμφωνα με έρευνες στην Βρετανία, μόνο 1 στις 4 γυναίκες που πάσχουν από επιλόχεια κατάθλιψη διαγιγνώσκονται και αντιμετωπίζονται θεραπευτικά. Μεγάλο ποσοστό από αυτές τις περιπτώσεις αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μεταπίπτει σε χρόνια κατάθλιψη.
Το ακόλουθο άρθρο με τίτλο “Επιλόχιος κατάθλιψη” της νοσηλεύτριας Μαρίας Δαμασιώτη, δημοσιεύτηκε στις 4 Μαϊου 2010 στην ιστοσελίδα chiownews.com
Δαμασιώτη Μαρία, νοσηλεύτρια Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Ν. Χίου.
