«Λειτουργικά τρόφιμα: Η νέα διατροφική πραγματικότητα»
Συγγραφέας Σοφία Ελευθερίου Γράφτηκε στις ,
«Λειτουργικά τρόφιμα: Η νέα διατροφική πραγματικότητα»
Καθένας μας έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος με χίλια δυο νέα προϊόντα στα ράφια των σούπερ μάρκετ, τρόφιμα στην ετικέτα των οποίων αναγράφονται ποικίλες δράσεις και οφέλη και τα οποία υπόσχονται
από μείωση της χοληστερίνης μέχρι απώλεια βάρους. Όλα αυτά τα καινοτόμα προϊόντα ανήκουν σε μία κοινή κατηγορία, τα λειτουργικά τρόφιμα. Η νέα αυτή κατηγορία τροφίμων έχει οδηγήσει τον καταναλωτή σε σύγχυση απέναντι στις διατροφικές επιλογές που του προσφέρονται, ενώ στο μυαλό του ξεπηδούν διλήμματα όπως: έχουν αποτέλεσμα τα τρόφιμα για μείωση της χοληστερόλης, βοηθούν τη λειτουργία του εντέρου τα διάφορα γαλακτοκομικά που διαφημίζονται για αυτό, υπερέχουν τα ανεπεξέργαστα προϊόντα έναντι των επεξεργασμένων, είναι ασφαλή τα light προϊόντα; Και αν τελικά αυτά τα νέα προϊόντα έχουν αποδεδειγμένη δράση, με ποιο τρόπο μπορούν να με ωφελήσουν;
Τι είναι τα λειτουργικά τρόφιμα;
Τα «λειτουργικά τρόφιμα» αποτελούν μια νέα κατηγορία τροφίμων που περιλαμβάνει τρόφιμα με ιδιαίτερες ιδιότητες και τα οποία προορίζονται να καταναλώνονται ως μέρος μιας φυσιολογικής δίαιτας. Τα λειτουργικά τρόφιμα, στην ουσία, είναι τρόφιμα τα οποία περιέχουν βιοενεργά συστατικά που προορίζονται είτε να ενισχύσουν την υγεία είτε να μειώσουν τον κίνδυνο ασθένειας. Παραδείγματα τέτοιων τροφίμων αποτελούν τρόφιμα εμπλουτισμένα με βιταμίνες και/ή μέταλλα (πχ. γάλα εμπλουτισμένο με ασβέστιο και βιταμίνη D), τρόφιμα στα οποία έχει προστεθεί μία βιολογικά ενεργή ουσία (πχ. ροφήματα και προϊόντα επάλειψης με φυτοστερόλες για μείωση της χοληστερίνης), τρόφιμα από τα οποία έχει αφαιρεθεί κάποιο δυνητικά επιβλαβές συστατικό (πχ. τυρί χωρίς χοληστερόλη, προϊόντα light κλπ) ή ακόμη και φυσικά τρόφιμα με ιδιαίτερες λειτουργικές ιδιότητες (πχ. μπρόκολο πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, ελαιόλαδο πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά, σολομός πλούσιος σε ω3 λιπαρά οξέα & βιταμίνη D κλπ).
Ποια είναι τα ωφέλημα συστατικά των τροφίμων τα οποία περιέχονται στα λειτουργικά τρόφιμα και πώς μπορούν να ωφελήσουν την υγεία μου;
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τα σημαντικότερα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού, τα συστατικά των τροφίμων που μπορούν να ωφελήσουν καθένα σύστημα ξεχωριστά καθώς και τα τρόφιμα στα οποία περιέχονται αυτά τα συστατικά είτε φυσικά (φυσικές πηγές) είτε μετά από την ανθρώπινη παρέμβαση και επεξεργασία (επεξεργασμένα τρόφιμα).
Να εμπιστεύομαι την ετικέτα / διαφήμιση του προϊόντος όταν αναφέρει ότι το συγκεκριμένο προϊόν μπορεί να μου προσφέρει κάποιο όφελος για την υγεία μου;
Τα βιολογικά ενεργά συστατικά, η διατροφική αξία καθώς και τα οφέλη των λειτουργικών τροφίμων στην υγεία επισημαίνονται στις συσκευασίες τους με τη χρήση ιδιαίτερων ισχυρισμών. Το νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με την επισήμανση των τροφίμων είναι πολύ συγκεκριμένο και καθορίζεται από Ευρωπαϊκές Οδηγίες οι οποίες έχουν εναρμονισθεί στο Εθνικό μας Δίκαιο. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει αυστηρή νομοθεσία η οποία αφορά τόσο τις ετικέτες όσο και την παρουσίαση και διαφήμιση των τροφίμων που διατίθενται στην αγορά ενώ σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να αποδίδονται ή να υπονοούνται σε οποιοδήποτε τρόφιμο ιδιότητες πρόληψης ή θεραπείας ασθενειών.
Συμπερασματικά, καθότι η διατροφή διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στην εμφάνιση πολλών χρόνιων νοσημάτων, μεταξύ των οποίων τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο καρκίνος και η οστεοπόρωση, η επιλογή των τροφίμων καθίσταται πρωταρχικής σημασίας. Τα λειτουργικά τρόφιμα αποτελούν μία νέα κατηγορία τροφίμων, τα οποία δύναται να συνεισφέρουν στην μείωση του κινδύνου εμφάνισης σημαντικών νοσημάτων και στην επίτευξη της βέλτιστης υγείας. Ωστόσο, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι για να έχουμε το μέγιστο διατροφικό όφελος τα τρόφιμα αυτά θα πρέπει να καταναλώνονται στα πλαίσια μία ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού και δραστήριου τρόπου ζωής.
