Τι είναι η αποτοξίνωση?
Συγγραφέας Ανδρέας Ζουρδός Γράφτηκε στις ,
Η αποτοξίνωση είναι μια έννοια που χρησιμοποιείται στην ιατρική για τα θύματα δηλητηρίασης ή για τα άτομα που είναι εθισμένα σε ναρκωτικές ουσίες. Παρ’ όλα αυτά, οι «ειδικοί» συντάκτες θεμάτων διατροφής των περιοδικών ποικίλης ύλης και των site ευρείας κατανάλωσης καπηλεύονται την έννοια της αποτοξίνωσης συνήθως κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα. Η ιδέα της αποτοξίνωσης είναι παντού και τα προϊόντα αποτοξίνωσης που πωλούνται στην τηλεόραση, στα φαρμακεία ή αλλού παρουσιάζουν μεγάλες πωλήσεις και κέρδη. Άραγε προσφέρουν κάτι ;
Η βιομηχανία της αποτοξίνωσης πατά γερά στην ψυχολογική χειραγώγηση και στην έλλειψη πληροφόρησης του κοινού. Οι ενοχές δημιουργούν την ανάγκη για μία εσωτερική κάθαρση από την αμαρτία της υπερκατανάλωσης θερμίδων. Οι ενοχές και η μετέπειτα ανάγκη για εξιλέωση από υπερκατανάλωση θερμίδων δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό. Ενδεχομένως να οδηγήσουν στην αλλαγή προς το καλύτερο. Ο τρόπος τον οποίο θα ακολουθήσει κανείς έχει σημασία για το αν όντως η αλλαγή θα είναι προς το θετικό.
Εδώ μπαίνει η φιλοσοφία της αποτοξίνωσης σαν λύση:
Σύμφωνα με την φιλοσοφία αυτή, οι επιλογές των τροφών περιορίζονται στα φρούτα και τα λαχανικά ώστε να αποτοξινωθεί ο οργανισμός από τις τοξίνες του κρέατος. Φρουτοσαλάτες, λαχανοσαλάτες , ροφήματα κτλ κυριαρχούν στις προσφερόμενες επιλογές χωρίς κανένα όριο στην κατανάλωση τους. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές αλλά η κεντρική φιλοσοφία είναι ίδια, θέτοντας το κρέας , τα αυγά και τα γαλακτοκομικά ως ανθυγιεινές επιλογές, και παράλληλα εξυμνώντας την αξία των φρούτων και των λαχανικών. Στα σχετικά άρθρα είναι χαρακτηριστική η μεγέθυνση της διατροφικής τους αξίας, υπερτονίζοντας την περιεκτικότητα τους σε αντιοξειδωτικές ουσίες και βιταμίνες. Στις «οδηγίες χρήσης» της αποτοξίνωσης δεν θα μπορούσε να λείπει το σχετικό κλίμα υγείας και ευεξίας που προωθεί την αυθυποβολή θετικής σκέψης για την επιλογή αυτή. Επόμενο είναι πολλοί που ακολουθούν αυτήν την φιλοσοφία να αναφέρουν προσωπική ευεξία, τουλάχιστον τον πρώτο καιρό.
Από πού μπάζει η φιλοσοφία της αποτοξίνωσης?
Άγνοια βασικής βιοχημείας.
Ο άνθρωπος διαθέτει το ήπαρ, ένα αποτελεσματικό όργανο που δεσμεύει πολλές από τις δυνητικά επικίνδυνες ουσίες του φαγητού, είτε αυτό είναι κρέας είτε φρούτα και λαχανικά.
Άγνοια βασικών αρχών τοξικολογίας .
Η «αποβολή των τοξινών» είναι το πρώτο πιασάρικο κόλπο, εύκολο να παπαγαλιστεί από όσους προωθούν της αποτοξίνωση και τα σχετικά προϊόντα. Τι είναι οι «τοξίνες»? Οι τοξίνες είναι μία αυθαίρετη έννοια που υπονοεί την δηλητηριώδη ιδιότητα μίας ουσίας. Θα σας έκανε εντύπωση αν μαθαίνατε ότι οποιαδήποτε ουσία (ανεξαρτήτως προέλευσης, είτε από κρέας είτε από φρούτα) μπορεί να έχει δηλητηριώδη επίδραση, αν υπερκαταναλωθεί; Μία ουσία δεν κατηγοριοποιείται σαν βλαβερή ή ασφαλής ανεξάρτητα της δόσης στην οποία λαμβάνεται, γι’ αυτό και ο όρος «τοξίνη» δεν έχει νόημα. ‘Ένα παράδειγμα είναι η παρότρυνση για να πίνουμε «άφθονο νερό» που συναντάμε στις δίαιτες αποτοξίνωσης. Το νερό είναι απαραίτητο για να ζήσουμε αλλά η υπερκατανάλωση νερού μπορεί να οδηγήσει ακόμη στην κλινική κατάσταση της δηλητηρίασης εξ ύδατος.
