Οδοντιατρική ελάχιστης παρέμβασης
Συγγραφέας Κωνσταντίνος Θεοδώρου Γράφτηκε στις ,
Η «ελάχιστα παρεμβατική οδοντιατρική» δεν αποτελεί νέα υποειδικότητα της οδοντιατρικής αλλά αντιπροσωπεύει μια νέα φιλοσοφία που αναπτύχθηκε κυρίως τα τελευταία χρόνια και αντιμετωπίζει με μεγαλύτερο σεβασμό τους οδοντικούς ιστούς. Στόχος είναι η πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση των παθήσεων των δοντιών και η θεραπεία τους με τις λιγότερες δυνατές παρεμβάσεις.
Η βασική ασθένεια που απειλεί τα δόντια και τα καταστρέφει είναι η τερηδόνα. Εάν θέλουμε να αποφύγουμε εκτεταμένες θεραπείες θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη της τερηδόνας.
Μερικοί άνθρωποι είναι περισσότερο επιρρεπείς στην εμφάνιση τερηδόνας σε σύγκριση με άλλους, οπότε το πρόγραμμά πρόληψης δεν είναι το ίδιο για όλους και μπορεί να περιλαμβάνει:
• Αξιολόγηση του βαθμού επικινδυνότητας κάθε ατόμου
• Έλεγχο του σάλιου με ειδικά test για ανίχνευση τερηδονογόνων βακτηρίων
• Εφαρμογή φθοριούχων σκευασμάτων τοπικά, ή συστηματικά, στα παιδιά.
• Προληπτικές εμφράξεις οπών και σχισμών ( sealants )
• Έλεγχος των διατροφικών συνηθειών
Εξίσου σημαντική με την πρόληψη είναι και η έγκαιρη διάγνωση της τερηδόνας, καθώς στα αρχικά της στάδια μπορεί να θεραπευτεί με ελάχιστα παρεμβατικές τεχνικές ή και σε μερικές περιπτώσεις με εφαρμογή ειδικών σκευασμάτων χωρίς καθόλου τροχό. Για να γίνει αυτό θα πρέπει η νόσος να διαγνωστεί πρώιμα, όσο ακόμα βρίσκεται μέσα στα όρια της αδαμαντίνης, που δεν είναι πάντα ορατή με γυμνό μάτι.
Αυτό επιτυγχάνεται με συνδυασμό διαγνωστικών τεχνικών όπως αεραποτριβή, χρήση ειδικών χρωστικών σκευασμάτων, ακτινολογικό έλεγχο κ.λπ.
Αλλά ακόμα και όταν η τερηδόνα έχει ήδη εκδηλωθεί κλινικά, δηλαδή έχει τρυπήσει το δόντι, τα σύγχρονα υλικά που διαθέτει η οδοντιατρική μας δίνουν την δυνατότητα να εντοπίσουμε με ακρίβεια ( και όχι εμπειρικά με το μάτι ) και να απομακρύνουμε μόνο το άρρωστο τμήμα του δοντιού και να ενισχύσουμε το υπόλοιπο δόντι, αποφεύγοντας έτσι επανορθωτικές κατασκευές που θα απαιτούσαν τροχισμό υγιούς οδοντικού ιστού (π.χ. θήκες ).
Εκτός όμως από τη θεραπεία της τερηδόνας οι αρχές της ελάχιστης παρέμβασης βρίσκουν εφαρμογή και σε άλλους τομείς της οδοντιατρικής όπως η περιοδοντολογία, χειρουργική προσθετική κ.λπ.
Προσθετική:
• Αποφυγή τοποθέτησης θηκών και αντικατάσταση με κατασκευές που απαιτούν λιγότερο τροχισμό, όπως είναι τα ένθετα -επένθετα, οι όψεις πορσελάνης κ.λπ.
• Αποφυγή κατασκευής γεφυρών και αντικατάσταση των δοντιών που λείπουν με εμφυτεύματα
• Αποφυγή αντικατάστασης ελλειπόντων δοντιών αν αυτό δεν είναι απαραίτητο π.χ. σε μερικές περιπτώσεις δεν είναι απαραίτητο να αντικατασταθούν ο γομφίοι, εφόσον συντρέχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις
• Διατήρηση υγιών ριζών κάτω από κινητές οδοντοστοιχίες ( επένθετες )
Θεραπείες των ούλων /Χειρουργική στόματος
Η αρχή της ελάχιστης παρέμβασης μπορεί να εφαρμοστεί και στην αντιμετώπιση των παθήσεων των ούλων και κυρίως της περιοδοντίτιδας. Έτσι, προσπαθούμε να αποφύγουμε όσο γίνεται τις χειρουργικές επεμβάσεις και να τις αντικαθιστούμε με πιο συντηρητικές παρεμβάσεις όπως οι αποξέσεις, η χρήση laser, η τοπική υποουλική εφαρμογή αντιβιοτικών σκευασμάτων κ.λπ.
Με το ίδιο σκεπτικό, αποφεύγουμε γενικά τις επεμβάσεις στο στόμα όταν δεν είναι εντελώς απαραίτητες και το αναμενόμενο όφελος δεν είναι μεγαλύτερο από την ταλαιπωρία. Για παράδειγμα, δεν είναι πάντα αναγκαία η αφαίρεση έγκλειστων φρονιμιτών.
Αλλά και στις περιπτώσεις που δεν μπορούμε να αποφύγουμε μια επέμβαση προσπαθούμε να μειώσουμε την έκταση της ( π.χ. διχοτόμηση και αφαίρεση μόνο της μίας ρίζας ενός πολύριζου δοντιού αντί για εξαγωγή του )και την βαρύτητα της με τη χρήση laser ή με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή π.χ. τοποθέτηση εμφυτευμάτων καθοδηγούμενη μέσω computer.
θα μπορούσαμε να αναφέρουμε πολλά ακόμα τέτοια παραδείγματα. Όλα αυτά δε σημαίνουν ότι καταργήθηκαν οι εξαγωγές, οι θήκες και τα σφραγίσματα, ούτε ότι πατάμε μερικά κουμπιά στον υπολογιστή και τα εμφυτεύματα τοποθετούνται αυτομάτως. Σημαίνουν όμως μία νέα προσέγγιση της οδοντιατρικής που εστιάζει περισσότερο στην πρόληψη παρά στην αποκατάσταση.
Για να μπορέσει όμως αυτό να γίνει πραγματικότητα, είναι απολύτως απαραίτητη η συμμετοχή και του ίδιου του ενδιαφερόμενου ο οποίος θα πρέπει να επισκέπτεται ακόμα πιο συχνά σε σχέση με παλαιότερα τον οδοντίατρό του και να συνεργάζεται, ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες που του δίνονται.
