Ατοπική Δερματίτιδα
Συγγραφέας Αλέξανδρος Παναγόπουλος Γράφτηκε στις ,
Η ατοπική δερματίτιδα είναι μια πολύ συχνή πάθηση στα παιδιά. Το 10-20% περίπου των παιδιών παρουσιάζουν έκζεμα και για άγνωστους λόγους η συχνότητα της νόσου φαίνεται να αυξάνεται τα τελευταία χρόνια. Στα πιο πολλά παιδιά ξεκινά πριν την ηλικία του ενός έτους και σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις πριν τα 5. Η βασική αιτία της ατοπικής δερματίτιδας είναι η αλλεργία χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μπορούμε να πούμε τι ακριβώς προκαλεί την αλλεργία αυτή (π.χ. κάποια συγκεκριμένη τροφή) έτσι ώστε να την αποφύγουμε.
Το έκζεμα είναι μία χρόνια πάθηση που παρουσιάζεται με εξάρσεις και υφέσεις. Η μορφή και η εντόπισή της στο δέρμα διαφέρει ανάλογα με την ηλικία ενώ μπορεί να αλλάζει από τη μία έξαρση στην άλλη. Με τα χρόνια οι εξάρσεις συνήθως γίνονται όλο και λιγότερο συχνές ενώ στις πιο πολλές περιπτώσεις εξαφανίζονται τελείως.
Με την κατάλληλη θεραπεία μπορούμε να ελέγξουμε ικανοποιητικά τη φαγούρα και το τυπικό εξάνθημα της ατοπικής δερματίτιδας. Ιδίως η φαγούρα μπορεί να είναι πολύ έντονη για το παιδί, τόσο όσο να επηρεάζει την ικανότητα συγκέντρωσης ή ακόμα και τον ύπνο. Η αντιμετώπιση της ατοπικής δερματίτιδας χρειάζεται αρκετή προσπάθεια, χρόνο και κυρίως πολλή υπομονή από μέρους σας. Το σίγουρο είναι, ότι κάτι τέτοιο αξίζει πραγματικά τον κόπο.
Θερμοκρασία, Υγρασία, Ιδρώτας.
Η υψηλή υγρασία ευνοεί τον ιδρώτα και ο ιδρώτας επιδεινώνει το έκζεμα. Ο πολύ ξηρός αέρας από την άλλη μεριά επιδεινώνει την ξηρότητα του δέρματος που αποτελεί μέρος της πάθησης. Όλα αυτά βέβαια δε σημαίνουν ότι το παιδί πρέπει να ζει σε ένα χώρο με ελεγχόμενη θερμοκρασία και υγρασία. Σημαίνουν πάντως ότι μετά από το έντονο παιγνίδι και την σωματική άσκηση, είναι απαραίτητο να βγάλει τα ιδρωμένα ρούχα, να κάνει ένα ντους μετά από το οποίο να χρησιμοποιήσει την τοπική θεραπεία που του έχει δοθεί.
Ρουχισμός
Στην ιδανική περίπτωση το παιδί πρέπει να φοράει βαμβακερά ρούχα 100% (ή τουλάχιστον 80% βαμβάκι). Τα συνθετικά και το μαλλί ερεθίζουν το δέρμα και θα πρέπει να αποφεύγονται.
Ενυδάτωση του δέρματος.
