Μεταβολισμός: τι είναι και πως επηρεάζεται.
Συγγραφέας Νικόλαος Παπασπανός Γράφτηκε στις ,
Μεταβολισμός είναι το σύνολο των αναβολικών και των καταβολικών διαδικασιών που επιτελεί ο ανθρώπινος οργανισμό. Είναι δηλαδή, το σύνολο των χημικών αντιδράσεων που γίνονται στον ανθρώπινο οργανισμό για την σύνθεση οργανικών ενώσεων (αναβολισμός), αλλά και για τη διάσπασή τους (καταβολισμός). Κατά την διάρκεια των χημικών αυτών αντιδράσεων παράγεται ή δαπανείται από τα ανθρώπινα κύτταρα ενέργεια. Τα οργανικά μόρια του ανθρωπίνου σώματος είναι σε συνεχείς αλλαγές. Σε ένα σημείου του οργανισμού μπορεί να διασπάται ένα μόριο, ενώ σε ένα άλλο σημείο μπορεί το ίδιο μόρια να συντίθεται. Στους ενήλικες ο οργανισμός βρίσκεται σε μια ισορροπία, κατά την οποία ο ρυθμός σύνθεσης των περισσότερων μορίων είναι ίσος με τον ρυθμό διάσπασής τους. Όλη αυτή η διαδικασία απαιτεί ενέργεια.
Παρ’ όλα αυτά έχει επικρατήσει, με την λέξη μεταβολισμός, να εννοείται το σύνολο της ενεργειακής δαπάνης του ανθρώπινου οργανισμού κατά την διάρκεια της ημέρας. Δηλαδή το σύνολο της ενέργειας που καταναλώνει ο ανθρώπινος οργανισμός μέσα σε μια μέρα. Οι ενεργειακές ανάγκες ενός οργανισμού μέσα στην ημέρα είναι το άθροισμα του βασικού μεταβολικού ρυθμού (BMR), της θερμογένεση λόγω τροφής και της ενέργεια που απαιτεί η καθημερινότητα .
Ο βασικός μεταβολικός ρυθμός είναι η ενέργεια που χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός για να επιτελέσει τις βασικές του λειτουργίες (αναπνοή, λειτουργία καρδιάς κ.α.) και είναι ξεχωριστός για κάθε άνθρωπο. Εξαρτάται από το βάρος, το ύψος, το φύλο, την ηλικία, τη μυϊκή μάζα, από ορμονικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες (π.χ. θερμοκρασία περιβάλλοντος).
Η θερμογένεση λόγω τροφής υπολογίζεται στο 10% του BMR και είναι ουσιαστικά η θερμότητα που εκπέμπει το ανθρώπινο σώμα. Όσον αφορά την ενέργεια που απαιτεί η καθημερινότητα, αυτή εξαρτάται από το είδος της εργασίας του κάθε ανθρώπου και από πιθανή άσκηση που μπορεί να υπάρξει.
Επομένως αύξηση στο ποσό της ενέργειας που χρειάζεται ο οργανισμός ημερησίως μπορεί να επιτευχθεί με αύξηση της άσκησης ή αλλάζοντας μια καθιστική εργασία με εργασία που απαιτεί κίνηση. Μάλιστα με τη βοήθεια της άσκησης επιτυγχάνεται αύξηση της μυϊκής μάζας, δηλαδή του χώρου στον οποίο γίνονται καύσεις στον οργανισμό, με αποτέλεσμα να αυξηθεί και ο βασικός μεταβολικός ρυθμός σε βάθος χρόνου.
Μείωση των ημερήσιων ενεργειακών αναγκών μπορεί να προέλθει, μειώνοντας την φυσική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας, όπως επίσης και με συχνές «λάθος» δίαιτες, οι οποίες καταστρέφουν τον μυϊκό ιστό και μειώνουν έτσι τον βασικό μεταβολικό ρυθμό.
Κλείνοντας, η διατροφή δεν μπορεί να επηρεάσει θετικά ή αρνητικά σε έντονο βαθμό των βασικό μεταβολικό ρυθμό. Παρόλα αυτά ο ανθρώπινος οργανισμός είναι μια μηχανή, στην οποία αν δοθεί η απαραίτητη ενέργεια και τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά λειτουργεί πολύ καλύτερα .
