Το Φράγμα Δόξα στο Φενεό
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Το ιστορικό της δημιουργίας μιας τεχνιτής λίμνης
Ένας Ελβετός περιηγητής στα μέσα του 19ου αιώνα αναφερόμενος στην περιήγηση του στην Ελλάδα, γράφει μεταξύ των άλλων.
«Ακολουθών κανείς τη διαδρομή βορειοδυτικά της Σικυώνος καταλήγει σε μια περιοχή που ονομάζεται Φενεός. Αν κάποιος που γνωρίζει την Ελβετία την επισκεφτεί, αμέσως ξεχνά την Ελβετία».
Οι Έλληνες γενικά και οι Φενεάτες ειδικότερα δεν έχουν κατανοήσει ακόμη τη σημασία και την αξία των λόγων αυτού του ανθρώπου, γιατί ο Φενεός με τις απείρου φυσικού κάλλους ομορφιές του, με το υγιεινότατο κλίμα του, με τα άφθονα νερά του, με τα εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα του, θα μπορούσε να είναι σήμερα όχι μόνον το θέρετρο της Κορινθίας, αλλά το θέρετρο των Αθηνών, αφού η απόσταση δεν υπερβαίνει τα 170 χιλ. Στις ομορφιές του Φενεού έρχεται να προστεθεί μία ακόμη τεχνητής υφής ομορφιά, η οποία προκαλεί όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον του επισκέπτη και προσδίδει μεγαλύτερη τουριστική αξία στην περιοχή, και αυτή η τεχνητή ομορφιά δεν είναι άλλη από το φράγμα Δόξα στο Φενεό.
Το φράγμα Φενεού έχει μια ιστορία 40 και πλέον χρόνων.
Στις αρχές της 10ετίας του 1960 ο τότε Κορίνθιος υπουργός Γεωργίας αείμνηστος Κων. Αδαμόπουλος οραματίζεται την εκτέλεση αυτού του έργου.
Τα μεγάλα εγγειοβελτιωτικά έργα που εκτελέστηκαν τότε σ’ ολόκληρη τη χώρα και η αναδιάρθρωση των καλλιεργειών που εισήγαγε, είχαν ως αποτέλεσμα όχι μόνο την αυτάρκεια για τον πληθυσμό της χώρας σε σιτηρά, ρύζι, ζάχαρη, εσπεριδοειδή, κηπευτικά κλπ. αλλά και την εξαγωγή αυτών σε μεγάλες ποσότητες. Πραγματικός άνεμος γεωργικής αναδημιουργίας έπνευσε τότε σε πολλές και μεγάλες περιοχές της χώρας. Αυτόν τον άνεμο αναδημιουργίας ο Κων. Αδαμόπουλος ηθέλησε να μεταφέρει και στο Φενεό.
Στα πλαίσια των περιοχών όπου εκτελούντο τα μεγάλα εγγειοβελτιωτικά έργα, ο Αδαμόπουλος ενέταξε και τον Φενεό για την κατασκευή μεγάλου φράγματος, ώστε ν’ αξιοποιηθεί αρδευτικά όλος ο κάμπος. Ως αρχική τοποθεσία για την κατασκευή του έργου αυτού επελέγη περιοχή απορροής των πηγών του ποταμού Ολβίου, δηλ. η περιοχή που ορίζεται μεταξύ των χωριών Στενού και Ταρσού.
Οι μελέτες για την εκτέλεση του έργου στο σημείο αυτό απέβησαν άκαρπες, γιατί από τις γεωτρήσεις που έγιναν απεδείχθη ότι το έδαφος ήταν διαβρωτικό και κατά συνέπεια ακατάλληλο για την εκτέλεση ενός τέτοιου έργου. Μετά την αποτυχία αυτής της προσπάθειας, το ενδιαφέρον για την εκτέλεση του έργου εντοπίστηκε στη δυτική πλευρά του οροπεδίου, στις πηγές του Αλφειού ή Δόξα, δηλ. στην περιοχή που ορίζεται μεταξύ της μονής Αγίου Γεωργίου και των κοινοτήτων Καλυβιών (Αρχαίας Φενεού σήμερα) και Πανοράματος.
