Διαβήτης και Διατροφική Αντιμετώπισή του
Συγγραφέας Ιωάννης Κερίμης Γράφτηκε στις ,
Διαβήτης και Διατροφή
Ο Διαβήτης είναι μια μεταβολική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Οι κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη είναι ο διαβήτης τύπου Ι, ο διαβήτης τύπου ΙΙ και τέλος ο διαβήτης κύησης. Και οι τρεις τύποι διαβήτη χρειάζονται ιδιαίτερη διατροφική αντιμετώπιση έτσι που να μπορέσει να υπάρξει ισορροπία στην γλυκόζη αίματος. Άτομα με ανεξέλεγκτα επίπεδα ζαχάρου για χρόνια μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με σοβαρά προβλήματα υγείας όπως νεφρική ανεπάρκεια, προβλήματα με την όραση, βλάβες των νεύρων, στυτική δυσλειτουργία, μολύνσεις ενώ έχουν αυξημένη τάση για καρδιαγγειακά νοσήματα.
Διαβήτης Τύπου Ι
Ο διαβήτης τύπου Ι αναπτύσσεται συνήθως σε νεαρή ηλικία και χαρακτηρίζεται από ανεπαρκή παραγωγή Ινσουλίνης από το πάγκρεας. Η Ινσουλίνη είναι η ορμόνη που είναι υπεύθυνη για να ρυθμίζει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Άτομα με διαβήτη τύπου Ι χρειάζονται καθημερινή λήψη ινσουλίνης. Είναι σημαντικό για τα άτομα με διαβήτη αυτού του τύπου να γνωρίζουν τα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες και την ποσότητα υδατανθράκων που περιέχουν. Σε αυτό μπορεί να τους βοηθήσει Διαβητολόγος ή Κλινικός Διαιτολόγος. Όταν κάποιος γνωρίζει την ποσότητα υδατανθράκων που περιέχουν τα φαγητά μπορεί να ρυθμίσει καλύτερα την ποσότητα ινσουλίνης που λαμβάνει ρυθμίζοντας έτσι τα σάκχαρα του αίματος.
Διαβήτης τύπου ΙΙ
Ο Διαβήτης τύπου ΙΙ χαρακτηρίζεται από ινσουλινοαντίσταση, δηλαδή το πάγκρεας παράγει ινσουλίνη αλλά το σώμα μας δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την ινσουλίνη αποτελεσματικά. Το άτομο με διαβήτη τύπου ΙΙ θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικό με τις διατροφικές του επιλογές και γενικά με την ποσότητα υδατανθράκων που καταναλώνει. Παραδείγματα υδατανθράκων είναι το ψωμί , το ρύζι, το πλιγούρι, τα μακαρόνια ενώ σάκχαρα υπάρχουν και στα φρούτα τα όσπρια και στο γάλα. Σε καμία περίπτωση δέν θα πρέπει τα τρόφιμα αυτά να αποκλειστούν από το καθημερινό διαιτολόγιο απλά θα πρέπει να καταναλώνονται σε καθορισμένες ποσότητες σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη διαβήτη
• Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη. Εάν κάποιος έχει στην οικογένεια του συγγενείς πρώτου βαθμού με διαβήτη θα πρέπει να ελέγχουν το σάκχαρο αίματος σε τακτά χρονικά διαστήματα γιατι είναι πολύ πιθανόν να είναι και ο ίδιος επιρρεπής στην ανάπτυξη διαβήτη.
• Παχυσαρκία. Το αυξημένο σωματικό βάρος αυξάνει την αντίσταση του σώματος στην ινσουλίνη και συνάμα αυξάνει τις πιθανότητες για ανάπτυξη διαβήτη.
• Χαμηλή σωματική δραστηριότητα
• Μη ισορροπημένη διατροφή. Όταν κάποιος ακολουθει διατροφή αυξημένη σε λιπαρά και ζάχαρη οι πιθανότητες του για ανάπτυξη διαβήτη αυξάνονται, εάν έχει προδιάθεση για αυτό.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα του διαβήτη είναι πολυδιψία δηλαδή αυξημένη κατανάλωση νερού και πολυουρία, κούραση, πληγές που δεν επουλώνονται εύκολα , προβλήματα όρασης, κούραση, συχνές μολύνσεις και τέλος απώλεια/αύξηση βάρους. Τα συμπτώματα αυτά είναι πιο εμφανή στα άτομα με διαβήτη τύπου Ι και κάπως πιο ήπια στα άτομα με διαβήτη τύπου ΙΙ.