Μετατόπιση του προβλήματος και της ευθύνης.
Αφού το συκώτι διαχειρίζεται τις ουσίες που εμπεριέχονται στις τροφές , το πρόβλημα των μεγάλων γευμάτων του Πάσχα και των Χριστουγέννων δεν είναι στις «τοξίνες» αλλά στις θερμίδες. Ο πραγματικός λόγος που οι άνθρωποι νιώθουν ενοχικά μετά από αυτά τα γεύματα είναι γιατί παίρνουν βάρος . Στην συνέχεια η μετατόπιση της ευθύνης πάει στις τοξίνες, και γιατί όχι, αφού δεν ευθυνόμαστε εμείς για αυτό το θέμα αλλά το κρέας που καταναλώσαμε. Πόσες φορές έχετε ακούσει κάποιον να δέχεται την προσωπική ευθύνη για το βάρος που έχει πάρει ; Η λήψη προσωπικής ευθύνης για ένα αρνητικό γεγονός δεν είναι το πιο εύκολο πράγμα και συμβαίνει ακόμα στους καλύτερους από εμάς. Όσοι εμπορεύονται τα προϊόντα αποτοξίνωσης εκμεταλλεύονται στο έπακρο αυτήν την ανθρώπινη αδυναμία.
Αδικαιολόγητη διχοτόμηση των τροφών σε δυνάμεις του καλού και του κακού:
τα φρούτα και τα λαχανικά είναι οι καλοί , οι υγιεινοί ήρωες και τα κρέατα είναι οι κακοί, οι βλαβεροί. Μακάρι τα πράγματα να ήταν τόσο απλά . Αυτή η διχοτόμηση δεν βγάζει απολύτως κανένα νόημα γιατί ο άνθρωπος μπορεί να έχει καλή υγεία είτε είναι χορτοφάγος, είτε δεν είναι και το αντίστροφο. Η υπερκατανάλωση των φρούτων μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία και κακή υγεία, όπως και η υπερκατανάλωση κρέατος.
«Αυτό που χρειάζεσαι για να εξασφαλίσεις την επιτυχία είναι αμάθεια και αυτοπεποίθηση» είχε πει ο Mark Twain και η ρήση ταιριάζει γάντι στην περίπτωση της αποτοξίνωσης. Είναι συνηθισμένο μία διατροφική φιλοσοφία να προωθείται από έναν μεγάλο τηλεοπτικό σταθμό , από μία καλλίγραμμη παρουσιάστρια ή ένα περιοδικό, αλλά αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι υποστηρίζεται από επιστημονικές αποδείξεις για την ασφάλεια της. Η καλύτερη λύση για όσους θέλουν καλή υγεία βρίσκεται στον τρόπο ζωής και όχι σε μία φιλοσοφία που αιωρείται στο κενό. Το πρόβλημα με την αποτοξίνωση δεν έχει να κάνει ούτε με το ότι μία βιομηχανία κέρδους στηρίζεται πάνω της, αλλά πως εφευρίσκει την θεραπεία για μία κατάσταση που δεν υφίσταται στην πραγματικότητα. Αλλά αν είχατε να πουλήσετε κάτι άχρηστο δεν θα έπρεπε πρώτα να δημιουργήσετε μία ανάγκη που δεν υπάρχει;
Βιβλιογραφία
Βαλαβανίδης Αθ. (2007). Οικοτοξικολογία και Περιβαλλοντολογική Τοξικολογία-Ερευνητική μεθοδολογία για την εκτίμηση οικολογικού κινδύνου από επικίνδυνες χημικές ουσίες. Τμήμα Χημείας Πανεπιστημίου Αθηνών
Δημόπουλος Κ. και Αντωνοπούλου Σ. (2000). Βασική Βιοχημεία
Geissler and Powers. (2007). Human Nutrition