Οι γεωτρήσεις που έγιναν στην περιοχή απέδειξαν ότι το έδαφος ήταν στερεό και κατάλληλο για την εκτέλεση του έργου εκεί. Οι μελέτες ολοκληρώθηκαν από την αρμόδια Δ/νση της Υπηρεσίας Εγγείων Βελτιώσεων του Υπουργείου Γεωργίας, οι πιστώσεις για την εκτέλεση του έργου εξασφαλίστηκαν από τον τότε υπουργό Κων. Αδαμόπουλο, ο προγραμματισμός εκτέλεσης των εργασιών δρομολογήθηκε και δεν παρέμενε παρά η έναρξη αυτών. Όμως ο Κων/νος Αδαμόπουλος πεθαίνει αιφνιδίως και η σκληρή μοίρα του σπουδαίου αυτού Κορίνθιου πολιτικού στάθηκε ακόμη σκληρότερη και για τους Φενεάτες, γιατί ο διάδοχος του στο Υπουργείο Γεωργίας Αρ. Καλαντζάκος από τη Μεσσηνία, όχι μόνο ματαίωσε την εκτέλεση του έργου, αλλά μετέφερε και τις πιστώσεις σε έργο για την αρδευτική αξιοποίηση της πεδιάδας του Παμίσου στη Μεσσηνία.
Έκτοτε και επί 25 περίπου χρόνια οι μελέτες κατασκευής του φράγματος Φενεού παρέμεναν καταχωνιασμένες στα ράφια της ΥΕΒ του Υπουργείου Γεωργίας.
Το 1985 επικεφαλής του Υπουργείου Γεωργίας τοποθετείται ο νεαρός τότε Κορίνθιος πολιτικός Ιωάννης Ποττάκης, το έργο του οποίου υπήρξε εφάμιλο, και ισάξιο του καινοτόμου Αδαμοπούλου και σε πολλούς τομείς πρωτοποριακό, όπως ιχθυοκαλλιέργειες, γεωργικά ινστιτούτα, εξασφάλιση επιδοτήσεων αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, που δεν περιελαμβάνοντο στις επιδοτήσεις της Ε.Ε. ή εξαιρούντο αυτών, ανάπτυξη κτηνοτροφίας, οργάνωση βοσκοτόπων, συνεταιριστικά εργοστάσια, αρδευτικά έργα κ.λπ.
Στα πλαίσια των επαφών που είχα μαζί του για την εκδήλωση του ενδιαφέροντός του για τον Φενεό, του έθεσα μεταξύ άλλων και την επανεξέταση, από πλευράς Υπουργείου Γεωργίας της υλοποίησης του φράγματος Φενεού και για να γίνει αυτό του είπα ότι μία και μόνη σας κίνηση αρκεί. Και αυτή δεν μπορεί να είναι άλλη από εκείνη με την οποία οι αρμόδιες υπηρεσίες θα εντέλλονταν να ξεσκονίσουν τους φακέλλους που περιέχουν τις μελέτες προγραμματισμού και εκτέλεσης αυτου του έργου.
Η τοποθέτηση μου αυτή του προεκάλεσε απορίες και ερωτηματικά, για το πώς και από πού γνωρίζω αυτά τα πράγματα. Του απάντησα ότι την περίοδο αυτή έτυχε να εργάζομαι στην αρμόδια Δ/νση του Υπουργείου Γεωργίας που προγραμμάτιζε και υλοποιούσε την εκτέλεση των μεγάλων εγγειοβελτιωτικών έργων.