Η ενυδάτωση του δέρματος είναι εξαιρετικά σημαντική γιατί εξ’ορισμού το δέρμα του παιδιού με ατοπική δερματιτίδα είναι ξηρό. Βάλτε το παιδί στη μπανιέρα με χλιαρό (όχι ζεστό) νερό για 5-15 λεπτά, μία φορά την ημέρα. Αποφύγετε το σαπούνι γιατί ξηραίνει και ερεθίζει το δέρμα ή χρησιμοποιήστε το μόνο στα χέρια, πόδια και πρόσωπο όταν έχουν μαζευτεί “βρωμιές”. Μπορείτε πάντως να χρησιμοποήσετε (για όλο το σώμα και το κεφάλι) ένα “σάπουνι χωρίς σαπούνι” που θα βρείτε στα φαρμακεία. Τα αφρόλουτρα θα πρέπει να αποφεύγονται. Τα έλαια που μπορούμε να προσθέσουμε στο νερό δεν είναι ιδιαίτερα χρήσιμα. Κατά τη διάρκεια του μπάνιου, καθαρίστε απαλά το δέρμα του παιδιού χωρίς να τρίβετε με δύναμη. Βγαίνοντας από το μπάνιο, σκουπίστε το παιδί ακουμπώντας ήπια πάνω στο δέρμα χωρίς να τρίβετε. Θυμηθείτε: το τρίψιμο ερεθίζει το δέρμα και ο ερεθισμός επιδεινώνει το έκζεμα.
Αμέσως μετά, επαλείψτε το παιδί με την κρέμα τοπικού στεροειδούς (βλέπε παρακάτω) και ολοκληρώστε τη θεραπεία με τη ενυδατική αλοιφή ή κρέμα σε όλο το σώμα και σε σχετικά άφθονες ποσότητες.
Θυμηθείτε: επαλείψτε πάντα, την κρέμα τοπικού στεροειδούς ΠΡΙΝ από την ενυδατική/λιπαντική κρέμα.
Όταν η έξαρση υποχωρήσει, χρησιμοποιήστε απευθείας την ενυδατική θεραπεία σε όλο το σώμα.
Όσον αφορά την ενυδατική θεραπεία, οι λοτιόν και οι κρέμες είναι γενικά πιο εύχρηστες. Οι αλοιφές είναι πιο παχύρευστες και λιγότερο ευχάριστες στη αφή, είναι όμως περισσότερο αποτελεσματικές. Στη φάση της έξαρσης θα προτιμήσουμε τις αλοιφές. Στη φάση της ύφεσης συνεχίζουμε την ενυδάτωση καθημερινά αλλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις κρέμες ή τις λότιον αν θεωρούμε ότι οι αλοιφές είναι πολύ λιπαρές και λερώνουν τα ρούχα του παιδιού.
Για να ελέγξουμε τον κνησμό (=φαγούρα) και τη φλεγμονή του δέρματος.
Η φαγούρα κάνει το παιδί να ξύνεται και το ξύσιμο επιδεινώνει σημαντικά το έκζεμα. Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε αυτήν την κατάσταση είναι η κρέμα τοπικού στεροειδούς. Τα τοπικά στεροειδή χρησιμοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια στα παιδιά με ατοπική δερματίτιδα. Είναι απολύτως ασφαλή όταν χρησιμοποιούνται σωστά και ιδιαίτερα αποτελεσματικά κυρίως όταν δε φοβόμαστε να δώσουμε τις σωστές δόσεις.
Σε περίπτωση που τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα (ή διαρκούν για μεγάλο χρονικό διάστημα) στο πρόσωπο, τα βλέφαρα και τις πτυχές, ο παιδίατρος μπορεί να χορηγήσει στις παραπάνω αυτές περιοχές μια νεότερη θεραπεία, εναλλακτική των τοπικών στεροειδών (Elidel ή Protopic)
Άλλες θεραπείες
Αντι-ισταμινικά
Μπορούν να βοηθήσουν να μειωθεί η φαγούρα. Αρκετά από αυτά προκαλούν υπνηλία. Συνήθως τα χρησιμοποιούμε το βράδυ κάτι που μπορεί να συμβάλει στο να είναι πιο ήσυχος ο ύπνος του παιδιού.
Αντιμικροβιακά-Αντιβιοτικά
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να έχουμε επιμόλυνση του δέρματος στις περιοχές με έντονο εξάνθημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο παιδίατρος θα σας προτείνει να χορηγήσετε μια αντιμικροβιακή κρέμα (Bactroban ή Fucidin) και πιο σπάνια αντιβιοτικά από το στόμα.