Θεραπεία
Το πρώτο βήμα όταν κάποιος διαγνωστεί με διαβήτη είναι να επισκεφτεί φυσικά ένα διαβητολόγο για να συζητήσουν την θεραπευτική αντιμετώπιση του διαβήτη. Στη συνέχεια θα πρέπει να επισκεφτεί κάποιο κλινικό διαιτολόγο για να λάβει διατροφικές οδηγίες μιας και η διατροφή είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον διαβήτη. Σε γενικά πλαίσια η ημερήσια κατανομή θερμίδων θα πρέπει να είναι 50% υδατάνθρακες, 15-20% πρωτεΐνη και 25-30% λίπος. Είναι σημαντικό να επιλέγονται οι πλέον υγιεινοί υδατάνθρακες οι οποίοι απαντώνται σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια (φασόλια, μπιζέλι, φακή) και γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπη. Τα λίπαρα που θα πρέπει να καταναλώνονται θα πρέπει να είναι «καλά» λιπαρά όπως πχ ελαιόλαδο και λίπος ψαριού ενώ θα πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση ζωικών λιπαρών λόγω του αυξημένου κυνδίνου των διαβητικών για καρδιακές παθήσεις. Ο κλινικός διαιτολόγος μπορεί επίσης να βοηθήσει το άτομο να χάσει κιλά μιας και η απώλεια 5-10 κιλών βοηθά στην καλύτερη ισορροπία του ζάχαρου του αίματος.
Το άτομο με διαβήτη θα πρέπει να συμπεριλάβει στη ζωή του την φυσική άσκηση μιας και η άσκηση βοηθά στην μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη και βοηθά στην διατήρηση ενός υγιούς βάρους ενώ θα πρέπει να αποβάλει βλαβερές συνήθειες όπως το κάπνισμα που έχει την ιδιότητα να αυξάνει την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Τέλος το άτομο θα πρέπει να υποβάλλεται σε συχνές εξετάσεις για να γνωρίζει τα επίπεδα του ζαχάρου ενώ θα πρέπει επίσης να ελέγχει τα επίπεδα της χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης. Λόγω του ότι κάποιοι διαβητικοί αντιμετωπίζουν προβλήματα με την όραση τους θα πρέπει να επισκέπτονται χρονιαία κάποιο οφθαλμίατρο ενώ θα πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα την υγεία των ποδιών τους μιας και διαβητικοί με αυξημένα επίπεδα ζαχάρου για χρόνια αντιμετωπίζουν μολύνσεις στα κάτω άκρα που μπορεί να τους οδηγήσει στη χειρότερη περίπτωση σε νέκρωση του ποδιού.
Ο μπλε κύκλος είναι το παγκόσμιο σύμβολο για τον διαβήτη. Ο κύκλος σε όλες τις κουλτούρες συμβολίζει την υγεία και τη ζωή, ενώ το μπλε χρώμα συμβολίζει το χρώμα του ουρανού και τη σημαία της Ευρωπαϊκής ένωσης. Πιο συγκεκριμένα για την καμπάνια συμβολίζει την ενότητα. Το τεστ του μπλε κύκλου αποτελεί ένα ενδιαφέρον εργαλείο, το οποίο δημιουργήθηκε για να αξιολογήσει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2. Υπάρχει στο διαδίκτυο στην ιστοσελίδα http://www.worlddiabetesday.org και είναι ένα διαδραστικό εργαλείο που εκτιμά τον εξατομικευμένο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 και προτείνει αλλαγές για να μειωθεί ο κίνδυνος αυτός. Το εργαλείο μπορεί επίσης να βοηθήσει τα άτομα με διαβήτη να μειώσουν αλλά και να αντιμετωπίσουν τις επιπλοκές του διαβήτη.