Η απάντηση που πήρα τότε από τον κ. Ποττάκη ήταν τέτοια, που δεν μου άφηνε μπορώ να πω ελπίδες αποδοχής της πρότασης μου αυτής, η οποία στη συνέχεια διατυπώθηκε και εγγράφως από το Σύλλογο του χωριού μου Φενεός του οποίου ήμουν γραμματέας με Πρόεδρο τον τ. Αρχηγό της Αστυνομίας κ. Β. Τζαβέλλα. Όπως μου δόθηκε η ευκαιρία να διαπιστώσω στη συνέχεια, ο κ. Ποττάκης δεν έδινε εύκολα υποσχέσεις, αν δεν είχε μελετήσει ένα θέμα και δεν ήξερε, ότι μπορούσε να εγγυηθεί τη λύση του.
Μετά από αρκετό χρόνο δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από το πολιτικό Γραφείο του κ. Ποττάκη. Με αυτό με πληροφορούσαν ότι η περίπτωση φράγματος Φενεού εξεταζόταν θετικά από τον κ. Υπουργό. Στα τέλη Οκτωβρίου του 1988 δέχτηκα ένα άλλο τηλεφώνημα από το Γραφείο του κ. Υπουργού με το οποίο μου όριζαν ραντεβού μαζί του, το οποίο και πραγματοποιήθηκε.
Κατά τη συνάντηση μου αυτή ο Υπουργός άνοιξε ένα φάκελο από τον οποίον έβγαλε ένα πολυσέλιδο έγγραφο και μου είπε: “Υπέγραψα την απόφαση της μελέτης δημοπράτησης του έργου φράγματος του ποταμού Δόξα Φενεού, χαρακτήρισα την περιοχή προβληματική και ενέταξα το έργο στα προγράμματα της Ε.Ε. Εγώ αύριο μπορεί να μην είμαι υπουργός Γεωργίας, το έργο όμως αυτό θα γίνει”.
Του είπα ότι η προσφορά του έργου αυτού θ’ αναγνωριστεί από όλους τους Φενεάτες ανεξάρτητα από την πολιτική τοποθέτηση του καθενός και ότι θα του είμαστε για πάντα ευγνώμονες. Το έργο άρχισε να εκτελείται με ταχείς ρυθμούς, και ο ίδιος ο Υπουργός επικεφαλής των αρμοδίων υπηρεσιών του υπουργείου του το επισκέφθηκε για να δείξει το άμεσο ενδιαφέρον του. Μετά από λίγο χρονικό διάστημα η Κυβέρνηση άλλαξε και τον κ. Ποττάκη κατά καλή τύχη διαδέχτηκε στο υπουργείο Γεωργίας ο επίσης Κορίνθιος πολιτικός κ. Σταύρος Δήμας. Σε μια συνάντηση που είχα μαζί του, του έθεσα το θέμα και του είπα: «Κύριε Υπουργέ ο προκάτοχος σας υπουργός και συμπολίτης μας κ. Ποττάκης δρομολόγησε τις διαδικασίες εκτέλεσης του έργου φράγματος του ποταμού Δόξα στο Φενεό. Σε σας εναπόκειται τώρα να θέσετε τη σφραγίδα της εκτέλεσης του».
Ο κ. Δήμας έδειξε πλήρη κατανόηση και προθυμία για κάθε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς πάνω σ’ αυτό το θέμα. Δυστυχώς η θητεία του στο Υπουργείο Γεωργίας ήταν βραχύβιος. Απ’ ότι δύναμαι να γνωρίζω η συμβολή και αυτού του Κορίνθιου πολιτικού, παρά το βραχύβιο της θητείας του ως υπουργού Γεωργίας, υπήρξε όχι μόνο θετική αλλά και καθοριστική στην εκτέλεση του έργου, το οποίο τελικά ολοκληρώνεται με νέα παρέμβαση του Γιάννη Ποττάκη μετά την επάνοδό του στην Κυβέρνηση το 1994.
Αγγελος Στριφτής
http://www.korinthorama.gr
